Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 SEPTEMBER 1928
No. 26j $
De Negende Volkenbondsvergadering Teeken!ng T" "de Groene Amster~
^ c? o dammer door E. Plachte
ZOU het kunnen zijn, dat er werkelijk minder
belangstelling voor de Assemblee bestaat, dan
vroeger wel het geval was?
Een dun rijtje nieuwsgierigen staat er dit maal
achter het touw, dat het profanum vulgus scheidt
van de diplomaten, secretarissen en journalisten,
die elkaar bij het binnentreden in de Salie de la
Réformation begroeten.
Maar daar binnen blijkt de belangstelling even
groot, de liefde voor den vrede even gloeiend als
vroeger. Met een bijna aan spontane hulde grenzen
de hartelijkheid worden in de hall van Hotel
Victoria, waar de Assemblee samenkomt, oude be
kenden begroet, die Genève eenige jaren gemist
heeft: Quinones de Leon, hoofd van de Spaansche
delegatie, en Paul Hymans, de Belgische minister
van Buitenlandsche Zaken.
Het weder toetreden van Spanje (dat beloond
zal worden met een raadszetel), is een goed ding.
Het aanzien van Spanje wordt er evenzeer door ge
sterkt als het aanzien van den bond. Zelfs Argen
tinië, dat dit jaar nog niet de hand over 't hart
strijken kon en weer ,,meedoen", zendt een waar
nemer. Het lijkt wel alsof het niet lang meer duren
zal, of ook de Argentijnsche republiek treedt weer
toe.
Oude bekenden vallen er te begroeten, maar er
zijn er ook te betreuren: Chamberlain en
Stresemann, beiden wegens gezondheidsredenen verhin
derd. En geen diplomatieke gezondheidsredenen!
Vooral Stresemann is ernstig ziek, zóó zelfs, dat
men naar een nieuwen leider voor Duitschland's
buitenlandsche politiek gaat uitzien. Waar de leer
school niet zeer groot is geweest, zal het moeilijk
zijn den juisten man te vinden. Hier, in Genève,
wordt Stresemann zeer gemist.
De openingszitting werd gepresideerd door den
Finschen Minister van Buitenlandsche Zaken,
Procope, als voorzitter van den Baad. In zijn ope
ningsrede liet hij niet na het sluiten van het Pact van
Briand-Kellog een gunstig voorteeken te noemen,
daarbij zwakjes, o zoo zwakjes een toespeling
makende op de vredespolitiek der Vereenigde
Staten.
Uitteraard zijn de eerste zittingen gewijd aan de
verkiezing van een voorzitter, de verdeeling in
commissies en dergelijke zaken van
organisatorischen aard. Tot voorzitter van de Negende Assem
blee wordt Zahle gekozen, het hoofd der Deensche
delegatie, gezant van Denemarken te Berlijn. De
taak is zwaar, de eer is groot en daarmee ver
speelt Denemarken de kans, de groote kans, dit
jaar tot raadslid benoemd te worden. De Denen
zeggen, dat zij geen prijs op stellen. Jamnier genoeg.
Voor Nederland is het tijdstip van aftreden ge
komen en een vertegenwoordiger van eeriigszins
Voor de vacantie I
SORRELL en Zoon
DOOR
WARWICK DEEPING
Ing. f 2.90 Geb. f 3.75
De Bussumsclie Courant schrijft o.a.
Wie er van houdt op een zomerschen
namiddag in een stillen lommerrijken
tuin rustigjos te genieten van een goe
den roman, dien kunnen wij onvoor
waardelijk dit book aanbevelen.
Een boek, dat. den lezer onafgebroken
boeit, een sterk boek, edel en
verfrisschend. Er; daarbij.... alles anders
dan zwaar-op-de-hand. Wij wensclien
het vele lezers toe.
In iederen boekhandel verkrijgbaar.
VAN HOLKEMA & WARENDORF's
Uitgevers-Maatschappij - Amsterdam.
congruente belangen ware wellicht op zijn plaats
geweest.
Maar meer dan in den Raad zal er dit maal in de
ontwapeningscommissie werk te verzetten zijn. In
de vorige zitting heeft de Assemblee duidelijk als
haar wil te kennen gegeven, dat het vraagstuk der
ontwapening opnieuw onder de oogen gezien diende
te worden. Daartoe is toen ook do speciale voor
bereidende commissie" in het leven geroepen, die
ook zou bijeenkomen wanneer er geen. Assemblee,
dus ook geen commissievergadering was.
Deze commissie heeft tot nu toe nog niets kunnen
bereiken. De al to zeer uitoonloopendo desiderata
der verschillende mogendheden, met name wat de
limitecring der bewapening betrof (de verhoudings
getallen van diverse vlootsterkten, etc.), waren niet
onder n formule samen te brengen. De commissie
is tenslotte uiteengegaan zonder nog nieuwe ge
zichtspunten, of zelfs een nieuwe bijeenkomst op de
agenda te kunnen plaatsen.
