No. 26j2 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 AUGUSTUS 1928 Op den economischen uitkijk door Jhr. Mr. H. Smissaert ROOVER-RIJM De ziekte der Ziektewet AAX welke ziekte lijdt onze Ziektewet? Want dat zij ziek is, staat toch wel vast. 'Zij kan maar niet op gang worden gebracht. De -geschiedenis van haar ontstaan gewaagt van heel een reeks mislukkingen. Laat mij daaruit alleen de oiamen noemen van twee speratieve" vaders: Kuyper en Veegens. Beiden waren zeker bezield met den oprechten wensch, eene passende regeling tot stand te brengen. Wat zij het Parlement boden, was ook lang niet kwaad. Maar door allerlei omrstandigheden, welke ik in dit overzicht kan voor bijgaan, kwam het niet verder dan tot een concept. Toen Talma. . . . Hem stond voor oogen eene ?door de wet te scheppen organisatie van den arbeid". Daartoe ontwierp hij de Radcnwet, een breed getimmerte. In die colleges zou de arbeid worden ge.rganiseerd. Werkgevers en werknemers zouden daarin elkaar ontmoeten onder leiding van ?een voorzitter, die tot geen der beide groepen behoorde. Aan die Kaden zou worden toegekend verordenende bevoegdheid: zij zouden verschillende regelen ten opzichte van arbeidsaangelegenheden kunnen vaststellen. Dit denkbeeld nu werd wel niet verwezenlijkt, maar wel kwam de Iladenwot tot stand en met haar ontstonden de Kaden van Arbeid. Welke taak zouden deze lichamen vervullen? 'Zij zouden, naar hun schepper zich voorstelde, zeer te waardeeren diensten kunnen bewijzen bij de uitoefening van de arbeidersverzekering. Xu waren wij in. dezen tijd (vóór 1913) met die verzekering nog niet verder gekomen dan tot voorziening in bedrijfsongevallen voor de nijverheid (de Onge vallenwet 1901); (wij jzagen immers, dat de Ziekte wet meer dan eens schipbreuk had geleden er\ aan verdere voorzieningen waren wij nog niet. toege komen). Doch Talma ontwierp tevens de Invaliditeits- en Ouderdoms-wet, waarbij immers op werk zaamheid van de Kaden vp^n Arbeid een beroe') werd gedaan. Die wet U n kwamen in het Staatsblad en traden in werking. Ook kon de uitoe f ening d er w ttelij ke ongevallenverzekering, tot nu toe uitsluitend voor rekening der Kijksverzekeringsbank komende, gedecentraliseerd worden door allerlei daarmede .samenhangende, bij voorkeur plaatselijk te ver richten besognes aan de Kaden van Arbeid op te dragen. Doch bovendien ontwierp Talma een Ziektewet. En de inwerkingtreding daarvan zou aan de Kaden van Arbeid eene zeer groote beteekenis geven, immers de voornaamste organen voor die ver zekering zouden zijn de ziekenkassen der Kaden van Arbeid. (Gelukkiger dan zijn voorgangers zag Talma zijne Ziektewet door beide Kamers aangenomen eu in het Staa sblad afgedrukt. Hare inwerkingtreding ?zag hij niet. ... en zagen wij tot heden niet. Want zijn opvolger (Treub) had daartegen bezwaren, kwam met een ganseh anderen, broeden opzet. inzake arbeidersverzekering, plannen die niet verwezenlijkt werden: de oorlog vroeg aandacht voor andere belangen. Daarna. . . . bleef de inwerkingtreding' van de ie wijzigen lex-Talma aan de orde. Immers iii den vorm. waarin y,ij in het .Staatsblad was afgedrukt, begeerde men haai' niet meer. Aalberse beproefde in zijn voortgezet ministerschap er zijne krachten .aan: hij ondernam heel een herziening (in den zin van i nificatie cii versobering) oiv/.ev arbeiders verzekering, ^laar (gelijk ik destijds in deze ko lommen heb uiteengezet) door fouten in y.ijiv werk methode (o.a. deze: dat niet hijzelf iriat, welke lijn. te volgen) bracht hij van alles wat hij zich en do Kamers had voorgespiegeld niets tot stand. Springen wij uit dezen ..onvolmaakt verleden'' tijd in den tegenwoordigen over. dan