Historisch Archief 1877-1940
No. 26j2
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 AUGUSTUS 1928
Op den economischen uitkijk
door Jhr. Mr. H. Smissaert
ROOVER-RIJM
De ziekte der Ziektewet
AAX welke ziekte lijdt onze Ziektewet?
Want dat zij ziek is, staat toch wel vast.
'Zij kan maar niet op gang worden gebracht. De
-geschiedenis van haar ontstaan gewaagt van heel
een reeks mislukkingen. Laat mij daaruit alleen de
oiamen noemen van twee speratieve" vaders:
Kuyper en Veegens. Beiden waren zeker bezield
met den oprechten wensch, eene passende regeling
tot stand te brengen. Wat zij het Parlement boden,
was ook lang niet kwaad. Maar door allerlei
omrstandigheden, welke ik in dit overzicht kan voor
bijgaan, kwam het niet verder dan tot een concept.
Toen Talma. . . . Hem stond voor oogen eene
?door de wet te scheppen organisatie van den
arbeid". Daartoe ontwierp hij de Radcnwet, een
breed getimmerte. In die colleges zou de arbeid
worden ge.rganiseerd. Werkgevers en werknemers
zouden daarin elkaar ontmoeten onder leiding van
?een voorzitter, die tot geen der beide groepen
behoorde. Aan die Kaden zou worden toegekend
verordenende bevoegdheid: zij zouden verschillende
regelen ten opzichte van arbeidsaangelegenheden
kunnen vaststellen. Dit denkbeeld nu werd wel
niet verwezenlijkt, maar wel kwam de Iladenwot
tot stand en met haar ontstonden de Kaden van
Arbeid.
Welke taak zouden deze lichamen vervullen?
'Zij zouden, naar hun schepper zich voorstelde,
zeer te waardeeren diensten kunnen bewijzen bij de
uitoefening van de arbeidersverzekering. Xu waren
wij in. dezen tijd (vóór 1913) met die verzekering
nog niet verder gekomen dan tot voorziening in
bedrijfsongevallen voor de nijverheid (de Onge
vallenwet 1901); (wij jzagen immers, dat de Ziekte
wet meer dan eens schipbreuk had geleden er\ aan
verdere voorzieningen waren wij nog niet. toege
komen). Doch Talma ontwierp tevens de
Invaliditeits- en Ouderdoms-wet, waarbij immers op werk
zaamheid van de Kaden vp^n Arbeid een beroe') werd
gedaan. Die wet U n kwamen in het Staatsblad en
traden in werking. Ook kon de uitoe f ening d er w
ttelij ke ongevallenverzekering, tot nu toe uitsluitend
voor rekening der Kijksverzekeringsbank komende,
gedecentraliseerd worden door allerlei daarmede
.samenhangende, bij voorkeur plaatselijk te ver
richten besognes aan de Kaden van Arbeid op te
dragen.
Doch bovendien ontwierp Talma een Ziektewet.
En de inwerkingtreding daarvan zou aan de Kaden
van Arbeid eene zeer groote beteekenis geven,
immers de voornaamste organen voor die ver
zekering zouden zijn de ziekenkassen der Kaden
van Arbeid.
(Gelukkiger dan zijn voorgangers zag Talma zijne
Ziektewet door beide Kamers aangenomen eu in
het Staa sblad afgedrukt. Hare inwerkingtreding
?zag hij niet. ... en zagen wij tot heden niet. Want
zijn opvolger (Treub) had daartegen bezwaren,
kwam met een ganseh anderen, broeden opzet.
inzake arbeidersverzekering, plannen die niet
verwezenlijkt werden: de oorlog vroeg aandacht
voor andere belangen.
Daarna. . . . bleef de inwerkingtreding' van de
ie wijzigen lex-Talma aan de orde. Immers iii den
vorm. waarin y,ij in het .Staatsblad was afgedrukt,
begeerde men haai' niet meer. Aalberse beproefde
in zijn voortgezet ministerschap er zijne krachten
.aan: hij ondernam heel een herziening (in den zin
van i nificatie cii versobering) oiv/.ev arbeiders
verzekering, ^laar (gelijk ik destijds in deze ko
lommen heb uiteengezet) door fouten in y.ijiv werk
methode (o.a. deze: dat niet hijzelf iriat, welke lijn.
te volgen) bracht hij van alles wat hij zich en do
Kamers had voorgespiegeld niets tot stand.
