DE NEGENDE VOLKENBONDSVERGADERING door Mr. M. Kann (Met teekeningen voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaari) )><? laatste zittingen T\KK Assemblee is zoo een laatste week. journalistiek gesproken, <le room wel eenigszins van de melk. De algemeene vergadering komt nog slechts voor de slotzittingeri bijeen. Ifet is in de commissies, dat het Volkenbondswerk verder wordt uit gesponnen in debatten die zelden aiiimeerend //ijn. Vergaderingen van, den Raad bren gen dan nog' even afwisseling. De Grooten dezer Aarde zijn er bijeen en het is vaak alleen het bewustzijn van hun tegenwoordigheid, dat het publiek in groot e drommen naar de openbare vergaderingen van don Volkenbonds raad voert, in de hoop dat er uit ver heven mond toch nog een bemoedi gend of sensationeel woordje mag worden, vernomen. Maar ver geefs. Zelfs het bemoedigend woord blijft dit jaar ontbreken. Wat niet wil zeggen, dat er een ?onaangenamen toon heerscht. Ook na de rede van Uriand, die intusschen hier en daar wat minder opzettelijkwantrouwend geïnterpreteerd wordt. blijven de relaties tusschen Fransche en. Duitsche gedelegeerden vriend schappelijk. Voor een goeden toon ?zorgt ook de tijdelijke voorzitter van den Volkenbondsraad, de kwieke jonge Finsche minister van Buitenlandsch" l/aken, Procope, ex-gezant bij de bloem der dames te Berlijn. Zoo bijster bemoedigend zijn de commissie-vergaderingen, nu ook niet. Maar in twee verschillende eommissies is toch een heel kleine stap in de richting van de coiistitutioiieele we reldvrede gewaagd, en wel in de juri dische en in de ontwapeningscommis sie. Ken vordering gewaagd, hier en daar, mair men kan toch nog 7iiet .spreken van. vorderingen die gemaakt 7,ijn. Knfin, zij die, gelooven, haasten niet. liet interessantst is het debat in de juridische commissie geweest om trent de adviezen die het llaagsehe Hof aan den Kaad geven kan. Te voren had de Nederlaiidsehe gedele geerde Mr. J. Limburg op pecuniaire 'zuinigheid aangedrongen bij liet sa menstellen der diverse commissies voor internationaal privaatrecht. Dat kon best met n commissie af. meende de spaarzame Hollander, die op een bagatal als twintigduizend Franken. zag. De andere gedel< g 'erden lieten zich liever met de hooge politiek in. In de Assemblee was reeds de weiiseh kenbaar gemaakt dat de Haad vaker adviezen bij het Internationap.l Ge rechtshof zou inwinnen. Kn dit werd mede de aanleiding tot liet /witsersche voorstel in de Juridische Com missie om een uitspraak van het l lof te vragen in deze kwe-jtie: kunnen Haad of Assemblee advies vragen bij meerderheid van stemmen of alleen met algemeene stemmen;' Bekijkt men. dit vraagstuk even nader, dan ziet men. dat hier het be faamde souvereiniteits-dniveltjo weer gelegenheid krijgt het hoofd op te steken. Stel je voor. wat zou er ge beuren als Raad of Assemblee ge dwongen werden bij simpele; meerder heid van stemmen een advies in Den l lang te moeten gaan halen, dat wil dus zeggen a-'s enkele staten door een grooter aniitftl anderen konden worden gemaand om een hoogere instantie te erkennen! (Iet ging bier wel is waar slechts om een ..rechterlijk advies" en niet om een ..bindende beschikking'', maar waar ?zouden we moeten blij ven, niet de onvolprezen Soiiveroinitoit. der Staten r1 Dat de groote mogend heden direct te kennen ga ven hier niet veel voor te gevoelen (er werdenschoonklinkende redenen voor a-ingegeven),spreekt.helaas van zelf, Ifet souvereinifeitsduiveltje was anders zoo aardig op weg om wér een klein beetje meer begraven te worden. Minister Beelaerts had na melijk in de Assembï; nogajbijval ge oogst met, zijn zeer informeel voorstel om te overwegen of er voor mindorhedeiikwcsties niet een vaste Volkenboiidscommissie kon worden, ingesteld analoog a;m de manda.tencommissie. Kn ziet. men was heelema.al 7iiet ge schrokken bij het idee. dat een. soort Volkonbonds-instiintio wellicht zich het lot zou kunnen aantrekken v;'u een mit.ioiialo minderheid, die dan toch bestaat iiit onderdanen van een si t vcroinen sta.at. De groote Briand zelf hooft nog get uigdvan het warme hart dat er bij den Boml voor deze minorileiten klopt. en men verze kert te Genève. dat hij.Ihr.Beelaerts van Blokland heeft gecomplimenteerd, niet alleen wegens de discrete wijze waarop onze Minister van Buitenlandsche Zaken den Volkenbond deze aan maning beteekende. maar ook met het idee zelf. /ij het. met het idee in-theorie. Maar blijft het niet opmerkelijk. dat niemand toen verontwaardigd opgestaan is en minister Beclaerts heeft verweten, dat inmenging in do souvereiiH' zaken van een staat on duldbaar was'r Dat in de ontwapeningscommissie do wagen t och nog een duw in de goede richting zou krijgen, had eigenlijk niemand meer verwacht. Aiinvankoli.vk Werd er over de meest onbenullige zaken geredetwist, o.a. over oen boel tamme motie om op het bclanf/ te wijzen van. een <firtfft'.'