valt als voorloopig laatste bedrijf van. het Ziektcwetdi-ama te vermelden dat nu weer op zijn beurt Minister ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK PANDBRIEVEN BEURSKOERS , DIRECTE M? 5.J.vAMZu5TnpJ.F.VERSTEEVEN Slotemaker de Bruine bezig geweest is, deze wet te wijzigen. En zullen wij dan nu het einde zien, d.w.z. de inwerkingtreding van eene regeling, waarover straks rij j entre int ig jaar lang in. en buiten <;ns Parlement is getobd en gedokterd ? Ik weet het niet. Maar er is grond voor twijfel gelegen in wat men. noemt, de parlementaire tijdrekenkunde. Immers: wij hebben nog niet een Voorloopig Verslag der Tweede Kamer (of een verslag harer Commissie van Voorbereiding) over dit ontwerp. Wanneer zal dit komen? En wanneer zal het o vt ritg tusscheii die Commissie en de Kegeering plaats vinden? Allicht zijn dan wijzigingen te wachten. Tegen welke maand in 1929 is openbare beraad slaging in de Tweede Kamer tegemoet te zien? En tegen welke in de Eerste? Is er redelijk uitzicht, dat alles, wat hier nog te doen is, gedaan worut eer het Parlement zijne werkzaamheden eindigt in het vooruitzicht der welhaast te openen stem bussen? Vragen te over. Slechts dit schijnt wel zeker, dat er geen haast mee gemaakt wordt; ik voor mij kan althans dien indruk niet weren. En waarom zou men spoed willen vermijden:' Is men met de zaak verlegen? In deze. van 191H af tot op lieden zich voortsleepende lijdensgeschiedenis der totstandkoming eener zoo belangrijke wet, omtrent welker wenschelijkheid in 't algemeen men het eens is. zie ik het ziekte v < rsehijnsel. De ziekte openbaart zich: zij vindt haar oorzaak in de moeilijkheid der regeling, in eene eigenaardige, moeilijkheid. Wat ik hier aanduid, is, zoo men wil. oon.o ..diagnose", i-ene onderstelling. Misschien, oordeel ik verkeerd. .Maar mij wil het schijnen, dat vóór 191 '.'?? reeds de ziektekiem aanwijsbaar was. Kuyper men zag het reeds door zijn ..groot amendement" in zake bodvijf svcrec.riigingen bij Lel v's ontwerp der latere ngovallenwet-1901 hechtte aa,n wat hij noemde: do, zelfwerkzaamheid der uit het maat schappelijk leven voortgokomoixe krachten. Zijn Ziektewet droeg daarvan don stempel. Talma's later ontwerp was daartegenover een terugtred, liet minder over aan die zelfwerkzaamheid (van bijzondere en ondoriu-mings-kasseix), schoof de actieve deelneming van door do Kaden, van Arbeid bohoeide kassen voorop. Want die Kaden waren zijne schepping on hij wilde aan die collogos eene gewichtige taak toekennen. \Vat van zijn standpunt begrijpelijk was. Doch reeds toon openbaarde zich hot conflict. hot verzot daartegen. Tijdens de behandoling van de latere lox-Talma in do Tweede Kamer kwam dr. de Visser met kracht op voor aan bijzondere ou fabi-iekskasson te geven voorrang. Wellicht her innert men het zich: dit word oen. ietwat pijnlijke strijd in oigorx boezem, binnen don kring dor rechter zijde. Tenslotte weid do moeilijkheid opgelost door oen compromis, dat waarschijnlijk beide partijen niet ten volle bevredigde, doch waarvoor beide te vindon waren, omd'it men niet. door de zaï'.k op de spits te drijven, baar wou zien mislukken. Z<i<> kwam do lex-Talma, tot stand. Nu is er 4?ik spin mijn diagnose verder uit sedert 191 o wol een en ander gebeurd, waardoor do vraag om don. voorrang tusschen ziekenkassen vanwege Maden van Arbeid en andere, schorper word gestold. Tweeërlei, waarvan bet eene toüeii hot ander»! inwerkte. Vooreerst hooft sedert UMIihet ..zelf-docii" in zi'.ke arbeid rsverzekering school gemaakt. .