No, 2676 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 SEPTEMBER 1928 Credietpolitiek in de V. S. door C. A. Klaasse Wallstroet als zondebok MEN kan al sedert eenige maanden geen Amerikaansch blad op financieel gebied inzien, of men treft daarin een betoog aan. over de speculatie. aan de New-Yorksche effectenbeurs en de daarmee in verband staande voorschotten aan effecten makelaars. De kwestie heeft reeds veel meer com mentaar uitgelokt dan de beruchte credietrestrictie te Berlijn. Toenmaals werd Schacht's experiment van den ..zwarten Vrijdag 13 Mei 1927" beschouwd als een monstrum van economische machtsusurpatie. Maar wat de Federal Heserve Board systema tisch thans reeds geruimen tijd toepast komt in den grond op hetzelfde neer. Slechts heeft men niet het paardemiddel in te groote dosis tegelijk toegediend; Schacht wilde in een /.eer kort t ijdsbestek de restrictie van 30 tot ">() ;, doorvoeren, r-n wel door bruske inkrimping der crediet faciliteit. Te New-York laat men den betrokkenen meer tijd, en men past het normale middel toe van verhooging «Ier geldprijzen: geen absolute vermindering van het aanbod dus maar een relatieve, een restrictie van h.-t aanbod tegen een bepaalden prijs. Maar de maatregelen hebben zeer veel stof doen "ipwpp.ie-n. Velen in Wallstreet-kriiigen zijn van meening dat het koersniveau der Amerikaansclie aandeelen geenszins zoo opgeschroefd is te achten dat ingrijpen van de circulatiebank noodzakelijk x.oii zijn. Anderen verwijten den Heserve Hoard dat hij zelve de oorzaak van het kwaad is geweest. en allereerst de hand in eigen boezem diende te ste ken. Toen toch (Ie Board door ingrijpen op de open markt en door het handhaven van een laag discon to de geldmarkt ruimer maakte schiep hij zelve ele voorwaarden voor de latere beurscreeliet-uitbreiditvu'. Weer anderen beweren dat de credietuitbreiding en de stijging der cffectenkoerscn een natuur lijk gevolg is van het. aanwassen der besparingen die een uitweg zuchten. De voorstanders \ a,n de/e opvattingen die in de heele ontwikkeling niets kunstmatigs y.ien, maar zich beroepen op de on geëvenaarde welvaart in de V.S. staven hun stelling door te wijzen op de sterke stijging der time-deposits bij de Ame.rikaansehe banken. Kn dat vraagst uk uu komt meer eil meer in het centrum der behing.stellillg. Deposito en besparing. I>e vieieuse eirkel van voorschot en deposito Het klinkt oppervlakkig beschouwd inderdaad overtuigend. Wanneer omvangrijke vlottende be dragen worden bespaard en worden aangewend tot financiering van fondsenaankoopen door de spaar ders dan vindt men daarin niets ongewoons. Waar om zou het dan wel verderfelijk zijn wanneer de spaarders hun geld uitleenen aan anderen die daar mee fondsen koopen? Wanneer langs kunstniatigen weg de centrale bank in zulk een geval tracht de geldmarkt te draineeren. is dat niet veel meer of minder dan kapitaalsvernietiging. Maar laten wij de zaak eens op de keper beschouwen. Ken onomstootclijk vaststaand fe it is het dut ele "iime-eleposits bij de Amerikaansclie banken in de laatste jarnn sterk y.ijn toegenomen, relatief veel sterker dan de ee-nelagsdeposito's. Om enkele cijfers (?? noemen : in de jaren l!)2 l tot en met l!)27 stegen de dadelijk opvraagbare deposito's der memlieibanks nag< nocg 35 "?. terwijl de tel mijn-deposito's iu datzelfde tijdvak met niet minder dan ('?>'> ",, zijn toegenomen. Kil zoo zou ik voor de laatste jaren nog sprekender cijfers kunnen aanhalen. Nu is alleen maar de vraag: zijn deze deposito's te be schouwen j'.ls spaargelden, of dragen zij een ander karakter. Toegegeven moet worden dat een deel y.eker als besparing is aan te merken. .Maar ander/.ijds vraagt m;-n zich toch af waar dan wel de circulatiemiddelen vandaan gekomen zijn die deze deposito's i 11 het leven hebben geroepen. Sparen is erg nuttig, maar de spaarder kan geen. geld schep pen. Dat geld moet er zijn voordat hij het ..be sparen" d.w.z. terzijde leggen kan. Kn daar schuilt nu juist de kern van het probleem. Wat is de bron waaruit te zijner tijd de sterk gestegen depositio's