Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN n AUGUSTUS 1928
No. 26 j i
Geschiedenis des Vaderlands
VIJF EN TWINTIGSTE ZANG
HET COMPROMIS
Ken maand of wat daarna hervonden zij elkander
Te Brussel op het bruiloftsfeest van A Icxander.
Den zoon der .Landvoogdes. Hij was vrij onverwacht
Uit Spanje aangeland, door Egmond meegebracht.
Margreta was verrukt haar lieveling t'aanschouwen.
Die met Marie, prinsen van L'ortuijal, ging trouwen.
Dien ridderlijkeii knaap, zoo welgemaakt als fier,
En door-en-door verspaanscht----dat deed haar 't meest plezier.
.Zij zag zijn toekomst schoon. Ze heeft zich niet verkeken,
Hij is, als Landvoogd, ver haar meerdere gebleken.
Te zijner eer gat Moeder feesten zonder end:
Heel Brussel vierde mee. En Oma bleef in Gent.
Maar onder zang en dans, terwijl de wijnen vloten.
Werd daar het wijdvermaarde Comiiromix gesloten,
Door twintig jonge lieden, zielen zonder zorg,
In 't huis van Floris Pallatit, graaf van Ciilewliuri/,
Dat aan de Zavel stond. Het is na luttel jaren,
Op Alva's last gesloopt, /oo wilde hij verklaren,
Door een symbool, dat luid en duidlijk spreken zou:
Het voos Verbond vergaat gelijk het grootsch Gebouw.
Franciscus Junius, Waalsch leeraar, hield de rede,
En ging den eedgenooten voor in den gebede;
Daarna verviel men in den wereldlijken toon.
Jan Marnix van Toulouse was de hoofdpersoon.
Het stuk, dat wellicht door zijn broeder was ontworpen,
Werd spoedig rondverspreid in steden en in dorpen,
Ter onderteekoning. En in een maand of vier
Pareerden driemaal honderd namen op 't papier.
Van Eoomschen, Protestanten, ridders, burgermensehen.
Het liep op rolletjes. Men kon 't niet beter wensehen.
Maar a's men deze lijst van meer nabij bekijkt.
Dan is ze niet zoo mooi als z' oppervlakkig lijkt.
Kr waren er, die in dien strijdzang mcdi'zongen
lTit angst, bedreigd, misleid, ja. metterdaad gedwongen,
Zelfs, schrijft een tijdgenoot, bij 't mindere publiek
Gaf menigeen zijn naam alleen maar voor de chic.
..II'ij hehben dit rerbond", zoo luidt het stuk. ,,f/evloteti.
Ten einde. ?v/.v/ vereend, r//.v troiuce eed'ictiooien,
Den rlot'k' der Inqttinitie krachliij te ireernt<i<in,
A/x 't t/rootxte onrecht ooit een 'natie <inni/edo(in.
\\~ij koiitrii orereen. elkander hnl/i ie bieden,
linlieti (inn hierdoor eeniij onheil mocht r/enehii'den.
l\'ij voelen onft ontslrenijeld door een hee/iten band,
\\'ij blijven Irouic min d'od. min \'ornf en \'tiderl(ind,
]\I/iirr trillen o nu niet Inni/er lijdzinnn luien dn'iin/en.
J n xtrijd niet reelit en icet, door trolsche vrecmdclinyen.!"
/oo stond het er. Men ziet. het was niet voor de poes;
Ze waren midden in den revolutie-roes.
De plannen waren grootsch. De Staten saam te roepen,
Jn strijd met 's koiiings wil. en dan met legertroepen.
Geworven, uitgerust, betaald van eigen geld,
De eischen door te drijven, moest het, met geweld.
De Liga deed niet mee. Die schuwde zulk spektakel.
Wel vormde Lodewijk in zeekren zin de schakel,
Waarmee de Liga aan 't Verbond werd vastgehecht,
Maar van die wilde plannen kwam zoo niets terecht.