\albei-se kou bij hot samenstellen v;m zijn Ongevallenwet voor Land- eii Tuinbouw niet anders doen dan <le bedrijfsvcreoiiigingon. erkennen niet alleen doch haar de eerste plaats toekennen zelfs. Ook overigens is uien aa.n particuliere bemoeiingen op dit terrein. meer beteekenis gaan hechten.; velen, die daarin vroeger geen heil zagen, verzotten el' zich thans niet meer togen of zijn voorstanders geworden. En wat in 't bijzonder de ziekteverzekering betreft, iie vele bestaande ka.ssen /.ion ha.ar leven. be»lroig»l; allo daarbij bot rokkenen pvopagoevon met kracht de ..zelfwerkzaamheid" dezer organen.... Daartegenover doet zich een ander verschijnsel g»!ldon: de Maden van Arbeid wachten sedert J 91 M hot tijdstip af, waarop hun de in de toen govot eerde Ziektewet, toegedachte belangrijke functie zal worden toevertrouwd. Zij wachten nu reeds Voor Miek Janssen, ter gelegenheid van hare wonderbaarlijke redding uit de klauwen van een Corsicaanschen bandiet In Holland's letterkundig IM>HI> weerklinkt de mare van een ram/). die een der onzen heeft getroffen. Miek Janssen liep een kwade kans, maar is gelukkig nog den dans ontsprongen.. Tja.. >ne» moet maar hotte» l Ken roover, luk <>i> goud en eer. hield, dreigend niet een scltietgeu'eer, de vreemdelingen-auto tegen. doch heeft hoe driftig ook en stout - alleen ten aanzien rit n liet gond zijn God-vergeten zin gekregen, .\a<tr Uliek's verhalen in de krant was de bandiet een dilettant. een jongeman met goede oogen. zoodot hij in het .struikgeiras door Miei; te overtuigen ir«s van 't onbesuisde van zijn jiogen. '/jij riejt bedaard en onbevreesd zijns moeders beeltenis voor zijn gi'esl. n-aarna zij niets- meer had te dueh/en i'an 't afgekoeld l>an<Hetenl>toe<( en veilig zij het dan te voet haar reisgezelsehap na kon vhn-lilen. liet edel co/A' van Corsica riep haar geen seheldn'o<trd aeltterna. zooals 't in Jfolland voor zou k'omen, maar gtif run t'riend- en blijdsel/aii l>h;li. . . . zoo zegt ze.. .Maar 't is inogelij/,' ilat zij er tiisse/ien ii'erd genonien . . . . ? Hoe 'l zij. 'l romantisch filelcie grond n'diir eens \a]>oleon's triegn' slinnl zag de triomfen ran Miek Janssen die - zi'i l dtnt oo[t' et'tt eenii' te laitl de ot'ei'heei'sel?ingsdnil ireei'stual vint 'l Sitns-{'tiloltt'tt-lo'ir dei' l'i'iitisrlien . . . . M /?;/,?x STOKI-: Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal Str. koud en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS Telefoon 22223 \ ijft jen ja;:r en /ij /.ieii !iuükansen niet verbeteren. l lof l.mgdurigi! uitstel en 1.» l onzekerder uitzicht zijn niet geschikt om hun geduld te vorsti-rkon. Is 't «ondef. dat /ij ongeduldig \\ordon? Kritiek b l»-e t' aan hun werk niet ?_<?--paard: hun aantal werd ingekrompen. Maar zij gevoelen te meer de noodzaak, zich te weer te >!ellen on erop aan te dringi-n dat hun nu toch ..indelijk de ta.ak. voor Welker vervulling zij aanuewi z»-n zijn en welke /.ij iiiUi.r /e \ el-klaren /c,,, -oed \vr\ulloii /uilen. tor behartiging worde gege\ ,-u. in eene vorooixigiiig georganiseerd, maken /.ij. \erboiidon. zich sterk om hunne positie te handhaven en te verheffen. Allen, wier belangen niet die dey.oi- instellingen samenhangen, vormen niet haar eene macht van. propaganda voor wettelijk, n geling v .'in ziekte verzekering, waarbij de/c- colleges hef hun toe komende deel zullen ont \ i'Ic-ïen . Zoo werken <!e \ erbreid inu' dei' ^vdaohte van zelfwerkzaamheid der bijzondere orga,nen en de stuwkracht der Kaden van Arbeid voor oen. hunne aanspraken erkennende regeling (eiren elkaar in. liet is deze botsing, waarin ik de oorza,ak der ziekte van de Zioktewel /ie. Ministers aarzelen: Kamerleden gevoelen wel Noor hef eene. doch ook voor liet andere standpunt. Kn ..dehberant e Senatu", sleept zich de /iekt i-geschiedenis voort. Tot hoelang nog?