12 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 NOVEMBER 1928 No. 2683 Dramatische Kroniek door Top Naeff Het Nieuwe Veder l aiulselie Tooiieel: J>e s4'**'11»'*" f»''"''1» D K Stol m" wa,s ecu te hooge greep, maar met De getemde feeks" heeft het gezelschap, dat op de beste Shakespearc-tradities mag bogen, zich"/.elf en ons glansrijk seliadeloos gesteld. Al laat zich de innerlijke waarde van hei oudste, en dit. ?een der jongste spelen va.n den in elke leveiisphase verrukkende.! dicht,>r. als opgave niet vergelijken. deze krachtige, hartelijke en lieve vertooning was da.arotn niet minder <vn overwinning. Men voldocTiin ; nair twee kanten: naast hè! succes van den avond, voor Saalborn in de eerste plaats, een dank baar erkend bewijs van het ..onvergankelijke" ook daar, waar het betreft ile schijnbaar vluehtigste aller kunsten, de tooneolspeelkuiist. Hier her leefde, in den geest, in den opzet van het werk. in ?de groepeering, in de hoofsche bewegelijkheid, in degratie van een enkelen groet, in het gebaar van ?den eeneii speler, in dr intonatie van een anderen. in de duizend onnaspeurbaa.rhcden. die. als tus.schen de regels van den tekst ontbloeit!, er den geur. de fleur en den geheimen glans aan vei.teenden. Royaards' pionierswerk, voortgezet door zijn beste leerlingen. Hier genoten we bovenal weer van do plastiek van het woord, een verkwikking. ?dit duidelijke, beeldende spreken! De moderne tijd mag ..het woord" in den schouwburg gering ach ten, Shakospeaii'e, wien het voor het overige ook niet aan theaterbloed en invallen" ontbrak, heeft bet ons wel anders geleerd. Al deze onuitputtelijkheid aan improvisatie ontspringt aan den tekst. ze is er. wil het goed worden, stijlvol als op dezen .avond, onafscheidelijk van. School, overlevering, verstandhouding, samen spel. Op de grond v -K! en van ..Driekoningen-pvond" en den ..Mid/.om»rnachtdroom" «Üchterwï'i'k van diepere bedoeling en fijnere)) toets va,n do ..Vroolijke vrouwtjes" en liet hei'fierspel uit liet ..Wint eravondsprookje". kou .,.!)<' gvtemde feeks" /.iel) uit de bocrtighdd verhef fe?i tul deze frissch" scherts. zicJi ont plooien in de sfeer van het sprookje, naar het hart van den imiver.seelcn dichter. Van de beste ?tooneelkun.-1 blijft de ontroering, mits zij eenmaal de zimi >n. eii via de zinnen dea g,'est h 'd'l, getrof fen, leven van geslacht op geslacht. N"iel alleen als .Herinnering, niet slechts als een scliooiie legende. maar levend en bevruchtend, reëel ingrijpend in de droomen en vervullingen van den komend"!) tijd. Tot op zekere, niet geringe hoogte heeft ^Schiller a propos van ..die .Yachwelt" onge'ijk :gehad. Zijn er in onzen tijd nog Kaatjes. die getemd willen worden? Zoo onstei felijk als Shake^pcare. ?.zoo onsterfelijk is het oer-instinct der vrouw, dat in den man. den meester wil erkennen. H"zwa.nrlijker lijkt het voor het moment de l'etrucejo's te vinden, opgewassen tegen onze getiai)ide Ama zones, die in den neger-bokser haar ideaal ver;aeefs zoeken. Want Shakespeare's onverschrokken held, al gaf de dichter hem het ruw symbool, de rijzweep in de hand, wint de weerspannige Ka.tha,:rina toch voornamelijk?Saalborn beeft hier terecht den nadruk op gelegd - dank zij zijn intellec tueel overwicht, de moreele kracht van het manne lijk bewust, liefhebbend hart. Aan dezen onafhan kelijke», man. een kloeken geest in een gestaald lichaam, moest Kantje zich bont en blauw stoo ien, eer zij begreep, wat de overgave aan y.ijn >teede.rheid voor haar inhield. Niets heeft wa.arde ?op zichzelf, men moet er de wa.a.rde in