Historisch Archief 1877-1940
No. 2671
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN n AUGUSTUS 1928
Restricties en haar gevolgen
door G. A. Klaasse
Koffie, suiker en rubber
IN de beide vorige artikelen over dit onder
werp, bekeken wij de vraag: of
productie'beperking economisch gesproken perséscha
delijk zou zijn? theoretisch. Wij kwamon daarbij
tot de conclusie, dat die vraag niet voor alle geval
len gelijkluidend kan worden beantwoord en dat do
mérites van een systeem van restrictie in elk geval
afzonderlijk moeten worden bezien. Laten wij thans
de voornaamste voorbeelden van den jongsten tijd
eens onder de loupe nemen, en hun sociale
beteekenis stellen tegenover de privaatecememüsche de
laatste van het standpunt der producenten be
schouwd.
Allereerst dan de koffievalorisatie, welke; in dit
verband deze bijzondere beteckenis heeft, dat zij
reeds geruimen tijd wordt tegepast. l)e kof f «'onder
nemingen in Braziliëzelve, die onder leiding van de
regeering het systeem hebben geëntameerd, hebben
ongetwijfeld daarvan veel plezier beleefd. Vooral in
de eerste jaren van de toepassing heeft telkens de,
voorraad sterk geschommeld. De in ele; jaren met
ruime oogst of kalme vraag opgepotte voorraden
konden telkens na eenigen tijd weer van de hand
worden gedaan tegen bevredigende prijzen. Slechts
in de latere jaren wilde de afzet minder vlotten.
Nieuwe leeningen moesten worden aangegaan om
de doorvoering van do valorisatie te financieren.
Zoodat toen dientengevolge het systeem moer ge
lijkenis ging vertoonen met een werkelijke restrictie
van het aanbod. In den aanvang kon men ik
.releveerde dat in het eerste artikel reeds van
beperking der productie eigenlijk niet spreken.
Veeleer gold het een Nivtllcerinrj van het aanljod.
En daarin moet men dan ook hoofd/.akelijk de
waarde voor de volkshuisvesting zoeken. Ook de
;gemeenschap heeft meer belang bij een regelmatig
aanbod en een eenigermate stabiel prijsniveau. Ver
uiteenloopende extremen zijn een sociaal nadeel.
Voor eenigen tijd volgde de suiker in de reeks der
gerestricteerde cultuurproducten. Hoe liggen daar
de verhoudingen? In een enkel woord is dat nauwe
lijks uiteentezetten. Want de meeningen, zelfs van
insiders, loopen niet weinig uiteen. De kwestie is
maar. of men uitgaat van de praemisse dat er over
productie van dit product is, of althans ge vaar daar
voor. Toen Cuba met zijn campagne begon, kon men
zeggen, dat het streven naar beperking teneinde
hooger prijzen te erlangen uitging van een bc/i/uilde
categorie suikerproelucenten. N.l. die welke ondel1
de minst gunstige kost en verhoudingen werkten.
Dat blijkt wel duidelijk hieruit, dat De
.Tavu-producetiteii, die goedkooper werkten, niet wilden mee
gaan. Dat de minder gunstig werkende producenten
zichzelf beperking wilden opleggen was niet meer
dan logisch. De grcnsproduceiit zoo noemen wij
deze hoeren in de economie moet dat veelvuldig
doen. Maar dat zij ook de anderen daarin
wildenbetrekken was- sociaal-economisch beschouwd, niet
logisch. Die anderen zagen er trouwens /.elf geen
heil in. Hetgeen begrijpelijk is; zijn productie te
beperken met het hoofd/.akelijke doel om x.iju con
currenten op de been te houden is niet bijste-ratt
ractief. Maar wanneer de pessimisten, het bij het recht o
eind hebben, eu werkelijk blijkt een overproductie
te bestaan, dan kan men in een restrictie geen. be
zwaar zien. De gronden en arbeidskrachten die dan
aan de suikercultuur onttrokken worden, kunnen
beter worden aangewend. Maar dan diende toch
uit economische overwegingen de beperking in de
eerste plaats te geschieden in die gebieden die de
duurste exploitatie hebben. Kn daarvoor zullen de
betrokken producenten wel niet veel voelen.
De beteekenis van de rubberrestrietie is veelvul
dig van alle kanten bekeken. De waarheid ligt wel
ongeveer in het midden. Men kan niet zeggen, dat
alle rubber die had kunnen worden getapt, maar
onder het restrictiesysteem niet werd getapt, posi
tief verloren is. als in ons ijsvoorbeeld van <leii
vorigerikeer. Deboomen hebben rust gebild, hetgeen
volgens sommigen de voornaamste! beteekenis is
geweest van de toepassing der beperking. Maar
anderzijds zal toch niet worden ontkend, dat inder
daad een zekere capaciteit der plantages onbenut
bleef. Kn dat beteekent verlies voor de
volkshuishouding. Nog meer verlies is berokkend. De prijzen
hebben sedert do invoering van het systeem in
hooge mate gefluctueerd, hetgeen allerminst econo
misch genoemd mag worden.
Indien men nu aanneemt dat inderdaad op basis
van den aanplant zooals die, voor invoering der
restrictie, bestond een teveel aan rubber zou zijn
ontstaan, dan zou beperking van den aanplant toch
nut gehad hebben. Maar dat heeft nu juist het
.Stevensom-schema niet gebracht. Integendeel, toen
men door beperking van. het aanbod de
rnbberprij/,e,H sterk had opgedreven werd do aanplant
aanzienlijk uitgebreid en over enkele jaren zal men
daarvan de vruchten plukken, of letterlijk: do
rubber oogsten. Indien al beperking noodig was,
hoeft het toegepaste systeem het tegendeel ge
bracht. Men zal zich dan. ook wel tweemaal moeten
bedenken, en de positie dezer cultuur en de mo
gelijke; verbeteringen greinelig meiotem bestuelee'i'en,
alve.>re;ns me;n we'er te>t even e'xperiment etve-rgaat.
Petroleum en overheid. Het belang van
«len eonsument
111 het centrum van ele' belangstelling staat e>p
he;t oogenblik de aarel-olio.
Veel meer elan elders is het hier uitermate
me>e>ilijk en voor he.;m die niet veilkome'ii e>p ele heiogte
is met alle bijzonderheden van het be'elrijf vrijwel
emme>ge;lijk e>m de; be'teekenis van ejen e:ve'iitueejle
internationale restrictie, waartoe ernstige plannen
be;staan. uitteistippeloii. Ik zal mij daaraan dan ook
niet wagon. Slechts enkele kanton, van het vraagstuk
wil ik belichten. Men hoeft hie'r te doem me't e'en
de'lfstof, elie in beperkte; mate in ele;n be>ele-m aan
wezig is. In he>e>ge mate; ge'lelt dus hier he-t gobexl
van ecemeimisee-ren, en minder dan olde;rs bestaat
ele kans elat de; thans niet gewonnen e)lie niet te;
eeniger tijel zal kunnen we>releiti aangewend. Of zij
later e;ven nuttig of misschien relatief ve-e-1 nuttiger
ka.ri wemleii ge'briükt in we>lk laatste geval uit
ecejnennischo overwegingen ee'H ivstrictie strikt:
gebeiden zou zijn -- is e'en vraag waarvan men ele'
beant\ve>e>rding aan ele botre>kkeiio7i moe't e>ve'i'laten.
De; industrie is ve>lelo<;iiele' in e'iike'le- hanelen
ge>e;e>iiee;ntreerd. e'M ele' coriee-rns elie zich me't het winne-n
be'/jg hemde-n «ijn voliioe'nele; doe>rdre>ngon van ele;
lemg-run-genlae-hte. elat zij he-t preibleem kunne'ii
e'ii zullen aanvatten.
