Historisch Archief 1877-1940
Vo. 2679
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 6 OCTOBER 1928
VOOR VROUWEN:
Amsterdamsche school
voor doofstommen
door M. S. Sluizer
Directeur der Amsterdamsche
doofstom m enschool
R wordt tegenwoordig veel aandacht aan het
abnormale kind geschonken. Te veel V Naar
mijn nicening natuurlijk niet eu tot geruststelling
van hen. die denken, dat daardoor de belangen
van het normale kind in hel gedrang zouden kunnen
komen, geef ik te overwegen, hoe gering liet aantal
van de abnormalen is en hoe ze eigenlijk verdwijnen
te midden van de volzinnigen. zoodat het naar
voren brengen van hun belangen van tijd tot tijd
zeer noodig is. Zoo vraag' il< den Ie/er en de lezeres
om eens eerlijk te verklaren, of /.e wel wisten va.n
het bestaan, eener doofstommen-school in de
hoofdstad? Kn toch is deze instelling zóó nuttig,
dat ik niet heb geschroomd een oogenblik de wel
willende aandacht van den lezer er op te vestigen
en de redactie van de veelgelezen Groene om een
weinig plaatsruimte te vragen.
Op den voorgevel leest ge de woorden: Surdus
Loquens, d. i. ,,De doove sprekende", liet doof
stomme kind leert n.l. op deze school, en op de
vier andere in het land ook, zijn gedachten en
gevoelens door woorden weer te geven. \Ve leggen
hierop den nadruk, omdat de meeste menschen
nog steeds in de meening verkeeren, dat de doof
stommen alleen in gebaren of op de vingers
kunnen spreken, liet gebaar en de vingerspraak
worden inderdaad door de meeste doofstommen
nog wel gebruikt in het onderling verkeer, maa.r
op de scholen leeren ze met den mond spreken.
omdat dit het eenige middel is om met de
vol?zinnigen in contact te komen en den doofstomme
dus opheft uit de kaste, van verworpenen, waarin
ze vroeger onverbiddelijk waren opgesloten.
Ze leeren dus spreken. Ik voer u dan ook eerst
in de zoogenaamde articulatie-klasse, waarin dit
wonderlijk gebeuren geschiedt. Ziet ge. dat er een
groot e spiegel voor de klasse hangt, of liever door
de gemeentelijke architecten op vaardige wijze in
den muur is aangebracht, met een hord er voor.
dat op en neer te schuiven is, zoodat de spiegel
beschermd wordt en er tevens een gelegenheid is
geschapen om wat op te schrijven. De ruimte, mij
afgestaan, laat niet toe. dat ik u een uitvoerige
beschrijving geef van dit aanleeren van de
mondspraak. Wie er belang stelt in dit onderwijs kan
het eiken eersten Vrijdag in de maand, 's morgens
van 10 tot 12 uur, bijwonen. l,aat ik volstaan met.
te zeggen, dat het na een jaar van groote inspan
ning, zoowel van den kant van den onderwijzer
als van den leerling, gehikt het kind de klanken
en de verbinding daarvan tot woorden en een
voudige zinnen te leeren uitspreken. Dit spreken
is natuurlijk niet zoo fraai als van den hoorende,
omdat het gehoor als controlemiddel ontbreekt en
vervangen moet worden door het gezicht en het
gevoel, maar verstaanbaar is het zeer zeker,
vooral als men na enkele keeren aan het
eigen-aardige geluid is gewend. Intusschen leert het
doofstomme kind de gesproken woorden en zinnen
ook lezen en. schrijven en van den mond van den
spreker aflezen. Bij dit laatste moet alleen het
gezicht het gehoor vervangen. Met scherpen blik
ziet ge dan ook het kind den mond van den spreker
bestudeeren, om het -\vegvliete.nde woord te
grijpen met het oog. Ook de beteekenis van liet
woord moet worden aangebracht. Alles wat liet
hoorende kind spelenderwijze, zonder zich daar
voor in te spannen, door het gehoor opneemt.
alles, wat tot zijn verstands- en zieleleven ingang
vindt langs den gehoorbaan. moet hier op aan
schouwelijke wijze, met taai geduld en een onuit
puttelijke volharding worden opgebouwd. .Mei
liefde wordt dit door den onderwijzer volbracht.
