De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1928 11 augustus pagina 15

11 augustus 1928 – pagina 15

Dit is een ingescande tekst.

No. 2671 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN n AUGUSTUS 1928 Restricties en haar gevolgen door G. A. Klaasse Koffie, suiker en rubber IN de beide vorige artikelen over dit onder werp, bekeken wij de vraag: of productie'beperking economisch gesproken perséscha delijk zou zijn? theoretisch. Wij kwamon daarbij tot de conclusie, dat die vraag niet voor alle geval len gelijkluidend kan worden beantwoord en dat do mérites van een systeem van restrictie in elk geval afzonderlijk moeten worden bezien. Laten wij thans de voornaamste voorbeelden van den jongsten tijd eens onder de loupe nemen, en hun sociale beteekenis stellen tegenover de privaatecememüsche de laatste van het standpunt der producenten be schouwd. Allereerst dan de koffievalorisatie, welke; in dit verband deze bijzondere beteckenis heeft, dat zij reeds geruimen tijd wordt tegepast. l)e kof f «'onder nemingen in Braziliëzelve, die onder leiding van de regeering het systeem hebben geëntameerd, hebben ongetwijfeld daarvan veel plezier beleefd. Vooral in de eerste jaren van de toepassing heeft telkens de, voorraad sterk geschommeld. De in ele; jaren met ruime oogst of kalme vraag opgepotte voorraden konden telkens na eenigen tijd weer van de hand worden gedaan tegen bevredigende prijzen. Slechts in de latere jaren wilde de afzet minder vlotten. Nieuwe leeningen moesten worden aangegaan om de doorvoering van do valorisatie te financieren. Zoodat toen dientengevolge het systeem moer ge lijkenis ging vertoonen met een werkelijke restrictie van het aanbod. In den aanvang kon men ik .releveerde dat in het eerste artikel reeds van beperking der productie eigenlijk niet spreken. Veeleer gold het een Nivtllcerinrj van het aanljod. En daarin moet men dan ook hoofd/.akelijk de waarde voor de volkshuisvesting zoeken. Ook de ;gemeenschap heeft meer belang bij een regelmatig aanbod en een eenigermate stabiel prijsniveau. Ver uiteenloopende extremen zijn een sociaal nadeel. Voor eenigen tijd volgde de suiker in de reeks der gerestricteerde cultuurproducten. Hoe liggen daar de verhoudingen? In een enkel woord is dat nauwe lijks uiteentezetten. Want de meeningen, zelfs van insiders, loopen niet weinig uiteen. De kwestie is maar. of men uitgaat van de praemisse dat er over productie van dit product is, of althans ge vaar daar voor. Toen Cuba met zijn campagne begon, kon men zeggen, dat het streven naar beperking teneinde hooger prijzen te erlangen uitging van een bc/i/uilde categorie suikerproelucenten. N.l. die welke ondel1 de minst gunstige kost en verhoudingen werkten. Dat blijkt wel duidelijk hieruit, dat De .Tavu-producetiteii, die goedkooper werkten, niet wilden mee gaan. Dat de minder gunstig werkende producenten zichzelf beperking wilden opleggen was niet meer dan logisch. De grcnsproduceiit zoo noemen wij deze hoeren in de economie moet dat veelvuldig doen. Maar dat zij ook de anderen