Historisch Archief 1877-1940
No. 2676
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 SEPTEMBER 1928
Charles Braakensiek in De
Juffrouw van de Gruwelkamer"
II. I»c KevurN
DK Amsterdammer is recalcitrant:
toen hier wat men noemt ..de
Olympiade" was, had de stad niet
/,oo heel veel aan te bieden. Maar
nauwelijks zijn de kampioenen de
groote deur uit of men kan in ver
schillende /ij-kapellen van ons tooneel
al weer heel aardig terecht. Drie
revues: groote kunst geeft men er u
niet, maar dat is aan het groote tooneel
ook maar lauw. en bij de revue; loopt
men toch altijd kans ontdekkingen in
miniatuur te doen van dat soort
tooneelbuitenissiglieden, dat slechts
in het stof van deze planken avond aan
avond ongestoord kan vegeteeren.
Kon revue is immers een worst waar
alles ingaat d.w.z. ging alles er
maar in ! en er kan geen jongetje
geboren worden in Amsterdam, dat
op een rare manier op zijn hoofd kan
staan, of geen bloedavm
scharminkeltje, dat een brokje charleston danst.
of er is op dit tooneel nog wel
plaats om een riks te verdienen en
zijn nummer te ,. brengen". En dan
is er nog altijd de mogelijkheid om
onverwachte voorhistorische groot
heden, de roem van. onze vaders, tegen
het niet meer jonge lijf te loopen: de
vurige soubrette van voor den oorlog.
Tilly Kalkhoven met haar gedres
seerde duiven, of een eertijds
befaamden clown van Carré, die hier het
bestaan leidt van een gedoofde ster
door de wereldruimte.
De beste emoties van dit slap; vindt
men meestal in die rare mirakelkast
in de Plantage, waar alles een beetje
goedkooper kost dan elders en waar
het zooveel smakelijker toegaat met
een potje bier tusschen je voeten.
Als het publiek van goeden wille is.
leeft men er zoo sterk mee, dat soms
een heele scène in het honderd raakt,
en de laatste maal dat ik er was. liep
de tooneelkat er maar doodgemoe
dereerd tusschen de spelenden door.
Waarom niet? De Plantage-schouw
burg is ook de geboorteplaats van d :e
allerhartelijkste Jordaan-diva Oor
.Smit, in wie Amsterdam een volks
actrice van het goede ras bezit.
Jammer genoeg staat zij thans in d ?
veel kostbaarder gestoffeerde revue
in Flora en heeft 7.ij niet altijd t it
haar voordeel het hessie en de baaien
rok verwisseld voor de dure kleeivn
van een primadonna. Omgekeerd i.-:
('orrie Vonk in die Flora-revue zeer
September'Tooneel
door Henrik Scholte
(met teekeningcn voor de Groene Amsterdammer" door
Karel van Seben)
op dreef in haar uitvallen, haar typen
en haar voor een deel blijkbaar
gcïmproviseerden text. maar vreemd
genoeg krijgt zij de zaal niet altijd mee.
Het schijnt, dat het Flora-publiek
reeds vari zoo hooge.
kruideniersstanding is. dat het zijn eigen g il en
echt Jordaaiisch maar liever niet
meer verstaat. Overigens is deze
revue ..Van. Mond tot Mond" niet
slecht van aankleeding. haar rcgi ? is
door (!or llermus goed verzorgd en ia
Is. Xwaaf en Louis van l)ommel"n
(als Sally Leefla.ng) bezit zij beproefde
komieken.
Die in de Plantage heet
...NaaKaapstad", hetgeen een vervolg is op
het va.il Lear .Black-delirium ..Halln
Batavia", en voor den oprechte!
tooneelvriend minstens even aardig.
Want hier leeft, ontdaan van
finaleen lichteffecten, een zoo oerechte
volkshumor in text en typen, dat ik
haar eiken bewonderaar van
Amsterdamsche folklore kan aanbevelen.
Het middelpunt is de zeer goede.
degelijk en eerlijk werk leverende
volkskomiek Deel' (roubitz.
hetknechtje van Van Lear. die thans op zijn
gemeen hebben: zij zijn l'riseh. en dut
kan men van de Weensehe revue m
het Kika. Hopper Theater niet altijd
zeggen. Zeker, er is hier een perfecte
aankleeding en er zijn een paar zeer
goede decors. zoo'u brug uit de
aardige l[alleluja-pa.rodic is in dit
opzicht een kleine inventie! -?maar
er zijn daarnaast zooveel
«masigeraffineerde l fans Heiiiz
Kwerselïecten. waarmee men den simpele
pateeren wil. dal: wij ons wel eens
terdege mogen afvragen of een derge
lijke import gewenseht is. Om zoo'n
..va.mp' ' als Barones vou Seotli 1e
zien gaat men gemeenlijk niet naai
den schouwburg en ook het
kinderhoofd. dat als confereiicier optreedt.
heeft niet iets wat voor liem in
neemt. Men ha l voor de Amster
damsche gelegenheid vrat extra
hautaria.'s aangeschoten, liever hadde
men het Aufklarimgs-koinnientaar
in het algemeen eens wat lieryien.
want d;i;ir school de ware .lacob.
