No. 2682 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 OCTOBER 1928 BEURSSPIEGEL Donderdag, 25 Octol>er VOOR het oogenblik schijnt heterindensuikerhoek wat beter uit te zien. De afdoeningen van <le VISP zijn in den laatsten tijd vlot verloopen en ?dat uit oogst 192!) tegen onveranderde prijzen enkele posten konden worden geplaatst heeft een goeden indruk gemaakt. Xiet zoozeer om het belang van die verknopen zelve dan wel hoofdzakelijk om de stern.ming die daaruit spreekt. De jongste taxaties van ?den bekenden suiker-expert Dr. Prinsen (ieerligs. die voor eenigen tijd de toekomst nog al donker inzag, zijn niet zoo verontrustend. Rn tenslotte /.ijn ?ook de New-Vorksche noteeringeu wat opgeloopen. Ook daar schijnt men zich de gevolgen van de op heffing der restrictie op Cuba wat minder ongunstig voor te stellen. Of zouden de stroomingen in de richting van bescherming der inheemsche suikerproducenten reeds haar invloed doen gelden? In dat geval zou voor de niet-Amerikaansche produ centen die prijsstijging niet een gunstig maai' een ongunstig teeken zijn. Een afdoend oordeel over de suikerpositie is zeer moeilijk te vellen. Vasten grond zal men daarvoor eerst onder de voeten hebben, ?wanneer de eerste taxaties van oogst l!»2il bekend .zijn. * * De banden in de olieindustrie worden nauwer aangehaald. In Amerika heeft men een exportcombinatie gevormd, waarin zoowel de Standard Oil als de Koninklijke-Shell-groep zijn opgenomen. En in Indiëhebben de Koninklijke en de BurmahOil de handen ineen ge lagen. Waarmede de strijd ?die voor enkele maanden in Britsch- Indiëzijn brand punt had, definitief schijnt te zijn beslecht. Intusschen zijn aandeelen Koninklijke gestadig gestegen. .Sedert de eerste teekenen van opleving na den slump van verleden jaar. is de koers met meer dan 10(1 " opgeloopen. Alles heeft ook meegewerkt. Algemeene verbetering in de olieiridustrie. uitbreiding van de ?activiteit van de onderneming tot de slikslofproductie. en tenslotte de aanstaande emissie met t'laim. Of men den houders moet adviseereii tot winst nemen? liet onderste uit de kan te willen hebben is zelden verstandig, en het hoogste punt afwachten om te verknopen eveneens. Want waailigt dat punt? Maar in een algemeen willige markt zonder een spoor van loomheid te gaan winstnemen lijkt evenmin gewenscht: te meer wanneer nog aller lei goeds broeit. Voor een paar maanden al gingen, toen nog on bestemde, geruchten van pogingen om de tinpro ductie te reguleeren. Die geruchten hadden natuur lijk hier ter beurze alle belangstelling omdat wij een paar mooie koloniale tin-fondsen rijk zijn. En nu blijken, bedoelde, geruchten het niet zoo ver mis te hebben gehad. Op Malakka hebben een 15-tal Engelsche maatschappijen zich aaneen gesloten tot de Londen Malayan Tin Trust Etd. Men neemt aan dat deze combinatie o.m. ten doel heeft zoo veel mogelijk prijsnivelleerend op te treden, het geen, gezien de sterke schommelingen van de laat ste jaren, niet ongemotiveerd schijnt. Weer een mineraal waarvan men de voortbrenging aan ban den tracht te leggen, hoewel het meer de prijs schijnt te zijn waarop men zich moet richten dan de pro ductie. AVant van noemeiiswaarde overproductie <if overconsumptie is in den jongst en tijd zelden sprake geweest. Ook het koperkartel weeft /.k-h nog steeds. Weder om zijn de prijzen verhoogt. Ken zeer werkzaam aandeel in die ontwikkeling hebben de Vereenigde .Staten, terwijl b.v. bij tin zij eerder gedupeerden zijn. Want de consumptie van tin wordt er steeds grooter. en in de productie hebben zij slechts een Staatssteun aan banken door G. A. Klaasse 10. Schrijfmachinchandcl (Alle merken vanaf f 50.?.) COPIEERINRICHTING TElv. 334OO Wolvenstr. 