daarin wildenbetrekken was- sociaal-economisch beschouwd, niet logisch. Die anderen zagen er trouwens /.elf geen heil in. Hetgeen begrijpelijk is; zijn productie te beperken met het hoofd/.akelijke doel om x.iju con currenten op de been te houden is niet bijste-ratt ractief. Maar wanneer de pessimisten, het bij het recht o eind hebben, eu werkelijk blijkt een overproductie te bestaan, dan kan men in een restrictie geen. be zwaar zien. De gronden en arbeidskrachten die dan aan de suikercultuur onttrokken worden, kunnen beter worden aangewend. Maar dan diende toch uit economische overwegingen de beperking in de eerste plaats te geschieden in die gebieden die de duurste exploitatie hebben. Kn daarvoor zullen de betrokken producenten wel niet veel voelen. De beteekenis van de rubberrestrietie is veelvul dig van alle kanten bekeken. De waarheid ligt wel ongeveer in het midden. Men kan niet zeggen, dat alle rubber die had kunnen worden getapt, maar onder het restrictiesysteem niet werd getapt, posi tief verloren is. als in ons ijsvoorbeeld van <leii vorigerikeer. Deboomen hebben rust gebild, hetgeen volgens sommigen de voornaamste! beteekenis is geweest van de toepassing der beperking. Maar anderzijds zal toch niet worden ontkend, dat inder daad een zekere capaciteit der plantages onbenut bleef. Kn dat beteekent verlies voor de volkshuishouding. Nog meer verlies is berokkend. De prijzen hebben sedert do invoering van het systeem in hooge mate gefluctueerd, hetgeen allerminst econo misch genoemd mag worden. Indien men nu aanneemt dat inderdaad op basis van den aanplant zooals die, voor invoering der restrictie, bestond een teveel aan rubber zou zijn ontstaan, dan zou beperking van den aanplant toch nut gehad hebben. Maar dat heeft nu juist het .Stevensom-schema niet gebracht. Integendeel, toen men door beperking van. het aanbod de rnbberprij/,e,H sterk had opgedreven werd do aanplant aanzienlijk uitgebreid en over enkele jaren zal men daarvan de vruchten plukken, of letterlijk: do rubber oogsten. Indien al beperking noodig was, hoeft het toegepaste systeem het tegendeel ge bracht. Men zal zich dan. ook wel tweemaal moeten bedenken, en de positie dezer cultuur en de mo gelijke; verbeteringen greinelig meiotem bestuelee'i'en, alve.>re;ns me;n we'er te>t even e'xperiment etve-rgaat. Petroleum en overheid. Het belang van «len eonsument 111 het centrum van ele' belangstelling staat e>p he;t oogenblik de aarel-olio. Veel meer elan elders is het hier uitermate me>e>ilijk en voor he.;m die niet veilkome'ii e>p ele heiogte is met alle bijzonderheden van het be'elrijf vrijwel emme>ge;lijk e>m de; be'teekenis van ejen e:ve'iitueejle internationale restrictie, waartoe ernstige plannen be;staan. uitteistippeloii. Ik zal mij daaraan dan ook niet wagon. Slechts enkele kanton, van het vraagstuk wil ik belichten. Men hoeft hie'r te doem me't e'en de'lfstof, elie in beperkte; mate in ele;n be>ele-m aan wezig is. In he>e>ge mate; ge'lelt dus hier he-t gobexl van ecemeimisee-ren, en minder dan olde;rs bestaat ele