DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 13 OCTOBER 1928 No. 2680 INDERDAAD, HET IS WERKELIJKHEID GEWORDEN! Hoe vaak heeft U vroeger de hoop ge koesterd, ware het kopje koffie maar wat onschuldiger ! NU IS HET ZOO VER! Hoe vaak hebben wij vroeger ons zelf moeten overwinnen, toen de heerlijke geur van de koffie door het huis trok; verstand en herinnering aan slapelooze nachten echter waarschuwden voor dezen kostelijken drank. Hoe vaak moesten wij met hartkloppingen en nerveuse aandoeningen boeten, wanneer wij tegen elk vernuft en verstand in het maar weer eens waagden met n en zelfs een tweede kopje koffie. Ja, hoe vaak hebben wij toen gezucht, als wij uren lang wakker lagen: Waarom moet deze heerlijke koffiedrank toch zulk een onaangename nawerking hebben? EN THANS IS HET LEED GELEDEN Er is Koffie Hag, gegarandeerd coffeïnevrij, overeenkomstig de wettelijk vastgestelde voorschriften. Koffie Hag beteckent heden voor millioer.cn menschen een opluchting en een onbeperkt genot. Koffie Hag is een melange van de edelste koffieboonen, welke Zuid- en Centraal Amerika, Java en Arabic voortbrengen. Niets is aan deze heerlijke koffieboonen toegevoegd. Het is zuivere koffie van een ongekend fijn aroma en een bijzonder pittigen smaak. Laat U zich overtuigen, en maakt U nog heden gebruik van den hieronder staanden bon. lO.OOOden enecsheeren in binnen- en buitenland bevelen heden Koffie Hag aan en zijn persoonlijk ver bruikers, omdat zij op grond van practische ervaring weten, dat deze koffie beslist beter is en gezonder. Gebruikt U gerust 2, 3 of meer kopjes Koffie Hag, zooveel als U maar belieft. U kunt ze zelfs 's avonds laat gebruiken en ook Uw kinderen gerust permitteeren. U zult er geen schade van ondervinden en genieten van een heerlijke nachtrust. Vergeet U niet, dat smaak en aroma der koffie met de coffeïne niets hebben uit te staan. De coffeïne verwekt ook niet het gevoel van welbehagen. Her is het fijne aroma en de heerlijke pittige smaak van den warmen koffiedrank, welke het opwekkende genot verschaf fen. Deze eigenschappen zijn in koffie Hag in bijzonder hooge mate aanwezig zonder de schadelijke coffeïne. Knipt U onderstaanden bon direct uit, voordat U het vergeet. De eerste proefneming kost U slechts de kleine uitgave van 40 ces'.ts en ze is beslist in het belang van Uw gezondheid en het welzijn van Uw liiiisg^'in. U krijgt dus met Koffie Hag 100 pCt. genot, /onder eenig nadeel voor Uwe gezondheid. in gesloten enveloppe gefrankeerd met 71/., et,te verzenden aan KOFFIE HAG MAAT SCHAPPIJ, AMSTERDAM. Hierbij 40 cent in Postzegel- waarvoor ik wensch te ontvangen: -u, , ,, «? ,. Gemalen l proetblikie Koffie Hag Boonen (doorhalen wat niet verlangd wordt.) NAAM: PLAATS: STRAAT: Gr. Amsterd. Dramatische Kroniek door Top Naeff Het Kottorelaiusiclio Hof'sta<ltooiX'«'l : Mt'rijntje »ii.jzen?s Jcn-il. door A. M. d'e Joiitf. HET leed bij de lezing van dit eerste deel van de Jong's beminden cyclus al geert twijfel: Merijntje was voor het tooneel geboren. Ken geutvan coulissen stijgt op uit deze Brabantsche dreven, elk optreden" van don lieven koorknaap is met het talent en de behendigheid van den dramaturg ,,en scène" gezet, en Merijtitje's theatrale kansen doen in alle onsehuid voor die van den. heldentenor niet onder. Is hiermede al niet voor een groot deel het voor ons land toch wel weergaloos succes van deze boe ken verklaard? En