JVo. 2652 GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 OCTOBER 1928 Schoonmaak en zuinig heid op den Kneuterdijk door J. J. Bekaar MEN doet boter, niet openbare lichamen geen kersen te eten. r/jO<> heeft onze Staat, die zelf ;al klagend in een kapitaal boerenhuis woonde, vele tientallen van jaren op de gemeenten geparasi teerd, die zijn wetten moesten uitvoeren.... op ».'igen kosten. Gevolg: wetsontwerpen en staatscommissies. .-ÏKioge gemeentebelastingen, en -/eer ongelijk ver deeld. Wie te Wassenaar ? 52.SM betaalde, naai' Steenwijk werd overgeplaatst en daar / ()S5.(i.'i moest opbrengen (zie Handelsblad !> Oetober) zal wel niet met instemming in de Grondwet hebben gelezen, dat ..geen privileges in bet stuk van belas tingen worden verleend". Gevolg: de uittocht van mobiele ingezetenen uit zwaar belaste gemeenten naar gelukkiger oorden, en dan weer de verwoede jacht van hongerige gemeentebesturen op onge lukkige forensen, die ze tot in ziekenhuizen ver volgden. Wanneer onze ministers dan ook (ik volg het uittreksel in het Handelsblad) in de memorie van toelichting bij het nu ingediende» wetsontwerp zeggen dat het vraagstuk ei- in hoofdzaak een is ..van meer gelijkmatige behandeling van 's rijks ingezetenen", dan leggen zij. dunkt mij. den klem toon verkeerd. De bestaande ongelijkheid is gevolg. de rnoreele aansprakelijkheid van onzen braven Aederlandscheii Staat de hoofdzaak. .Men kan de situatie met enkele cijfers, in ruwe houtskoollijn duidelijk schetsen. Totale netto uitgaven der gemeenten aan onder wijs, politie en armenzorg 170 millioen. (cijfers l D-.il) > Daarentegen gemeentelijke inkomstenbelastingen plus opcenten ? op rijksbelastingen l S 5 millioen. Maar nu namen we alleen de gebruikelijke uit gaven, die in betoogen als dit steeds genoemd woi-den. Ken deel van de kosten van algemeen beheer en van openbare werken echter moeten de gemeenten wel degelijk ook als onderdeel van bet rijk besteden. En dan zijn er de t wee milliard gemeen! eselmlden. Een deel daarvan, dus ook van de jaarlijksche rente. is evenzeer indirect gevolg van de hooge uitgaven. <iie de rijke Staat aan zijn arme dienaren de ge meenten opdroeg. Xoodat. wat de Staat ais belastinggeld aan de gemeenten afstond, nooit voldoende was om te betalen, wat zij op zijn bevel hadden uit te geven. Ziedaar het vraagstuk, dat de ministers Kan en ?de Geer voor ons willen oplossen. * * * Tn plaats van de bonte verzameling gemeente belastingen, waarvan sommige -zulke nijpende ^schroeven hadden, stellen zij n GemeentefondsDe politieke toestand in Sow j et-Rusland Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Joh. Braakensiek WARM LICHT STERK WOLLEN DEKENS DEN HAAG AMSTERDAM ROTTERDAM £ ZOMCN Stalin's hopelooze strijd belasting voor. op den voet van artikel 11 l:i der rijksinkomstenbeljisting (volgt hieruit dat aan de ieder belastingambtenaar bekende bronnen-theorie de lang gewenschte eervolle begrafenis is toege dacht?) Het voorstel beteekent ongetwijfeld een groot e schoonmaak, en een wegnemen van veel onbillijk heid. Hopen we. dat de millioenen. die uit dr nieuwe belasting over de gemeenten zullen verdeeld worden, geen gouden teugels zullen worden, en dat /.ij zelve eenige stem in het kapittel zullen krijgen. Want als de stedemaagden der ruim duizend gemeenten eens op een congres bijeen konden komen, zonden vele van haar armoedig gekleed zijn. ('onstateerde minister Kan in I!l2ti niet in een circulaire, dat 'zeventien o]> de honderd haar begrooting met een nadeelig saldo sloten? -Naar eenvoudige normen kan hier niet billijk ver rekend worden ! * * # K n . . . . leege kisten maken twisten. Ik vrees namelijk, dat er niet genoeg is. De ge meentebelastingen plus de uitkeering der wet van 18!)7 waren in I!t2(> 224 millioen. De ontworpen Gemeentefondswet plus 't maximum getal. M) opcenten. geeft III millioen De grondbelasting plus het perso neel zal geven ongeveer ."> Andere zakelijke belastingen .... l 5 2ni) millioen Wat veel te optimist gerekend is. want geineenten, die hel goed gaat. zullen geen tachtig, zullen soms heelemaal geen opcenten op de gemeentefondsbelast ing heffen. Dr. Wibaut noemde het ontwerp ..de revolutie de Geer-Kan". Maar als ik dat beeld verder zon wagen uit te werken, zou ik zeggen, dat de ministers de roode phrygische muts en den bijl wel even t er band hebben genomen, maar ze weer weglegden. ?/lichtend: ..Neen, het is te duur". '/ondel' dat 'zij het merkten, heeft de oude dame Bezuiniging naast hen plaats genomen: zij heeft tic fondsbelasting. meen ik. op een te lage hoofdsom ingesteld, op kosten alweer der gemeenten. Daar entegen heeft zij de progressie wel wat te vriendelijk ?/achte rondingen gegeven. Wil men de slepende ziekte onzer gemeentefinanciën nu eindelijk eens genezen, dan vergoede het rijk royaal aan de gemeenten de minimumDROSTE's TOFFEES ALTIJD WELKOM ZONDER EENIGEN BIJSMAAK kosten van alle uitgaven, die zij direct of indirect door rijkswetten hebben te doen. Dit ontwerp is een flinke stap vooruit, maar elblijf! nog een eindje weg al' te leggen. * * * Niets is vergankelijker dan wetsontwerpen. Maar komt het in het Staatsblad, dan zal het nog een gevolg hebtien, dat exen onze aandacht ver dient. Het aandeel der belastingen op inkomen en Nel-mogen, dus naar draagkracht. wordt allengs kleiner. In l!» i:i was het 17 | ('l . \ an het totaal. Voor I02S ramen de .Jaarcijfers het op II p('t.. inaarnu de inkomstenbelasting met vijf en twintig percent verminderd is. zal het voor 1D2!> sterker gc'daald -/.ij n. Daai- komen in pla-its van de 150 millioen ge meentelijke belastingen van allerlei pluimage. hoogst en* (schal ik) 120 millioen fondsbelasl ing. Kn de gemeenten zullen verplicht zijn naar nieuwe ver! eri ngsbelast i ngen te zoeken: ook daardoor zal de balans meer naar rechts gaan wijzen. In dit op/.icht. vrees ik. is het out wer] n stap achteruit.