kans elat de; thans niet gewonnen e)lie niet te; eeniger tijel zal kunnen we>releiti aangewend. Of zij later e;ven nuttig of misschien relatief ve-e-1 nuttiger ka.ri wemleii ge'briükt in we>lk laatste geval uit ecejnennischo overwegingen ee'H ivstrictie strikt: gebeiden zou zijn -- is e'en vraag waarvan men ele' beant\ve>e>rding aan ele botre>kkeiio7i moe't e>ve'i'laten. De; industrie is ve>lelo<;iiele' in e'iike'le- hanelen ge>e;e>iiee;ntreerd. e'M ele' coriee-rns elie zich me't het winne-n be'/jg hemde-n «ijn voliioe'nele; doe>rdre>ngon van ele; lemg-run-genlae-hte. elat zij he-t preibleem kunne'ii e'ii zullen aanvatten. In Amerika he;eft eloze kwe-stie- rei'els lang ele publie-ke; belangstelling. Nie-t ve>e>r nie-ts he>eft ele re'ge;e;ring zich elaar in ele kwe'stie- ge-mengel en ee-n lichaam in het leve-ii gere>e'])e-n elat zich in he-t bijzoneh'i' elaarme-o beziglioud) : ele Fe-ele-ral Oil ('ininerration lieiarel. Wellicht kan samenwerking van de besrokken ge>iive;nieniente'U en ele ge-int ve-sse-e-releMarathon-impressie van een Hollandschen infanterist '/,? Heh oti'leïlitdlxf (He Mdt'ffhon ~ien looien. fitx je <{<tl. ."''V/. <7cu A'/'//f/ }<' ~"" n ifii't' (/(>f ,.r K (i ieH*t titlft/l' l'llt t' t''l' l* H l t'Ct'/t-<iOfn'}/. iKKlt' OiiH'ct'kci'fi'. mcl ht'ooil f'ti 1,'OllH' tttrr. . . . 'f UV/.V loopixix hoor, 'h'ti' i'i't'ii ::<>ii<lfi' rn^f»-», c ti i tree en reerl «J h'tlnniclcr, ntan. <l<tt ~o« h't-'f o^x zcit* fit t'ffe (' t.t* f>"'' It'xfi'n. ai (J i c he<'il "()(>'fi <J<'i'l tt isfii ti(f*'hlf/.'/ci<' 'r'/« . . . , 7/»? H'ixi u'd if"f ff'i' rare tftii'il'-i'fi //'///v. illdit r V.' h t !h l» 'J t> c t (/en nuffen t n c f vi'fl rniiin! % roor t/ccn nictlffljc en f/ern /,?>.--?/ xnjurr li<(d ('A' nie riltl><'/,-<ix! :.'<><> ttii/i x/otur<f. .. . J:'n of i/1 e h «'t (T t' nnijcnxih' run l-'/'f,/;/'', tlal 'jttat i n 'i l )<'<'! ixii'tttt r f tït raaf n t/\x ///'. Hifi''/' ioi'tl '/»' "-T "-'*/?/, tnt'H f/tir/ll //.' /J// nu f/<jrit. f/atu' ki'[ï<l<' \\J.j d*' imrttfheitl >«><j nut. . . . Alleenvertegenwoordiging voor - IVederland en Xederl.-Indi N.V. Dutch Gramophone Comp. DEN HAAG HisMaster's tri/til '//.s' .'-'<' hifi' fit't leifrïer/rs- tf/iti/i lritiiti'it. . . . '? duur In-h i!,' lii'i'li'iiiin/l nii'l i'ini li'i'iii/. . . . Ihin inclil //>? 'Ulij ini'li'i'ii foor ~ii-<ilJ,'i' ln'rni'ii. fit ~i'tttui'iiijn t'n .~ttif.'i/i'/.s ui n/t' i'tit/. . . . //,? trt'itfcr re/.s' om MlU'iiMtoii {<' It'crt'n .... (lic oi/ici' drii'ki'n ronilcn i/nl tji-iroon. (lul moet ja ril» dii' nl<iItL'i'i'K i'ltxkitm'i'rctt. . . . die kdildf oituiicrx nog (ft't'ii fefcioon ....?? ME LI ,s' STOK K Voice (Jet uoOcit CIKC acluiaA- (JJecia einele-rne-minge-n te>t ele- gewenschte resultaten le-iele-n. liet vraagstuk vraagt hie-r e>m e>pleissing en de con sumenten he-bbe-ii e-r niet minele-r belang bij. Me;er elan elat : hot is e-ige-n'ijk uitlsuite>n<l eencoxsi/wi/^iepi'obleeni. Me't e'e'ii bepe-rkten \"e>orraael me)e't zuinig we>rdon eingespronge-n. 10n al gaan in deze1 eie; belaiige'il van e>liepre>elue'e'nte'n, en \*an consume'nte'ii, eip ele'ii duur vrijwe-1 paralle-l, teie'h lijkt lie't nie.t emge'We'tlse'ht elat in ele' Ijesli.ssing ele; ste-m \~an ele e'e;rstge'iie>emde; gre)e'|) me'es]>re'ekt. Kn he4 best kunnen hun be'lange'ii weOlicht woreleii \vaaiÉge>nome;ii eh)e>r eh' eiverhe'iel. * * * Intlustricrlc. lieperkïiig 'J'e'iisleitte' e-en enke'le; weieirel ove'r industrieelei ivstrie-tie. doe ir t rust s en kart e-I Is eipetilijk of beele'kt eloorgoveierel. \V;inncci' in ee'ii l)c])aa-leleii tak van be'drijf e'en e'one'e'i'li een feitelijke; mone>polie'pe>siti(i he;e;f( of ele pmelue'e'iiti'il e''e'n lijn ti'ekken ze >e ie lat zij gezamenlijk ele nuu'kt be'lieerse'lien Iieslaa.1 ele ge-legenhe'iel om - binnon zekere gren/.e-n door be])erking \ a.n liet aanbod ele prij/en op 1c se-liroe-ven. l )e pi'oelue't iebere'i'kiiiL; is elan een <?(?! Mieitnise'h naeleel. Aan dien tak van nijverheid wordt arbe-iel en kapita.a.l emt (rokken, dal. indien lui al elders emplooi vindt. (hui r n/ iinlf t' n "//'.'/ word t aangewend. Ma;M' meest a l gaa' de niet benut t e e-a pariteit geheel 1e nie't. lui zoolang nu het systeem beperkt blijft tot enkele' bed rijl'st a kke-ll klllln.'li ele- b,-trokken produe-enteii da.ai-nit veiord'-el trekken. .Maar meer en meer bestaat in allerlei inelust rie-n e'en rest riet iene'igillg. Kn liet lie'l.oet't \\el geel! be toog dat ze'HV \niii' ele- producent en dan het nut van zulk een systeem illusoir Wordt . Voor hen y\\ele 1,'i'f/rhl i'ti/i '/'' rf.^'li'irlif in ele toi'ixixxiui/ door t'/'/t fn'i>(')'/\'/ iHinlii! tiiL'L'Ctt rtiti n ij rt'/'lti'id: slechts ele j'i't'/ioi/d i il// lot andere industrieën is va-n beianü'. Indien ele bakkcl's besluiten de helft minder broeiel ti> bakken zal ele pi'ijs van hun pre.duet sterk oploeipi'ii. Maar wanneer nu emk de gra.anverbou\vi'r el) ele lnelkle\ e] aiieiel zijn \(MM'lieelil volgl . keillll hij niet verder. ()ji die (na n ii ?!' /.('U men komen tot .M-H t 'a ! itiL; dei1 inai'.tM'happe'lijUe' Mieirl bre'llg^e-len o\ er eie L"''liee!e lillie: een seie-ii':il n.'lelee'l W;!..'l.!' \ ." n Ze'll's gi'en eilkeie bed rij Is; a !\ illd l \ !(l Uee', ? eelli:^' p!r/,irr Xiill l)i'h \ell. Na eli-n ool'le^ lleet't eell slroeiniing be'slaail \eiiu..ee-einoinise'he bed rij IV, Fi-ga.n i--a t ie". In hel t\'pei'l-apliiseh bedrijf bestaat in thmrie iet-, dat hier op lijkt. Ui' hii-r ;:e-lelenele i-i.l'iee-1 i.'\ e- e-ont ra.e'1,-n ell [irijsl ,-ll'ie'Vell !lellin-;i na.tlllirlijk lleieiil ele beehielidg U'l'lli'll 011) de ..prculllet ie" ilus liet \Vrlk t e bi'perUi'ii. Maar elat is er ilan i eie-'n indei-ila-ad het u'i'\'olu' van gvuvest. Ovi'l' ele' ge'lleelc' lillie \ a.ll hel heel l' ij I's l e Ven is hel Hooit tot- Ve-1'We-Ze-nlijkmiJ; Van (Ie/e pla-ntlen gekeiinen. elie dan ook a.lleen maar a.eademise'h b.-laii^' h,-bb,-n -ehad. Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal Str. koud en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS - Telefoon 22223

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl