DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 17 NOVEMBER 1928 Vrouwen over mannen Mr. P. Droogleever Fortuyn RUKGKMEESTKR VAX KOTTKRDAM DOOK W. van Itallie-van Embden IN Rotterdam, het. van binnen, indrukwekkend stadhuis; gangen dooi', trappen op: langs bode's ? 'il portier: de wacht sa Ion .... /iezoo. aangeland bij den burgemeester. Ken. prachtige zaal-kamer. Huini valt liet daglicht binnen van drie zijden. In ? den erker glanzen bebloemde planten welig-frisch. Ken streng bureau in den eenen hoek: verder zitjes ? die iiooden tot kout. Wij zetten ons voor 't vlam mend haardvuur. Xijn dadelijk op ons gemak, ? allebei. ,.Ken groot e verandering voor u. bij uw Kamerwerk vergeleken". ..Kwam in de Kamer in '25. De verhouding 'tusscheri de leden Ls er plei'zierig. Veel kritiek, maar vriendelijk tegenover elkaar. Dat lange passieve luisteren vermoeit. Hé! Hier mag ik weer actief y.ijn! Herinnert me mijn wethouderstijd. Kil je vindt zooveel mede-werkers: oude getrouwen: spe cialisten. Als je open staat, kun je 'n massa kennis ? upstekeii". ..l" werd geboren in Rotterdam." ..Maar ben er nu al weer 10 jaar uit ! Heel weinig i banden bonden me meer met de stad". ..(' had t niet gedacht er ooit weer te komen?" ..Nooit. Kreeg al gauw 'n goeie praktijk in den Haag; die nam me in beslag. Nee. ik kwam niet op '11 bestaand kantoor. Zette 'n bordje' aan de deur, en ging zitten wachten. De eerste jaren maakten ?de cliënten geen queue. . . . maar de zaak groeide." ..Kn in de politiek. ..." .Belandde ik door 'n toeval. Kom 'n vergadering binnen van de Liberale l'nie: daar wordt me ver telei: ..Je bent caiididaat voor den raad." 'k Maa.kte bezwaren: ze werden 't zwijgen opgelegd. Dus kwam ik 111 den raad: in '12. De Liberalen deelden toeii nog zoo'n beetje de lakens uit. Ik praal maar recht door. Wilt u op zijwegen gaa.n. geef het dan ? aan." ..Na een jaar was u al wethouder." ..Veel te gauw. Van nature ben ik niet ambtelijk aangelegd: kende 't loopen van de machine niet. '11 Groot nadeel. Ileb geprobeerd 't in te halen." ...Maar al te gauw kwam de eiorlog". ,.\Iij werden ele crisis'zaken toegewe'/en van ;:lle ? .departementen. Ontelbaar aantal vergaderingen geleid. Veel geleerd. Heb elikwijls maatregelen ?moeten nemen, die ik liever bad overgelaten aan 't particulier initiatief, fn abnormale tijden heb je..geen keus. Reusachtig interessant werk". ,.Zal u toch wel vermoeid hebben. ! ..Xa (i jaar dacht ik: stop. Xu is 't welletjes. Moest eens van die spanning at'. Wem reizen. Ja. . . . ?sterft Juriaan Ke>k. In ns twee- liberale' wethou ders weg.... ging meitilijk. Heb me> late-ii over"halen. Ben nog 4 jaar gebleven; riu: als wethouder van Openbare Werken en Volkshuisvesting. Da.t ? eischte mijn volle werkkracht. We' bouwden -10(1(1 ?woningen per jaar ! Heerlijk 't te rnogen doen. Dank zij mijn collega's heb ik haast al mijn plannen kunnen volbrengen". ..Kr werden er toch ook wel afgestemd in den raad?" ..Herinner me maar twee keer in al elie' jaren. Klinkt bespottelijk weinig. Kr was \ e-e'l hulp en goede wil van veel zijden." ,.l" werd toch we'l eens aangevallen?" ..Dat is pleizierig ! span je je in tol 'l uiterste om klop terug Ie geven." ,,Openbare \\Yrkcn lag meer in uw lijn dan Fiiiantién". ..Nee. 