Oranje keurde, //af, als roekeloos ontijdig;
Hij gaf wel goeden raad, maar hield zich strikt onzijdig,
Vooral ook omdat Kgmoiid onverzetlijk bleek,
Kn. vastbesloten, nimmer van zijn standpunt week.
..Getrouw aan mijn Geloof", sprak Egmond, ,,eii mijn
Blijf ik tot in den dood'', 't .Schavot was zijn belooning.
De Prins, niet zoo loyaal, en niet zoo katholiek.
Liet zich, als altijd, leiden door de politiek;
Hij zag. dat hij alleen den strijd nog niet kon winnen:
Wal zou hij zonder Kgmond's Duerendael beginnen?
Koning
CHAKIVARirS
Vacantie-lectuur
door Melis Stoke
MEN zou zoo langzamerhand, on
der den stroom van tekst en plaat
jes waarmede de Olympische Spelen.
de couranten vullen, vergeten dat er
nog zoo iets bestaat als een zee-slaiig,
dat goede, trouwe dier dat nog nooit
een zomer heeft overgeslagen om een
bezoek te brengen aan een der
IIollandsche Noordzee-badpla.Mtseii.
Waarschijnlijk is het dier ook dit
maal gekomen, en liet zou mij niet
verwonderen als het tegenover
Domburg of Bergen aan Zee krampachtig
in zee lag te kronkelen om de aan
dacht te trekken van journalisten die.
zenuwachtig op hun potlood bijtend.
bij gebrek aan een onderwerp op een
duintje zit 1 en.
Maar helaas, dit jaar hebben de
journalisten geen tijd: ze rennen van
do hoogsprongen van Mejuffrouw
Cisolf naar het kracht sport gebouw, en
van het kracht sport gebouw na.a.r de
Kalfjeslaan, om Marathonloopers te
y.ien uitvallen, en van de Kalfjeslaan
naar de Zuiderzee, en van de Zuiderzee
naai' Sloten. . . .
En niet n journalist, zelfs geen
Liberiaansch bijloopert je. denkt er
ook mftar aan eens uit te kijken iia°r
de zeewlang. die zeeziek wordt van het
vruchteloos griezelig kronkelen en van
het slaan met haar staart en het draaien
met haar oogen.
Niemand, niemand let op de
zeeslang. Ze hebben haar dit jaar niet
noodig, eii zoo ondankbaar is nu
eenmaal de wereld nu er dezen
zomer zulk een massa te vertellen valt
en de kranten geen ruimte o ver hebben
voor doorwrochte artikelen over diffe
rent ieele rechten en de kleine steentjes
voor liet Koninklijk Paleis, nu denkt
niemand aan het goeie beest dat al die
jaren belangloos zijn kunsten heeft
verkocht, opdat toch maai' in 's he
melsnaam de achterkant van de ad
vertenties in de Nederlandsche dag
bladpers niet blanco zou blijven.
Hoe kortzichtig zijn de Nederland
sche journalisten toch. Het volgend
jaar zullen el' hier geen Olympische
spelen zijn. en da.n zullen ze weer een
beroep doen op de zeeslang, die dan
natuurlijk, als zij een greintje eerge
voel heeft, wegblijft, om te laten zien
dat zij zich niet straffeloos Iaat
iiegeeren en behandelen als een doodgewone
canard. Kn da.n zult u de couranten
eens beteuterd zien sta.a.n!
Knl'in. . in elk geval is er n
Nederlandsch dagblad aan te wijzen dat zich
tenminste niet dool1 de Olympische
woede lieeft laten verleiden om in hel
II ol la.ndsch, i'Yanscl!. Dnitsch en
Kngelsch ontrouw te woi'ileii a.a.n de
gebruikelijke zoinercopy. Kn indien het
Olympisch Comitéda.n ook een prijs
'/.ou willen, uitreiken aan het stand
vast igste dagblad, da.n beveel ik
da.a.rvoor met klem het l fa.arlemse'n Dag
blad aan. dat in zijn nummer van l
Augustus, dat wil dus zeggen in het
bmndpuiit der Olympische spelen, een
kolom drnks beschikbaar stelde, niet
voor de zeeslang, want die was toen
blijkbaar reeds gevlucht. ma,a,r voor
een reeks eischen van de a.fdeeling
Haarlem van de Ned. Syiidicalistische
federatie van overheidspersoneel.
Deze wensch('lijkheden bevatten een
onderwerp dat zich bij uitstek leent
tot zomerlecluur, namelijk de titula
tuur van diverse groepen, van arbeiders.
Het eerste, voorstel gaat reeds zoo
ver dat het de functie van fitter
weiiseht toe te kennen aan hen. die
thans den titel dragen van 2eii fitter
en hulpfitter, terwijl voor hen. die
thans den titel van fitter dragen, deze
zal moeten luiden filter-monteur.
De memorie van toelichting zegt.
o.m.: als uitgangspunt hiervoor dient
- - en dit geldt in algeineenen zin
dat gestreeld moef \vordeii naar zoo
weinig mogelijk titels. \va1 niet
uiisluit dat zooveel mogelijk betracht
moet worden ruim (e omschrijven waf
onder een bepaalden titel voor
werkz:ia,inheden verst,ia n wordt, liet i.-,
daarom dat voorgesteld woidl om de
l'uncl ie f it t er t e n< leinen l'it t er-mont eu r.
iemand die in den uit gebividsl en zin
fitters-montage verricht, terwijl daar
bij de fitter als hulp fundeert en
eenvoudige AVerk/aam lieden veirichl.
Hierop volgt een betoog st rekkend
tot het v e r leen en va.n nieuwe ! it els al- :
niet se I a a r-o\ enboii wer.maehi n i si -
eent ra.Ie. ma.cliinisl -k et el huis. grondwer
ker-ka bel! egge r. hulp-mout e< i r-grond
werk er. 1 ra.nsporteur-kr;>,indrij\ er.
kolenmcn^vleiir. adj. gasma
kei-vuursla.kker. hulpst raaima ker. ei;/., en/.
Wij verklaren hierbij de uitvoerig"
loeliclll ingetl tot de/e voorstellen Hiel
grooten ernst gelezen te hebben, en
tot de conclusie te zijn gekomen dat.
op gevaar af dat de staatsalmanak te
dik wordt, inderdaad een dergelijke
nadere preeiseering voor alle beroepen
behoort te worden ingevoerd, opdat
men wete wat iedereen feitelijk precies
uitvoert.
/oo stellen wij de volgende titels
voor: al'deelingskanloorhool'd met den
persoonlijken titel van kant ooi-hoofd
met veertien dagen vacant ie per jaar
ell elkell morgen eel) kop koffie;
ad junrt-p'>sf/egel verkooper bij een
hulppost Ka.nt 01 ir met beperkte comp
tabele \ er;1 ut woordelijkheid :
reeia nteur-wandelaa r me( \ v.,.,.
r,.eia mei orden. ach! u'andehire'i en
zestien borrels:
lantaarnopsteker per rijv.iel me!
l e rug t ra p rem en d u b bel e br< )ek/i11 ing ;
pi j proi ikende ic.q. pruimende} bode
m e:-n departement, met pa nt < !!>?!> en
aeht dommehii'en
enz. en/, en/.
II et < indel wef] l Is : ii :g \ , ?; ; , ? \ a ) l
Uitgeput. eM !l..'i l l a.,'! Hettl.-elie blad.
dat het onder den d viedul 'l iclei, l il el :
..l )e Persoi 'sformat ie. t >"k
\oolWerklieden. l iel a. n gr ij U e u i .i/i u i n ge n
gevraagd ". beel'1 aangesneden,
\..i'dieiit den Idf dat het zich .i ? d,.
< *! y m [ )ise l e' spelen niel \an /ó' -luk
heeft lalen brengen.
BRANDBLUSSCHER
HOLLANDIA"
SPANJAARD&C2
FABRIEK ESPANA
UTRECHT