Historisch Archief 1877-1940
No. 2684
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 NOVEMBER 1928
Vooraanstaande
persoonlij kheden
door Melis Stoke
HET is voor mijn prestige tegen
over de lezers van dit blad nood
zakelijk dat ik mededeeling doe van
het overschrijden van een mijlpaal in
mijn leven. Men zooke hierin geen
l.edekte poging om te geraken tot een
jubileum-huldiging met eere- en uit
voerend comité, gevormd uit de
hoogsten in den lande. Niets ligt mij verder.
Bescheiden en rusteloos wensch ik
voort te arbeiden ook aan gene zijde
van den hoogei' bedoelden mijlpaal...
De lezer kent mij als een man van vele
woorden, maar van weinig daden, en
deze reputatie zou ik voor geen goud
willen verliezen, ook al niet om der wille
van mijne Mathilde die in een reeks
van gelukkige huwelijksjaren hare
levensbeschouwing op deze stelling
heeft ingeschoten.
De mijlpaal nu bestond in eene
uitnoodiging om, als vooraanstaand
persoon, mijn oordeel over een bepaal
de aangelegenheid kenbaar te maken in
een periodiek. En niet slechts dat:
men vroeg mij bovendien vergunning
tot het afdrukken van mijn goed ge
lijkend portret.
Men begrijpt mijn zelf strijd. Aan
den eenen kant scheen het voorstel
aanlokkelijk. Niets toch schijnt tegen
woordig de meest uiteenloopende per
soonlijkheden op allerlei gebied te
weerhouden van het aanvaarden van
uitnoodigingeri tot het uitspreken van
een oordeel met portret. Talrijke ge
denkboeken bevatten dergelijke niets
zeggende algemeenheden met portret
ten en handteekeningen. De vooraan
staande persoonlijkheden kunnen, naai
de practijk uitwijst, bij gebreke van
een eigen of nieuw gezichtspunt, vol
staan met het resumeeren van gang
bare algemeenheden, culmincerend in
wenschen waarvan de vervulling veilig
onttrokken blijft aan de waarneming
der thans levende generatie.
Wat ware dus eenvoudiger om. ge
promoveerd tot vooraanstaand per
soon, dit procédétoe te passen ....'.'
Aan den anderen kant bekroop mij
de ziekelijke aarzeling voor het neer
schrijven van profetieën en weiischen
waarvan de ongegrondheid en kort
zichtigheid gecontroleerd zou kunnen
worden door mijn achterkleinkinderen.
Het is mij eene ondragelijke gedachte.
dat over zestig jaren in de geboorte
registers namen zouden kunnen wor
den ingeschreven van onschuldige
kinderen, die zich te eenigertijd zouden
kunnen schamen voor de
publicistische uitbundigheid van een voorzaat
die zich als vooraanstaand persoonlijk
heid onvoldoende zelfcontrole had op
gelegd.
Deze laatste overweging gaf den
doorslag: geen persoonlijke ijdelheid
zou, vastgelegd door den critiekloozen
arbeid van zetters, drukkers, papier
fabrikanten en zincographen, voor het
PEIMA
nageslacht worden vereeuwigd. Met
vaste hand weigerde ik aan het verzoek
te voldoen, desondanks hoe zwak
is de mensch het feit registreerend
dat ik mijn passe-file tot de gelederen
der vooraanstaanden had gekregen.
Nu moge ik op deze plaats met. na
druk het misverstand den kop indruk
ken dat ik, door deze regelen, alsnog
eene gelegenheid tot ventilatie mijner
klein-menschelijke ijdelheid zou heb
ben gevonden. Niets is minder waar
dan dat. Ook tracht ik niet dooi' deze
mededeeling meer gezag en klem bij te
zetten aan vroegere of toekomstige
beschouwingen. Integendeel, ik heb
dezen weg gekozen om mijne lezers te
waarschuwen tegen het hechten van
eene overdreven waarde aan de be
weringen van vooraanstaande per
soonlijkheden in het bijzonder en de
mijne in het algemeen.
Een vooraanstaand persoon, beste
lezei en ik heb thans het recht zulks
met kracht van ervaring en met het
gezag van lidmaatschap dezer cate
gorie te verklaren weet weinig
meer dan.. .. laat ons zeggen U.
Ik, als vooraanstaande persoonlijk
heid, durf met de hand op het hart te
verzekeren dat in onze geselecteerde
kringen van bevoorrechten, dezelfde
misverstanden, ijdelheden en
onkundigheden heerschen als in de kringen
van bescheidener intellectueele allure
van mijne lezers.
Wij vooraanstaande persoonlijkhe
den, o ademloos luisterend gehoor dat
onze duizendmaal gepubliceerde trek
ken droomcn kunt. wij ondergaan.
evenzeer als gij de alledaagsehc en een
tonige behoeften van eten. slapen enz.
enz. Kn wanneer ik het de moeite
waard acht dit hier vast te leggen, dan
is dit mede ter rechtvaardiging van
mijne .Mathilde. die sinds den dag van
mijn toetreden tot de vooraanstaanden
geen verandering heeft gebracht in
hare houding ten aanzien van mij.
tenzij dan dat zij daarin een ongezoch
te versterking heeft gevonden van
hare op gezette tijden terugkeerende
rapporteeringen omtrent dr ont
dekking vaiimijn ..eigenlijken aard".
Op gevaar at', lezer, dat ik van l" of
Uwe kinderen men late dit nummer
niet slingeren in de huiskamer!
cynici zou maken, herhaal ik dat het
beeld dat gij u geschapen hebt van ons.
vooraanstaanden, niet aan de realiteit
beantwoordt.
Onze schoenen worden niet beter
gepoetst dan de Uwe, en wij hebben
geenszins den voorrang bij tramhaltes
of schouwburgt'iles; onze crediteuren
hebben niet meer geduld dan de Uwc
en niemand uit onze naaste omgeving
wordt verblind door den glans dien wij
naar uwe bescheiden milieux uit
stralen.
Kr zullen er wellicht zijn in de krin
gen mijner mede-vooraanstaanden die
mij deze regelen euvel zullen duiden.
en opmerken dat ik te kort schiet in
waardeering voor de eer tot de geeste
lijke crème de la crème te bchooren.
Welnu, lezer, en hierin ligt het hero
sche van mijn artikel, ik aarzel niet
te verklaren dat ik, ondanks de klove
die ons thans voortaan en voorgoed
scheidt, mij voelen blijf een der uwen.
voortgekomen uit uwe schamele ge
lederen, en, fier op die afkomst, schrap
staande tegen de in mijne tegenwoor
dige vooraanstaande omgeving
heerschende ijdelheden.
Uit het kladschrift van Jantje