?i^^W^^^ ,^^^"^A Me Groene <Esc_-/Wcekblad-voor Nederland Sinds meer dan vijftig jaar aan de spits der weekbladen . . . ." ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteuren: H. BRUGMANS, M. KANN EN TOP NAEFF Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uit.: N.V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM. C. Niet te overtreffen OPGERICHT IN 1877 No. 2670 ZATERDAG 4 AUGUSTUS 193» Vóór tien jaren J N de komende week zal het tien. jaren geleden zijn, dat de beslissende wending in den wereld oorlog een aanvang nam. Wij weten nu, achteraf, met volkomen zekerheid, dat in Augustus 1918 het keerpunt ligt; Hindenburg en Ludendorff hebben dit in hunne gedenkschriften erkend; zij beiden noemen den Ssten Augustus den zwarten dag" voor het Duitsche leger. Maar destijds kon men de volle beteekenis van wat er gebeurde niet onmiddellijk op hare waarde schatten. Ook voor hen, die vurig hoopten op een overwinning van de Entente, bleef de twijfel nog bestaan, of de geallieerden hun over winning zoxiden kunnen voortzetten, dan wel of hun offensief, zooals vroeger zoo dikwijls was ge beurd, na korten tijd weer tot staan zou worden gebracht. Want juist in de voorafgaanie maanden hadden de Duitschers getoond, welk een geweldige strijdmacht zij nog aan het westelijk front konden ont wikkelen. Na de revolutie in Rusland van November 1917, die onmiddellijk leidde tot het aanknoopen van onderhandelingen en straks den vrede van BrestLdtovsk in het gezicht bracht, had Ludendorff' het plan beraamd tot een groot offensief. De duikboot oorlog had de twee groote resultaten, die men ervan verwachtte, niet te weeg kunnen brengen: Engeland was niet murw en dus ook niet bereid tot vredesonderhandelingen gemaakt; evenmin had men het transport van Amerikaansche troepen naar het westelijk front kunnen verhinderen. Maar de Amerikanen, die over den Oceaan waren, ge bracht, moesten nog geruimen tijd worden ge oefend, voordat zij aan den oorlog een aandeel van eenige beteekenis konden nemen. Eer het zoover kwam, hoopte Ludendorff den groeten slag te slaan. De aanval zou vooral worden gericht tegen het d'xir de Engelschen bezette gedeelte van het front, omdat het Duitsche opperbevel hun weerstands kracht geringer schatte dan die van de Franschen. Wanneer het gelukte het Engelsche front op ver schillende plaatsen te doorbreken, zou men ver volgens trachten een wig te drijven tusschen de Fransche en Engelsche legers, do laatste op te rollen" en terug te jagen naar de havens aan het Kanaal, die men dan hoopte te vermeeste ren. Zoo Engeland dan nog niet oorlogsmoede was geworden, zouden de Duitschers in elk geval hun geheele troepenmacht tegen de Franschen kunnen aanwenden en hun, naar zij hoopten, den genade slag toebrengen. Den 21sten Maart begon de aanval tegen de Engelschen," aan weerszijden van de Soimne; binnen veertien dagen heroverden de Duitschers het geheele gebied, dat zij in het voorjaar van 1917 vrijwillig hadden ontruimd en bovendien nog al het terrein, dat zij verloren hadden bij het offensief der geallieerden aan de Somme, in den zomer van 1916. In April volgde een tweede stoot tegen het Engelsche front, ditmaal in Vlaanderen, aan weers zijden van de Lij s; de sterke positie van den heuvel bij Kerumel viel daardoor in handen der Duitschers. De derde aanval had plaats, in de laatste dagen van Mei, tegen het door de Eranschen bezette front tusschen Soissons en Reims; de Franschen, die door dit offensief geheel verrast werden, moesten. de voor onneembaar gehouden stelling aan den Chemiri des Dames ontruimen; de Duitschers be zetten Soissons, bereikten in de omstreken van Chateau Thierry de Marne en ware .a nog slechts 70 K.M. van Parijs verwijderd. Al deze terreinwinsten der Duitschers, die voor de geallieerden bovendien gepaard gingen met een groot verlies aan krijgsgevangenen en oorlogs materiaal, maakten op de wereld der leeken een grooten indruk; maa.r het eigenlijke doel van het offensief was niet bereikt: de verbinding tusschen de Fransche en Engelsche legers was niet ver broken; de Kanaalhavens waren niet door de Duitschers vermeesterd, zelfs Amiens niet. De nood van het oogenblik had eindelijk te weeg gebracht, dat er eenheid was gekomen in de leiding van de legers der geallieerden; aan generaal Poch werd het opperbevel opgedragen. Bij de Duitschers begon de toevoer van reservetroepen te ontbreken; elke maand werden de legers der geallieerden met 250000 Amerikanen versterkt. Nog gaf Ludendorff de hoop niet op, een be slissende overwinning te behalen; in Vlaanderen werden aanstalten gemaakt voor een geweldig offensief; om de reserves der tegenpartij te ver zwakken, zou echter eerst nog een aanval worden ondernomen tegen een door de Franschen bezet frontgedeelte. Den loden Juli trokken de Duitschers op tegen de Eransche stellingen aan weerszijden van Reims en verder westwaarts, bij Chateau-Thierry. Aanvankelijk slaagden