is er iets mede niis/.egd 'i Inder daad wel iets". Maar daar staat toch veel tegen over, dat men eer geneigd is bij de winst dan bij het verlies in on/,e letteren te schrijven. Te lang heeft aan de Ntderlandsche letterkunde juist dat ele ment: het dramatische, ontbroken om ons thans niet te verheugen in een auteur wien de dramatische knobbel gegeven blijkt, om hem hard te vallen over het effectbejag, dat bij deze begaafdheid zoo licht en ook in dit geval om met Merijntje te spre ken: een verzoeking des duivels is. Ontegenzeggelijk heeft in liet verraad" Satan het nogal eens op den trouwhartigen schrijver gewonnen. Xoemen we alleen het slot. wauueer het al te argeloos -Merijntje met het mes" z'n entree in het (Jeme.entehuis maakt en daar. in die met het bloed van een dub belen moord bezwangerde atmosfeer (in het boek behooren zelfs de half-ontkleede lijken tot de miseen-scène !) de kinderlijke vraag lanceert: ..of Kruik" nu niet blij is, dat hij zijn mooie mes terug heeft!" Alsof er bij een dergelijk drama, waarva i een heel dorp overeind staat, niet zoo iet.s als ..in tuïtie", als bevangenheid voor het minst, in een kind, een overgcvoe'ig kind olf Merijntje. zou be staan, die hem op zoo'ti oogenblik onbestemd en vol beklemming een beangstigd zwijg n zou hebben opgelegd. Voor ons althans, die bij een. misschien te streng, maar eetlijk realisme zijn opgegroeid, is dit mes", dat elke veldwachter een kind van acht jaar zou hebben afgenomen, voor de galerij be stemd, en behoort de vraag, zooals veel in de Jong's werk, in het kader van het melo-drama. Als scène" laat dit dramatisch hoogtepunt iutusschen niets te wenschen. Het is met de vooraf gaande carnavals-viering meesterlijk voorbereid, het kan niet missen. . . . En de poëzie, die de schrij ver om zijn Merijntje hè,'il heeft geweven laat ze dan meer kunst dan natuur zijn. blijkt op dit punt sterk genoeg om ons als sprookje" te doen aanvaarden, wat ons als ..leven", als ..tranche, de vie". verwerpelijk voorkomt. De liefde van den auteur voer zijn figuren, de gemoedswarmte. waar van de bladzijde >. doortrokken zijn, maken dit moge lijk, ze leggen ons eritisch geweten min of meer het zwijgen op. l'it het bovenstaande moge blijken met hoeveel voldoening ik - overigens niet dol op tooneelbewerkingeii ..Merijntje" op zijn bestemming, de planken, heb zien komen ! De Jong heeft er de voorkeur aan gegeven eenige scènes in los verband te geven, met voorlezing van het ter aanschakeling noodzakelijke. Jammei' ! zoo ooit, dan lag hier de stof voor een. afgerond drama voor het grijpen. Het had een oneindig sterkere greep kunnen worde i dan met deze vluchtige en schrale illustratiesmogelijk was; waarbij aan den anderen kant bel voor lezen, een nagenoeg overbodige en storende oncli rbreking scheen. YA'ij zagen de duivel in de vrouw": Janekee (Henriet t e van Kuyk): den te slappen (irensjager" van Balledux; den l'astoor" van («ilhuys. niet zoo gelukkig als ..pastoors op ons tooneel plegen te zijn: een mislukte me\ rouw \Yalter. . . . .Maar dat alles bleef bij zien". Kn we hoor den, een. te weinig eenvoudigen voorlezer ((ümberg). 'AtHi kwam do geheele avond vrijwel op Merijtitje en. zijn vriend de. Kruik" aan. op hun. kostelijke samenspraken, op Si ska Kr.