Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN w NOVEMBER 1928
No. 2684
EEN BOEK OVER MUSSOLINI Croquante croquetjes
Mussolini. Margh. S:irfaW, (ver.
talint/ Etten Forest) . Uity. Mij
Foreholte, Voorhout.
MK.?Ellen Forest heeft haar vlotte
pen geleend voor de vertaling van een
werk van Margh. Sarfatti over
Mussolini. Of eigenlijk maar over n kant
van Mussolini. den socialist. Laat ik
beginnen met te zeggen dat het werk
uitgaat van een geweldige bewonde
ring voor den Italiaanschen volksleider.
De schrijfster ziet in hem een tweeden
Napoleon.
Deze levensbeschrijving, die niet
een droge biographie is. maar op
illustratief-anecdotische wijze het begin
van Mussolini's loopbaan verhaalt,
stokt op het culminatie-punt. N.l.:
Na den opmarsch naar Rome.
Ook de verschillende medewerkers
van Mussolini, zoowel socialistische
als fascistische, worden op teekenende
wijze beschreven. Maar het best zijn
de trekjes, verhaald over den Duce zelf:
In Lausanne is een brug, die in het
leven van Mussolini historische
beteekenis heeft. Op de droge kiezels
onder deze brug heeft hij menigmaal
toevlucht en slaap gezocht. Op een
regennacht gebruikte hij eens een
ledige kist uit een drukkerij in de
buurt, om zich daarin op te krommen
en zoo een beetje beschut te zijn. Toen
hij wakker werd, genoot hij de onder
vinding van zijn eerste arrest. Precies
20 jaar later, in 1922. ging het Hoofd
van de Italiaansche regeering naar
Zwitserland. In Cïenève noodigde hij
de toenmalige vertegenwoordigers van
Engeland en Frankrijk. Lord ('urzon
en Poincaré, die toen toevallig in
Lausanne waren. uit. om met hern te
confereeren. Ken hooge Zwitsersche
beambte maakte zijn opwachting in
Mussolini's hotel, om samen met hem
maatregelen te nemen inzake den vei
ligheidsdienst. Deze vroeg hern. of hij
tevreden was.
..Tres satisfait. vous souveiiez-\ ous
Monsieur Ie ('ommissaire? ("est ]a que
votre police m'arrêta. il y a vingt ans".
De commissaris, die een
philosofiscfl aangelegd man moet geweest
zijn, zei: ,.("est la vie. Monsieur Je
President".
Het kan zijn dat later werkelijk de
herinnering aan Mussolini blijft voort
leven op hetzelfde plan als die aan
Napoleon. In dat geval zullen er heel
wat feiten die nu over Mussolini en de
wijze waarop hij met zijn medewerkers
omsprong, bekend zijn geworden, in
een ander licht komen te staan.
ADVERTEERT in
DE GROENE AMSTERDAMMER"
is een zin die ge dikwijls Jeest.
- " Waarom juist in de
GROENE AMSTERDAMMER..?
OMDAT het advertentietarief buiten
gewoon billijk Is. De GROENE wordt
immers bij uitstek gelezen door het beste
publiek :?door het publiek dat iets te
besteden heeft.
Ge BETAALT DUS NIET voor een
verspreiding, die drukkosten, porto en
papier kost en waarmee ge tienduizenden
lezers bereikt, die niet in de eerste plaats
tot het koopkrachtige publiek behoor e n.
MAAR HET BETAALT U in dit Wad
te adverteeren waarvan ge weet dat uu
onkosten clirekt worden aangewend om L
in contact te brengen met het koopkrachtige
publiek.
Ken teekenond voorbeeld daarvan
geeft de onlangs gepubliceerde brief *)
van Rossi aan Mussolini de dato
24 Juni '2S, die luidt als volgt:
Home. 21 Juni 1!)2(.
President,
Uit verschillende gebeurtenissen
trek ik de conclusie dat je je genood
zaakt voelt, voor het zware ongeluk
dat het fascisme getroffen heeft een
zondebok te zoeken en dat ik die zonde
bok ben. niet alleen in politiek en mo
reel opzicht, maar ook voor de straf
als voorbeeld.
Nu, voor veel dingen zijn er twee
imodig l.Ik denk er niet aan mij voor je
plannen te leenen, zeer zeker niet sinds
ik begrepen heb dat je, toen het er
vanmorgen begon uit te zien alsof ik
gearresteerd zou worden, je er niet
voor zoudt leenen om met mij samen
een oplossing te zoeken, die mijn ge
voelens als oud vriend en medewerker
zou hebben ontzien.
Wanneer een vriend mij niet direct
met zijn auto mee naar buiten had ge
nomen, zou ik zeker als de eerste de
beste burger opgepakt zijn. Indien je
gisteren of vanmorgen vroeg een offer
van mij zoudt hebben gevraagd, zoo
als ik je overigens hel) voorgeslagen.
dan had ik zeker de geste gevonden.
mijzelf ter beschikking van de justitie
te houden. Maai' zoowel jou onver
schilligheid en stilzwijgen als de door
De Hono op jou bevel in zijn verhoor
op vraagpunten gespannen strik, heb
ben mijn verontwaardiging gaande ge
maakt, zoodat ik mij van iedere ver
plichting tot grootmoedigheid ont
slagen voel.