.'or/l' na-M' de 'ii'i'ttxrlicl ijlihi'iil van een conventie inzake internationale controle op de (fxirtn-ulit'i'i'} wapeufubricatie. w.varaa.n ten slotte nog eenige kleur verleend Yv erd door een amendement van.lltr. i.oudon om A'o npx/m//x-we.pena;inma.:ik tenminste het beginsel van openbaarheid t e erken non. Ook verder heeft de/e Nederlandsche gedelegeer de zich flink geweerd, waarbij hij eigen lijk l wee fronten moest aan\ alleu.Want in do ont \vo-peningseommissie ka.n men drie pe.rtijen onderscheiden. Ten eerst e: de gom-raa's. Wal ze in een ontwapeningscommissie komen doen is vooralsnog geen inensch duidelijk en objectiviteit kan men van hen onmogelijk verwachten. .Men kan toch ook geen rechtbank uit politie agenten samenstellen. Maar er y.ijn staten, die denken eigen belang bet beste MOTT.Awoordigors der toonaangevende grooto mogendheden -?kortweg: Lord ('ushendun en de zijnen. De overgang naai1 den linkervleugel vormt de geniale maar amphibisoho Fransche gedelegeerde Paul-Boncourt. Ken ..wilde", die in staat is op een gegeven oogenblik de heele officiecle meening van .Briand-l'oincüréopzij te /.et t en en te zeggen: - ..l k persoonlijk vind, dat we in het belang vanden vrede /.oo moeten doen !" Kil onge twijfeld zal iiij op een zekeren dag de opdrachten eu acteiuna.ppeii van de (jiiiii d'Orsay in '/.ijn auto Uiten liggen.. Tenslotte: de idealistische en voor uitstrevende vleugel der kleine staten. en on.twajx.nde .,overw( nnenen". Ondel1 aanvoering van Jhr. London zal deze groep el' voor zorgen, dat We althans niet acht eruit krabbelen. De .Nederlandse h o afgevaardigde! heeft zich dan ook van frases onthouden en in zijn speech van. .Dinsdag de zaken bij den naam genoemd. Hij erkende de nutteloosheid van het reeds weder bijeenroepen der voorbereidende ont wapeningscommissie waarvan hij voorzitter s. zoolang de groote mogendheden het nog niet eens waren geworden over een reductieschcma. Aanvankelijk had het BritschKra.nsehe vlootaccoord hem iu die richting hoop gegeven, maar hij was dooi- de houding van ('usliendun te leurgesteld, die duidelijk blijk had gegeven nii-ls te willen do,jn. uit vrees voor overijling. De groote mogend heden moesten het dus eerst maar eens zien te worden. .Ihi'. Koudon meende dat binnen ;'fzienl>aivn tijd hierover te 'l'a rijs besprekingen moesten worden geopend. I.oi'd ('ushcndun versvecrde zich tegen l.oudon's frontaanvn! met h,-l argument, dat een dergelijke bespre king zou vooruitloopeii op de in l!Ki| te Washington te honden conferentie. ter verlenging van het 1'aejl'ie-vei'drag van '-2. 'l'oen waren immers ook dooi de betrokken mogendheden ((i root Briltennie. de \'.S. en Jepanl tijde lijk de bekende Verhoudingsgetallen ? >:.>: '.'?? overeengekomen voor de respectieve groote vloot-eenheden. Kn men zon het in 11KS1 hierover wedi>rom eens moeten worden. Juridisch w.'is ('ushendun's argu ment allerminst steekhoudend, \\ant d.".n /on deelneming aan Welke con ferentie ook tot beperking der be wapening (nsschen -- en nu geen zin hebben gelu'.d. ,lhr. l.oudon ontkende dan ook dat dergelijke besprekingen liet karakter van een ..nieuw Verdrag van Washington zouden hebben. In de praktijk kon het echter wel eens groote voordeelen hebben be sprekingen over de hernieuwing \an 'resi.lcnt llarding's verdra.g van Washington en o\vr de beperking der ma.ri! :enie ! iewa | "-ni n^eti aan e i ka a r t e koppelen. De Dmtsohe g.-delegeerde. (i n:;; l' emstorïf. wilde y.elt's den lia.ad uit nood i gen een on! wa peni !!<^seon i'erenl ie voor \'. '2.1 bijeen te roepen. Daar dit Zeker op een eehee zou llitloopell. wilde men loeh liever op een VaLi'e motie aansturen, waarbij de mogend heden verzocht worden zich eerst informeel te versteen. De redactie hiervan wordt nu overwogen door een commissie, waarin ook Jlir. l.ondon zit t int; beeft. /<>o is het nu eenmaal. Op dit tijd stip worden serieiise zeken buiten de vergaderingen om en onderhands be handeld. Nederland-België. l-YankrijkDnitsclila.ni!.' de out ruimingskwest ie van liet i'ijnland blijkt tenslotte in goede- richting aait liet rollen te zijn g.-bracht.