Springen wij uit dezen ..onvolmaakt verleden''
tijd in den tegenwoordigen over. dan valt als
voorloopig laatste bedrijf van. het Ziektcwetdi-ama te
vermelden dat nu weer op zijn beurt Minister
ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK
PANDBRIEVEN BEURSKOERS ,
DIRECTE M? 5.J.vAMZu5TnpJ.F.VERSTEEVEN
Slotemaker de Bruine bezig geweest is, deze wet
te wijzigen.
En zullen wij dan nu het einde zien, d.w.z. de
inwerkingtreding van eene regeling, waarover
straks rij j entre int ig jaar lang in. en buiten <;ns
Parlement is getobd en gedokterd ? Ik weet het niet.
Maar er is grond voor twijfel gelegen in wat men.
noemt, de parlementaire tijdrekenkunde. Immers:
wij hebben nog niet een Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer (of een verslag harer Commissie
van Voorbereiding) over dit ontwerp. Wanneer
zal dit komen? En wanneer zal het o vt ritg tusscheii
die Commissie en de Kegeering plaats vinden?
Allicht zijn dan wijzigingen te wachten. Tegen
welke maand in 1929 is openbare beraad
slaging in de Tweede Kamer tegemoet te zien? En
tegen welke in de Eerste? Is er redelijk uitzicht,
dat alles, wat hier nog te doen is, gedaan worut
eer het Parlement zijne werkzaamheden eindigt
in het vooruitzicht der welhaast te openen stem
bussen? Vragen te over. Slechts dit schijnt wel
zeker, dat er geen haast mee gemaakt wordt; ik
voor mij kan althans dien indruk niet weren. En
waarom zou men spoed willen vermijden:' Is men
met de zaak verlegen?
In deze. van 191H af tot op lieden zich
voortsleepende lijdensgeschiedenis der totstandkoming
eener zoo belangrijke wet, omtrent welker
wenschelijkheid in 't algemeen men het eens is. zie ik het
ziekte v < rsehijnsel. De ziekte openbaart zich: zij
vindt haar oorzaak in de moeilijkheid der regeling,
in eene eigenaardige, moeilijkheid.
Wat ik hier aanduid, is, zoo men wil. oon.o
..diagnose", i-ene onderstelling. Misschien, oordeel
ik verkeerd. .Maar mij wil het schijnen, dat vóór
191 '.'?? reeds de ziektekiem aanwijsbaar was. Kuyper
men zag het reeds door zijn ..groot amendement"
in zake bodvijf svcrec.riigingen bij Lel v's ontwerp der
latere ngovallenwet-1901 hechtte aa,n wat hij
noemde: do, zelfwerkzaamheid der uit het maat
schappelijk leven voortgokomoixe krachten. Zijn
Ziektewet droeg daarvan don stempel. Talma's
later ontwerp was daartegenover een terugtred,
liet minder over aan die zelfwerkzaamheid (van
bijzondere en ondoriu-mings-kasseix), schoof de
actieve deelneming van door do Kaden, van Arbeid
bohoeide kassen voorop. Want die Kaden waren
zijne schepping on hij wilde aan die collogos eene
gewichtige taak toekennen. \Vat van zijn standpunt
begrijpelijk was.
Doch reeds toon openbaarde zich hot conflict.
hot verzot daartegen. Tijdens de behandoling van
de latere lox-Talma in do Tweede Kamer kwam
dr. de Visser met kracht op voor aan bijzondere ou
fabi-iekskasson te geven voorrang. Wellicht her
innert men het zich: dit word oen. ietwat pijnlijke
strijd in oigorx boezem, binnen don kring dor rechter
zijde. Tenslotte weid do moeilijkheid opgelost door
oen compromis, dat waarschijnlijk beide partijen
niet ten volle bevredigde, doch waarvoor beide te
vindon waren, omd'it men niet. door de zaï'.k op de
spits te drijven, baar wou zien mislukken. Z<i<>
kwam do lex-Talma, tot stand.
Nu is er 4?ik spin mijn diagnose verder uit
sedert 191 o wol een en ander gebeurd, waardoor do
vraag om don. voorrang tusschen ziekenkassen
vanwege Maden van Arbeid en andere, schorper
word gestold. Tweeërlei, waarvan bet eene toüeii
hot ander»! inwerkte.
Vooreerst hooft sedert UMIihet ..zelf-docii" in zi'.ke
arbeid rsverzekering school gemaakt. .\albei-se
kou bij hot samenstellen v;m zijn Ongevallenwet
voor Land- eii Tuinbouw niet anders doen dan <le
bedrijfsvcreoiiigingon. erkennen niet alleen doch
haar de eerste plaats toekennen zelfs. Ook overigens
is uien aa.n particuliere bemoeiingen op dit terrein.
meer beteekenis gaan hechten.; velen, die daarin
vroeger geen heil zagen, verzotten el' zich thans
niet meer togen of zijn voorstanders geworden.
