JO DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 NOVEMBER 1928 No. 268$ Turandot" bij de Italiaansche Opera door G. van Wessem NAGELATEN werken zijn zelden meesterwerken gebleken. Kr schijnt zoo iets als een onnaspeurbare samenhang te bestaan tusschen den dood van een kunstenaar en zijn productiviteit, logisch niet te verant woorden immers. hoe vaak leek het ons niet toe, dat een kunste naar, die stierf, ons nog veel lied kunnen brengen; terwijl aan den anderen kant een verzwakking van lichaam en een da??rmede samen hangende verzwakking der scheppings krachten ook door te veel voorbeelden, die het tegendeel bewezen, wordt weerlegd , doch logisch voor het gevoel, wanneer wij in staat zijn het oeuvre van zulk een kunstenaar in zijn geheel te overzien. Hoe vaak komt het ons niet voor, dat een kunstenaar, nadat hij ons zijn chef d'oeuvre heeft gegeven, chimères begint na te jagen, droomen, denkbeelden poogt te verwezenlijken, die voor hem ongrijpbaar zijn ge bleken? Zoo zien wij ook Puccini, nadat hij zijn drie groote meesterwerken, de opera's Bohème", Tosca", .,But terfly", had geschreven, rusteloos op zoek naar een nieuw onderwerp. Zijn volgende werken blijven onder het peil van zijn talent. Maar de groote troef is nog niet uitgespeeld. Daar staat in zijn verbeelding nog altijd die groote verschijning van een opera, die meer droom dan werkelijkheid zal wezen, als een ver vizioen gehuld in de sluiers van een rijk licht, een sprookjes-achtige atmosfeer, iets wat het eiland der gelukzaligen" van zijn scheppende phantasie lijkt, doch dat te veel voor hem zelf alleen bestaat om er ook de juiste uitdrukking voor anderen van te weten. Het verging Puccini aldus met zijn Turandot". De wereld, waarin hij dit werk voor zich zag, is rijker dan die van die andere exotische opera, de But terfly". Doch hier is het exotische nog alleen milieu-schepping, atmos feer-schepping, waarin een zeer mens^helijk-realistische tragedie zich af speelt. Bij Turandot" wordt de tra gedie naa,r den achtergrond gebracht van een milieu en'in een atmosfeer, ADVERTEERT in DE GROENE AMSTERDAMMER" .?? is een zin die ge dikwijls leest. \Vaarom juist in de GROENE AMSTERDAMMER..? OMDAT het advertentietarief buiten gewoon billijk is. De GROENE wordt immers bij uitstek gelezen door het beste publiek door het publiek dat iets te besteden heeft. Ge BETAALT DUS NIET voor een verspreiding. die drukkosten, porto en papier kost en waarmee ge tienduizenden lezers bereikt, die niet in de eerste plaats tot het koopkrachtige publiek behooren. MAAR HET BETAALT U in dit blad te adverteeren waarvan ge weet dat uw onkosten direkt worden aangewend om U in contact te brengen met het koopkrachtige publiek. zoo 2acht en co/nfortebe/. In voorraad bij de voornaamste bedden- en meubelrnagazijnen. Een geïllustreerde catalogus wordt op aanvrage gaarne toe gezonden. Slapen op de Vi-Spring Bovt-nmatra^ is do te meer comfortabel en verkwikkend, onida" de Vi-Spring de itïatras is v/el kt' het i^ root M. mogelijke aantal spring veert j t? bevat, Iti een Vi-Spriny Matras van l M. . 2 Al. zij;; 782 veertjes verwerkt, omdat niet een peringei aantal niet het maximum comfort bereikt kan worden en een ^route r aantal niet p Tactisch is. Di. uitstekende kwaliteit spring veeren de beste welke vooi stoffeerderswerk g^btuikt worden geeft aan de Vi-Sprin^ extra soepelheid en veerkracht. Eischt de Vi-Spring Matras en Jet er op dat ze t>nzt'i: geregistreerden naam en handelsmerk draayr. Generaal-Agent voor Holland: B. 31. !L. A. YVILLEIHSi:, Alb. Tiiymstraat 32, Amsterdam, Telef. ATo. 29433 Eenige fabrikanten: THE MVKSIIYM, PATENT Til ATT RE S S CO., r.Tl>. 