No. 2684 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 NOVEMBER 1928 THE FISK JUBILEE SINGERS Teekening voor de Groene Amsterdammer" door B. van Vlijmen The Fisk Jubilee Sïugers Concertgebouw M KT zijn vijven stemden zij daar op het podium, stille, in hun zwijg zame soberheid zoo aristocratische negers, vijf prinsen van het zwarte land. in. luin goed zittende, uniformgelijke sinokings. Zij stonden daar voor <lc volle G root e Zaal Concertgebouw, voor dat /elfde publiek, dat er Josephine Baker had zien dansen en booren zingen, dat er Whiteman's jazz?orkest en de Revellers had toegejuicht ?en dat nu vol nieuwsgierigheid keek naar .,die negert--". En zij zongen. Het was een oogenblik lang iets ougelcofeiijks. Kon men zóó zingen in een con certzaal van Europa? De glimlach. die nog om onzen mond was, om dat middelsten zangert je. dat met zijn grappig kaal geschoren babyhoofd wel een negertje leek. uit de ..Duizend en een nacht"-ve.rtellingen weggeloopen, verstilde dadelijk. Zacht en toen duide lijk zette het in. Kr was niets meer van. <:en zingen voor een publiek, het werd direct verheugd tot inenstfttn geroepen. ..(iood news, the chariot is coming". Zelfs al waren de idealen van dit negergeloof on.s vreemd, zelfs al spra ken de naïeve woorden van de teksten ons niet dadelijk aan. het kwam tot ons. zóó fluisterend van ontroering. zoo innig verheugd uit ontroerde har ten, dat men waarlijk met zichzelf als toehoorder verlegen was, het bijna als een soort profanatie voelde, dat m;-n daar maar zat te luisteren naar een zingen, dat voor deze zangers zoo dui delijk een gewijde handeling was. Ieder van ons, die meende, dat de ,.Spiri tuals" wel een soort van jazz zou wezen of tenminste iets zooals de melodieën. die als blues door onze danszalen gaan, moest even met zichzelf geen raad ge weten hebben. Dit was een soort choraal-zingen. maar zoo spontaan, zoo gevoelig van samenklank, zoo intiem ook van geloofsuiting als wij in de ge wijde muziek van Europa nauwelijks kennen. Dit was doorleefd, toen het geschapen werd en het was doorleefd, toen het gezongen werd. Er was geen enkele schaamte in dit belijden, het was opreclit. zóó oprecht als alleen s!ij kunnen wezen, voor wie alle eigen waan heeft afgedaan. Wij kunnen het ons voorstellen hoe zulk zingen van deze Fisk zangers, toen het. nu al weel' zooveel jaren geleden, voor het oerst door de ooren van blanken waar lijk gehoord werd, als een openbaring -werkte: het verging ons Maandag avond in de Groot e /aal Concert gebouw '-ven 7.00. Ilenry Osgood schrijft in zijn boek over jazz hoe een negermoeder, die al haar kinderen op n na verloren had. van een bepaalde melodie zeide: ..I likes Foor liosy" better dan, all de songs, but it cain't be sung widout a full heart an' a troubled spirit". Wij zouden dit ook van die neger,,spirituals" kunnen zeggen: zij kun nen alleen gezongen worden door deze Amerikaansche negers. geslachten lang opgegroeid in slavernij, met geen goed. geen eigendom, zelfs geen leven. maar alleen hun geloof in. een hier namaals, dat de slechte aarde, waarop zij hebben moeten verblijven, ver goedt in haar gelukzaligste gedaante. d.w.z. wat voor deze verkochten en geminaehten haar gelukzaligste ge daante moest toeschijnen: een heerlijk vrij bestaan in een heerlijk land zonder zorgen en. waar ieder, ook de blanke, met hen als van broeder tot broeder sprak. J let geloof in een hiernamaals hadden de blanke zendelingen, er op uit hun zwarte zielen te redden, hun gegeven, maar den vorm en de be woordingen, waarin zij dit geloof in. hun ..spirituals" goten, was van hun zelf, had het rytrne en de zeggingswijze van de Afrikaarisclu' fantasie. Melo disch stamt de ..spiritual" van liet proteslantsche clujraal al'. d.-:,t de neger in de kerkjes en op de open veldpredicaties als de toegewijdste had meegezongen. Echter, de vorm. in de wijze van stemvoering aan die van den jazz verwant, is een eigen schepping. oen soort beurt- en rei-zingen, im provisatorisch van inslag. Kn ook het zingen zelf. dat onmerkbaar inzetten en zacht verglijden der tonen, dat de negerstem iets van hel geluid v ft n een saxophoon geeft, bezit een geheel »'"';;en techniek, indien wij dit volmaak te geheel immaterieele klankvoortbivngen. dat alles opcniaal voor de innigste zielsexpressie, nog een tech niek mogen noemen: de eenvoudigste samenklanken hebben nog iets ongewoons van geluid, geven nog een ver rassend klinkend akkoord, trillend dooi' de ontroerde stemmen. Wij hebben lui deze jubel-zr.ngers vftii Fisk gehoord, stammend uit de school, die zich alleen over geeft aan het gewijde lied der Ameiikaatischc negers, vrij nu. maar de traditie van het eens zoo groote lee:; als een cultus in hun harten bewarend. Men behoeft geen negro-maan te wezen om toe te geven, dat dit een d< r grootste aan doeningen is geweest, die men van /.ingen kon ervaren. Behalve de spirituals /.ijn er nog een paar ,,plantatiori-son;-;s" ten gehoore gebracht en het was een welkom.'- af wisseling: het bracht even verscheiden heid in emoties, die op den duur te sterk wét-den voor ons. die het niet gewend zijn. Men heeft de Fisk Jubihe Singers toegejuicht als koningen, m -n heeft geschreeuwd en nv-t zakdoek,-11 gezwaaid en bescheiden zijn deze zangers gekomen en zijn ze weer ge gaan, trouw aan de roeping, die van. hen boodschappers wil. geen kunste naars, wier harten roem en ijdelheid> bevrediging zoeken. CONSTANT VAN WFSSKM Een Spaansch werk over Lope de Vega van een Hollander l/ope de Vegfi (I5(°>2lli.'M) was i-i-n Spaansch dichter van huit.ingewone begaafdheid en t'atielaeht ige pri.dnctiviteit: hij schreef, behalve tal van andere werken, meer dan 1.100 touiieelstukken, waarvan er thans img 12S over zijn. T.itaal vergelen gedmvndc de ISde eeuw en een groot deel van de l!Me. leefde 'Jaarna weer bela,iu.>;ste!ling vor hel» op. In I.SItlJ begon de /tV'// .\<'ti(lt'iiti<t l'i*]ni <i<-l<t een uitgave der overgeblex en werken VUIL den dichtir. Deze uitgave, die haar groote verdiensten heef!. vooral wat betre!'! de eerste 1.1 foliodeelen. WelUe verschenen ond< r <!?? auspiciën A an den hoogst bek>,\an>en en liilentvollen geleerde ^ïciicixli'" // l'i'lii'in had echter dil gebrek, dat nieii bij d-vaststelling van den tekst te weiniu' kritisch te werk \\as gegaan, lïi.j den voortzette!' van. liet werk van M. > Pela\o. bleek dil nog sterker, l'!r is dus voor de SjKiunschc philologii- <>p dit terrein nog wel het een en ander Ie doen ei; nu dunkt het mij voor die philologie een ue'nkw* nsch waard. dat de heer Vini limit. die kort geleden den leerstoel voor het Spaansch heeft ingenomen, welke aan de l 't recht sche l'nh, ersiteit mei medewerking der Spjumsche regeering is gesticht. een uitgave van een van l.ope de Ycgii's tooneelwerken voor zijn proef schrift heeft gekozen*). Kilt housiast. geleerd ILispanist. die /ich beweegt in de I.eiuiiia castellaiia als in zijn nKiederta.'ü. is hij bovendien geschoold philoloog (doctiirandus Xed. Letteren. leerling der l't reclilsche hoou'eschonl). De heer Van Dam \eivenigt dus \ ele «HKiliteitcn in zich. die zijn werk t en goede konden en moesten komen en die 'l gemaakt hebben lot een hoek. da( naar nii)n nieeninu'. een voorbeeld kan zijn. vooral in Spanje, voor eve.ntneel volgende uitgevers van lekslen van l.ope de" Vega. D.- heer \"an Dam heeft de uiterste zorg besteed aan de vaststelling van den tekst. In de. in S hoofdstukken inge deelde K studio preHininrtr, geeft h'j i'ekenschap van zijn onderzoek om trent het stuk dat hij gekozen heeft. Daar wordt men ingelicht omtrent het handschrift, over uitgaven, ver talingen eii navolgingen. Verder wordt er een analyse van het stuk gegeven. er wordt gehandeld over de opvoering, over de bron vuil de in het stuk ver werkte stc.f en hoe L. de Vega, die stol' veranderde, over de versificatie, kortom over alles wat maar eenigs/.ins van belang kan zijn. \ a:i Dam schreef zijn boek geheel in het Spa.ansch en uit hc< werk straalt, behalve grondige kennis, een groote liefde en toewijding voor zijn onderwerp, 't lleele boek. ook dooi' zij 11 uit voering als boek /.elf. is een mooi werk, waarvoor de heer Van Dam de erkentelijkheid verdient van allen, die belang stellen in Spaansche literatuur. Dr. (i. C. VAN 'T 1IOOC *) El Castigo Sin Vtngan^a. Tragcdia de Fi't'y l.ope l'clix tic Vc^a Carpio Edición conforme al marmscrito autogral'o de la Ticknor Library de Boston, publicada con las vanantes de los impresos, un estudio preliminar de la obra, notas al texto y tres facsimiles por. C. F. Adolfo van Dam. i' Nuordlioff, 1928, Gronmaa, (Holianda.) Madrid Mcliciones de ,,La Lectura", Faseo de Recoletos 25 Paris Honorc Cliampion llditor Quai .Ma!a(]iiaN 5. Boekverkooping Uurge slijk \ Nieniiiuis te l.eilen zullen van lü2S November a.s. een veiling houden va.n boeken «,]> het gebied van: Gesc.hicdenis. Aardrijk.--kunde. Kechtsgeleerdheid. Staal Imishoudkunde. Godgeleerdheid, Kerke lijke geschiedenis. Klassieke Taal- ell Letlerkunde. Kunst. Geïllustreerde werken, enz.. Oostersche en Kuro])eesche Taal- en Letterkunde. Genees kunde. Scheikunde. \Vis- en Natuur kunde, l'laut- en Dierkunde, uit de bibliot heken van Mr. S. ,1. L. v. A al t en, Dr. \V. .1. Lenle. H. .1. ,\otoboom en Dr. C. M. H art ou'. Op 12, 13. t l en 1.1 No\ eml er wor den bij H. \\ . l', de Vries alhier de bibliotheken Leveild van de ln;eie:i A. C. Ki-iiseman. dr. .L Niciiwcnhnyzen Ki'useman en l'. Jongkind. Kijkdagt 11: 9 en 10 Novembe'.-. LINCOLN de meest volmaakte wagen JAN LIMBAGH- Haarlem