De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1928 22 september pagina 13

22 september 1928 – pagina 13

Dit is een ingescande tekst.

No. 2677 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 22 SEPTEMBER 1928 September -Toonee l door Henrik Scholte III. I>e WIJ hebben ze nok. onze typische boulevard acteurs, wier leven bestaat in een voort durend stuivertje wisselen tusschen de beide ge zellige theatertjes aan de Amstelstraat, die het bij den komenden en gaanden man zoeken en de kunst moeten, buitensluiten als ze met de kas niet klopt. .Minachting behoeft men voor dit zuiver zakelijk opgezet tooncel niet te hebben, men kan er altijd het plezier genieten van knap type-werk, van een soms onverwoestbaar komisch talent. entenslot te maar dit minder va.ak van de aangename verrassing dat- de klucht minder pmllig was dan men vreesde, /ij vormen een klasse op zichzelf. ?de tooneel-zwitsers. die zich nu eens om den vaan van dezen, dan om dien. van genen hopman scharen in meest hoogst tijdelijke samenscholingen, al naar de krijgskans loopt: zij, wier hoofdwerk bestaat in het behoorlijk ondersteunen van den vetgedrukten hoofdrol, die de volle maat krijgt van het succes, of van de sof. Hier, in dezen zonnigen hoek van onzen tooneeltuin bloeit thans de dubbele herfstaster: Oor Ruys op den linker-, Constant van Kerckhoven op den rechter steel. Minder bloemrijk dan deze beeld spraak in hun talent: zij zijn komieken, die men gemeenlijk beter kent dan zijn eigen broer, aan de hebbelijkheidjes, aan de stembuiginkjes. aan de honderd succesjes, die in den storm der jaren het meest beproefd gebleken zijn. Zij zijn in hun talent .beperkt, maar gelukkig: soms in hun beperkinggroot. IC n waarom zou men het in deze schoone herfstmaand, waarin men van het caféterras den schouwburg binnen boemelt, niet met vreugde bekennen: zij zijn dit keer weer groot. Cor Ruys levert zijn crétin, altijd weer zijn ouden ?crétin, maar altijd weer nieuw in de randversierin gen. Cor Kuys als baron Wurtz: d.w.z. doormiddcngeknakt en schutterig, Cor Kuys slist weer met ?wonderlijke klemtoonen en falset-uithalingen, rare vloekjes, allerzonderlingste en niet zoo heel erge' :;schimpscheutjes. die den aanschijn van gevleugeld .krijgen, zoolang het stuk gaat en men ze in de koffiehuizen herhaalt. Cor Ruys zet zichzelf weer ?voor de zooveelste maal bij in het panopticum van ?zijn joden, vieux mareheurs en geborneerde ba ronnen, en hij doet dat dit keer in een niet heel 'hoogstaand Fransch kluchtje, ..Het Systeem van -Azaïs". waarvoor Louis Yerneuil zijn naam wel heeft willen le.erien. Het systeem berust op de le?r der evenredigheid. ?dat er n.l. na zeven magere altijd zeven vette jaren volgen, waardoor ook Uuys' voortreffelijke gang maker, Nico de Jurig. van een pechvogel. die zelfs NATIONALE IKUNSTMANIDIEL AHSTECDAH HEECENQfe ACHT 435 ? <& KONINQSPLE1N ? TENTOONSTELLING VAN WERKEN (MOZAIK-WANDVERSIERINGEN) «?» : DOOR »? JOHAN VLAANDEREN van 10^/n, 29 £ept. 1928 nooit openlijk pech, maar steeds .,inwendige kneuzingen " heeft, plotseling verandert lot zoo iemand, die ..steeds van een balcon af spreekt": welke metamorphose deze acteur niet kwaad afgaat al blijft het ..verknipte" typetje van het begin een der prettigste herinneringen van den rumoerigen avond. Overigens vraag ik mij af hoe het, mogelijk is, dat men na een nogal aardig geschreven scène uit het tweede bedrijf, waarin baron Ruys niet weet of hij het sujet, dat hem zijn vrouw enfin. ..afsnoepte" is het ware woord niet, dankbaar moet zijn of juist niet hoe men. na deze scène meent te kunnen volstaan met een derde bedrijfje, dat zelfs de volle honderd procent is beneden den toch al rijkelijk bedenkelijken roem van. een Verneuil ! Beter is in dit opzicht de vertooning van de Kerckhovens. die eerst met succes geprobeerd hebben of de zeven sleutels van Baldpate nog alle maal op de sympathie van het publiek pasten. hetgeen het geval bleek te zijn , en thans een stuk van denzelfden knappen schrijver uit den grond gestampt hebben met den veelzeggenden titel: Hij.. . zij. ... en de Vekingees". Het doet mij een genoegen, dat er eindelijk eens de draak gestoken wordt met deze beëlzebubs uit het hondenrijk, deze misteekende moptoeten van den allermisselijksten. karikat uristenhondc nkweeker die ooit bestaan beeft, deze verkreukelde sukkels van anders zoo edel ras, wier ongedurige zelfin genomenheid het voeren van elk gesprek met een dame onmogelijk maakt, terwijl zij toch veelal tot het aanknoopen van hetzelve, werden mee genomen. Kort en goed. ik zou een zwak hebben voor dit stuk. ook al was het niet tot het einde toe zoo geestig en licht geschreven, met een charme. die uit een zoo zuiveren humor voortspruit, dat de doorgaans 'ransche blijspelschrijvers van het stuk ter overzijde; daaraan we.l eens een puntje mochten zuigen. Xeker. liet is maai' zoo'n. eonstcrnatie-stuk. maar als de lachlawine voorbij is. ligt er nog wel iets meer dan de grove resten