No. 2683 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 NOVEMBER 1928 Uit de Natuur: KRONIEK Kamerplanten door Dr. Jac. P. Thijsse E EX dikke dertig; jaar geleden had ik nog al eens te doen in Amsterdamsehe sloppen en stegen in de Jordaan, den Blinden Hoek, de buurt van Looiersstraten en Elandsgracht. Op een Zondagmorgen in Mei kwam ik door zoo'ii slop op een binnenplaatsje, waar mijnklanten woo.iden en het was daar verrukkelijk mooi. De gele klin kertjes van h. t straatje kleurden hel in. het zonlieht. In een hoek in een kuip stond een (iouden Uegen in vollen bloei. De vijf ramen, die op het plaatsje uitkwamen, hadden alle een. bloemenrek met groene spijltjes en witte toppen en daar bloei den fucnsia's en geraniums, groole violen, muurbloem. Eén raam werd geheel in beslag genomen door een reusachtige fuchsia, rood met donker blauw en gesteund door een kunstig hekwerk. Een ander raam had een groote Aralia, «en ..vingerplant". Tusschen twee ramen hing «en kooi rnet een merel en die vogel zong oixverdroten. Ook was er ergens een aquarium: het was er propvol van moois «n liefhebberij. Toen mijn vrienden merkten, dat ik sïhik in die dingen h ld, leidden ze mij nog rond bij gelijkgezinde kennissen en sedert dien tijd weet ik dat de Jordaan op menige plaats zijn bloemen. namen waard is. In volksbuurten, kieine stadjes en dorpen en ook op schepen, vinden we wellicht wel de meeste liefhebberij in het verzorgen van kamerplanten en men beperkt zich daar niet c «ns tot hetgewone. Het grijze, vroolijke kapperpaar in een Xuid-Limburgsch dorpje verzorgde een Passiebloem, die dag; aan dag de fraaiste bloemen ontplooide en ergens in Zeeuwsch Vlaanderen zagen we huis aan huis prachtige planten van Haemanthus, die in het boek van Van. Eiren prijkt met den naam van poederkwast. Ook Priesche dorpen zijn rijk aan bloemen, daar is het vooral (,'livia en Impations Sultani. Maar ik mag niet meer namen noemen, want misschien vergeet ik de beste. Vergelijkingen zijn altijd bedenkelijk, maar ik heb toch het bedenkelijk gevoel, dat de liefhebberij voor kamerplanten niet sedert mijn jeugd is toe genomen. In Van Laren.» boek *\ vind ik dit ver moeden eenigszins bevestigd, miar in anderen vorm. Hij meent dat er achteruitgang op te mer ken valt in de verscheidenheid der gekweekte planten en zoekt de oorzaak daarvoor bij de beroepskweekers, die hun a,a:idai:ht te veel concen.treeren op enkele soorten. Inderdaad ziet de bloemenmarkt van thans er anders uit dan die van veertig jaar geleden. Als ik nog vijftien jaren verder terugga, dan zie ik onze kleine bloemenmarkt aan den Ouden Kijn. in Woerden, waar ik de mooie, wonderlijke luchtige ('alceolaria's be wonderde, die ik nu ook tevergeefs in Van l,arens werk zoek. Maar daar behoeft hij zieli niets van. aan te trekken, want de keus van kamerplanten, is ont zaglijk groot en wij zijn hem al bijzonder dankbaar voor de verzameling, die hij ons aanbiedt. Ook houden wij ons el-van verzekerd, dat, mocht de liefhebberij voor kamerplanten soms tanen, de verschijning van dit Yerkade-album voor duizen den in den lande een aansporing zal zijn. om lam woning te sieren en gemoedelijk te maken met bloemen van allerlei soort. Ik weet niet precies, hoeveel van dicalbumser onder de menscheii komen, maar het moeten er *) Verkude nlbuin: van Luren. ifoin' .4. ./. BRANDBLUSSCHER HOLLANDIA' SPANJAARD&C2 FABRIEK ESPANA UTRECHT wel tienduizenden zijn. (ieeii wonder, dat de lieer Van Laren -zooals hij in het voorbericht '/.egt. ..deze zeldzame gelegenheid graa.g heeft aange grepen om ..dit kweekboek" te bewerken". En wij zijn hem dankbaar dat hij door zijn. groote kennis en ervaring nu in tal van gezinnen de blijde bood schap heeft kunnen, brengen, dal tal van planten vrij gemakkelijk in huis gekweekt en overgehouden." kunnen worden. Aan veel on/.ekerheid en twijfel maakt, hij een eind en niemand behoeft zich nu nog ongerust te maken over te veel of te weinig water geven, over de vraagstukken van. acht en lucht, over luis en wormen, over bemesting en \ erpotting. Over al deze dingen geeft Van Laren zijn raad en meening eenvoudig, beknopt en rnet beslistheid, De bezwaren van den winter ziet hij behoorlijk onder het oog en hij vertelt u voor welke planten verwarmde kamers noodig zijn en hoe andere het kunnen stellen met vorstvrije onverwarmde of zelfs wat vorst kunnen doorstaan. Misschien was het wel goed geweest als hij met nog wat meer klem er op gewezen had, dat 's win ters in onze kamers een woestijnklimaat heerscht, ja, een relatieve vochtigheidstoestand die soms daalt beneden die van de Sahara. Het houden van kamerplanten kan daarin verandering brengen. een verandering die niet alleen die planten, maar ook hun verzorgers ten. goede komt. Alleen wan neer wij de lucht in onze vertrekken behoorlijk vochtig houden, kunnen wij er de mooie orchi deeën kweeken, die Van Laren ons aanbiedt, en waarvan Voerman weer zulke keurige plaatjes heeft gegeven. In de meer dan twintig jaren, dat ik mij met deze Verkade's albums bezig houd heb ik mij a.l vaak verwonderd over de knapheid, waarmee de artisten in het toch zoo kle.in formaat van die pla;itjes dikwijls zulke indrukwekkende illustraties weten te geven. Men denke aan Wenckebach's land schappen in Texel en vooral aan. de bloemen en insecten van Voerman. He zuiverheid van zijn teekening. de kracht van zijn kleuren, de harmonie in zijn. compositie en do waarheid in zijn voorstel ling t rotseeren den afbrekeriden. invloed van <!;? reproductie en zoo vinden we in dit album dan ook weer tal van plaatjes, die we zoo onmiddellijk uit de koek in. het cpidiaseoop kunnen stoppen om ze te gebruiken als aaiischouwiügsnuiteriaal bij het onderwijs. En ik eer Hol en Koeman, wanneer ik zeg. dat vele va.n hun plaatjes naast die va;i Voerman ook een waardige vertooning maken, in de eerste plaats Uol'.s Ciloire de Loi-raine op liet omslag. Of ik dan niets op dit album heb aan te mei ken;' O ja. op enkele ondergeschikte dingen wel. Als Van L'iren het heeft over de voeding en ademhaling der planten, dan laat hij ui et duidelijk genoeg uit komen dat de ademhaling bij de planten 's nachts en overdag precies eender is. Ook hen ik het met sommige van zijn IIo]la.ndsche namen niet een;-. b. v. (ioudlelie voor Sprekelia. Aronskelk vooi Uiehardia. Ifet lijkt mij bet<T. om in deze gevallen (en in veel andere ook) liever d"n wetenschappe lijker! naam te gebruiken. I>e liefhebbers wennen daar spoedig genoeg aan. Ken paar plaatjes zijn aan den kritiseheii blik van Van Laren ontsnapt; ze zijn botanisch heelemaal mis. Ik kan hier niet zeggen welke, want ik heb aan de leerlingen van het Kenneiner Lyceum een prijsje uitgeloofd, voor wie ze ontdekt. 11 et zijn er maai- twee van de honderdtweee'ndert ig. dusdat kan nog al schikken. Alles niet alles een zeer wetenschappelijk werk. dat wel waard is, om de aandacht te hebben van de .Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde en ook van de bloemkweekers, want er kon nu wel eens veel vraag komen naar planten, die ze niet voorradig hebben. WinkrlliiMlrrf T N de vroegere, gelukkigere tijden van olim, -*? toen de wereld nog dun bevolkt en elkeen eens anders vriend was, had ieder meiisch voor ieder artikel zijns behoet's een eigen. biJKoiideveu winke lier. Was er iets noodig in huiïj en hof. voor kleeding of opschik, dan stapt t; men opgewekt en. vertrou wend riaa" zijn lijt'leverancier. die hem hupseh en monter ontving. Kn samen overlegden wij. over de eenvoudige toonbank gebogen, langdurig en nauwgezet, wikkend en wegend, welke stof. welke kleur, welke qualiteit ons. den klant, het best voeg de en liet. duurzaamst blijken zou. want de winke lier ha-.l meneei-s grootvader nog gekend en de familie altijd ,,naar genoegen" bediend. Dat was de tijd, toen onze winkeliers onze nederige vrienden waren, net ais de grommige oude dienst hodeii met kornetten, die wij in hun hofjes gingen ..t'eliciteereii", als ze. stokoud, nog verjaarden. Onze stoffe lijke levens waren toen van alle kanten veilig ver zorgd, en ais 't ons hoofdbreken kostte, kwam dat meer vanwege onzen degelijken aard en onzen wenseh opnieuw voor vele jaren verzorgd te zijn. In dit opzicht zijn wij helaas bar veranderd. Wij zijn flutterig en wisselziek geworden, ook omdat de wereld onze degelijkheid toch niet meer steunen of aanvaarden zou. In de plaats der knusse, donkere. benauwde winkeltjes, met na,uwelijks een uitstal ling achter het doffe glas, zijn er thans te imposante Wavenpaleizeii. In plaats van den eenvoudigeii schralen voorkómenden winkelier, met bakkehaardjes. of de eenigszins boersche goedige winkeldochter, met ronde pofhanden en een schaar aan een zwart lint op zij. altijd onpersoonlijk goed van humeur en geduld, thans de hooggehakte, ietwat pret entieuse dametjes en m indaine meneertjes, die de zaken ambtelijk kort aangebonden afdoen en juist zoo veel geduld hebben a.ls het ongeduld van den wach tenden volgenden klimt toelaat. Want er is alt ijd een licele serie volgende klanten en de atmosfeer van kille onverschilligheid voor onze dierbare kleine nooilen legert, zich o:n ons hart. zoodra wij nia.ar de < LI ver^eh il lig d ra.aiende tochtdeur y.ijn binneiigeg,ia:i. Wie thuis iets knopen wil. wapent zich thuis met vastberadenheid en grimmen ernst, om pal te staan tegen de overrompeling der nicc-t u'eraffineel'de suggestie. Kn toch. . . . als het bleeke winkelmeisje mef de blauwe wallen onder de oogen den vier-en-t \\inligsteu m-i'itel. niet een zeer begrijpelijke!! doch niet temin ongepast d wingenden zucht, ovei- i]e tafel heeft gespreid, da.ii voelen wij al onzen weerstand verwecken in moede moedeloosheid en y.ijn geneigd in u'ojsna.am. ha:; r ma.:MÉte geloo ven. a.ls y i j beweert. dat ..u ergens anders toch ook niet bet.-r slagen y.ult ". K n dan is het w reed e pleit voldongen en g.i.a.n wij versla.gen heen. De ../aak", cynisch en ongevoe lig geworden in den genadeloo/en e< >ncurrent iestrijd. ir>M wie ons particuliere wel en wee niets a 's 'ig< i."..',. die ons zelfs niet kent. driim'i ons haar artikel op en vervolgens de deur el- mee uit. Door premie en bedreiging met ontslag maakt zij van dlliven-onsellllldige meisjes sluwe Verkoopsfeeksen. die ons in on/e zwakke -zijden. moeheid, verveling. meelig a-i.utint.en en inspinnen al- de -pin de on gelukkige vlieg. Kn va,n den naie\en pn >vinciaa.l. in wien nog eenige redelijkheid en i-eelil va.;n-digIc'idsy.in woonde en die verl rouwen had in y.ijn medemcnselien. wordt binnen enkele \\ in keijaren.. een mokkig. kwaadaardig, kwaaddenki-nd t-ienseh. die de groote st a.ilswi nkels als "Poelen de-, Verderfs en der/.elver winkeliers als zijn. geslagen \iju-nden beschouwt.