Daar is. gelukkig, iets in den menschelijken geest.
dat hem als overwinnaar uit deii strijd wil doen
treden, vooral wanneer hij een welverdiende
belooning vindt in de groote dankbaarheid van
anderen, hier de ouders, die dikwijls met tranen
in de oogeii tot hem komen om hem te danken,
wanneer huil kind de eerste woorden heeft leeren
stamelen. In mijn boekje: ..liet Doofstomme Kind
in Nederland (uitgegeven bij .1. Ploegsma te Zeist)
kunt ge als inleiding een gedeelte van het verhaal
lezen, geschreven door lülmondo D'Arnicis, waarin
op ontroerende wijze de ontmoeting van een \ader
wordt beschreven, die zijn. doofstomme kind voor
het eerst hoort spreken.
Maar laten we onzen tocht voortzetten. Naast
de articulatie-klasse vindt ge de beide voorbe
reidende klassen, waarin de jeugdige doofstomme
kindertjes van af drie jaar o" soms nog eerder.
als ze ..zindelijk" zijn. hun vriendelijk tehuis
vinden. Kik heeft zijn eigen tafeltje en stoeltje en
o)) elk tafeltje staat een vaasje met bloemen. Aan
den wand. heel lai'g. zoodat de kleine peuters ze
op hun gemak kunnen bekijken, hangen vriende
lijke platen uil het kinderleven van
MidderighHokhorst en l'ie Kramer. Ken stevige schommel
staat in den hoek en d'- vloer is niet prettig lino
leum bedekt. Als men 's morgens binm nkomt en
de poppen en tvddyberen nog in liun hoekjes liggen
te dommelen en de zon zoo vriendelijk liet ruime.
hooge lokaal binnenschijnt. lijkt het. wel een
ka.boiiter-pa:-ad\js. Heerlijk, niet waar'r dat deze mis
deelde kinderen mi ook in ..onze eeuw van het
kind" mee kunnen genieten van Fröbel en
Montessori en daarbij nog zoo nuttig worden bezig
gehouden met de voorbereiding van het moeizame
onderwijs dat hun wacht, en dat daa.rdoor het
pijnlijk harde van de eerste beginselen wordt ver
zacht zooveel dit mogelijk is.
Op den beganen grond vindt men verdei' een
goed geoutilleerde gymnastiekzaal en een eet
kamer. Deze laatste dient- voor het gebruiken varii
het twaalfuurtje. want de meeste kinderen blijven
over. omdat de afstanden te ver zijn en de gevaren
van tien. weg voor den niet-hoorende te groot.
Op de bovenverdiepingen liggen de hoogere
klassen. De meeste aan de zonzijde, met fleurige
bloemen voor de ramen en fraaie platen aan den
wand. De bekwame stads-architect heeft alles in
lichte tinten gehouden, zoodat er geen zweem van
zwaarmoedigheid in de klassen hangt. Trouwens
de kinderen zijn opgewekt, vroolijk zelfs. Ze be
seffen gelukkig niet. dat hun kwaal hun van veel
van het mooie in het leven za,! berooven. De
onderwijzers doen hun best om dezen sfeer van
blijmoedigheid zoo lang mogelijk te doen voort
duren. In een hp,lven cirkel -zitten de leerlingen.
meestal niet meer dan tien in gel al. om hen heen.
zoodat ze niet alleen den mond van. hun 'eeraar.
maar ook van hun medeleerlingen kunnen zien.
De vakken van onderwijs zijn dezelfde als op de
lagere school, alleen de moeilijkheden \ an den
opbouw van de taal doet het onderwijs in veel
langzamer tempo dan het gewone voortschrijden.
