No. 2675 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 SEPTEMBER 2928 Geschiedenis des Vaderlands NEGEN EN TWINTIGSTE ZANG DE VELDSERMOENEN Een dreigbrief was 't Rekest, ondanks de mooie zinnen, Waarmede zulke stukken plegen te beginnen. Margreta's zwakheid had haar zaak geen goed gedaan, En. volk en Bond gestijfd in durf en eigenwaan. De poppenkasterij, in dollen roes begonnen, Werd nu in nuchterheid nog nader uitgesponnen. De Geuzen staken zich kompleet in bedelpak, Van grove grauwe stof, met nap en leeren zak. Ze hechtten op den hoed gedroogde kalebassen Zoo liepen zij op straat, als baarlijke piassen. Ter verdere voltooiing van hun mal toilet Werd voorts het scheermes in den vollen baard gezet, En ging men lange, zware, Turksche knevels dragen, Zooals de bedelaars dat deden in die dagen. De fantasie, nog niet voldoende botgevierd, Schept nu een penning, die zoo straks de borsten siert: ,.EN TODT PIDELLES AU BOY" om 's Konings beeld gegoten, Ter keerzij handen, om een taschkoord vast gesloten. Inmiddels fuifde men voor vaderland en vorst, Geleid en aangevuurd door Henderik Hansworst. En nu het resultaat van Greta's overwegen"? De Bond heeft inderdaad wel iets gedaan gekregen; Wij kunnen 't samenvatten in een punt of drie. Vooreerst 't gezantschap. Bergen en De Moni'ujny Verlieten vrouw en kind om 't noodlot te trotseeren. Hun gastheer kenden zij. Laat ons die helden eeren. Natuur heeft vriendelijk voor Bergen's eind gezorgd; Ziek stierf hij in zijn cel. Zijn makker werd geworgd. Wel zei de Koning in de laatste zijner stonden: Mijn lichaam kwelt mij niet, mij martelen mijn zonden...." Ten tweede het bevel, dat Margaretha gaf, Aan d'Inquisitie en haar wilden beulenstaf, Tot nader orde allen aanstoot te vermijden, En 't bloedig werk te doen ..gematigd en bescheiden". Dan, in de derde plaats, de opdracht aan den Baad, Een ontwerp op te stellen voor een nieuw Plakkaat. Het stuk was gauw gereed. Het heette Moderatie. Dat moet een drukfout zijn, zei 't volk, voor Moorderatie. Gegronde galgengein; een welgekozen woord: Er werd precies zooveel als vroeger in gemoord. Maar, met dat al, er was van weifeling gebleken, Een straal van duldzaamheid scheen door de wolk te breken, Zelfs zei inen. dat de Moorderatio was geschorst, Omdat ze wachtten op een uitspraak van den Vorst. Xu zag men ballingen, in niet te stremmen stroomen, Verheugd naar huis en haard en hof weeromme komen; De Vorst was ver, de Landvoogdes had geen gezag Van alle kanton kwamen ketters voor den dag. Xiet langer werd de dienst geleid door lompe leeken, Beroemde redenaars begonnen hier te preeken. Waaronder mannen als Dathenus en De Jimij, Francificus JunivH, Moded, Taffin, Marinier. Bezield van ijver om in 's Heeren Gaard te werken, Verklaarden zij de Schrift. Maar, bij gebrek aan kerken, Kwam de gemeente in de open lucht bijeen; In Holland voor het eerst in 't bosch van Overveen. In 't Zuiden was het al veel eerder voorgekomen; Daar plachten zij bij duizenden tesaam te stroomen, Ver van het stadsgewoel, op 't veld, of in het woud, Dat dienst deed als een kerk van ongekorvcn hout. Daar hoorden zij hot Kvangelion verkonden, Dathenus' psalmen klonken uit ontelbre monden, Daar werd ge-loofd, getrouwd gescheiden denk ik niet, Maar baby werd gedoopt in 't water van de vliet. Men zat er niet, als nu ter kerke dikwijls, gapend, Maar met gespannen geest, en bovendien gewapend, Want iedereen die daar het brood des levens zocht, Wist, dat hij 't mot de kans op koord of tobbe kocht. De ruimte; was omrasterd met gespitste sparren, De ingang was versperd met omgekeerde karren, Zoodat zoo'n oefening een krijgsbedrijf geleek Een bloedbad kon het eind o zijn van iedre preek. Men sprak van hayf.preek en Jtagepredikaiiten, Van hige-he.g'i O neen. Voorzichtig, Protestanten! Bedenkt toch wat je zegt met dat bekende woord; Jfaagntunt, haagwcfiiic, haogtnp. hiing}iii]>en. en/.oovoort Bevatten 't denkbeeld ralseh, onwettig en ontfermd, Do vijand vond dien term, afkeurend en kleineerend. En na dit lesje in. de Xederlandselie taal. Dat u misschien verveelt, hervat ik mijn verhaal. (Slot volgt) (TlATaVARirs Verplaatsbare Standbeelden door Melis Stoke TE Parijs, het geestelijk middel punt van de wereld, worden de schitterende denkbeelden geboren die vervolgens door de andere volken wor den volmaakt en naar plaatselijke be hoefte toegepast. Zoo is het gegaan met de Fransche keuken, de Revolutie en Josephine Baker. En nu is het een feit dat wij al te dikwijls voor de toepassing staan, ter wijl de schitterende ontdekking, do geboorte van het denkbeeld, ons ont gaan is. Het zij dat de toepassing een geluk is, zooals dat het geval was met de Fransche pastijen en soepen, dan wel dat zij ons plotseling voor een ramp stelt, gelijk in de gevallen