Kort en goed - wanneer ik in deze
dagen liet: bewijs zou hebben gekregen
dat je bereid was ridderlijk en soli
dair t e blij ven. (niet alleen uit deferen
tie voor mij als medewerker en niet
zelden uitvoerder van door jou ge
laste onwettige daden, maar ook uit
belangstelling), dan zon ik mij gewacht
hebben de verklaringen af te leggen.
waarvan ik je van morgen vroeg in
kennis heb gesteld en die ik in den loop
van den dag in een rapport heb samen
gevoegd. \.l. betreffende den overval
op Misuri en Amendola: over de zen
ding van Dumini naar Frankrijk met
den door onderstaatssecretaris Fin/i
gespekten buidel; over den overval op
(Vsare Formi; over de demonstratie
voor de woning van Nitti die op plun
dering uitliep; en over het ingestudeer
de ..protest" tegen de oppositie in
Foschi.
Het is onnoodig er nog op te wijzen
dat je, wanneer je je door cynisme, en
onachtzaamheid zoudt laten verleiden.
mij op mijn vlucht met physiek geweld
tegemoet te treden of. indien het on
geluk dat zou willen, overgaan tot mijn
arrestatie. -?dat je, dan zelf een ver
loren man bent en niet jou de heele
Partij. Want ik hel) er voor gezorgd
dat een uitvoerig en rijkelijk
gedoeumenteerd rapport in handen berust
van vertrouwde vrienden, die zoo
noodighun plicht zullen kennen.
Het is niet uit eigen belang, maar
terwil'e van de zware verantwoording
die het Vaderland ons oplegt, dat ik
het van het hoogste belang acht. een
mogelijkheid te vinden dat wij on- op
de een of andere wijze kunnen ver
slaan. .Maai- IK l is ttita jou. hiertoe liet
initiatief t e nemen, omdat jij het Hoof.!
van de Hegeering bent. terwijl ik. nu
ik in de vlucht mijn heil /nek. me/elf
op< :l'l't-r om jon 1 e redde!i.
('.-?M' ? l!o.-i
door Alida Zevenboom
W 10KT u wat mij in den laatsten
tijd zoo is opgevallen? Oat er
steeds meer jubilarissen zijn die de
helft of meer van de hulde die hun
gebracht wordt, op rekening zetten
van hun vrouw. Uat vind ik echt mooi.
Heeft u van zoo iets vroeger gehoord'!1
Toen beschouwden de heerert der
Schepping het als van zelf sprekend
dat .-/; zich alleen verdienstelijk
hadden gemaakt en hoogstens mocht
mevrouw meeklinken of zich
uitslooven voor het feestdiner. Alsof wij
vrouwen het niet waren die van een
man maken wat hij is ! De vorige
week heeft een verdienstelijk muziek
criticus zoo heb ik tenminste in de
krant gelezen - gejubeld en hij bracht
van de hulde hem gebracht. tiO p('t..
over op zijn vrouw. Uat is te begrijpen.
Stel eens dat mevrouw aan den voor
avond van een belangrijk concert het
eten liet aanbranden en de criticus
ging met een verstoorde maag en dito
humeur naar het concert, is de kans
dat de violist of de zangeres er dien
avond bekaaid afkomt, niet groot''
Wij hebben korf achter elkaar een
burgemeester, een paar professoren
en een dokter gehad, die plechtig
verklaarden, in het bijzijn der
opteekeiiende journalisten, dat zij veel
aan huil vrouwen te danken hadden.
Ken I iurgemeest er die de begroot
ingsdiscussies ingaat met een onschoon
overhemd aan. een professor, die zijn
inangurale rede houdt met laaien in
y.ijn sokken en een dokter die merkt
dat zijn opereer-messen gebruikt zijn
in de keuken bij het visehschoonmakeu.
/ijn 75 p<'t. minder waard dan htm
collega s die goed door hun \'rouwen
verzorgd en bezorgd zijn. Daarom
vind ik het /.(M) vreemd, dat in dagen
van verkie/.ingsst rijd /.i >o weinig vrou
wen /.ij aan /ij met hnn man strijden.
Ik ben tot tranen toe geroerd geweest
bij liet Ie/en van alles wat de dames
Iloover en Smith voor hnn mannen in
de fgcloopen maanden hebben gedaan
en terecht, zou ik zeggen, al was het
alleen maar omdat geen verstandige
vrmiw haar man alleen laat. vooral
niet laat gaan naar vergaderingen
waar veel andere vrouwen komen.
Dat is de zedelijke kant van de zaak.
maar de materieele moet tl niet ver
geten, of is het voor mevrouw tegen
woordig ook niet van belang of de
inkomsten van het gezin vermeerderd
worden met een vijfduizend gulden
voor het Kamerlidmaatschap, of de
acht voor een wethoudersbaan. plus
het pensioen eii straks het pensioen
voor mevrouw en de kindertjes?