In Amerika he;eft eloze kwe-stie- rei'els lang ele
publie-ke; belangstelling. Nie-t ve>e>r nie-ts he>eft ele
re'ge;e;ring zich elaar in ele kwe'stie- ge-mengel en ee-n
lichaam in het leve-ii gere>e'])e-n elat zich in he-t
bijzoneh'i' elaarme-o beziglioud) : ele Fe-ele-ral Oil
('ininerration lieiarel. Wellicht kan samenwerking van de
besrokken ge>iive;nieniente'U en ele ge-int
ve-sse-e-releMarathon-impressie van een
Hollandschen infanterist
'/,? Heh oti'leïlitdlxf (He Mdt'ffhon ~ien looien.
fitx je <{<tl. ."''V/. <7cu A'/'//f/ }<' ~"" n ifii't'
(/(>f ,.r K (i ieH*t titlft/l' l'llt t' t''l' l* H l t'Ct'/t-<iOfn'}/.
iKKlt' OiiH'ct'kci'fi'. mcl ht'ooil f'ti 1,'OllH' tttrr. . . .
'f UV/.V loopixix hoor, 'h'ti' i'i't'ii ::<>ii<lfi' rn^f»-»,
c ti i tree en reerl «J h'tlnniclcr, ntan.
<l<tt ~o« h't-'f o^x zcit* fit t'ffe (' t.t* f>"'' It'xfi'n.
ai (J i c he<'il "()(>'fi <J<'i'l tt isfii ti(f*'hlf/.'/ci<' 'r'/« . . . ,
7/»? H'ixi u'd if"f ff'i' rare tftii'il'-i'fi //'///v.
illdit r V.' h t !h l» 'J t> c t (/en nuffen t n c f vi'fl rniiin! %
roor t/ccn nictlffljc en f/ern /,?>.--?/ xnjurr
li<(d ('A' nie riltl><'/,-<ix! :.'<><> ttii/i x/otur<f. .. .
J:'n of i/1 e h «'t (T t' nnijcnxih' run l-'/'f,/;/'',
tlal 'jttat i n 'i l )<'<'! ixii'tttt r f tït raaf n t/\x ///'.
Hifi''/' ioi'tl '/»' "-T "-'*/?/, tnt'H f/tir/ll //.' /J// nu f/<jrit.
f/atu' ki'[ï<l<' \\J.j d*' imrttfheitl >«><j nut. . . .
Alleenvertegenwoordiging voor
- IVederland en Xederl.-Indi
N.V. Dutch Gramophone Comp.
DEN HAAG
HisMaster's
tri/til '//.s' .'-'<' hifi' fit't leifrïer/rs- tf/iti/i lritiiti'it. . . . '?
duur In-h i!,' lii'i'li'iiiin/l nii'l i'ini li'i'iii/. . . .
Ihin inclil //>? 'Ulij ini'li'i'ii foor ~ii-<ilJ,'i' ln'rni'ii.
fit ~i'tttui'iiijn t'n .~ttif.'i/i'/.s ui n/t' i'tit/. . . .
//,? trt'itfcr re/.s' om MlU'iiMtoii {<' It'crt'n ....
(lic oi/ici' drii'ki'n ronilcn i/nl tji-iroon.
(lul moet ja ril» dii' nl<iItL'i'i'K i'ltxkitm'i'rctt. . . .
die kdildf oituiicrx nog (ft't'ii fefcioon ....??
ME LI ,s' STOK K
Voice
(Jet uoOcit CIKC acluiaA- (JJecia
einele-rne-minge-n te>t ele- gewenschte resultaten le-iele-n.
liet vraagstuk vraagt hie-r e>m e>pleissing en de con
sumenten he-bbe-ii e-r niet minele-r belang bij. Me;er
elan elat : hot is e-ige-n'ijk uitlsuite>n<l
eencoxsi/wi/^iepi'obleeni. Me't e'e'ii bepe-rkten \"e>orraael me)e't zuinig
we>rdon eingespronge-n. 10n al gaan in deze1 eie;
belaiige'il van e>liepre>elue'e'nte'n, en \*an consume'nte'ii,
eip ele'ii duur vrijwe-1 paralle-l, teie'h lijkt lie't nie.t
emge'We'tlse'ht elat in ele' Ijesli.ssing ele; ste-m \~an ele
e'e;rstge'iie>emde; gre)e'|) me'es]>re'ekt. Kn he4 best kunnen
hun be'lange'ii weOlicht woreleii \vaaiÉge>nome;ii eh)e>r
eh' eiverhe'iel.
* *
*
Intlustricrlc. lieperkïiig
'J'e'iisleitte' e-en enke'le; weieirel ove'r industrieelei
ivstrie-tie. doe ir t rust s en kart e-I Is eipetilijk of beele'kt
eloorgoveierel. \V;inncci' in ee'ii l)c])aa-leleii tak van
be'drijf e'en e'one'e'i'li een feitelijke; mone>polie'pe>siti(i
he;e;f( of ele pmelue'e'iiti'il e''e'n lijn ti'ekken ze >e ie lat zij
gezamenlijk ele nuu'kt be'lieerse'lien Iieslaa.1 ele
ge-legenhe'iel om - binnon zekere gren/.e-n door
be])erking \ a.n liet aanbod ele prij/en op 1c
se-liroe-ven. l )e pi'oelue't iebere'i'kiiiL; is elan een <?(?! Mieitnise'h
naeleel. Aan dien tak van nijverheid wordt arbe-iel
en kapita.a.l emt (rokken, dal. indien lui al elders
emplooi vindt. (hui r n/ iinlf t' n "//'.'/ word t aangewend.
Ma;M' meest a l gaa' de niet benut t e e-a pariteit geheel
1e nie't. lui zoolang nu het systeem beperkt blijft
tot enkele' bed rijl'st a kke-ll klllln.'li ele- b,-trokken
produe-enteii da.ai-nit veiord'-el trekken.
.Maar meer en meer bestaat in allerlei inelust rie-n
e'en rest riet iene'igillg. Kn liet lie'l.oet't \\el geel! be
toog dat ze'HV \niii' ele- producent en dan het nut
van zulk een systeem illusoir Wordt . Voor hen
y\\ele 1,'i'f/rhl i'ti/i '/'' rf.^'li'irlif in ele toi'ixixxiui/ door t'/'/t
fn'i>(')'/\'/ iHinlii! tiiL'L'Ctt rtiti n ij rt'/'lti'id: slechts ele
j'i't'/ioi/d i il// lot andere industrieën is va-n beianü'.
Indien ele bakkcl's besluiten de helft minder broeiel
ti> bakken zal ele pi'ijs van hun pre.duet sterk
oploeipi'ii. Maar wanneer nu emk de gra.anverbou\vi'r
el) ele lnelkle\ e] aiieiel zijn \(MM'lieelil volgl . keillll
hij niet verder.
()ji die (na n ii ?!' /.('U men komen tot .M-H t 'a ! itiL; dei1
inai'.tM'happe'lijUe' Mieirl bre'llg^e-len o\ er eie L"''liee!e
lillie: een seie-ii':il n.'lelee'l W;!..'l.!' \ ." n Ze'll's gi'en eilkeie
bed rij Is; a !\ illd l \ !(l Uee', ? eelli:^' p!r/,irr Xiill l)i'h \ell.
Na eli-n ool'le^ lleet't eell slroeiniing be'slaail
\eiiu..ee-einoinise'he bed rij IV, Fi-ga.n i--a t ie". In hel
t\'pei'l-apliiseh bedrijf bestaat in thmrie iet-, dat
hier op lijkt. Ui' hii-r ;:e-lelenele i-i.l'iee-1 i.'\ e- e-ont ra.e'1,-n
ell [irijsl ,-ll'ie'Vell !lellin-;i na.tlllirlijk lleieiil ele
beehielidg U'l'lli'll 011) de ..prculllet ie" ilus liet \Vrlk
t e bi'perUi'ii. Maar elat is er ilan i eie-'n indei-ila-ad het
u'i'\'olu' van gvuvest.
Ovi'l' ele' ge'lleelc' lillie \ a.ll hel heel l' ij I's l e Ven is hel
Hooit tot- Ve-1'We-Ze-nlijkmiJ; Van (Ie/e pla-ntlen
gekeiinen. elie dan ook a.lleen maar a.eademise'h b.-laii^'
h,-bb,-n -ehad.
Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal
Str. koud en warm water op alle kamers
PRIVÉBADKAMERS - Telefoon 22223