Historisch Archief 1877-1940
Pte Groene
fcc_yVVcelsbIad voor Nederland
Sinds meer dan vyftig
jaar aan de spits der
?weekbladen . . . ."
ONDER HOOFDREDACTIE VAN G, W. KERNRAMP
Redacteuren: H. BRUGMA'NS, M. KANN EN TOP NAEFF
Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333
Uit.: N.V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM. C.
Het meest gevraagde merk
OPGERICHT IN 1877
No. 2673
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1928
De Algemeene Vergadering van den Volkenbond
door J. J. de Roode
De inhoud staat op pag* 20
DE Assemblee !
De Algemeeiic Vergadering van den Volken
bond van 1!)2S zal in het teeken staan van het
pakt van Kellogg, evenals die van 1925 stond in het
teeken van Locarno. En nu evenals toen. zal de
Vergadering uitspreken, dat thans het oogenblik is
.gekomen om over te gaan tot de beloofde inter
nationale ontwapening.
Wat beteekciit het, dat de Assemblee staat in
het teeken van deze of gene gebeurtenis;- ])at een
deel van de wereldgeschiedenis zich voltrekt
buiten haar om. Inderdaad: het brandpunt van de
wereldgeschiedenis is de Volkenbond niet geworden.
Is hij nog niet. Het heeft geen nut, bespiegelingen
te houden over de vraag, of hij liet eenmaal worden
zal. Transcendentaal idealisme en nationaal egoïsme
hebben aan zijn wieg gestaan; en beter dan het
uitspreken van ijle, profetieën, is het, den Volken
bond te maken tot een .stuk werkelijkheid, dat
beantwoordt aan de behoefte, van onzen tijd.
Wie zich niet wil overgeven aan illusies, die
gedoemd zijn. om uit te loopeii op teleurstellingen,
en wie evenmin wil vervallen in
borreltafel-scepticisme. dat niet anders is dan een symptoom van
politieke onbenulligheid, moet er zich rekenschap
van geven, welke gaven den Volkenbond bij zijn
:geboorte zijn meegegeven, en welke hem opzettelijk
zijn onthouden. Zijn stichters hebben den eisch
gesteld, dat de leden moeten zijn vrije staten;
staten die; zelfstandig hun bestaan inrichten.
Reeds bij dezen eersten eisch is er tegenspraak
tusschen de theorie en de praktijk: Britsch-Indie
is lid van den Volkenbond, en er is geen kwestie
van, dat het vrij is in de inrichting van zijn bestaan.
' Nicaragua is lid van den Volkenbond; maar artikel
'21 van het Statuut erkent de Monroe-leer. niet als
een stelling van de Vereenigde Staten, maar als
een overeenkomst, die de houding van den Volken
bond bepaalt ten aanzien van de staten, waarover
Koord-Amerika zich de voogdij aanmatigt. China
is lid van den Volkenbond; maar men zou er te
?Genève bitter mee verlegen zitten, als de regee
ringen van Peking en Nanking zich wendden tot
den Raad of de Assemblee met een klacht over
Japan, dat de vereeniging van Noord en Zuid
belet, en hiermede een van de eerste; beginselen
van den Volkenbond schendt.
liet Statuut stelt voorop de soevereiniteit van
?de leden. De praktijk erkent alleen de soevereiniteit
van de imperialistische mogendheden. Van de
volken die het object zijn van het imperialisme
erkent zij ze niet. liet gevolg is, dat de
bevrijdings«trijd. van de overheerschte volken, van China, van
Britsch- en van Nederlandsch-Indië, en ook van
Egypte, buiten den Volkenbond om gaat. Er zijn
staatslieden die erover klagen, die erover veront
waardigd zijn, dat het Sovjet-bewind zich opwerpt
als de kampioen van alle overheerschte volken.
Maar wat doet het anders, dan systeem tegenover
systeem stellen?
En de Volkenbond geeft zelf in zijn
mandaatstelsel te kennen, dat er een beter stelsel mogelijk is,
dan het overlaten van de overheerschte volken
aan. de willekeur van den overheerscher. Het
bestuur over de voormalige koloniën van
Duitschland, over de landen die leefden onder Turksche
heerschappij, is toevertrouwd aan verschillende
van zijn leden; maar de Volkenbond oefent
kontrole over dat bestuur, en in zijn Statuut staan
schoone woorden over de beginselen waarvan het
moet zijn doordrongen.
Hoe dit zij. de worsteling om zelfbestuur en onaf
hankelijkheid van de volken van bet verre en van
het nabije Oosten gaat voor het overgroote deel
buiten den Volkenbond om. In hoofdzaak is hij een
organisatie van de volken die een heersclien.de,
althans een zelfstandige positie innemen in de
wereld. Als het volk van Syriëte Genèvo komt
klagen over de schorsing, voor drie maanden, van
zijn Parlement, dan zal de mandatenkommissie
'althans voor den vorm den Hoogen Kommissaris
om eelüge inlichtingen vragen. Misschien zelfs zal
zij. want de mandatenkommissie vat haar taak
ernstig op. den lloogeii Kommissaris vertellen
wat zij van die schorsing denkt. .Maar als het volk
van Kgypte komt klagen over de schorsing van zijn
Parlement voor drie jaar. dan zal Gelieve ant
woorden: dit is een zaak tusschen u en uw koning.
De Jlooge Kommissaris is er immers niet eens in
gemoeid, laat staan de Britsche i'egeeriiig: en
wat de deur dicht doet: Kgypte is geen
mandaatland !
Een tweede feit dat het universeel karakter van
den Volkenbond beperkt, is het niet aangesloten
zijn van de Vereenigde Staten en Rusland. De
andere niet-aaiigeslotenen kunnen wij buiten
beschouwing laten.