Wat zei meneer /.achie Jansen zoo
mooi in den Kaad van de week.' Dat
wij meneer Ketelaar niet als wet
houder willen missen en waarom is
meneer Theodoor .Matthieu zoo popu
lair? N< rgens anders door dan dal
Tnevroiiw hem in zoo vele plechtig
heden zoo sympat hiek ter zijde staat !
l' zou ook eens zien waf er een
Verteedering in de verkiezillgszedell
zou geschieden als de dame.s-echt ge
noot en mee oj) het podium u'inu'en en
meneer, als hij mocht blijft steken.
souffleerden, hem het glas Miikerwnt er
inschonken en hem. na afloop steviu
inpakten. Kr is niets uat zoo op <je
fantasie \,t;i een \roti\'. werkt aK een
tafereeltje van !nli-elijkli' id * n waar
om llel) ik altijd /oo geMUeepl Illei
domin- \braham Kip.per en diii/.en
den met mij".' Opllda! U'lj UisteM dal
gewarmd, voor hem klaar stonden en
niemand anders zijn groeje mocht
klaar maken dan zijn oudste
dochterIk hoop nu maar dat wij straks, als.
het zoover is. in het ochtendblad niet
alleen foto's zullen krijgen van burge
meesters in hun huiskamer, maar ook.
Kamer- en Haads-candidaten te mid
den van hun gezin. Dat kan werkelijk.
aandoenlijk worden. Meneer Jan Duys
spelend met de poesjes van inevmuw.
meiieer K raat aan het. orgel, omgeven.
door de twaalf kleine Braafjes en.
mevrouw .Braaf met de breikous..
meneer David Wijnkoop met de
tweelingen op zijn knie aan het
paardjerijdeii en meneer Theo een net
mopje tappend ten aanhooiv van.
mevrouw, bezig een borstwarnier voor
hem te naaien, en de gedienstige die
het theeblad binnen brengt.
Van hoeveel politici wordt niet
achter de hand verteld dat het eigen
lijk mevrouw is die zijn redevoeringen.
maakt en u moet niet gering denken.
over het aantal vrouwen die ei- ver
antwoordelijk voor zijn dat meneer
een eandidatuur aanvaardt.
Wat komt er nu terecht van zoo'n.
man als meneer Ktaiiislafski. die o|>
mijn beneden-suite woont ' Kind
noch kraai, altijd vreemden om zich.
heen en nooit eens een ziel aan wie hij
zijn hart kan uitstorten. Wat zou een
goede vrouw van zoo'n man niet
weten te maken? Mannen zijn kinde
ren. .Ie moet ze bij de hand nemen..
andeis komen ze nooit waar ze we/en
moeten en dwalen alsmaar af. Kn dan
nog eigenwijs ook en lief altijd beter
\\iIlenweten.Wjiaruit u alsjeblieft niet
moet afleiden dat ik zijn hand zou
nemen als hij mij het puntje \;o> zijn
pink uat'. 7,oo is Alida gelukkig niet
Nieuwe Uitgaven
H. ./. 11,-ijni'x, //- ./?
.\i'»r</Itiilln i/ilxrltr irri. . \ ni^tci'dti in
1!)2X. .V. l". Hnr/.-liinut,-/
II'. t< a llurc.
Ds. lleijnes heeft llleer boeken
geschreven in het genre van dit «el-k, en
in n da.arva.n heeft een vriendelijk
recensent hem vergeleken bij den
schrijver va.n de Camera Obsrura.
Ik geloof niet. dat de schrijver ijdel
genoeg is o:n dit compliment zoo
maaifi.' a.ccepteoren (het. is dan ook geen
kleinigheid), en zijn. Werk markt een
veel te natuurlijken indruk, om hel. ook
ma.ar een oogcnhlik te veronderstellen.
Maar wel is het boek een natuurlijke.
uitlooper van <le predikant) n-knnsl
der l !)e eeuw. die vrij wat nn-ei- ;_oe<l--.
heeft voortgebracht dan niei,.
nver't algemeen, sedert 'SO heeft willen
erkennen. Ik laat hier min ..i'
nieeise lie 'er ? ? 'J;>i( il V i 'i. "'s d i" \ ,ri
Van Kedeii tegenover Ten Kale. ter
zijde, eii/u ijgeveiieensoN er den hemel
bestormer Hr..m. die in meer dan een
geschrift, de protestant si'h e l il t e ra t
uutvan de v eerl i ge r jaren dood \\ i! pi-aten.
Kr \\a.s werkelijk heel uat L,.'-d- bij
lieets. V,"!i Koelsvelll. II.'.e! 'k.
Teil Kale ell \Y:l ( >o<t elV.ee. l ' -. l
leijnes sluit in zekeren zin bij d-i; _oei|,
: an : hij i- doinine,. en hij - eh; ':|!'t :-? 'c,l.
Vis hij eeil tikje ueltianii ree'-dheid.
albij \ . i]) ..l let jiDlgellt.j.- \ ld- l ! .' ^ cel
af te leggen, kan de recensent . de- \:"<
de (';iniera -.prak. misselij.-ii "..,?!, ijo^