DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 SEPTEMBER 1928 No. 2676Achter den afsluitdijk Brieven van een voortvarend reporter uit het drooggelegde gebied. Bij voorbaat gepubliceerd door H. G. Gannegieter Een woord dat een daad is door Prof. Mr. M. W. F. Treub Vervolg van pag. i VI. Het bezoek van mr. Xgotukela MAAR ik heb nog vergeten te vertellen, wie eigenlijk de heer was, dien de conciërge aandiende. Hij moest een fatsoenlijk man zijn, want, toen ikdoormijnP.V.Q.Z.-kijker keek, zag ik zijn aëro, welke tusschen de overige machines op de landingsplaats van het dak een keurig figuur maakte. Ik volgde hem met mijn kijker, terwijl hij afdaalde in de lift en nam een beleefden glimlach op zijn gelaat waar, toen de megaphoon hem be duidde, dat hij voor de deur mijner vertrekken was aangeland. Met een elegauten zwaai liet hij zich uit den elevator op den stoel zakken, dien ik voor hem had bestemd. U zult vreemd opkijken van dit persoonlijk bezoek," zei hij. Vergeef me mijn ouderwetschheid. We hadden, elkaar, zult ge opmerken, even goed op de gewone wijze radiografisch kunnen ontmoeten. Maar ik had wat behoefte aan buitenlucht; de ozon is bij ons niet zoo gemakkelijk goed te houden als hier en bovendien wilde ik het filmbeeld, dat ik gezien, beluisterd, beroken, geproefd en getast heb met al de fantasie mijner zintuigen, toch nog even aanvullen door een proefondervindelijke controle. U lacht over zulk een hyper-scrupuleuze nauw keurigheid? Maar vergeet niet, wij hebben een cultureele reputatie op te houden bij welke do uwe. ..." Groote God, nu eerst ontdekte ik zijn kleur. Mijn P.V.Q.Z.-kijker werkt niet meer onberispelijk. Ik moet hem eens laten nazien. Wat verschaft me de eer," stamelde ik, me uitputtend in beleefdheidsbetuigingen. Ook wij willen onze meren droogleggen," zei mijn zwarte bezoeker. Met het Albert-meer gaan we beginnen, dan komt het Victoria-meer aan de beurt. En als we dan eindelijk ook het Xjassa-ineer hebben ingepolderd, zal het rantsoen plaats ruimte met vijf vierkante meter per inwoner kunnen worden vergroot, wat in ons tropisch klimaat een lieele verademing beteokent." Werken dan uwe ijsmachines en koelkamers niet meer?" vroeg ik, Natuurlijk, natuurlijk ! Tropisch is, zooals ge weet, tegenwoordig een betrekkelijk begrip. Maar we moeten wat ruimte houden voor onzen dans. Ik weet, u danst in uw automatischen stoel, maar bij ons is 't voorshands onmogelijk het bijgeloof in onze godin Josephine Baker volledig uit te roeien. Wij zijn ook nooit, zooals gij. aan onzen stoel gebonden geweest. Onze cultuur is dynamisch, niet statisch." Neen, in dit opzicht zullen uwe zendelingen ons niet zoo gemakkelijk bekeeren. Er blijft steeds een rest Europeaiiisme zelfs in onze ('hamitischgeoriënteerde gemeenschap," bevestigde, ik. Ik ben gister in Spanje geweest," deelde mijn zwarte bezoeker mee. Prachtig werk, die af dam ming van de Straat van Gibraltar. En die basaltdijk van Oran naar Cartagena is een wonder van ingenieurskunst. Een kolossale aanwinst aan land, dat nieuwe gebied tusschen Marokko e-n Granada. Daarbij blijft de drooglegging van de Zwilserschc meren maar kinderspel. Eergister was ik in het nieuwe Dal van Genève. Jelui hebt toch maar school gemaakt met je Zuiderzee !" BERGT UWEN INBOEDEL BIJ VOORGENOMEN VESTIGING IN DEN HAAG OF IN HET BUITENLAND BIJ DE FIRMA BATENBURG & POLMER TB 'S-GRAVENHAGE,HDUGENSPAHK22 TELEFOON 11030 EIGEN GEBOUWEN. Bespreking kosteloos 8PEC. BlNNENL. EN INTERN. TRANSPOSTEN Kunt u me introduceeren te Harderwijk?" vroeg nu Xgotukela. Ik wou daar een tijdje blijven studeeren in hydro-techniek. Harderwijk is de beroemdste hoogeschool van Europa, naar ik gehoord heb." Vroeger was het Delft. Daar heeft in vorige eeuwen een polytechnische school van beteekenis gebloeid. De pioniers onder de ingenieurs hebben daar hun opleiding genoten." Praat me niet meer van vorige eeuwen, mr. Calp. Historie is sentimentaliteit en sentimentali teit past alleen in de negro-songs, ook uw hedendaagsche hymnen