Historisch Archief 1877-1940
No. 2684
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 NOVEMBER 1928
Op den economischen uitkijk
door Jhr. Mr. H. Smissaert
BEURSSPIEGEL
Aan dr winnende hand
IS de zaak van den vrijhandel in Europa aan d<>
«?innende hand ? Ken vraag als do/o is natuurlijk
van speculatieven aard. Men kan. haar beantwoor
dende, aanvoeren, dat van geringere protectie in
Europeesohe landen nog map.r bitter weinig blijkt.
?de tol-barrières hoog blijven, van neiging tot on
belemmerd handelsverkeer zoo goed als niets te
7,iei\ is.
Daarmede is op ne zijde van do vraag de aan
dacht gevestigd. Maar a:i,n de andere zijde neemt
ni'-n hoopgevende verschijnselen, waai',
moedgevende feiten. Ik denk daarbij voornamelijk aan het te
<M>nève verrichte werk. waarvan wij zeker de
beteeketiis niet moeten overschatten doch ook niet
te l?ag behoeven aan te slaan. Waarop kwam dit
werk neer:' Wat zegt het ten aanzien der onderhavi
ge v raap; V
De Internationale Economische ('onfeientie van
den Volkenbond in Mei li)27 omvatte vertegen
woordigers van een vijitii/tal landen, welker ge
delegeerden eenstenimir/ deze gedachte als voor
naamste slotsom hunner overwegingen uitspraken:
..that the time has corne to put an end to the
inerease in tariffs and to move in the opposite,
direction". Deze uitspraak Inidde niet ten gunste van
vrijhandel, maar verzette zich tegen verhooging van
de tolmuren en verlangde eeno beweging in
tegon?overgestdde richting, dus in de lijn van verlaging.
Indien men don dnidolijkon woorden geen geweld
wil aandoen, is het niet mogelijk hun zin anders te
<luiden.
De vraag bleef open: wat de practischo uitkomst
?van deze formule zou zijn. Op deze conferentie van
Mei 1927 volgde de conventie van S November,
waarbij met het bei/hisel van in- en uitvoerverboden
di>or 27 landen werd gebroken, inlusschen gaf
:>rt. U dier conventie den toegetrodenon de bevoegd
heid, een voorbehoud omtrent de toepassing te
maken door uitzonderingen te verlangen hetzij v au
tijdelijken aard. voor enkele jaren (1ste lid), hetzij
ddc lid) blijvende, welke voor het. een verbod
handhavende, land zeer belangrijk doch voor den
handel met andere landen van luttele beteekenis
vijl i zouden. Kenige. niet gewichtige voorbehouden
waren reeds aanstonds gemaakt.
\ an IS ! 1 Jnlj dezes jaars is uien opnieuw bijeen
gekomen om de verlangde uitzonderingen na te
.ga»M, waarmede de conventie tot opheffing van
"i- en uitvoerverboden zoude worden aangevuld.
De lijst. ()p I l ,)?!( vastgesteld, is zoo onbeduidend.
dat het beginsel daardoor zeker uiot is ver/.wakt
of ondermijnd (gelijk ook liet oordeel luidt van den
heer K. M. WibiMit. die in de Koon. Stal. Berichten
van 25 Juli de lijst mededeelt!. K n de heer ('olijn.
voorzitter (Ie/er tweede conferentie, zeide 'm. oen
tegenover de pers afgelegde verklaring, o.a. dat
men hot aantal der nog gehandhaafde met dat
der nu afgeschafte moet vergelijken om het succes
te meten: van ceiiige honderdon bestaande ver
boden zijn er slechts l S overgebleven, waarvan
10 g'en botoekenis hebhen voor den wereldhandel.
l'.r is dus. zoo meende hij. oen groote sta.]) vooruit
gedaan : de proefneming is geslaagd en ka^n als voor
beeld voor oplossing van andere problemen worden
gevolgd om te komen, stap voor stap. tot het dooi'
de conferentie van Mei 1!)27 verkondigde ideaal.
hetwelk de heer ('olijn aanduidt als: een zoo volledig
mogelijke vrijheid voor den handel.
Feitelijk in gelijken, zin uitte zich de heer Wibaut
(t. a. p.): zeker, de in Juli 1.1. getroffen regeling is
beperkt; men kan daarover allerlei wijze opmerkin
gen maken: het ging hier alleen om de opheffing
van m- en uitvoerverboden: de hooge invoerrechten
blijven onverminderd bestaan, werden zelfs hiel
en daar verhoogd: over stelselmatige verlaging
HET adres voor prima
PARKETVLOEREN
tegen sterk concurreerende prijzen is
FRED. MEIJER Amsterdam
v. Baerlestraat 160 - Tel. 25615 - Gev. 1908
daarvan is geen woord gesproken. Wie dus zegt.
dat wij er nog niet aan toe zijn om eenigc regeling
van het internationale handelsverkeer als zeer aan
staande te zien, heeft ..verscheidene malen gelijk".
Doch wie ook maar half beseft, hoe bezwaarlijk het
is te komen tot een waarlijk internationaal verdrag
met betrekking tot heel het internationale handels
verkeer, die begrijpt ten volle de zeer groote
betoekenis van het nu bereikt". ..Inderdaad maar een
bo.- cheiden begin. Maar een bescheiden begin is
ook een begin". In de verwachting, dat hot in
Juli 1.1. vastgestelde dooi- do Kegoeringen zal worden
geratificeerd, kan men. vragen: wat volgt? Daar
voor, zoo besluit de heer Wibaul. is de hoop
ge\"estigd o]> den Volkenbond mot y.ijn Economisch
Comité.
Xiedaar de feitelijk vorkrogono uitkomsten on de
waardeering van hare internationale beteekenis
door de 11.11. ('olijn en \Vibaut. Mij komt het vol
strekt onbetwistbaar voor. dat in deze uitkomsten.
zij het dan nog maar bescheidenlijk, zich openbaart
de in .Mei 1927 als wenschelijk uitgesprokene be
woging in de aan bescherming ..opposite direction".
Xa.l dit bescheiden begin eenigeii vorderen voort
gang hebben? /eer kort na de op 11 Juli 1.1.
geslotene conferentie heeft het
Volkenbondssoeretariaat het verslag in het licht gegeven, dat aan den
VolkoTibondsraad is uitgebracht door het
Keonomisch Yolkenbondscomiléover do wensclien der
..raadgevende economische commissie" en feitelijk
over heel het vraagstuk der handelspolitiek. Mijn
bestek gedoogt niet. lang bij dit merkwaardige stuk
stil te staan. Ik moge er echter op wijzen, dat hier
drie zeer belangrijke' aangelegenheden worden
behandeld: Ie. de tariofsystomon (hot comit
stelde als beginsel vast dat geen tarieven gemaakt
of gewijzigd zouden worden zonder dut men. zich
vooraf wol bezon over de daaruit voort vlooiende
belemmeringen voor den wereldhandel J: 2e. de
ondorha ndelingst arieven (het comitéverlangt:
verkleining van de ondorhanilelings-inarge: het
voeren v fin onderhandelingen voordat hot tarief
wordt toegepast; ai'.ugai'u van tariefvordrageii
op langen termijn i: o. tarieven verlaging (hot
comitéacht den tijd nog niet rijp voor ;>lgenieeiie.
gelijktijdige vermindering van rechten, doch wil die
voorbereiden door proefnemingen ten aan/jen
van bepa.aldi'. door het comitégenoemde artikelen.
voor elk waarvan een studie te maken en een
Verslag uit te brengen /a.l zijn.i.
/i.-daar ..wat volgt", wat volgen zal. wat al(han>
na do in- en uitvoerverboden nu aan de orde wordt
gesteld.
Dit alles g;, a t geleidelijk, Kn hd isgoed.dat ni.'H
dit alles niet snel wil laten gaa.n. Door bijzon
dere studies moet het voor ons liggende, terrein
worden vorkend.
Xiedaar de verstandige bedachtzaamheid, welke
bij deze stelselmatige actie wordt in acht genomen.
omda.t men daarin, tetecht. de beste kans tot
slagen meent te vinden. Doch juist dit ..piaito-aan
wijst op den groot on ernst. den vasten wil. waarmee
zij bezield zijn. die de leiding hebben bij dit groot e
werk.
Kon groot werk inderdaad ! Ken werk waarvoor.
om het woord te herhalen, de tijd rijp moet zi.jn
om hot te ondernemen en te doen slagen. Dat men
het ondernomen heet't. dat men tracht te slagen.
bewijst hoezeer het inzicht in do noodzakelijkheid
der ..opposite direetioii" tol broedere kringen
doordringt. Dit verschijnsel te mogen afleiden uit
deze stelselmatige internationale pogingen is voor
don aanhanger van vrijhandel even heugelijk a.is de
wa.arneming en het aanvankelijk succes van die
pogingen.
Hier (eekent zich duidelijk een allermerkwaar
digste iii//'i'iniliiniiili' wending af: de eenparig
klinkende stem uit vijftig landen....
\\ ij. iu Nederland, hebben over 'n
aardeweikWetje gepraat en zijn nu toe aan een k!onipen\\ el je.