leggen, er voor bloeden, om er gelukkig mee te zijn. N.V. J. S. MEUWSEN'S Grootste keuze. . . . STETS ON S De strijd om den beslissendeii kus laat Shakespearc al spoedig na de eerste, niet malschc ontmoetiug, ontbranden. Kn wanneer hij geklonken heeft, dan weten we ook meteen, dat tu.sschen deze twee meiischeii, die eikaars portuur bleken. het onherroepelijke is geschied, dat de basis voor een gezond liefdeleven is gelegd, dat het nu alleen nog maar op de taktick aan komt om het al ten beste ti h'iden. tot het bewust geluk van het vercenigd-zijn. 1)) dit toojied bereikte ook het spel terstond die vaste basis, de lachende maar strenge overtuiging. het peil. waarop .geleefd en bemind kon «-orden. Magda .lanssens en Saalborn. een paar" van stavast ! Hoe voortreffelijk zeilde zij binnen, deze Kaatje. die een Ka was. onvervi'.ard en juist ge noeg onwaarschijnlijk, op veêrcnde \'of(en. als begaf zij zich ten da.ns. Kven v re -sden we: die s[)a,nning houdt ze niet... Kn daürofi verscheen Saalborn in bet strijdperk, zwierig, ridderlijk ai:-; een kaperkapitein, en onmiddellijk meester van het terrein. .Met n vingei had hij Ka.atje kunnen kraken. Kn aldoor bleef het. op dit breede. vlotte, niveau, spel".de geheele penetentie dooi'. Iets te volkscb dreigde .Magda .lanssens in haar vernede ring soms te worden voor een dochter van den a.anzienlijken h -er Hattista.. ma.ar ove)-igens ajletlot'! Aan bet slot zaten we al mede aa.n het met zooveel moeite geslaagde, vroolijkc bruiloftsmaal. en smulde de zaal aan het pleidooi der getemde Katba.rine voor de ouderwet sche. onsterfelijke rechten de;1 vrouw, voor de onherroepelijke cischen van het vrouwelijk hart. Van Saalborn herinner ik mij geen rol. die hem zoo goed a.fging als deze i'etruccio". Zijn van nature wat monotone \ oordracht kwam tot rijkere sehakeering. Harscb en gemoedelijk, gelijk de boeman in het sprookje, waarmee men de kintieren bang maakt, die intusscheii wel weten. dat l)e( toch niet ..cent" is... Met een inslag van mannelijke!) ernst en t eederheid. De getemde Feeks" is in zijn een vond ? aldii" opgevoerd een beminnelijk en dankbaar stuk. onda.nks de heterogene, en niet wel samengegrovide bestanddeelen. Met voorspel: de duizenden-én-nachl-grap. waa.rvan de ketella.pper Stoffel Sluw de held is. kon er aangezien men immers n'e! van zins is het volgend spel te zijner e-r op het plan del- ruwe klucht te verloojieii als volmaakte hors d'oeuvre b.'Ier al' blijven. liet bijwerk, een te groot aantr.! vermommingen en verwikkelingen. doet wat blei k en banaal tegen de fel-geklenrde gebeurtenis op den voi irgroiid. Toch sla.a.gde ook hier de regie in haar ta/ik om het geheele tooned levend te houden. .Met o. a., de charmant e scène, waarin Kat iia.rina's zachte zuster ..liia.nca". op de ..lis", van den uit verkorene ha.rer drie minnaa.r.s. onderricht in de liefde krijgt. Kn met het door Kreet't. als mail re d'hotel. bezielde gehannes der bibberende be dienden ten huize van l'et rnccio. .Men ziet in zijn verbeelding de Shakesjieai e-blijspelen altijd dooi' piepjonge spelers vertolken, maar dit ideaal lijkt onbereikbaar, en geen die ons daar dan zoo vol ledig mee verzoent als de meer d,m zeveiil ig jarige Hart Krivft. Heha.lve de Weduwe" aan h,-t slot. een suffragette, welke de brokken blijkba.a.r in de keel schoten, droegen alle spelers! ot het succes bij. In het voorspel: Mooi' la lioche. een dronkeiila |i na.a.r het kuisch voorbeeld van Tour.iiaire in dergelijke perikelen. Deze zelf. als een wel zeer a.ftandsche. maar fijn gcst ylecrde oude "deiinan, pretendent