van do guillotine en de negerdanseres.... wij zagen het verschijnsel te laat. ... zoo als men door den vuurstraal uit een verwijderd kanon wordt verrast, ter wijl de ontploffing later tot ons ooidoordringt. Zoo zou het gegaan zijn met de uit vinding van de Vrije Gemeente van Montmartre, indien niet schrijver dezes ware opgestaan oiu haar te vermelden, alvorens zij door de toepassing hier te lande gemeen goed zal worden. De Vrije Gemeente van Montmartre heeft het eerste verplaatsbare stand beeld onthuld, een standbeeld waar voor geen vergunning tot plaatsing bij de politie is aangevraagd en dat dus op elk gewenscht oogenblik in veilig heid kan worden gebracht. Het behoeft nauwelijks betoog', dat deze schitterende uitvinding in ons land ruime toepassing zal vinden, zij het dan wellicht geschakeld aan een Duitsch patent dat de massieve klom pen onzer ruiter- en andere monumen ten langs hydraulischen weg gemakke lijk verplaatsbaar maakt. Een land als het onze, dat arm is aan monumenten, kan niet dankbaar genoeg zijn voor deze kans om met betrekkelijk geringe kosten, wat verfrissching. afwisseling en verfraaiing; te brengen in het stadsbeeld. Hoe aardig zou het b.v. niet zijn het gevaarte dat Vondel voorstelt eens midden op den Dam te zetten, of ge durende eeiiigo weken een tournee dooi' de. Drentscho. veenstrekeu te, laten maken. Hoe verheugd zou de schooljeugd te (ioes zijn, indien zij op zekeren, morgen het bronzen, cotiterfeitsel van wijlen den grooteii staats man Thorbecke op het plein, tegen over het stadhuis aantrof. Ook zou men Kenibrandt eens kun nen verlossen uit zijn eeuwig plant soen. 011 hem eens een dagje op een brug in de Leidschestraat of op een straathoek in Amsterdam Z. kunnen plaatsen. Ook zou men dan eens ande ren dan Hagenaars kunnen laten gelioteil Vitn de beeldengroep op liet Plein 18i:>. door dit stellage met trac tors door de Zaanstreek of langs de Veluwzoom te laten rijden. B ij een bezoek van buitenlanders aan. laat ons /.eggen Assen, zou men bin nen enkele uren een escadron llaagsohe ruiterstandbeelden kunnen laten aan rukken, om deze hoofdplaats wat meer cachet te geven. en. in het algemeen zou men met betrekkelijk geringe moeite de standbeelden, dei1 diverse steden, do Amersfoort sche steen en het Van Tuijllmonument incluis, kunnen coneentreoreri op d ie plaatsen waar kale ] l uit soenen bevreemding of ergernis bij vreemdelingen /.ouden kunnen wek ken. Hef allergrootste voordo'-l zou d<-zc schitterende vinding echte!' hebben voor het a.s. Van .1 leiits/.-monumeiit waaromtrent zooveel te doen is ge weest in den gemeenteraad van Am sterdam. Hoewel in principe het .stand beeld is aanvaard, heeft men zich nog eeltige reserve voorbehouden ten aan zien van de plaats waar het zal «orden opgericht, liet ligt nog geheel in. de hand van de linksehe groepen, in den Baad om het' monument b.v. te dirigeereii achter ('ene schutting ot' op eeno zoodanige plaats dat hel niet do ergernis kan AVekken van lien. die op grond van hun. politieke overtuiging Van Houtsz onttrekken willen, aan de hulde en de blikken \ a.n liet nage slacht. Welnu, ineen geval als dit geeft het verplaatsbaar standbeeld de oplossing. De Van l leuis/.-figuur is blijvend, maar de samenstelling v a.n een ge meenteraad wijzigt zich mei de publie ke opinie. Welnu, dan is het ook denk baar dat, bij een rechtsehe meerder heid in. den Kaad. het monument op den Dam za.l staan, terwijl het. al naar de sehakeering van liet eollego /,ich naar links Avij/.igt. bij opvolgende verkiezingen zou kunnen «'orden ge dirigeerd naai' .\rtis. achter de olifaulengebouwen. of naar liet \ liegoripark. of aan de grens dor gemeente in den 1.1-polder. Zoodra de liaad omgaat, verhuist het standbeeld automat iseli. maar de opvatting der meerderheid ton aan/.ien van do rechtvaardigheid van ons koloniaal beleid, en. kan hei verruild wor den tegen eveni ueel aan te maken vorpla.atsbaro eoi'czuilen. voor Dumela _\iem\ enhuis. Professor van Kmbden, Mr. l'onnno of den lieer Weisz. EelU; toepassing van dit denkbeeld in /ijtl gehoele consequentie, door een speciaal politiek ambt ona a r.toegevoegd aan de Kijksemnmissie voor de IHOnument en/org. /ou bovendien dit voordeel hebben dat liet eenige dat. in ons land nog niet vergiftigd is door den partijstrijd, namelijk het mooie stadsbeeld, oen o duid el ij k o uitdrukking zou gaau geven van ons politiek volks leven. Geen vreemdeling in Amsterdam. zou /.iel; Ie dien iian-zien kunnen ver gissen, wanneer b.v. de gelioelo Dam vol stond met Kuit orstandboolden dan wel mot verbeeldingen van den arbeid1 i- Voet . . . . on hot' gesleep met. de di verse monumenten na. iedere vorkiezing zon nog oen aardige drukt o geven. on bijdragen tot do bestrijding der werkeloosheid in het transportbedrijf.