-mor en Nap de. la. Mar. Kn die twee hebben een pleit gewonnen, zoo hache lijk als zich oj) het tooneel maar voordoen kan ! Ik heb mij bij de lezing van het boek dikwijls af gevraagd, waarin -- afgezien nu van de populari teit, die het aan zijn inelo-dramatische spanningen dankt - de eigenlijke bekoring van ...Meri.jntje" .schuilt, de betooveriiig. togen beter weten in. die ervan uitgaat, en die toch weer ver blijft van de ware dichterlijke vervoering;' Het moet de stem van dit kind zijn. die het ons aandoet. Ik bedoel hier niet zoozeer het dialect. al is ook dit een factor. dan wel de wijze, van spreken, de rangschikking, den val. en de bewogenheid der woorden, /elden leest men een boek. waarin een kinderstem zoo zuivel' intoneert. Als een vogel zoo l'risch. melodieus en indringend, keuvelt dit stemmetje luit geheele boek door. met een '/.eer eigen en krachtig ..timbre" in onze ooren. liet is alsof (Ie schrijver dit geluid als een viool heeft kunnen stemmen en bespelen, even gevoelig als virtuoos; ook daar. waar hij het zieltje van bet kind om het effect forceerde, bleef het stemmetje ontroerend door den innigen. puren klank op zichzelf, l let i;- misschien de liefste kinder stem, die door onze litteratuur klinkt.... ment te vind:'ii.... Het is bijna een «'onder, de ontdekking van dit veertienjarig iii"isje. dat een, laten we gerust zeggen, volmaakte uitbeelding MUI -M.'i'ijiitje kon geven en daarbij de ft'-m had. <le reine, aandoenlijke kinder-tein van bet boek. Men durft, op zulk een debuut nauwelijks \ i ruacht 'nm.-n bouwen, het is bij de ..wonderkinderen" iu de muziek ook dikwijl:- bij de belofte gebleven, en tussehen deze volmaakt onbewuste ..natuer ' <n de bewuste volmaaktheid, di?-, de kunst t.-n vlotte vraagt, ligt de. givote klip. Maai' als verschijnsel «'as het voor bet oogenblik al opmerkelijk en ver heugend genoeg. Ken werkelijke toonoelu.-bem-teni-. rtlSM'.hen te vele geroepenen, plotseling «'-en... oogvnschi.jiili.jk. uitverki renc.. Ken gewoon sira:U jongytj, overigens geen /weent van Ja.ekie ('i oga.nromantiek eenkind.dat reageerde mot den gn.oi st"ii eenvoud. m;iar zoo fijn levend, innig en gaal'. dat men er ge.eiv oog at' kon bonden, liet verwonder lijkst waren haar handen, kleine gore joegen-handen, ongemeen expressief, ontroerend \oi.ra.i i'. rust. y.ooa.ls handen van de grootste kunstenaar- i.| liet tooneel dat soinv doen kunnen. Heeft Nap de la Mar de eerste schred. n \an du meisje geleid, dan komt. hem daarvoi l1 all" huid. toe. De opvooiing van ..liet verraad" moe! \e..; den merkwaardige!! kunstenaar een gelukkige mijl paal in zijn leven zijn. 11 ij zelf speel! ...ie Kruik" Physiek is hij tegen de rol van den :-1 i'eop.-r eigenlijk niet opgewassen. 11 ij werd t een andcie figuur dan in het boek. kleiner v;i.n afmeting en mimi.-k. Ma:r, wo vergeten alleiig-- di; boek-l'iguur om . p te uaa'i in wat de tooneeikunstenaar er naar zijn aard en middelen uit schept. Ken duistere, dichterlijk.- fan tasie. geh"el secondair gemaakt aan !'.?! kind. .?> daal op afgestemd: een ondoorgrondelijk ue/...|i. een hart, van goud.... Het sa.ni- nspel de/er heide zonderlinge kam." raden ging hoog uit boven het gemiddelde v, al v. i op het tooneel doorgaans prijzen moge.". Ken ..geval", misschien een ..da.tum" in d' toonee] geschi.'denis. dit kleine act ricet je. onder -i- vleug.I; n van .... Nap de la Mar. warm toeg. j:;ieni do..i een groot,-, volle za-.d. . . . Ruwe Huid van Handen en Gelaat vcr/at:" en genec-t im-n /.eer spoudi» JIK' I.d.is 31 i, Tube 80 et.