Overigens is deze revue, die ..Das
lebende Magazhv' heet. een magazijn
van ongeregelde goederen, waai' naast
de verwerpelijke dingen ook. wel het
een en ander uit op te visschen is. 7i\\
bezit een voortreffelijker!
eaoutchoiic?«j^i i ,».« - tetK_
/*-Cor /?wys m 2ü)'w voortreffe
lijke rol in De familie
Aziaz" (Grand Theatre')
LINCOLN
de meest volmaakte wagen
JAN LIMBACH- Haarlem
beurt een krieehtje gekregen heeft.
Ma.upi de Vries welke eveneens
aardig om den hoek komt. K n. de
Geruite Janet van Marie Schafstad
mag ook wel een compliment hebben.
Xu /.e hun Xeute-Marie kwijt zijn.
hebben ze een (iarnale-Trees
opgescharreld in den vorm van ('lara
Viseher-.Bla:-iser. en dat trekt weer
samen de wereld rond, daar hoort
men weer een taal en een humor, daar
antwoorden ze met- zoo'n lekker
Amsterdamsch ..owi, me kneutje".
dut ik er gaarne het aanst ellerige
hoo^"ha,arlemmerdijksch va n FI< »ra
v< tor ca.deati geef !
dancer ik heb nu eenmaal altijd een
bo.intje voor een acrobaat, die op
een hand e '\\ ra l slaat en ook
Uaa.igirls zijn aardig geschoold. Wei va.11
het. bij elke revue meer op. hoe be
perkt liet gebied voor zulke alleen
collectief bruikbare girls toch is. (In
de Pla-ntage heeten ze ma.ar gewoon
..meisjes". vier in geta.l. mei een \"eel
ruimere i werkkring. /e doen daar
bij Voortduring dienst als: de menigte).
IC n voor dr rest va.lt nog te melden, dat
in de Klora,-revue Ludowsky niet een
nieuwe pm-lner ren nummer iuit.fi kt.
dllt tltssehen de meestal slecht.e ver
zorging van <'en solo-dim-; in onze
reviie's. eet. heel behoorlijk figuur slaat.
me' tiame'iii/ijniicroba.t ischegedeell en.
Nic. de Jong in De familie
Aziaz" (Grand Theatre)
Geschreven lettervormen
M KT de ontwikkeling
vandereclame als uiting van aest betisch be
wustzijn heeft die der lettervormen
geen gelijken tred gehouden. .Noch het
inzicht van de irininli', noch dat van
de finc/icti van goed 1< tterscliril't is bij
de reclame-practici. over 't algemeen
gesproken, bijster groot. Kr zijn er
onder hen nog zeer velen. die. hetzij
uit onmacht, hetzij uit onverschillig
heid, de letters bij hunne ontwerpen
verwaarloozen.
De behoefte bestaai aan tegelijker
tijd eenvoudige en Dierlijke en
duidelijke lettervormen, die daarbij
levens zich leenden voor .-?/«?//?: uit
voering mi fte hintd. meer »//,sy///vro<
dan acteerend zouden kunnen \\orden
en. bo\"endien nog 7,ich zouden leeiieu
voor x'arianten. die ha.ar deden
aan)nissen bij den si ijl vari de versiering.
Om in de bestaande behoefte ti
voorzien zijn vele pogingen gedaan.
Het resultaat van eeri dier pogingen
ligt thans voor ons in een i-tal bij
elkaar aansluitende boekjes:
koordschrift dooi- W. lloouenboom en A. S.
Moerman.
Het eerst e boekje bevat Methodisch
gerangschikte schri j f oefeningen. bet
t weede Moderne l oepassingen,
V ? het '2c boekje \.-rle.-nde de
reelameteekenaar Bernard IJoinein y.iin
medewerking.
Het ..Koordschril't " vvof.lt geheel
vervaardigd niet de /..g.n. Kedis pen
een fabrikaat vim lleintze en
Blarickertz - in Holland ingevoerd
door de Ka Nitor te l'treeht.
Hoewel uitgegeven door de fa.
Brusse maken deze boekjes: toch
den indruk een reclame-uit ua\ e
\ooide Kedispenneii te zijn. Vooral door
(Ie uitvoerige adxertentie \an de
fabrikanten op de achterzijde \ ;m den
omslag.
Maar wellicht is dit alleen geschied
uil idceele overwegingen ten dienste
n.l. van event. adspirant-beoel'enaai>
van het .. Koordschritt.'
Of niet deze let t ervui mi-ri in de be
staande leemte werd v.ior/.ien meen
ik te mogen betwijfelen. Althans voor
een groot gedeelte. Alleen (f.'iar. \\aar
groote soberheid werd betracht, zijn
practisch bruikbare resultaten ver
kregen. Waar de samensteller-, aan liet
variëereii zijn gegaan, de grondvor
men hebben willen verrijk-1!! i- de
duidelijke leesbnarheid. (/. hoofdeiM-h
dus. in het g'edrang gekonieji.