Nu is er naar aanleiding van het Kellog-pact een
soort compromis over de vlootsterkten gesloten
tusschen Frankrijk en hot Biïtsehe Kijk. Eén
ding staat wol vast: wanneer de Biïtsche Admirali
teit en de Fransche Republiek het eens geworden
zijn over een verhoudingsgetal, wat de sterkte hun
ner vloten betreft, dan zal daarbij ongetwijfeld
rekening gehouden zijn met eventuoele verhoudings
getallen van andere mogendheden. Het is dus niet
onmogelijk, dat er oen nieuwe basis zal kunnen
worden gevonden om het nog eens met een alge
braïsche ontwapcningsformule te probooron on
zeer zeker is er nu geen reden meer om bij do pakken
neer to zitten en den wagen, die zoo hopeloos in
't zand was gereden weer in het rechte spoor te
brengen. De impossibiliteit om hierover tot over
eenstemming te komen is althans weggenomen. En
zoo kan dan aan de wonseh van de Assemblee,
reeds uitgedrukt in do vorige vergadering, opnieuw
gevolg worden gegeven.
Hot nieuwe China, op 't oogenblik do regeering
van Nanking, oen toelichtende verklaring; die wij
den pu/.zlaars met het Chiiia-spol meorieii schuldig
te zijn , gaf, zeer gepast, acto de présence in den
persoon van zijn Brusselschen gezant Wang King
Key, die een korte rede hield, waarin do propaganda
voor herkiesbaarhoid van China in don Kaad ge
makkelijk to onderkennen viel.
In den regel is hot do eerste dagen der bijeen
komst een ver van. levendige, sprankelende geest
die bij do vergaderden rondwaart; het is als met
een nieuwe machine die moot inloopen; uiterst
voorzichtig en langzaam bewegen zich do mecha
nische dooien. Een. gunstige uitzondering bracht
.Jhr. Beolaerts van Blokland, die der aanwe/.igen
aandacht g-evangen hield met oen zakelijke en.
gedurfde rede. Hij sprak over
Xedei-landV.aansluiling bij hot I'act van Keüog;'- en i-oemdc het
Engelsch-Fransch accoo:d als oen, belangrijke
nieuwe eii te verwachten vruchtbare resulfafeu
afwerpende factor in het werk van de Ontwape
ningscommissie.
? Na gewezen te hebben op de noodzakelijke econo
mische ontwapeningen on op do gunstige resultaten
der economische conferenties van het al'geloopeii
jaar, stond de Ministor stil bij het.
minderhiydsprobleem, het probleem waarvan een gunstige op
lossing vai1 het grootste belang is voor net hand
haven van den Europoeschoii vrede.
Zonder er een officieel voorstel van to maken.
gaf Jhr. Beelaei-ts in overweging oen commissie
voor de minderheden in het. loven, to roepen, ana
loog aan do mandaten-conimi.ssie.
Zijn rede maakte diepen indruk. Duitschlamf
toonde zich in de wolken, dat oen ir.an als Jhr.
Beclaerts dio iii volkonbondskringen n. doop
zijn. persoon en door het. land dat hij vertegen
woordigt zeer hoog staat aangeschreven. dit
vraagstuk hooft aangesneden, maar ook vele
a.iidere vertegenwoordigers uitten hun goedkeu
ring en instemming.
In afwachting van do verdere ontwikkeling
van het vraagstuk dei-ontwapening, waarin reeds
moor schot is gekomen on dat ongetwijfeld, zoo
als reeds boven werd aangegeven, in het brand
punt der bijeenkomsten zal komen te staan.
H. Zahle
Voorzitter van de Negende Assemblee
uitten, in de vergadering van Donderdag, ver
schillende afgevaardigden zich over dit vraagstuk.
Zij kozen daartoe het door Jhr. Beelaerts ge
geven voorbeeld van de voorzichtige bewoordin
gen, on zij deden het met niet minder ernst dan
hun voorlooper.
De eerste gedelegeei de van Noorwegen hing
daarbij een afschrikwekkend beeld op van de
verwoestingen en de verschrikkingen van. den
krijg; hij eindigde in eenigs/.ins pathetische
woorden, die schade, deden aan do wa;mle van
zijn zoozeer met hartstocht on vol van goeden
wille gehouden redevoering. Tenslotte ci-itiseerde
hij, met klem en ernst, de- neiging van
den volkeiibondsrand om minder zittingen, te
houden; hij gaf in overweging, integendeel
meer zittingen te houden en', vak er liet advies
van het internationale Hof in te roepen.
De/c ochteridzitting werd lx sloten met een
zwak toespraakje van den Belgischen minister
Hymans, die er op wees. dat ontwapening nood
wendig dient vooraf te worden gegaan door oen
algemeen gevoel van volmaakte veiligheid, het
welk alleen kan worden verkregen door een be
perking van bewapening tot het strikt noodzake
lijke A-oor verdediging.
* *
Aa.ii het. verschijnen Aan Hymans, die eenige
jaren geen deel uitmaakte van het Helgisehe kabi
net, wordt wellicht te veel bet eekenis gehecht.
wanneer men vermoeden wil opperen, «lat
dcaanWezigheid óók van den Xederlandsehen ministei
van Bnitenlandsehe Zaken, een gunstig gelegen
heid voi/meii moet om het over het Verdrag eens 11;
worden.
Daarvoor bestaat, ook elders gelegenheid ge
noeg, b.v. Brussel of den Haag. Hoewel het niet
ongewenscht zou zijn, wanneer de -Ministers
11 ijmans en Bcelaevts reeds hier do handen ineen
sloegen, want anders zonden de groot e mogend
heden er wol eens hun neus in willensteken.
Wij vermoeden echter, dat do beide
Ijewindsmannen zich niet het werk uit de handen zul
len doen nemen. AI. K.
Kon. Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUYTER 6 Co.
M M M DEN HAAG ««MM
AMSTERDAM - ARNHEM
Verz. van Tentoonstellinggoederen