15 Vi-Spring Works, Victoria Koml, Willesden Junction, Koudon X.W. 10 Vi-Spring Matrassen zijn te bezichtigen en tevens verkrijgbaar bij de firma KOLDEWEY & CORBIÈRE Leidschestraat 30 Amsterdam. die in de opera een. bezielden vorm pogen aan te nemen. Als een vertel ling uit de ,,Duizend en een nacht" doet ons de geschiedenis van Tnrandot, de Chineesehe prinses, hard vochtig voor haar minnaars totdat de ware Josepli komt, mi aan. NV i j worden geleid naar een legende, wij krijgen een betooverendc aankleeding, een onwerkelijk-rijke costuniecrinü, een waar sprookjes-milieu te zien. Turandot" kan niet rijk genoeg, niet weelderig genoeg van kleur en opstelling worden geënsceneerd, l'uccirüheeft in zijn phantasie een over daad gezien van een nonchalant.;n kleurrijkdom als alleen hij kent. di reeds allen overdaad, allen kleuren rijkdom in /.ijn phantasie heeft uitgeput. Zoo kreeg dit werk iets (yrannieks. iets van ..wanneer ge dit niet verwerkelijken kunt dan blijven de poorten voor n gesloten''. Daarmede zijn tegelijk aan. het ten tooiieele brengen van dit werk schier bovenmensehelijke cischen gesteld. Maar dan komt de vraag: wat is dan nog met zulk een werk bereikt, onthult zich dan een schepping, die in de realiteit stand kan houden tegen de critische waarnemingen? (ieen n kunstwerk kan ons door kunstmiddelen een overtuiging bij brengen, die het zelf niet verwerke lijkt. Kri helaas moeten, wij van ..Turandot" ervaren, dat deze laatste opera van Fnccini een droom is gebleven, bekoorlijk voor het oog, bekoorlijk ook voor het oor. maar zonder ons die reeele aandoeningen te kunnen geven, die ons gemoed lot meeleven, tot enthousiasme doen ont vlammen. NVij zagen ..Turandot" in de op voering van de Jtaliaansche Opera. AVij hebben eerbied voor de toewijding en moeite, die dooi1 haar aan dit laatste werk van een. iiiltioiialeii Meester Werd besteed. Maar wij kunnen hierin;. toch niet anders zeggen'dan: ..jammer van de moeite". Drie bedrijven lang een charmante ehinoiserie aan te zien. /.onder dat de macht van een be tooverende muziek er ons aan her innert, dat wij in de opera zijn. werkt vooral bij een genie als l'ueciiii als een teleurstelling, (leen enkele der melodieën bezit het boeiende, het ondanks alles meeslepende van die van ..Bohème". \ an ..Tosea,". van ..Hnttc.-Hy". liet motief, dat Turandot als haar muzikale uitdrukking bege leidt, mist de bekende expressiviteit van. Puecini s melodieën, bijna alles is armer en vlakker dan wij van hem gewend zijn. Kr zijn natuurlijk ge deelten, waarin de meest erhand onmiskenba.ar is. l).v. de scène niet d<> drie ministers in het begin van de tweede acte. enkele stijgingen ook in dat tweede bedrijf, dat liet beste uit het geheele werk is. maar de echte muzikale spanning ontbreekt. vooral tegen het eind zakt de uitdrukkings kracht. H\ t is moeilijk uit te maken of 'uccini. wanneer hij langer a.an deze opera had kunnen werken. een en ander nog zou hebben gered: maar wij betwijfelen het: de geheele opzet van liet werk is foutief. De Italianen wij zeiden hei i eeds hebben aan het welslagen van de opvoering gedaan we.t in hun vermogen la.g. !>at dil vermogen niet toereikend is gebleken, aangenomen zelfs dat liet ooit toereikend zou kunnen blijken, mag men in de eerste plaats wel wijten aan het onvermogen van de Italiaansche Opera ten onzent om met zulke kost bare en \'ee!cisc):ende middelen een werk op de planken te kunnen brengen, hoewel de regis seur en de costiimier hun uiterste best deden en vooral in (ie tweede acte een kleurencombinatie van op stelling en a>ankleeding bereikten, die voor het oog de cha.rnie va.li een illusie had. Maar de hoofdrollen waren ook niet gelukkig bezet. Ifilda Monti. di ? de l'rinse.s^Tuirndot J vertolk t e* met een gevoelige, hoewel qui; geluid niet Zeer brillante stem. had als tegen speler Preiice. die de onbekende Ti-in.- . ('ali!' moest wezen, doch die in zijn zang /oowel a Is in zijn actie ;il heel weinig kon doen denkeu aan den prins uit het paleis van den Sclioonen Slaapster, die hij in zekeren xinloch had te \ertolken. Andere partijen waren daiarent egen weer -/eer u'oed bezet, zooals die van de drie niinist er-, en van de slavin, van Sruderi. Ook het ork'-st onder leiding Y;MI l'rMviïti . deed zijn best en g-::f . >-n \ er:/orL.'ile weergave van de partituur (dii ? overigens, behalve het gebruik \ ;m een xylophoon. \\vinie. bijzonder vraagt .). Alles bij elkaar slaagde ei echter niet in ons van d--zi- voorstel ling van l'tircini's laatste schepping een indruk ;:,ls van een sterk werk mee iiiiiii huis te doen nemen. Nog maals: het was jammer vaüde moeite . Brandblusscher. Anna v. Buerenstraat 212 VGRAVENHAGE TEL. 72369.