En een feit dat zijn bemoeiingen beperkt, is de
angstvallige eerbiediging van de soevereiniteit van
zijn leden. I)e minderheden die leven in de
nationaliteiteiistaten. klagen over de vrees van den Volken
bond, om zijn vingers te branden aan koud water.
Dit is niet altijd juist en niet altijd billijk: maar
erkend moet worden, dat de struisvogelpolitiek
die de Volkenbond voert tegenover feiten als de
verdrukking van Zuid-TiroI. afbreuk doet aan zijn
invloed, ook al houdt men er rekening mee, dat
Italiëzich niet bij verdrag heeft verbonden om de
nationaliteit en de taal van de Zuid-Tirolers te
eerbiedigen.
(ienève is niet het centrum, van waar uit al wat
er verkeerds is inde wereld, wordt geredderd ; en een
ideaal wordt niet verwezenlijkt, alleen omdat het
in de Algemeene Vergadering van. den Volkenbond
is verkondigd. Eerst als wij het hierover eens zijn.
kunnen wij komen tot een juiste beoordeeling van
liet werk van den Volkenbond.
Wat te Genève gebeurt is. in een korte formule
samengevat, het scheppen van de internationale
regelingen, waaraan onze tijd behoefte heeft.
Regelingen op maatschappelijk, regelingen ook op
politiek gebied. Regelingen op maatschappelijk
gebied die zonder medewerking van de politieke
macht niet kunnen tot stand komen; maar ook
regelingen voor de verhouding tusschen de staten
onderling. Het maatschappelijk werk van den
Volkenbond is van den meest verscheiden aard. en
van de meest verscheiden beteekenis. Bestrijding
van den handel in vrouwen en van het opium,
regeling van de bebakening en de verlichting der
waterwegen, uitwisseling van ervaringen op het
gebied der volksgezondheid, het leggen van banden
tusschen de kunstenaars en de, mannen der weten
schap, het bevorderen van gelijkheid in de arbeids
voorwaarden, wij doen maar een greep. Een
dicht net van internationaal leven wordt op deze
wijze over de wereld gelegd, en in dit werk worden
alle landen, imperialistische en overheerschte. bij
den Volkenbond aangesloten of niet, betrokken.
Zoo wordt de onderbouw tot stand gebracht van
Vraagt sfeecfs bonbons
VINGERS
Letden n aam
wat het werk moet bekronen: de organisatie van
den vrede.
* *
*
Is het niet een beetje vreemd, van de organisatie
vanden, vrede t e spreken;' Hij is immers georgani
seerd in de serie verdragen van Versailles. St.
Germain. Tritmon. Neuilly en. Lausamie'r Hier
raken wij aan den tweeslaehtigen oorsprong van
den Volkenbond. Het kenmerk van die verdragen
is het nationale egoïsme van de overwinnaars, het
Pakt. dat de serie inleidt, getuigt van het transcen
dentaal idealisme van Wilson. den profeet.
De functies van den Volkenbond worden ver
deeld tusschen den Raad en de Assemblee, en als
wij liet niet te nauw nemen met de bij/.ondel'heden,
kunnen wij zeggen da-t de Raad den. vrede hand
haaft, en dat de Assemblee hem organiseert. Men
zou ook deze onderscheiding kunnen maken: de
Raad zorgt voor het heden, de Assemblee voor de
t oekomst.
Dit geeft de verklaring van veel iu de daden van
den Haad. dat niet beantwoordt aan de aansporing
van Lafontaiiie: de l'andaee '. Problemen door
hakken doet hij zelden, al te vaak schijnt zijn
beginsel te zijn: een veldheer wint genoeg, al wint
hij niet dan tijd. I let staat buiteiiallentwijfel.dat
bij elk geschil, groot of klein, dot de Haad krijgt
te behandelen, al zijn pogen is gelicht o]) het voor
komen, of zoo snel mogelijk smoren, van ieder ge
wapend koiiflikt. Maar een scheppende kracht is
de Haad niet .Zoo lang zijn meest invloedrijke leden,
zoo lang de kabinetten van Londen en Parijs, en
nu ook van Berlijn, doordrongen blijven van de
noodzakelijkheid, dat in Europa de vrede bewaard
blijft, kan men met vertrouwen den Raad zijn gang
laten gaa-n. Maar als niet ieder jaar de Assemblee
bijeen kwam. y.ou de Volkenbond niet veel meer
zijn dan. een kongsie van de groote mogendheden
en een aantal bijloopei's, voor de handhaving van
den vrede. Wij moeten niet zeggen, dat hi.j daarmee
niet een zegenrijk werk doet. liet is alleen a.an
twijfel onderhevig, of hij op den duur beter zou
slagen dan. de Heilige Alliant ie. en andere dergelijke
kongsits uit het verleden.
De Assemblee is de schepper van de nieuwe vor
men in de samenleving dei' staten. De Assemblee
heeft de Tijdelijke Gemengde Kommissie in het
leven geroepen, die het Verdrag voor
Wederkeerigen Bijstand ontwierp, het versma.de verdrag
van 102.'!. dat de voorlooper was van het Protokol.
Het Pakt legt aan den lïaad den plicht op. plannen
voor ontwapening te ontwerpen; maar de Assem
blee heeft de Kommissie van Voorbereiding voor de
Ontwapeningskonferentie ingesteld, en vervolgens
ook de Kommissie van Voorbereiding voor de
Ekonomische Konfereiitie. De Assemblee staat,
door haar omvang, door haar universeele samen
stelling in veel nauwer kontakt met de massa's
dan de Raad, die veel sterker den invloed onder
gaat van de regeeringen. Het was de Assemblee,
die in 1925, het jaar van Locarno. het parool
uit(Vervolj op par/. 2)