-Maar wat beduidt dit klein gedoe ten onzent
tegenover de int ernat iona.le beweging, welker len-*
is: niet verder! terug v a. n di! pad der protectie!
vooruit, doch mot beleid, op den weg naar onbe
lemmerd wereld vorkoor r
Xieda.ar de ..ad ieve handelspol il ie k" \ a n . . . . den
Volkenbond !
I>on<lerdag, 8 November
ON/K markt is in de laatste weken niet voor
sensaties gespaard gebleven. Daaronder zoowel
prettige als minder opwekkende1. Van do laatste
is wel de voornaamste de scherpe; koorsreactio
der aandeden llollandsche Discontooringsbank.
die sprongsgewijze terugliepen. Het jaarverslag
over li)27 dat in de eerste helft van dit jaar het
licht zag bevat niets dan gunstige cijfers, l lier
en daar is destijds Wel bezwa.ar gerezen tegen do
methode van winstcalculr.t ie. die do maatschappij
volgde, maar tot voor kort werden do aandeden
desondanks boven pari verhandeld. Ook is In-t
nog niet zoo lang geleden, dat de maatschappij
in staa.t was met succes ti p('t.-obligation uit te
geven.
Voor enkele maanden echter gingen geruchten
van omvangrijke verliezen, die de maatschappij
of zelve of via haar buitenlandsche dochter-onder
nemingen 7.011 hebben geleden. De directie zou
wal al te lichtvaardig credielcn hebben verstrekt.
die gedeeltelijk buiten het terrein van de
ajzi'tihiiiiii'ii'rinii zouden liggen. Onderhandelingen zijn thans
gaande tot saneering, overneming va.n hel bedrijf
door een of moer zusterinstellingen. Kpeciaal
wordt in dit verband genoemd de Industriode
Disconto Maatschappij, de voornaamste
\odoi-landseho huurkoopbank. liet debacle van de
llollandsche Discoivteeringsbank is natuurlijk koren
op den molen van hen. die van don aanvang al'
sceptisch stonden tegenover de ;ü'bela,lingsb;uiken.
Maar Velen meeneii.dat het geval der ..l lol land se l ie"
een speciale oorzaak heeft: de/.e bank zou va.n de
zuivere afbetalingszakeil zijn afgeweken, en zich
begeven hebben op het terrein der t'injiiioiering
van voorraden bij handelaren, waardoor bevroren
credieten ontstaan zonden zijn. Hoe dit zij. het
is begrijpelijk dat de Indust rieolo Diseontomaat
schappij zich geroepen voelt de sensa.lie (o dooven.
en aldus hot prestige van deze nog jonge
hedrijfscategorie te beschermen. Al luiden de laatste
berichlen weer dat de' onderhandelingen afgebro
ken zijn.
Ken prettiger sensatie vormde de uitgifte \ a n
de a:uideoleii der Kineutieele Maatschappij voor
Kurkondornemiiigon. Ib-t succes va.n deze uit
gifte is uitsluitend te danken a.i'ii de relatie \an
deze nieuwe m-ial schappij mot de bekende
l!dgische knrkgroop. waarvan de aandeden in kor! en
tijd hun beui'.-wa.arde uisten te \ermeiiigviildigen.
Sedert de oplichting va.n de oerma.atschappij. de
Soeiéti- Indiistridle et ('ommereia Ie du l.iège.
zijn Vei-sehilleiide dochterondernemingen gesticht.
die a.Me ha-tr ka.pilo.,al konden plaatsen, drijvende
op de reputatie \an de IIK e Ier maatschappij. De
idee welke a;M> do i iai iss> '-si 011 uu ing voor dit
ma.terii'.-il ten grondslag lig! is niet onlogisch.
Kurk heeft slechts zeer beperkt e prod uct i i'brom iel i.
en hol schijnt dat de onderhavige groep oen belang
rijk deel der kurkbosseheii in handen heet't of
controleert. \i moeten de optimistische
uitla.tingen van de leiders in dat verband cum gran»
salis worden genoten, gelijk voor eenigen tijd
bij de oprichting van de Diiitscho doehlerma.a.t
schappij is gebleken. Dau.vbij komt. dat het lang
ni.'t zeker i*, da.t alle docht en na a t schappijen groot e
winsten zullen maken, zdïs wanneer hot concern
als geheel /eer rendabel blijkt, /ij. die de haute
main hebhen kunnen na.ar willekeur de winsten
ei meent reeivn in een bepaald bedrijf. Kn dan
b l i j l't er t och nog de mogelijk beid \ a n een s urn >gaa t
wanneer men de prijzen te vod wil opzetten.
In elk geval blijft men \ oorloopig a,ange\ve/.en
op l ookomst muziek.
10.
Schrijfmachinehandel
(Alle merken vaiiuf f ;ï((.?.-,
COPIEERINRICHTING
TI:i,. XMOO
\Volveustr. B-4 - Amsterdam