2-4 - Amsterdam STA.\TSlXMEX(;iX<i ?- een woord dat vele gemoederen in vlam zet ! Sedert de absolute heerschappij van de .Manchester school heeft men zich geleidelijk vertrouwd gemaakt met de beper king der persoonlijke vrijheid" door den Staat. Xiet alleen via de wetgeving heeft de overheid zich doen gelden in het economisch verkeer. Want ver schillende gewone bedrijfstakken zijn grootendeels geconcentreerd in publieke handen. Spoorweg. plaatselijk tramverkeer. telegraaf, telefoon, poste rijen, eleetriciteit zijn enkele voor de vuist weg gegrepen voorbeelden van ..overheidsbemoeiing". Kii men is daaraan gewend geraakt, /on zelfs, dat het begrip socialisatie ons nauwelijks in de gedachte komt. wanneer wij die voorbeelden bekijken. Maai' er zijn nog meer voorbeelden van ingrijpen van de zijde der overheid. Van ingrijpen, dat verderstrekkeiid is dan een zich scharen in de rij der bedrijfsvoerenden. (ievallen. waarin tenlaste van de schatkist uitkeeringen worden verstrekt tot steun aan personen of ondernemingen. \Vat betreft steun aan personen denken wij wel in de eerste plaats aan werkloosheidsuitkeeringen. Meestal zonder eenige tegen prestatie worden daar bedragen uitbetaald, die slechts dienen om personen, die door toevallige omstandigheden van arbeidsinkonisteu verstoken zij n. uit de staatsruif aan inkomsten te helpen. Een soortgelijk voorbeeld heeft men in geval van staats subsidies aan bedrijven. Dan teren hcele onder nemingen op de schatkist. Kn in zekeren zin doet hetzelfde zich voor bij protectie van bepaalde industriën door invoerrechten. De betrokken be drijven worden dan teiilaste van de volkshuishouding gesteund. (ïenoeg om aan te tooneti dal er voorbeelden te over zijn van staatsingrijpen en staatssteun, l1]n daal' waar zij voorkomen is die staatsactiviteit zoo reen, dat er nauwelijks over wordt gediscussieerd. Hoe komt liet dan dat zoodra ergens sprake is van staatssteun aa,n credietbanken. die in moeilijkheden zijn geraakt, plotseling groote beroering wordt ge wekt? I1'.n dat de regeering liet vaak beter vindt de. zaak in kruiken en kannen te hebben alvorens liet parlement erin te halen ? Allereerst nat imrJijk omdat een garantie van tientallen millioenen meer frap peert dan een jaarlijksche lagt van enkele millioenen. En vervolgens omdat de politieke pai'tijen. die van huis uit het meest voor ingrijpen en steun voe len, juist geen vrienden zijn van de banken. Want deze instituten worden, uil hoofde van haar functie als geldbemiddelaar, als typische representanten van het kapitalisme beschouwd. Tenslotte wordt dikwijls het belang van den overheidssteun niet duidelijk ingezien, waarover straks meer. Het is trouwens te begrijpeii.dat men huiverig is om in geval van een. hankdebacle den staa-1 te laten ingrijpen. Want juist de mogelijkheid of liever nog waarschijnlijkheid dal die steun niet zou wor den verleend kan preventief werken. Wanneer men maar steeds de overtuiging had dat bij voorkomen de moeilijkheden toch wel de regeering zou bij springen, zou dat niet de uiterste mate van voorziehligheid stimuleeren. Het is dan ook niet on logisch dat men als voorwaarde voor repressief in grijpen in geval van nood. een preventief toezicht /.