immers, nietwaar? Techniek en organisatie alleen kunnen alles tot stand brengen." Helaas niet alles, mr. Xgotukela." Waarop doelt u? IJ kijkt zoo bedenkelijk!" Ik mag 't u wel toevertrouwen, al schokt het misschien ons gezag. Al zijn we als blanken slechts een minderwaardig ras en aan uw cultureele hege monie overgeleverd, wij hebben toch óók ons point d'honneur. En dat is juist onze waterbouwkunde. Tot voor kort achtten wij die volmaakt. Maar er gebeurt den laatsten tijd iets geheimzinnigs.... Men fluistert, dat er een lek in den afsluitdijk is, waarvan men de oorzaak niet kan ontdekken.... Uw hoogvereerde voorouders, de scheppers der moderne wereldcultuur, hadden hun vreeswekken.de woorden, aanduidingen van duivels en booze geesten. Ook wij hebben zoo'n vreeswekkeiid woord, dat we niet durven uitspreken. Hebt u gehoord van den. . . . bisamrat?" Ngotukela, met de tegenwoordigheid van geest, welke een overheerscheml ras kenmerkt, greep het handvat van de electriseermachine en liet een krachtigen. wisselstroom dooi' mijn stoel schokken. anders wave ik flauw gevallen. Het noodlottige, woord was mij, roekeloo/e, ontsnapt. Hebben uw geleerden, het middel nog niet?" vroeg hij ontzet. Uw landgenoot, professor Mahlangu, heeft hier te Harderwijk proeven genomen, maar niets schijnt te helpen. Getn cyaankali, geen sokialkocken, geen geëlectriseerd prikkeldraad, geen gifgas kan tot nog toe dit ondier uitroeien. Het schijnt, tegen alles bestand. Het lijkt over een bovennatuurlijke levens kracht te beschikken." Ook dit vraagstuk wil ik gaan bostudocron. Wilt u mij geleiden naar Harderwijk? Te lang hebben wij nutteloos gepraat." ..Verontschuldig mij, mr. Xgotukela, maar ik ben door urgente; bezigheden aan mijn kamer gebonden. Ik zal uw aëro echter draadloos van hier uit besturen en u radiofonisch bij professor Mahlangu introduceeren. Wacht, ik zal hem u toonen; hij geeft juist college. Let u niet op de onvolkomen détails, mijn kijker is helaas momenteel niet in orde." ..Ken prachtige; stem!" mompelde mijn gast. En welk een gemakkelijk gebaar bij zijn demon stratie. Adieu, mr. Calp." Ik hoorde de lift zoemen, en spoedig zag ik het keurige; vliegtuigje ke>ers zetten naar Harderwijk. Ik volgde; nauwlettend ele; richting, regelde; elen koers e>p de contact-schijf e;n bleef ele>e>r ele-n P.VQ./.-kijker mijn passagier bijhoueleii. l)r;iadloe>s zetten wij onderweg onze; conv<;rsatie ve>ort. Te)t e>p e;e;ns, te>en ik afgeleid worel de>e>r de gedachte; aan he;t ele'fi'ct van mijn kijke'i-, ik he:t toestel nie't meer in de; macht bleek te hebben. He;laas. een vorkeerde manoeuvre, he-t vliegtuig kapseisde en, terwijl ik een eloeirelring<;nelen gil uitte, zag ik het neerste>rteii in ele hvüze'iueiassa, van den Zuid-Oostpolder. Ngotiikela kwam terecht midelen op .straat. J k zag ele>n verkee-rs-autornaat de passage stop ze-tton ; een onge-valle-n-me>tor kwam aaiivlie-ge-n en in e'en e>nete;e'lbaai' oeege'ublik was ele' ve're>nge'lukte' aëre> naar ele; reparatiefabriek ge-braeht e-n he-t lijk van ele'7i passagier in he;t <;r<:miitoriurn verbrand. Te>on ging ele; arm wee;r otiihoeig e'n onaandoeiilijk schoot' he't doelbewuste! publiek voorwaarts in ele>n eme-ineligeïi sti-oeim. Zijn klemmend betoog is in he>t ke>rt aldus weer te geven. Een gezonde verhouding tusschen parle ment e;n regeering is allee;n bestaanbaar, indien de op positie in de mogelijkheid kan komen de verant woordelijkheid voor haar optreden te moeten dra gen e;n de regeertaak over te nemen. Alleen elaardoor wordt bij de oppositie he>t besef van verant woordelijkheid voor haai' woorden en daden gewekt en gehandhaafd. Dit is de keerzijde van de ministerieele; verantwoordelijkheid tegenover het parle ment. Waar die; verantwoordelijkheid ontbreekt. kan de oppositie niet in de noodzakelijkheid ke>rnon de teugels over te nemen, en. heeft zij vrij spel tee)ree'ren e;n te critiseeren zonder eeriige verantwoor delijkheid e>p zich te; nemen. Welnu, ze>e)lang Nederland zijn. oppergezag ilie't uit handen ge;e;ft, is de Indische He-gee^ring tegenover den Volksraael 'niet verantwoordelijk ejn kan zij het nie't zijn. De principieele fout, die met ele instellingvan ele;n Volksraad werd gemaakt, was, dat men een schijnparle;ment in het leven riep, elat de nood zakelijke attributen van een wezenlijk parlement nie;t hebben en niet krijgen kan, dan alleen onder een voorwaarde, die he;t Nederlandsch oppergezag niet kan aanvaarden, n.l. eigen abdicatic. Het resultaat is dan oejk geweest, dat de Volks raad steeds meer emtaardt in e;e'n college', waar de extremen onder de Inlandsche leselen hun antiNederlandsche gevoelens kunnen luchten zonde-r eenige verantwoordelijkheid voor hun optreden te vreezen te hebben. De principieel verkeerde opzet werkt conflicten in de hand, die; niet e>p normale wijze hun e>ple>ssing kunnen vinden en elie daardoor onvermijdelijk worden toegespitst. In een lanel als. Indiëleielt dit tot rasse-ncemflicten. elie; door het enkele feit van hun optreden rassenhaat beve>rderen. ,,Ik keur het bestaan van den Volksraad, zooals hij in 1917 in het leven werd geroepen, af. Ik doe dat niet alleen nu de gevolgen duidelijker zichtbaar beginnen te worden; ik deed het reeds 10 jaar geleden. Ik zie voorts de staatsregeling van 1925 als de gerechte straf, die vooral ook doo; het in Nederland stilzwijgend aanvaarden der in 1918 in Indie afgelegde ondoordachte verklaringen op ele zonde van 1917 volgen moest en ik voel het aanhangige voorstel tot wijziging van de samenstelling van den Volksraad als een pijnlijke herinnering aan het feif, dar meel, eenmaal op het verkeerde pad, van kwaad tut ergci pleegt te vervallen " (bl. 57). (Jeen we>nder. elat ('eilijn ele; voorge-stolele wijzi ging in de samenstelling van, ele-n Volksraad nii-t van principieel»! beleekeiiis acht. Zijn geheel bote.mg leielt henn ..te)t ele' conclusie, dat alsneig een pe>ging behe>eirt te' worden oneleriie>im-n e>m den algome-onen koers te; wijzige-n; elat in. het bestaande nït'i mag wemlen berust". (Hlz. 71). Hij wenscht, elat e'en staatscommissie ele lieele Indische; staatsrege-ling eniderhaneicii ne-me-n. zal. Tevens ge'e-ft hij naast zijn e;ritiek eenopleissing aan ele; hand, elie; echte-r, naar hij /.<jlf e-rke-nt, voed- wijzi ging e-n aanvulling vatbaar is. De' be-tee-kenis van zijn we>ord ligt evenwel nie-t in ele; oplew.sing. elie liij meent geivoilde-n. te; he'bben, maar in zijn e>ve-rtuigendo e-ritie-k e>p het bestaande'. ZeV> sterk staat hij e>p elit punt in zijn e>ve'rluiging. elat, naai' zijn e><n-elee;l, .,e>e>k ele; se-hei-pste politie'ke strijd e-i' niet van mag te-rugheiude-n e»m terugkeer van de'n dwaalwe-g te bepleiten e'ii te trne-hte-n Inelië's staatkundige- ontwikkeling alsneig in. ele juiste' bane-ii te le-iele-n". (Hlz. !)5). 11 ij wense.-ht ..alge'hi'ele ombuiging van ele> lijn". (Hl/.. 72). .Maai he-laas, durft ze-lf's hij ele' <-<itise-([iie-iit ie- van zijn betoe>g nie't te;n volle' te' aanvaarele-n. Aan het slot van zijn. Vernie;tigenele critiek schrijft hij: ntusschen, staatkundige vergissingen zijn zelden geheet ongedaan te maliën. '/.oo is het ook hier. De Grondwet spreekt n.l. in liet eerste liel van art. Gl van het vertegenwoordigend lichaam van NedcrUindsch-lndië. Een centrale Volksraad wordt door de Grondwet ondersteld en moet er dus blijven." (hl. 12}. Xe-e;n, eiok do Greindwe-t is me-nsche-nwe-rk. Als ele rie-hting, welke' men in 1!)17 uitging i'n trtnir»i> iix'i' in li)22 een bcfl t'ittil i'ci'ilt'i' roiH'tltoldf, zoovve-I vo-,.!' Jneliëzei!' als ve>or h<'(. m<«;elerland zóó gevaarlijk. om nie-t te; ze'gge'ii zon ve-rde-rfe-lijk is als ('e>li.jn in z.ijn breie-lmre' bete>e>gt e-n hij zegt daarin niets te- \ e-el t zij is inele'i'elaael zoo ge-vaarlijk en ve'relertelijk dan meM't men emlv te-gen een gremelwe'tshe-r/.iening. mi ele;ze; nooelig is eme pt-ine-ipie-el van rie-hting te ve-faiuli'i-en. niet opzien, e-n moet althans de- Staatse;eimmissie, elie; ('e)lijn be])le-il, eiok e/r.;'e' vra.ag ejnelei de oe>ge-n kunnen zie-n.