Toch gehikt hel meestal, na negen leerjaren, hel
doofstomme kind voldoende op de hoogte te
brengen van datgene, wat hij in de practijk van het
leven noodig heeft.
Op deze bovenverdiepingen liggen ook de zalen
voor de handen-arbeid. waarafin jongens en
meisjes deelnemen en d" naaikameis voor de
meisjes. Deze laatsten krijgen verdei- onderricht
in lïuishoud-onderwijs op de Huishoudschool.
Zandpad.
Wanneer de school doorloopeii is. worden de
meeste leerlingen op de gewone vakscholen voor
normalen geplaatst. Volgens de verklaringen van
de directeuren en directrices dezer scholen kunnen
ze zeel- goed met de anderen mee komen, ze zijn
oplettend en gewillig en volijverig om zich in hun
vak te bekwamen. Het voordeel van dit Amster
damsche svsteem voor de vakopleiding is vooral
daarin gelegen. da,t de doofstommen op deze wijze
reeds vroeg met hun medearbeiders leeren omgaan
en deze reeds op school leeren. dal. de doofstomme.
al is de omgang met hem ook een beetje moeilijk
in het begin, een behoorlijk kameraad op het werk
kan zijn.
Ken beetje hul)), een broeder of zusterl.iiiul. die
dezen abnormalen wordt loegcsloken op hun
moeilijken weg door het leven, een weinig geduld
om hen te leeren verstaan en verslaan Ie worden
bij het spreken en aflezen van den mond en ze zijn
gered. Toen er eenigeii tijd geleden in hel Handels
blad een beroep werd gedaan op de welwillendheid
van de werkgevers in ons land om ook doofstomme
arbeiders in hun dienst Ie nemen, kreeg ik menige
aanvrage 0711 hen een plaats 1e verzekeren. De
menscheii zijn zoo slecht niet. ze moeien ;>lleen
weten, waar ze de behulpzame hand. kunnen
bieden. Daarvoor hebben we onze dagblad.'» en
periodieken noodig. zoodat ik, om terug te keel en
tot mijn uitgangpunt en nu nog met meer ver
trouwen durf (,? /.eggen, dat el' nooif te veel aan
dacht kan worden geschonken a.un het lot van
on/.eJongehikkigeTmedeinensrlien.
'MEUBELEN
DAMES
BUREAUTJES
JACOBEAM =
EIKEh F.9850
MODEBM m
einen MET ESBEU
F. \75
OUEEn AfïhE ^
MOTEn GEPOLITOERD
F: 345
^. ^MEUBEL = FABRIEK
MESKER
IWDEN MAAG
De nieuwe Wintermode
Teekening voor de Groene Amsterdam
mer" van Hermine IJzerdraat
:tl4Hl<>slio\v ..Or Itijeiikorf'
. l r o i t <{t<>itet r<i n zi*'<{ t < rein1 </<'<tt'<f( tt<' HK't
or<T/'//,'ie ritii ~/r t i /'Ie /,? /?//h t/. >// bott/ (utwl nul
bluettiinnl i ( r f n.
. l rontl/otit f )"f n {/(bt'nchet ff l c .-'./'/'' ai l il 1)1 a 11 ir
i in l m;v. . I ihmxjendi' xlt fiftot lof <>\> i / r/t (/ronff.
h o n I> t:>' if >'>.)'-f nttntie! t"(( n i{ iuf/t>nftii' nft>1
?/*'</'(>'11 f 11'il tnef ,7 / /r/ /TON. J/ <i titetriH nn<l en j /'/'/,' <io)\k(
/*b l a u tr met. i/< but'ff tnu'üe bloemen.
Jut'/.' t K i f bolt }'<>!<'/,'} e ni n </ot«lkb n rt'/e }*'<' nt^tof.
/tok j e e ti re inhftft' ~><'t<r(.
Wie YOGHURT van
OUD-BUSSEM
eet, wordt oud, maar blijft jong,
KERKSTRAAT 67 _ TELEFOON 37344