van een kermisklucht. l )it stuk heeft den waren lach. een lach die goed doet in zijn overdaad. Kr is hier. na een aan vondsten rijk eerste bedrijf, een slotscène voor de pauze die ronduit meesterlijk is: als hondeinicppers en honderiminnaars bijeen zitten in een gevaarlijk reiiversement des alliances. met een. wantrouwend en in zijn wantrouwen zoo oprechten agent op de balans. IC n zeker is het jammer, dat in de overigens zoo goed sluitende Vertooning tlrzr scène niet lot baar volle recht kwam: l'ict l'rbari als het pracht type van den agent deed zijn best. maar er man keerde dit keer iets aan zijn. spel: een te groot e traagheid en wellicht ook een weinig teveel charge. Constant van Kerckhoven beschikt over een register min of meer zenuwachtige keelgeluiden, wa;'.rmee hij alle ontroeringen teweeg brengt. ma.tr het meest die van de verbsziiig. de vcrbolgenheid, het ongenoegen en de gejaagdheid. IC n een register, waarop dit keer wel met bizondere virtuositeit gespeeld werd. Wat de vrouwelijke hoofdrol betreft, men zegt van Tilly Lus weieens dat zij de vrouw is die het schoonste huilt op ons tooneel. Maar dan is .Mien van Kerckhoven de vrouw, die het schoonste pruilt, en in dit. stuk pruilt met een overgave aan haar eigen boutades. dat men. verstomt staat hoeveel menschelijkheid. of liever vrouwelijkheid deze speelster uit haar rol ha°.lt, en daardoor ook merkt, hoeveel de schrijver er in gelegd heeft. Ook de rest d-.-r vertoonmg stond, individueel uu i'.ls ensemble, op een. voor eenSeplemberstuk onge woon hoog peil. Louis de Uree was een prachtige partner, bescheiden eix va.ak zeer geestig. l*ogi Rugani zag ik' voor het eerst met een resoluut en zuiver type voor den dag komen. Ook de kleine rollen waren scherp toegesneden, ik. noem slechts den zooveelsteii fijn-verzorgderi ouden heer van v. Warmelo. als de man. van de ..truc met de hoed." en Knul Timroit. als dwazr Imtlcv. IC n wat dij beesten betreft, die verfrommelde en verknoiisde afstammelingen van den heihond. naar de hel terug met hen en hun verwekkers '. DROSTE's TOFFEES ALTIJD WELKOM ZONDER EENIGEN BIJSMAAK Interieur Prijsvraag 'Tlf 7" 1.1 verwijzen naar bladzijde l !? van ons num* * nier van heden, oni de lez -rs attent te ma ken op onze hoogst, belangrijke prijsvraag. Doet allen mede ! liet is heuse h niet noodig een buitengewoon goede foto of elaboraat uitgewerkte schetsteekening in te sturen. Wanneer de jury uw inzending waardig keurt a.an dezen kunstzhmigen. wedloop mede te doen. stuurt ..De Groene" zoo noodig een harer fotografen om een juiste opname te maken. Wij dragen er zorg voor dat de inzendingen ge lijkelijk klaar beoordeeld kunnen worden. IC ven een toelichting bij de vier klassen. Klasse A spreekt voor zich zelf. /ij staat geheel apart. De daarvoor uitgeschreven wedloop dient eensdeels om de hier zoo bloeiende binnenarchitectuur nog weer eens aan. te moedigen, anderdeels om de door vakbanden ontworpen interieurs te lichten uit de overige klassen der competitie. Voor klasse B komen in aanmerking: een speci fiek Amsterdamsche ../aal", een deftige tuinkamer met operisla.ande deuren, waar een Yelper herfstzonnetje naa.r binnen schijnt, een hoek van een Leidsche patricierswoning. kortom alle reeds bestaande, bewoonde vertrekken met een levend karakter en een sfeer van stijl en traditie. Bewoond, dus niet: ontworpen. Ken kostbare maai' ijskoude eu voor dit doel opgezette l -ouis X V l creatie bij wijze van spreken zal dooi- de jury natuurlijk terzijde gelegd worden. Op autcnthiciteit van antieke mcube's wordt evenmin geld als op de uitvoering der foto's. Het betreft, hier noch een meubel-, nócii een foto-tentoonstelling! Dat klasse (' hiervan niet aJtijd te scheiden /ou zijn. behoeft niet te worden gevreesd. De jury keurt ook de juiste klassificeering. Bij klasse C wordt e\ eneens uitsluitend op oorpsronkelijkheiil en !/c:<'IIi<ilici<l gelet. Daaruit moet men dan ook het moderne karakter proeven. De stijl van de meubels doet hier ook al weer niet terzake. De aanwezigheid, zelfs van een ttiitirk stuk, behoeft de. iito/leriH' uitdrukking allerminst, te schaden. Keu suggestie echter van historischeii stijl is hierbij natuurlijk uitgesloten. Ten slotte, klasse D. Keu studentenkamer, een bewoond schildersatelier, een. sober kamertje op een afgelegen boerderij, alles kan hiervoor in aan merking komen. Keu. groep, speciaal om te zorgen dat opbluffen in middelen geeu kans geeft tol. overtroeven van wat tenslotte met mér ziel is samengest eld. Bij deze groep een korte beschrijving van liet materiaal te, voegen is hier zeer zeker op zijn plaats. Bv.: mat. vloerzeil. brabantsche stoelen. gekalkte muur. Wij zullen deze klasse bovendien later bijzonderlijk doen bespreken, omdat bierbij juist veel te lecren. valt. Bij Scheren gén Pijn en naschrijnen of stukgaan der huid, indien men vóór het inzeepen de baardoppervlakte inwrijft met Doos 30, Tube 80 et. PUROL

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl