No. 2677 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 22 SEPTEMBER 1928 HET TOLWEZEN IN NEDERLAND Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Jordaan Heel het raderwerk staat stil, Als mijn machtige arm het wil. SCHILDERKUNST door A. Plasschaert ,,»c «rug" II, Amsterdam; Stertelijk M u-t-u m Op een enkel werk na, dat ik vroeger zag, is dat van Salomon Meijer in liet algemeen dat van een ijverig dilettant. Het heeft bixonder weinig geineen met dat van Rousseau Ie Douanier, wiens krachtige, soms zeer decoratieve naïveteit hier niet te vinden is. Ik bedoel met dilettant het volgende (ik weet, dat Meyer een professional is !) In kleine steden vindt ge menschen. die in hun vrije uren bevangi.ii worden van de lust tot schilderen, /ij hebben een wonderlijk geduld,me,ar zijn Keker niét Keer begaafd. Ze zijn hardnekkig, maar z ? bezitten noch een innerlijk, diep spel van gevoel, noch een groote vaardigheid. Xe tellen, steen na steen, en (ellen eerlijk! Uit die steenen ontstaan hun huizen, uit die huizen ontstaan hun schilderijen, /e K'IJIL niet verwerpelijk (waarom 7.011 dey.e kleine eerlijkheid dat zijn?) maar ik vraag me af: kunt ge.-/.e schilders heeten? Is dilettant, toegewijde liefhebber niet een beter naam, en houdt daarmee niet alles verder ook op? K,i ziet ge niet, d;-.t inderdaad alles daarmee ophoudt bij Me\vr, vooral in zijn etsen!' Kr is inderdaad te weinig spanning in dit hra:!f MUZIEK D STRIJKINSTRUMENTEN D SNAREN D M D A. H D Achter St. Pieter 4 Q D 11. rV./-\i 1I\ Utrecht U Tel. 443 G PIANO'S D D VERHUREN D D VLEUGELS werk ! Kr is eveneens te weinig spanning in Ltxleï-t'ii l.odeizen lijkt me een schilder vol gevaar voor zich /.elven. Ken. zekere klaarte kan bij hem misl"iden; hoe groot is de innerlijke vlam. die deze klaarte verspreidt 't Wordt die vlam genoeg gevoed 'i De meeste schilderijen hier doen daaraan twijfelen. Zijn een aantal stillevens van \\'uul tfchnttii wat ge zoudt kunnen noemen ..genormaliseerde'' li. Hynckes' (beter is zijn portret van ('or Ilermus en dat van. een volksmeisje ongetwijfeld !) bij Kruixhi</// vindt ge een aantal verzachte Schuhmachers. Twee portretten geven echter een anderen kijk op dezen schilder, en dat is het port ret van. zijn moeder en. dat van Paul lint bovenal, liet laatste is een leveiid mensch, en een goed portret, liet is een teekening, die meer vertrouwen, wekt dan liet overige. (Gedeeltelijk a la /andleven is ./. .\ iriny. Heter is dr vrouw niet hoed en het sneeu wgezicht. Hier zijn de mogelijkheden van dezen schilder aangeduid. Ik heb het meer gezegd, hij heeft geen druppel blued van Van (iogb in zich; waarom zou hij zich dan ook a!s y.oodamg gebaren? Het ei-uige. wat telt in de waereld is zich zelf te zoeken en te open baren in het werk: dan is er een nieuwe, groote ol kleine scha keering van het a Igernecne, en daar ga.;11 het om. Mei l'uhxt is een lïi-i mmeriet. Dat weten we: dat wisten we. /ij heeft, ven den leermeester, het bijgeloof in liet opgehoopte deta.il: niet van het. gevoelde détail: dat kimt ge alleen inderdaad schilderen en teekeneii, dat laatste: het andere zoudt ge ma.'.'liin:1:1! kunnen laten overbrengen. Twee werkjes zijn echter beter da.n de a luiere, dat uil liet Kriigsche liagijühoi'je. en de Toren va..n Hliencn. Hier is meer dan 't enkele geduld. Hij Jan \\'ill<'iilii'f(i wordt het. ondervinden deidingen, en de makelij van hel schilderij tol een procédé, (ie ziet dit min o l' meel' in de/e schildereen. Strakheid is schco i. en fiillingis schoon, maar een koele glailheid wien kan zij baten;1 Van J/ut l'i.ssci' is de \Vitte Hegonia. het beste, /ij is ;i la. Mankes. ma.ar zij heeft van Ma.nkes ec-n ietwat innerlijk licht, dat toch een persoonlijke inniglieid vertoont. Van Isaacson noem ik een portret (107). van Arend Hendriks 't ververschingskanaiil bij Schex eningen. van van Heil constateer ik do per soonlijkheid, maar zie ik de grootheid niet, Kek man is losser geworden in zijn droge-na^-lden (-W, ^9. II etc.), van Dobbenbnrg lijkt in de Hinneiikade te Haarlem op Hegonve, Hendien is, a,Is .steeds. afzonderlijken verfijnd; bizar-levend. De overigen geven hier geen aanleiding tot nieuwe bespre king. . . . Twee dingen troffen dus het- meest op de ten toonstelling: de tei'keningen. psycliologiscli-realis t isch. van Teixeira de Ma.ttos. en enkele der werken van het overzicht over Na.nninga. l'eiidieii is de afzonderlijke. Van de meenten is lief werk t'Veel geduld. <i<>ei is echti-r. dat va u e< u a, il.ut a.I seliiUie.rs een gt-oep \\-[)i-ilt L'eui-\'en. \an niel fe \>~,-\ sehüders een voldoend ;_Toote groep; da.t liel)>t hun \\'ezen b,.palen. Kunsthandel W. H. HOFSTEE DEELMAN Vomlcl^traaf (l. \iiisfoiMlaiii Moderne Schilderijen Hollandsche en Fransche Kunst