En wat in 't bijzonder de ziekteverzekering betreft,
iie vele bestaande ka.ssen /.ion ha.ar leven. be»lroig»l;
allo daarbij bot rokkenen pvopagoevon met kracht
de ..zelfwerkzaamheid" dezer organen....
Daartegenover doet zich een ander verschijnsel
g»!ldon: de Maden van Arbeid wachten sedert J 91 M
hot tijdstip af, waarop hun de in de toen govot eerde
Ziektewet, toegedachte belangrijke functie zal
worden toevertrouwd. Zij wachten nu reeds
Voor Miek Janssen, ter gelegenheid van hare
wonderbaarlijke redding uit de klauwen van
een Corsicaanschen bandiet
In Holland's letterkundig IM>HI>
weerklinkt de mare van een ram/).
die een der onzen heeft getroffen.
Miek Janssen liep een kwade kans,
maar is gelukkig nog den dans
ontsprongen.. Tja.. >ne» moet maar hotte» l
Ken roover, luk <>i> goud en eer.
hield, dreigend niet een scltietgeu'eer,
de vreemdelingen-auto tegen.
doch heeft hoe driftig ook en stout -
alleen ten aanzien rit n liet gond
zijn God-vergeten zin gekregen,
.\a<tr Uliek's verhalen in de krant
was de bandiet een dilettant.
een jongeman met goede oogen.
zoodot hij in het .struikgeiras
door Miei; te overtuigen ir«s
van 't onbesuisde van zijn jiogen.
'/jij riejt bedaard en onbevreesd
zijns moeders beeltenis voor zijn gi'esl.
n-aarna zij niets- meer had te dueh/en
i'an 't afgekoeld l>an<Hetenl>toe<(
en veilig zij het dan te voet
haar reisgezelsehap na kon vhn-lilen.
liet edel co/A' van Corsica
riep haar geen seheldn'o<trd aeltterna.
zooals 't in Jfolland voor zou k'omen,
maar gtif run t'riend- en blijdsel/aii l>h;li. . . .
zoo zegt ze.. .Maar 't is inogelij/,'
ilat zij er tiisse/ien ii'erd genonien . . . . ?
Hoe 'l zij. 'l romantisch filelcie grond
n'diir eens \a]>oleon's triegn' slinnl
zag de triomfen ran Miek Janssen
die - zi'i l dtnt oo[t' et'tt eenii' te laitl
de ot'ei'heei'sel?ingsdnil ireei'stual
vint 'l Sitns-{'tiloltt'tt-lo'ir dei' l'i'iitisrlien . . . .
M /?;/,?x STOKI-:
Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal
Str. koud en warm water op alle kamers
PRIVÉBADKAMERS Telefoon 22223
\ ijft jen ja;:r en /ij /.ieii !iuükansen niet verbeteren.
l lof l.mgdurigi! uitstel en 1.» l onzekerder uitzicht
zijn niet geschikt om hun geduld te vorsti-rkon.
Is 't «ondef. dat /ij ongeduldig \\ordon? Kritiek
b l»-e t' aan hun werk niet ?_<?--paard: hun aantal
werd ingekrompen. Maar zij gevoelen te meer de
noodzaak, zich te weer te >!ellen on erop aan te
dringi-n dat hun nu toch ..indelijk de ta.ak. voor
Welker vervulling zij aanuewi z»-n zijn en welke /.ij
iiiUi.r /e \ el-klaren /c,,, -oed \vr\ulloii /uilen.
tor behartiging worde gege\ ,-u. in eene vorooixigiiig
georganiseerd, maken /.ij. \erboiidon. zich sterk
om hunne positie te handhaven en te verheffen.
Allen, wier belangen niet die dey.oi- instellingen
samenhangen, vormen niet haar eene macht van.
propaganda voor wettelijk, n geling v .'in ziekte
verzekering, waarbij de/c- colleges hef hun toe
komende deel zullen ont \ i'Ic-ïen .
Zoo werken <!e \ erbreid inu' dei' ^vdaohte van
zelfwerkzaamheid der bijzondere orga,nen en de
stuwkracht der Kaden van Arbeid voor oen. hunne
aanspraken erkennende regeling (eiren elkaar in.
liet is deze botsing, waarin ik de oorza,ak der
ziekte van de Zioktewel /ie. Ministers aarzelen:
Kamerleden gevoelen wel Noor hef eene. doch ook
voor liet andere standpunt. Kn ..dehberant e
Senatu", sleept zich de /iekt i-geschiedenis voort.
Tot hoelang nog?