Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN i SEPTEMBER 1928
No. 2674
Achter den afsluitdijk
Brieven van een voortvarend reporter uit het drooggelegde gebied.
Bij voorbaat gepubliceerd
door H. G. Cannegieter
IV. In den clcctrischcii stool
HALLO, mr. C'alp", zei mr. Van Halen tegen
me, ..laten we eens wat praten. ..Ik heb er
behoefte aan na mijn vermoeiende dagtaak."
Ik haalde inijri notitieboekje al voor den dag.
,,Oeen interview ditmaal," voorkwam hij. ..Ik
heb het land aan die ouderwetsche kerels van
vroeger; wat kan het ze schelen, wat wij. moderiio
menschen, hier laten of doen. Ze snappen het toch
niet of lachen er om in hun oerstom conservatisme.
Alleen de ouwe Urker uit het museum, dien mag ik
nog wel. Hij heeft in zijn trouwen kop iets van het
paard, uit den Hchoklandschen dierentuin."
Mr. Van Balen, was ditmaal thuisgebleveii van
Wight, omdat zijn aëro in reparatie wa.s en hij in de
luchtbus geen zin had. Daarom bleef hij op zijn
privé-kantoor overnachten en, om den tijd om te
krijgen, had hij mij uitgenoodigd.
Hij presenteerde mij een nicotine-vrije sigaar en
een caffeïnvrije capsule, beide uit de nieuwe che
mische productenfsbriek te Monnickenwerf. De
sigaar ontbrandde uit zichzelf en de capsule werd
uit zichzelf warm, zoodra ik ze accepteerde.
,,Een nieuwe vinding," zei hij. ..Zoodra ze door
je lichaam contact krijgen met den stoel, doet de
z-straal zijn werk. Heb je gesoupeerd:1"
Kn op een elegant schoteltje reikte hij mij een
keuze van pastilles, alle smakelijk gearomaf iseerd.
Ik knabbelde; een verrukkelijk kalk-praeparaatje,
een gist-bonbon en een half dozijn mints mot
synthetische vitaminen op en prees het verdien
stelijk fabrikaat.
Ik heb liet koud, ondanks de centrale ver
warming," zei hij. ,,Het moet volgens het weer
bericht daarbuiten bar weer zijn. Ktifin. de lucht
lijnen zijn tegenwoordig tenminste behoorlijk ver
warmd en ik heb op mijn machine ook een vrij
goede sneeuw- en ijsvrije installatie, 't Is anders
een geklce verrassing, als je zoo boven komt. dat
het wintert. Heb jij eigenlijk wel eens sneeuw
gezien. Calp?"
.,Ik herinner me, eens in het Flevo-theater op
een aardige film, die ze ergens buiten de bewoonde
wereld hadden opgenomen."
,,In werkelijkheid dus nooit? Xee. hoe k;m dat
ook immers? Je bent nog te jong. om het sneeuw
en ijstijdperk te hebben beleefd. Hoe oud ben je
eigenlijk?"
Eergister zestig geworden."
.,Benijdenswaard ! Kn nog geen enkele maa.l
verjongd? Ik ben langzamerhand aan mijn derde
verjonging toe. 't Is bijkans veertig jaar geleden.
Van mijn geboorte af gerekend zou ik nu honderd
zeven en zeventig zijn. Ik heb nog een flauwe notie
van een ouderwetschen Kerstdag. Verbeeld je
Calp, toen was het 's nachts donker en 's winters
scheen de zon maar een paar uur op een da,g. Weet
je wat dat is: 's nachts en 's winters? Dan moesten
ze zich behelpen met de natuurlijke zon, en 's zomers
waren ze soms aan een hittegolf overgeleverd. Ze
hadden het zonlicht en de temperatuur toen nog
niet in de macht, 't Was een primitief wereldje vóór
die uitvinding aan deHarderwijksche IK omschool."
,,Ja. wat zal dat eerst een nieuwtje geweest zijn.
toen men 't licht en de warmte leerde ana.lvseereii
IMPORTEUR
JSTIKKELJR ALKMAAR
en distribueeren, Kegenbescherming ha.il men l och
vroeger al?"