gesproten zijn? p]n dan moet men ongetwijfeld tot de conclusie komen, dat die deposito's niets anders zijn dan de contraposten van door de banken ver strekte; credieten. Stijging van deposito's ver:;ischt stijging van eirculeerende geldmiddelen, e P. die uit breiding van de circulatie is slechts mogelijk of door toevloeiing van goud of door uitbreiding der crcdietgeving. Jn de Ver. Staten hebben beide factoren het hunne bijgedragen tot de stijging van den geldomloop. De goudstroom naar Amerika is tot voor betrekkelijk korten tijd, nagenoeg ononderbroken geweest. Dientengevolge werden de Ver. Staten het voornaamste goudreservoir, welk verschijnsel even eens ve.e pennen in beweging heeft gebracht, (ienoeg om duide'ijk te maken dat een stijging van de deposito's in het minst niet een bewijs hoeft te zijn van toenemende besparing. Men kan de beteekeuis van de, groeiende depo sito's slecht:-1 vatten indien men de ontstaansgronden ervan nagaat. Wanneer een land vorderingen op het b'.iitenland heeft, en de buitenlandsche debi teuren belet die vorderingen op normale wij/.e te be talen nl. door goederenimport, dan vl<:( it (Uit goed toe waarvan de invoer niet wordt geweerd, nl. goud. Dat goud wordt bij de banken verkocht en omgezet in deposito's, liet y.on toch o]) 'zijn minst genomen naief zijn om da.arin een besparing te willen ont dekken. Integendeel. Men ~i'l i'i'ii r/ii'i/rrin;/ n/> lu'l hu ih'tild tul »nt t tl f'CHC o/t lu'l bi ttt/i'ttli'tnf, H'tnti't'irn '/< jn'oihirt'ir'iit'i! >ii<'i'.iliil ri'i'! </fritii/<'r i*. Maar de voor naamste oorzaak van den groei der depositosaldi is wel geweest de crediet uit breid ing. Toen goud binnem loeide, en dus de beschikbare reserves dei banken verdroot werden, hebben die instellingen getracht (lic reserves productief te maken, door daarop credieten te fundeeren. Wanneer men be denkt, dat de meinber-banks een vast dekkings percentage voor hun depositio's hebben in acht te nemen dan is het duidelijk dat de tendens leidt. in de richting van uitbreiding der crediet ge ?ving tot de grens elie'i- dekking. \\ anneer nn handel en indu strie crediet kunnen gebruiken, dan zal die givns betrekkelijk snel bereikt zijn. De ci-eeliet nemers zullen een deel der \'oorschot ten als kasuvld in cire-ulatie brengen, terwijl indien zij al in deposito's worden omgezet dit dadelijk opzegba.re zullen zijn. waarvoor de vereischte dekking !) tot 13 ".', is. In he>t onderhavige geval is het gelei hoofdzakelijk naar ele effectenbeurs gegaan, /iij die met ele opgeriemieii e-redietcn betaald werden, hadden het geld niet noodig. en plaatsten het op termijn-deposito. Voor zulke deposito's is de verlangde dekking slechts 3 "u- Xoof/f'/' e>/> *'<'H ~r/>Tjr /vsenv cctt incrr iluii (lcr{i<li'ftti(li<f (t't'flirt iffhtmtr<l /.v/// fnrtlt'ii. Kil ebuumeele is meteen duidelijk dat van be sparing nauwelijks sprake is. De geleien elie naar de beeirs zijn ge'vloe-iel we-rele-ii ele>eir spee-ulant.en aangeweiid om. fondsen te koopen. De ve-rkoopers. elie voorloopig de opbrengst niet wense:hten te heririvesteere-n. doch wachten op een meer gunstige gelegenheid, brachte-ii het geld m'.-u' de bank. l:'n liet i.s Inrli nii'/ rul li' hiiinlrn iltit uien ,</iiin>i iruinii-rr uii'ti zijn hi'-il ri'rl.'ooiit ii/in ''''a «Kiicr, Inflatii In wei kehjkheid is in Amerika niets anders ge beurd <l,in een ongeëvenaarde ered iet expan-ie. ale-veilg van het aanwassen der l)ankreser\ e>. i-'.n die aanvuis is «i-er een ge\'olg en \'an goiidimporl. en dit wordt e lo-n- vele>n in « belangrijker u'ear l it van de politiek van geldmarkt veiTtiiminu' vau den Itese-rve' Heiarel. die zijn disconto beneden de markt rente handhaafde en op ele open markt obliga.tiën kocht. Knkele jaren geleden toe.i munt verzwakking nog aan de orde va-n den (hm was zou men dit alles inflatie hebben genoemd. Is het een \\-ouder dat men in de Ver. Staten tracht het verleden te dien aan zien einueilaan te maken:' Ku is het andei zijds niet begrijpelijk dal handel en bedrijf, elie va.n de rente stijging de dupe worden, scherpe \erwijten aan het adres van de Ke^erve-autoriteiten richten V BEURSSPIEGEL I>ondcrdag, 13 September V K IJ' plotseling is op de geldmarkt een ver stijving ingetreden. De Augustusultimo is niet gevolgd door een verruiming; integendeel, in de eerste' dagen van September begon eerst recht de discontonoteering aan te trekken. Want het was op deze afdeeling dat de vastere stemming zich in hoofdzaak openbaarde. Prolongatie was dadelijk na de maandwisseling weer op het voor-ultimopeil, terwijl eallrente nog aanvankelijk vast ge stemd bleef. Maar de discontonoteering liep juist op van 4y tot 4| ",,. Daarmede volgt onze markt de tendens van de overige internationale beurzen. indien van eenige buitenlaneische; markt een druk op onze geldrente dreigt dan is het wel van de Duitsche. J 'e discontomarkt blijft daar on danks tijdelijke verbeteringen gespannen, en voorloopig schijnt de neergaande coiijunctuuiTijn daar in nog geen wijziging van beteekenis te brengen. Anderzijds verwacht men een toeneming van de vraag naar nieuw geld van de schatkist, (iroote bedragen /.ij n dit jaar te betalen tot aflossing van oude oorlogsleeningen, terwijl het nog maar kwestieus is of de jaarrekening zal sluiten. De uitgifte van om vangrijke bedragen schatkistpapier lijkt dan ook onvermijdelijk, l letgeen op de buitenlarieischc mark ten ook \vel weer x.ijn terugslag zal doen voelen. Kolonel Tarafa schijnt besloten Ie /.ij n om /.ij IL onderhandelingen te beperken tot de (VntraalKuropei sche hinder. : Duitschland, l'olenen Tsee-hoSlovakije. Deze staten bleken de vorige keel' ieeds volgzaam. en /.ij -.ebben de^tjds een soort res' i ict ie doorgevoerd. Dit keel- y.uii <lus de .la va-suikerindustrii- niet in de besprekingen gekend worden. Blijkbaar /.iet de ('iiliaMii i,i. dat <lau ? ji'les boter aan den galg gestnei'i-d is. \\ el /.eer duidelijk blijkt nu de uiterst fictieve waarde van de toezegging welke kolonel Tar.il'a verleden jaar in Amsterrlam kon verkrijgen, dat men geneigd \\-as over een jaar de einderhandelingcn 1 e lieropi-nen. Hij heeft /elve daaraan destijds gro. >:e waanii' toegekeml. Maaiuu hij gewapend niet een rest net ieoph-ffhig naar l'uropa komt . liiijkt men vooi t oenaelering neg niet f e \'oe]en. Inmiddels neemt men aan (lat het mei de ('nbaprodnctie er nog niet -/.oo ei-nstm' uit /.iet . Mei: ver\\"achj. d;jt voor het komem'e 01 'usl j;»ar het totale geproduceerde kwant '.nu nou' onder de .", miüioeii ton zal blijven, terv ijl men aan\ ankelijk cijfers vau 'i.1, i ~ millioen genoemd had. Maar d ..... Tst e ge lucht en zijn in (Je meest e e\ allen te \\ i ld . lic \e\\Yorksche prijs heeft weer enkele |]unlen moeten prijsgeven . al is een lichte opleving te bespeuren geweest. Het is opmerkelijk dat de belangstelling van onbeurspnbliek zich meer en meer richt op buitenlandsche aandeelen van prima uehalte. Xadat de stroom van hooide rente gevende < ibligatien van die zijde wat is geluwd, heel t men -/.ichopde aandeelen georiënteerd. Ken behoorlijk aantal werden bijwijze van introductie aan de . \instei-damsche beurs in gevoerd. Kn de handel in de meeste dier fondsen is inderdaad actief. Had men aanvankelijk veelal verwacht, dat spoedig na de introductie de belang stelling zou verminderen, thans blijkt het tegendeel waar te zijn. Aandeelen /weedsche Lucifers en Kfeuger 'V 'Pull b.\. hebben reeds een aardige markt verworven. Verder zijn Separators. Kali Industrie e. a. uaan hehooivn tot de '.eelvuldig verhandelde fondsen. Om maai- te zwijgen van ele kurku'roep. ''. 1. l,.. liuiiehoimeries KI unies. eil l inoli um /.ij n ue/,!etie u-ast en aan de beurs. Kn de/er d.-ejvn \\ereien ele aandeeleii \an ei-n delDuit sche D-hanken. eiie der Dhvction der i 'i-koiiloaeseiisehait . aan de lii 1 o. -i^e\ oe^'d. Nu moei men lliet del;!, en '':>.( h' l inheems' hèi )ell l'Spll bliek y.icll il: b' langrijke mate bii e<ie \\ aarden heet! "eint e'.-esseenj. ('-e \ ooi-na:unst e <>nr/el'en stammen ml i>;;itenlandsrhe bi ,?n. l . KSchrijfmachinehandel i Vlle merken Viiuat' f 3O. .) COPIEERINRICHTING T KI.. :t:M<!o Wolvenstr.2-1 - Amsterdam