naar de hand der lieve Hianea. ('een wonder, dat hij het a.f moest leggen tegen den vurigen ..Lucentio" van (iohau. Helene 'l'reep Vink ( Hianea') in een rol. die a.Is act.r i cc niet te \ eel van haar vergde, is wel een e der liefelijkst e S h a k espeare-\ rouwen van nlls tonlleei. Te Weehei gal' een weinig imponeercndeii. doch \\aardigen lia.ttista,. Uien van .Noppen iets zeer persounlijks aan .. II ort ensio". l-'ra.ns Nieiilmijs \-ei'diende zijn sno)-en il) In-t voorspel a.Is de elegante jonge dame. den Verdwaasden Krdis toegevoegd, en la.! er als ..lüondello". een na.)1, jong en onbewust nog \an de melancholie van lid. vak. De decors, mede door Saalborn «nl \\ of \>"tt. waren zonnig en practisch. aa.rdig deden de \oordeiiren in dezi- Italiaanschc iiur/.i-ii. l »e coslmn-'s. minder \crfijnd al>, in den tijd toen Ndl l troiiger <lell .scepter z\va»idi' over een eigen atelier. Vol deden, met smaak bij elkander gezocht, nochlau^ a:Mi den eersten eisch : de gedachte Ie Hekken aan weelde en .-.taligheid, aan den weilus!, waarmee Shakespeare's dicht er-o. jgeii zich aan het ((ah'e der l J enaissa nee te buiten zijn u'eu'aan. D. G. SA N TEE LANDWEER IIEEMEXcf.RAt'IIT JSSMJ - AMSTERDAM Van 24 Oct.-24 Kov. TEXTOOXSTEI.IjIXO Lithos A. v. Dobbenburgh, beeldhouwwerk l', van Hall TOEGEPASTE KUNST door Otto van Tussenbroek l'"«'n nieuw aanplakbiljet door S. Schwarz ! llrukkcrij Nt-ncfVItlor, A'dam) In de door de Vereeniging ..Arti et Amicitiae" uitgeschreven prijsvraag voor het ontwerpen van een rcclemeplaat ter aankondiging der tentoon stellingen, welke deze verecetiiging organiseert. heeft de bekende t cc k en» H r en se h i ld el' S<-hinir~ den eersten prijs behaald. Heeds eerder lieb ik zijn werk in deze rubriek mogen prijzen en ook dit biljet werd een levendig en feestelijk ding. .Men herkent er dezelfde zwierige hand in al:; in vorige uitgaven. den/.ell'den feilen kleurtoctscii ook hier is weder de onomstootdijkc duidelijkheid, het recht op het doel afgaan dat deze begaafde ontwerper eigen is. Op een tak. tusschen het groenend gebladerte, zingt een vogel zijn lied. Keiie bloedroode bloem van exotisch karakter ontplooit zich. De hemd is blauw en op den a,cht ergrond ziet men een boog at eliervenster.... De lijnen zijn vast en sterk met wat houtskool en inkf neergezet. De kleuren werden vlak. zelfs arfe BEELDHOUW WE P KEl VEIRVAAPDK3D DOOP LfCDEN Dr >:- ' iWsf riAr DAGEl_yK<5 !O-hUUP_ TOP--'' ?.f'^ys; z-j span.rzeam ingevuld, maar tocli m;'.a.kt liet biljet. een fel-kli'iirigen iinlruk. nok van gi'ooten afstand bezien. In volkomen eenheid met liet siermotief staa.t bovenaan de naani der schildersvereeiiiging geschreven. .Minder a.us eineiii gusz" is onderaan hel. woord ..Tentoonstelling" en de da.aronder ingeteekeiide tekst. .Men kan hier den indruk niet Ier zijd«' st<'llen dat dit door een va.klit hograa.f geschiedde. Is dit juist dan ware in het vervolg een geheel en absoluut in eigen hand houden Wensehelijk. Vergis ik mij da.n zou ik den out werper willen herinneren aan den adel. a.an bet ona.ant ast ba,re van een wa a i-lij k .schoon en goed ld l ert ype. iiia.ii r ..md ei'iie aan zekerheid grenzende waar schijnlijkheid" /.ou ik durven beweren dat deze let t ers niet va n den on t werper zei l' ?/. i ju, a. 11 hans niet 'l oo l' hem persoo/dij k op si een zij M gezel . /s s piemel.M-hril't inteekcnell zóó moeilijk'r \iles saam genomen een prent Welk'' di' Ver nieuwde eigenschappen toont welke men aan het genootschap Voor hetuelke zij bestemd is meer en nie.-l' z.iiüt oe\\ enschelt .