,,Alleen individueel, en dan niet een monsterlijk
werktuig, dat noemden ze paraph». Ze zouden
vreemd hebben opgezien, als ze den regen uit den
hemel zagen iieergiulseii. ma,ar nooit de aarde
bereiken, omdat hij een goeie tien meter daar
boven automatisch in zijn chemische
bestanddeelen. werd opgelost, evenals die afschuwelijke
hagel en sneeuw. Ja, we mogen, ons eenvoudig
hoogtezonnetje op den vuurtore.ii van Sehokland
eigenlijk wel dankbaar zijn. dat het geen zomer of
winter kent en geen onderscheid maakt tusschen
dag en nacht. Wa.t hebben die beste oude voor
vaderen, asceten als ze waren, zich toch te kort
gedaan ! Stel je voor: met een. paar uur licht en
warmte genoegen (e riemen als je volle vier en
twintig uur aan n ut u k van de zon. prol'iteeren
kunt.. Maar daar komt mijn dochter".
Van .Halen schakelde Wight in en de sprekende
film van miss Dorothy verscheen op den wand.
Ze begroette mij op hoffelijke wijze en vroeg on
deugend, of ik goed op haa.r pipa zou passen, nu hij
vanavond niet (huis kwam.
\\ e voerden een aa.ngena.. m gesprek en schert
send presenteerde ik het bekoorlijke filmbeeld een
pastille van het schoteltje voor me. waa,rop ze. om
mij te overtroeven, uit ha»M' kokertje een keurige
aschvrije sigaret triomfantelijk omhoog stak. Jk
bewonderde den klank van haar stem en het speet
me. dat ik het. als nederig journalist, niet dorst
wagen, de eeiiige dochter van den onderdirecteur
van het l'.Z.Ü.H, radiografisch de hand te drukken.
De hartstochtelijke wijze. waa.rop ze haar vader
omhelsde, maakte me riaijverig.
..Niet zoo onstuimig, kindlief." waarschuwde
Van Halen. ..Dan moet ik afbreken !"
...Ie ziet er klemmen uit." plaagde Dorothy.
..Denk je om je lichaamsbeweging?"
..(!od. dat- is waar ook !" bedacht zich Van
Halen. Kn hij schakelde den mecano-gymnasf iscben
motor in.
..I jat en we intusschen wat t oom'el gaan genieten."
zei hij.
K ven rommelde de motor; er piepte een scharnier.
maai' dooi- een druk op de olie-buis was deze
storing weldra verholpen en we konden, f.1
gymnastiseerend, het avondprogram van hef
Flcvoiheater mee afwerken. Hoffelijk had mijn gastheer
mij bijstand verleend, toen ik met het systeem van
zijn meubilair niet hecli ma0al vertrouwd bleek Ie
7. ij il. daar ik thuis een oudere methode volg.
Onderwijl de sprekende film va.ii het
Klcvot heat er ons oog en oor afleiding bezorgde, dreef het
mechaniek van den stoel onze becnenop-en her led ei
iwaaHs. liet ze. al naar het tempo, dat wij op den
regulator aangaven, heen en weer schuiven,
schudden cu sidderen, schommelde de \eercnde
rugzitting onzen romp voor- en achterover en
hotsten We op het veerende kussen, tolde,t ons
t ra.ge bloed, weer ging stroomen. De armleuningen
wentelden, rolden, str.'kten en bogen onze armen
en. een rot eerend stel drav.ibarc kogels, cla.st isch
drukkend tegen buik. borst en achterlijf, masseerde
onze ingewanden en spieren.
..Lastig toch. dat je daarvoor vroeger na,"! n
tnrnzai'l of dancing moest gaan." merkte, achter
adem. Van H;'len op.
...)a.." 3vi ik. ..Ik ben weliswaar niet zoo bejaard
als u en nog slechts in. mijn eerste incarnatie.
maar ik studeer voor mijn liefhebberij wel historie.
Wat maakte men liet zich vroeger toch lastig!