<ui stellen. Maar in mijn vorig artikel wees ik reeds op het zeer geringe resultaat dat zulk eer» toezicht kan afwerpen. Tusschen zulk een toezicht en de principieele vraag of steun verleend moet worden dient dan ook geen verband te worden gelegd. De eenige vraag die men in dit verband heef) te beantwoorden is deze: is liet nut van den steun voor de rechtstreeks en indirect, betrokkenen grooter dan de opoffering welke de gemeenschap in de garantie zich getroost ? Precies dezelfde vraag die men steeds bij elk economisch probleem moet stel len. En daarmede komen wij tot het belang van de overheidssteun. Het nut van bet staatsingrijpen is niet beperkt lot de betrokken bank zelve. Xeen. meer dan bij welke bedrijfscatcgorïe ook zijn bij een bank velerlei belangen betrokken. Vele honder den deposanten ei» een groot aantal credielnemeis zouden door een bankkraeb gedupeerd worden. Op zichzelf behoeft dat natuurlijk geen reden te zijn om den staat risico's te laten looperi. Wanneer vaststond dat verliezen waren geleden en tot welk bedrag, zou de overheid zelden aanleiding v inde n om de helpende band te reiken. Om tenlaste van de slaa,tskas verliezen Ie dekken en deposanten voor schaide te v rijwaren gaat het hier niet. Het staats ingrijpen dient juist om de verliezen, indien die a.l resteereti. zoo klein mogelijk te nulken, \\ auneer men een debacle den vrijen loop laat,dan zal de liquidatie zelden zoo voordeelig mogelijk plaats vinden. Wanneer men daa,rentegen voor de altwikkelingden tijd laat dan worden intiissehni dik wijls Vele wonden geheeld. En last nnt lenst, sl-aalsst -'iin iu;ig nooit /.ijn: pompen om een lek wrak drijvend te houden. Het is alleen getolereerd als daardoor het lek gestopt kan word,-n. zoodat hel schip kan blijven door varen. Vertrouwen is het ABC van de crediet bank. Wanneer men. in geval vanmoeilijklieden.dat ver trouwen kan handhaven, door de overheid erachter te plaatsen, dan is dat op zichzelf reeds een belang rijke schrede op den goeden weg. In dier voege kan de staatssteun een /.eer belangrijke moreele beteekenis hebben, zelfs wanneer die materieel te ontberen ware geweest. l n elk individueel geval zal dus eigenlijk nagegaan moeten worden of overheidssteun op ziju plaats is. Principieel hoeft daartegen geenszins bezwaar te bestaan. Integendeel: soms /.al met een uiterst ge ringe opoffering (in den vorm van gedragen risico) een zeer groot nuttig effect kunnen worden bereikt. Maar men doet goed voorzichtig te zijn. Slechts in het uiterste geval, en wanneer men tenvolle over tuigd is. dat, het maatschappelijk voordeel opweegttegen de nadeeligc kansen moet de staat bijspringen. Met het volksvermogen mag niet lichtvaardig worden on:g'sprongen. Veelal kan men da.n ook de saneering overlaten aan het particulier initiatief. Juist omdat de belangen van een financieele in stelling zoo wijd vertakt- zijn. zal zij dikwijls in staat zijn van bevriende zijde de noodige steun te krijgen. De Kopeiilniagsche l'ri va-t bank geeft daarvan een recent en frappant voorbeeld. gering aandeel, /al het nibberdrama met gewijzigde ensceneei'ing te eeniger tijd misschien nog eens worden opgevoerd ? * * * WaUstreet blijft maar onregelmatig, /.ij die ge meend luidden dat wellicht het overlijden van Strong eenigen invloed teiigunste zou hebben, zijn teleurgesteld. Er zijn voorshands geen leekenen dat de Reserve Board zijn politiek zal wijzigen: maar afgezien daarvan zijn er baissiers te overdiesteeds maar weer een druk op de effectenbeurs leggen. De waarschuwende stemmen zijn niet van de lucht, ondanks de handhaving van een zeer gunstig conjunctuurbeeld. Onder al deze invloeden Worden de ersen fol stand gebracht ; nieuwe hoogt erecords or sommige automobielvvaardeti worden ge gistreerd, en al en toe weer een scherpe val over hè.-Ie linie. C. K. CORN VAN DER" 5LUX5 S DEN, hA AG WON1NGINRICMTINGEN