No. 2683 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 NOVEMBER 1928 NOORDWIJK"" door Prof. Dr. H. Brugmans De fantastische race Hoover-Smith Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Jordaan WIE Noordwijk bezoekt, doet dat zeker niet in de eerste plaats om zijnhistorischen zin te verfrisschen. Maar wie van Noordwijk goede herinne ringen heeft, zal stellig belangstelling hebben of krijgen voor het verleden van deze duinstreek, die haar historisch karakter niet verbergt, integendeel dat aan den opmerkzamen waarnemer duidelijk toont. En aangezien Noordwijk in de laatste jaren bij velen zeer bekend is geworden, zal men ook gaarne een en ander over zijn geschiedenis vernemen. Aan dien wensch en die behoefte is thans in ruime mate voldaan door het lijvige en fraaie boekdeel, waarin de heer J. Kloos zijn onderzoekingen over Noordwijk's historie heeft vastgelegd. Er zou een boek zijn te schrijven over de zeer groote diensten, die dilettanten in de historisch'.; wetenschap aan haar hebben bewezen. Het is waar, zij hebben het historisch inzicht niet steeds ver scherpt, maar op zijn minst hebben zij het histo rische materiaal zeer belangrijk vergroot. En dan welke uitnemende geschiedvorschers zijn uit de kringen der niet-vakmannen voortgekomen! Bor was notaris, Van Meteren koopman, Hooft drost, en hoofdofficier, Wagenaar houtkooper men kan zoo de lijn maar doortrekken tot op onze dagen toe. Het is gelukkig dat de mannen van het vak in engeren zin altijd zijn gesecondeerd door een breede rij van ernstige belangstellenden. Vooral geldt dat de plaatselijke geschiedenis. Gelukkig is het getal dergenen niet klein, die in hun woonplaats een product van historische ont wikkeling weten te zien, die belang stellen in h ;t historische schoon in hun stad, die met leedwezen de vernieling daarvan aanzien en die daarvoor troost zoeken in het verleden. Het heeft aan zulke ijverige navorschers nimmer in Nederland ont broken. En zoo woont dan in Noordwijk een ijverig en kundig man, wiens dagelijksche arbeid hem be zwaarlijk tot historische belangstelling kon prikke len, maar bij wien het heilige vuur brandde van de geestdrift voor het verleden van zijn dorp en zijn streek. Zoo is het groote boek over de geschiedenis van Noordwijk ontstaan, dat de vrucht van zeer vele jaren naspeurens en dat terecht door Blok is ingeleid. Men kan dergelijke werken verschillend beoordeelen. Men kan aan een plaatselijk geschiedwerk dezelfde eischen stellen als aan een boek van rui.n er plan en opzet. Men kan in de eerste plaats vragen, te worden ingelicht, hoe de groote stroomingen, hoe de belangrijke gebeurtenissen zich afspiegelen in een klein milieu: dan kan ,een plaatselijke ge schiedenis de mierocosmos worden van het groote wereldgebeuren. Een dergelijke eisch is zeker niet gering. Maai- men kan de zaak ook zoo opvatten. dat een lokale historie alles geeft wat iri boeken en papieren is te vinden over het beperkte terrein van onderzoek. Dan is volledigheid de allereerste; eiscli en natuurlijk niet minder de betrouwbaarheid. Wie dan later iets over een bepaalde plaats wil weten, behoeft niet meer te zoeken; de stof ligt voor hem gereed. l,aat ik dan mogen constateeren, dat het aan trekkelijke boek van den heer Kloos aan dezen laatsteu eisch, die waarlijk niet gering is, ten volle voldoet. Wij kunnen ons nauwelijks voorstellen. dat iets van beteekenis onzen nijveren speurder is ontgaan. Wie iets, ook een kleinigheid, over N'oordwijk's verleden en heden wil weten, kan bij hem terecht. Men kan hem, dal blijkl overal, geheel vertrouwen; want. waar het noodig is en pas geeft. past hij een ernstige en verstandige kritiek toe op overlevering en mondelinge traditie. Hij is ook volledig in dezen zin. dat hij het verleden afsluit met dezen dag en dus ook de zoo belangrijke ont wikkeling van Xoordwijk in den modernen tijd in zijn onderzoek betrekt. Kn evenzeer volledig is hij in zijn onderzoek naar de verschillende zijden van het historische leven, /aken van staat en oorlog. kerkgeschiedenis. rechtsvorming. ad m i nis' ra t ie, onderwijs en geestelijk leven, maatschappelijke groei, bedrijfsleven - - dat alles had x.i.jii aandacht e 11 zijn belangstelling. Zoo is een bock ontstaan, dat onze belangs(<-!Iing ten zeerste waard is en dat prol'. Hlok terecht onder zijn wetenschappelijke hoede heeft willen nemen. l ) ./. Klttox. .\iiiii'ilii'ij/.- in ili'n IIIDJI d f r i-i mr, ,i.... J/c/ t'i'n tt'oofd ruorui run [ti'oi. ^'^. i'. ./. /'lol,. yiiiifilirijlc liiinii'ii. .1. Itnr-tiiiaii. l!i;>s. Spannende e indsp urt / Een aankoop Op de veiling-Six heeft de gemeend- Amsterdam twee kunstwerken gekocht, ecu teekening van Kembrandt en een schilderij van l'ieter de lloogh. De handeling was even nieuw als verrassend. Amsterdammers en zelfs forensen keken i Ikaar aan. Subsidies geven «-as h.im jaarlijksch werk. in priv en in vere.-niging. Ieder wordt op den duur een ..vriend" van de cene kunst en een begun-l iger \ ,-m de andere. Maar' «emigeti koopen. Tol op den morgen na de Si\-vei!ing hleek dal ..ue" Bekocht hadden: een schilderij en een leekening. l >e eerste indruk was si veelend. Ken l'ieter de Hoog!, koopen zijn Anisterdarnsch kanl i t< »r die ni< gestegen w;,s. Maar na. de zelfvoldoening ku.-im de twijfel. Kei! veiling bijwonen is "v\ n;\-, lijk -. menig een knikt vooi- hij het weef en zelfs /.onder da! hij liet weet en e! zijn Voorbeelden \ail ulige!ukkigen die ZWoel-ell dat 11 el hun l)1, M l l'lna I i Was ge« eesl '-II die toch /.ell hnn vinger hadden opgestoken, /ou iets dergehjks ..ons ' overkomen /j:n~.' i >e aankoop \ati de leekening w.'is begrijpelijk, was noodzakelijk zelfs. Maarden l'ieter de |[oogh hebben ue dien op/ettelijk gekocht '.' Is die mooier en beier dan de l'ieter de l loochen die «,. al hebben en kunnen u e nooit genoeg krijgen van l'ieter de 11 ooghen'.' Of moesten en /.ouden wc1 een l'ieter de lloogh hebben uil de collectie Six? Kr was een onbedwingbare lust bij de kunst liefhebbers om iets mee 1e nemen juist uit deze veiling, liet is mogelijk en verklaar baar u e beginnen pas dal die/elfde lust ook ons Ie machtig is gebleken. Als dat zoo i.- zijn we er niet anderhalve Ion genadig afgekomen. Maar dan is oppassen de boodschap. Kr zijn ervaren kunstliefhebbers die den kunsthandel pl-efel-i-el-ell bo\etl eelt \eiling Waal1 'Ie heele Wereld koïllt. Kt! uu \\ e (och. koopen. waarom altijd een l'ieter de lloogh en consorten? Kr bestaan niei-r laleli dan de on/.e. Nog i i dil \oorjaar is er uit den .\insterda insehen k unsl ba ndel een opmerk- -l i j k e d- ? TI i',i lon-'? l.'iuti-e,- naai- Anr-rika verhuisd, ook een in terieur, maar anders!, die bet derde g.-d.-el! e kostte \an dezen de lloogh eu die veel groot er «as. \'s «e die gvkoelil hadden, hadden \\ e een ton be spaard en een grooler schilderij be/.eten. /ouden « e n 11} M Ier ge] uk kig en y.oii hel nageslaeh! on> tuinder dankbaar geweest zijn '.' 11. Kunsthandel W. H. HOFSTEE DEELMAN Yoiulrïttraut K). A iiistcnliim TENTOOÜSÏLIING1.1. VOSKUIL