Naar den kapper of den scheerb;>:is: naar het bad.
naar den dokter, naar de bioskoop, naar d< n school
.... Wij behoeven onzen stoel niet te verlaten en
behoeven onze gezondheid toch niet te schaden.
Zij droegen de gevolgen van een ..zittend leven".
niet wij . . . . "
...\ propos, een warm bad was niet kwaad !"
opperde mijn gastheer.
AlleenvertesenvvoordïginR voor
- Nederland en Xederl.-Indi
N.V. Dutch Gramophone Comp.
DENHAAG
MsMaster's
Voice
UCT vodenèiKc aciuida- (JUeaiaade !
SPREEKZAAL
Aan den heer Kramers
i^OKI. hoe kan een zoo va.ii.rdig penvoerder als
de heer Kramers de fout begaan licht \iiardig
te lezen! Da'i.rivn is het te wijten, dat hij de
vorige week in dit hoekje een beschouwing
ten beste gal', die niets l e maken had met
het-geen ik in het artikel ...\oodeloos
Ala.rmgcschrei" betoogd heb. Mij was het even goed als
den heer Kramers bekend en eerder dan hij had
ik daarop al in dit weekblad gewezen *) op Welk
een ongelukkige wijze Krankrijk in het zonegeschil
te werk is gegaan, toen het tot out oeliiat bare eigen
richting overging. Doch (lic zijde der zaak kon ik
thans laten rusten. Hel was er mij immers alleen
om te doen te laten zie n. hoe l'Yenkrijk en Zwitser
land tenslotte overeengekomen zijn door derden
een regeling in zake de zones te doen vaststellen,
als zij het op een bepn.iild tijdstip ondel ling over
een in te voeren iiieii w regime nog n iet eens ge worden
zullen zijn. Dat is inderdaad de gezonde oplossing
van. de moeilijkheid, die er ka>: ontstaan, als de
beide partijen in concreto ;.. een o\ ereeii-;t emming
kunnen bereiken omtrent de nieuwe regeling.
Welke zij in lüll) afgesproken hebben in bet leven
te zullen roepen, 'l'reeies dt'iizelfden weg hebben
Nederland en l ielgiët e bewandelen, als dit tweetal
onderling niet tot stand zal kunnen brengen wis l
men in llllil besloten heelt te regelen. Dan is de
uits| r.ia.k van derden onontbeerlijk voor de op
lossing van wat daar zondi r een onhoiidhar"
situatie zou zijn. Dr. K. v. K.
*) J)n f: r<}/',>i' run 7 ,\i,i-n ]<!?>:',.
Ken d i'n k i -p di n w a t < rleidingsk no]> in d.' l run i n g
en de stoel zakte ineen en hervormde /.ich door ee!;
verblindend snelle wisseling van het mechaniek m
e.-n zitba'.l. wa.a.rin wij. behaaglijk schommelend.
onze door gymnastiek en dans bezweet c lichamen
laafden.
..Dat zou niet gekund hebben in die
ondoelm "t i ge kleed j ng van v roegel'." merkt e ik proi -.t end
tegen den goli'slag op. ..Die zon een uur tijd
noodig hebben om weer t.' drogen."
Kn we zeilen het bad stop. schakelden den
sii"'dro-,'ei' in. welke mol zijn wantten en snellen
lia'htst room ons nieuwe hehageli jkheid si honk.
..Ik zal je thuisbrengen." zei ten Motte mijn
gastheer. Kn draadloos stuurde hij zijn auto r,it d"
garage, liet ze voorkomen. onderwij! wij ons restau
reerden a.a.n e:>n sterke ars..-nico- mint. en gat' mij '(
geleide, toen ik op mijn stoel a.l'zakie door bet luik
in den vloer, waardoor de l i l'l mij beneden in de hal
en een t ra.nsjiort ba nd mij buiten op bet bordes
bracht.
Toen de clcve.tor mij in den wagen getild hail.
gaf ik mij rustig over e"n Van Halen's chauffeur.
die uit zijn cliautYenrswoning mij
dra.'idloogeleidde door het drukke wereldsta.dsverkeer.