zij erin, over de Marne te komen, maar onder aanvoering van generaal Gouraud boden de Franschen een hardnekkigen tegen stand; om groote verliezen te vermijden, gelastte het Duitsche opperbevel reeds op den tweeden dag, dat de aanval zou worden gestaakt; het wilde zijne troepen sparen voor het beraamde groote offensief in Vlaanderen. Dit zou echter nooit plaats grijpen. Den ISden Juli trokken de Franschen, door Amerikaansche divisies gesteund, op hunne beurt ten aanval, aan het geheele front tusschen de Aisne en de Manie, en drongen diep in de Duitsche linie binnen. De Duitschers moesten terugtrekken en straks het geheele gebied ten Z. van de Aisne en de Vesle ontruimen; deze terugtocht geschiedde echter ordelijk; door het aanvoeren van reserves hadden zij bovendien den voortgang van den vijand aan merkelijk kunnen vertragen en brachten hem ten slotte tot stilstand. Voor het eerst hadden de Franschen aan het westelijk front bij een offensief een aanmerkelijk succes behaald; Foch werd ervoor beloond met den maarschalkstitel; maar tot groote gevolgen scheen deze overwinning nog niet te zullen leiden. Eerst de 8ste Augustus zou een nieuw tijdperk in den oorlog openen: dat, waarin de geallieerden aan het westelijk front voortdurend in het offensief zouden zijn en de Duitschers gedwongen zouden worden tot het defensief en tot den terugtocht. Op den genoemden dag ondernam generaal Haig, met een uit Engelsche en Fransche troepen bestaand leger, een aanval tegen de Duitschers op het front ten O. van Amiens; al spoedig werd de aanval voortgezet over bet geheele front tusschen Atrecht en Reims. Onder de bescherming van een lichten nevel boorden de geallieerden, die over een groot aantal tanks beschikten, een diepe bres in de Duitsche linies; zes of zeven Duitsche divisies, die tot de beste troepen werden gerekend, werden geheel onder den voet geloopen; de volgende dagen werd de bres voortdurend breeder en dieper. Wat echter door het Duitsche opperbevel als het ergste gevolg van den Ssten Augustus werd beschouwd: de aanvalskracht van de troepen was gebroken; geheele af deelingen gaven zich over, zonder noemenswaarden tegenweer te bieden; de officieren konden dikwijls hun gezag niet meer laten gelden; reservetroepon, die in het gevecht werden gebracht, werden door terugtrekkende troepen aangespoord om den oorlog niet te verlengen". Do 8ste Augustus werd de zwarte dag" voor het Duitschc leger, omdat van toen af bij een gtoot doel DE GROENE AMSTERDAMMER Prijs per j a a r g a n g ?10.?bij vooruitbetaling. Per No. 25 Cent. Advertentiën ?0.75 per regel. Postgiro 72880, Gem.-Oiro O 1000. INHOUD: 12. 13. 16. 17. 18. 19. 20. Prof. Dr. O. W. Kernkamp, Vóór tien jaar. H. J. M. Walenkamp, Een verdwenen kunstnijverheidsschool. Joh. Braakensiek, Een Olympiade-figuur Aanteekeningen. A. Plasschaert, Schilderkunst. L. J. Jordaan, Het Duitsche Bankschandaal Dr. P. van Olst, Jupiter. Miek Janssen, Boekbespreking. Dr. Jac. P. Thijsse, Wandelen Mr. F. Coenen, Kroniek. Alie Smeding, De vrouw en de Olytnp. Spelen, met teeken, door E. Plachte. Top Naeff, Ichnaton, met teeken, door Prof. J. H. Jurres. J. . Sinia, Jndië. A. Plasschaert, Boekdruk kunst. Prof. Dr. J. Prinsen, Nieuwe bueken. Dr. K. Kuiper, Gibbons, met teekeningen door H. Verstijnen. C. A. Klaasse, Productiebeperking. S. Kalff, Amsterdamsche straatnamen. Alida Zevenboom's Croquante croquetjes Jantjes Kladschrift Spreehzaal. Melis Stoke, Het drama in de St. Gothard-tunnel Charivarius, Geschiedenis des Vaderlands. H. Middendorp, Tiberius Melis Stoke, Rijm, Cel 2, Telefoon Charivarius, Charivaria. Omslag: Spelproblemen. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, De rede van Chamberlain. Vraagt sfezc/s Bonbons R//VGER5 Het' op den naam der troepen geen geloof meer bestond aan de over winning; omdat sinds dezen dag Foch steeds bleef voorthameren op het front, nu eens hier, dan eens daar de grootste kracht inzettend, maar nooit aflatend en het offensief geleidelijk uitbreidend tot het zich uitstrekte over het geheele front, van de Noordzee tot Verdun; omdat na deze eerste week vau Augustus de Duitschers voortdurend moesten terugtrekken, zoodat zij op don Uden November, den dag van den wapenstilstand, Frankrijk, op een kleine strook na, geheel hadden ontruimd en ook het westelijk deel van Belgiëin handen der ge allieerden hadden moeten laten. En de 8ste Augustus was ook daarom een zwarte d'ig". <imdc.it van toon al' do definitieve nederlaag der Duitschers zich du doli.jkor cii duidelijker aan kondigde, zoodatde bondgonooten van Dnitschlaud hot zinkende .schip begonnen lo verlaten. Maar niet alleen zij begrepen, dat het einde naderde: op de bijeenkomst in het hoofdkwartier te Spa,, (lic op 13 en 14 Augustus werd gehouden, gaf Ludendorff aan Keizer Wilhelm te kennen, dat het oogenblik gekomen was om te trachten, langs diplomaticken wog, oen oindo aan den oorlog te maken. 'K KR:SKA M v