't Was moeilijker, 'k Ben geen technicus; heb te weinig vakkennis .Wat mij bekoorde is: din gen tul stand brengen. Stadsuitbreiding. Stads verkeer. ,Ie kunt veel bereiken als 't je gelukt 'n aangename sfeer te schep" - 't woord werd te loftuiterig bevonden ? ..te hebben, l )e raad kreeg weinig van me los. Maar ook weigeren kan in hoffe lijke i vorm geschieden. Dat had'n ouder raadslid me geieerd: doe nooit 'n toezegging, die je niet houden kunt. luimen een jaar zou je onmogelijk y.ijn". .l"w advocatuur:'" ..Onmiddellijk uitgescheden toen ik wethouder werd. Anders krijg je nienschen op je kantoor, die hopen daarvan te prot'ifeeren. Geeft verkeerde toe standen. \\ at is er? ('ome in ! 'n Mijnheer verscheen in de el'.'iiropening: trok '/.ich dadelijk terug. Gemeie-delijk-stalig '/at buigemee^te'r in zijn easvchair. De uitdiukking van zijn gezicht bleef merk waardig twee-ledig: jo\ iaal n trotseh: blijmoedig n zorgelijk: glimlachend n. streng. Als licht en schaduw wisselde liet over de trekken. Hinneii 't gey.ichtsvlak. - -zeer regelmatig van bouw, omrand door bescheiden golvend haar lagen eliepgeborgen de oogeii: neus en mond weinig uitstekend. 't Hoofd leek daardoor klein, en was toch groot door den ruimen, ronden achterbouw. ,.\' hebt uw reis tóch nog gemaakt". ,,In '2.'i trad ik af. Hat dadelijk in den trein ! Ook om dat gezeur te coupeeren van: .,blijf nog". I rul ie gezien, Amerika, China. Kijk eens: je kunt blijven, werken tot anderen, gaan voelen : ..hij takelt af. maar 't is zielig hem te laten vallen...." .Moet ik niets van. hebben. Kies 'zelf je oogcnhlik. Kn veel lokte me. Voor eigen studie, voor muziekhooren. . . . geen tijd gehad. Die ontbering begon me te vervelen." ..Na uw reis kwam u. opgefrischt. iu de Kamer, die minder inspa.nning eischt. .Bevredigde het poli tieke leven u?" ..Niet volkomen, liet is in Holland zoo vreemd met godsdienstige lijnen doorsneden : de part ij ? verhoudingen dekken de levensverhoudingen niet." ..l" behoort tot den linkervleugel van uw partij." ..Dat handicapt me niet. 'l Blijft toch óók de partij van Borgesius; van Lcly. Staat niet alles je aan? je loopt niet weg. Dan juist, duw je'haar den verkeerden kant uit. Kn in alle partijen zijn nuances, die; uit elkaar wijken." ..'k Vrees dat u. wat inspannend werk belrel'l. hier. als burgemeester, bent gevallen van Scylla in ('haribdis !" ..Vrij Keker, 'k Men nii weer bereid mijn volle kracht te geven. Heb 't in huis gemakkelijker: de kinderen 'zijn groot. /oola.ng die opgroeien, moet. je met 't gezin meeleven. Als ze me dit 1O jaa.r eerder hadden aangeboden, zou ik geweigerd hebben, om de kinderen niet uil hun omgeving weg te rukken. ..Vond uw vrouw 't aa,ngena,a,m na.ar hier te ga.a.n?" ..'k Heb haar de beslissing overgelaten, /.e /.ei: je moet 'l aannemen." ..Mag ik dat vertellen:-" ...Natuurlijk." ..Wa,s u van jongs af aan bestemd voor de stu die?" ..Och. ouders vormen zich illusies van 'n kind, dat mee kan. 'k Vond st inleeren pret t ig. Maar eigen lijk eerst in bestuursfuncties heb ik werk gevonden. dat me volkomen bevredigd heeft. Advocaat zijn bestaat voornamelijk uit het oplossen van geschillen. ik houd nu er van bouwen dan van dempen." ..Kn dat is u gelukt. Ook de sport interesseert n." ..In mijn jongensjaren veel gedaa.n. Buitenleven is fijn! De open lucht in. Voor ons dichtbevolkte land zoo noodig. 't Verkeer op de wegen wordt ge vaarlijk. .Men zegt: de llollandsclie jeugd is ba.ldaelig. Maar wa-ar moet /e blijven? (leef open ruimten. Hoeft niet duur te wezen. Da.t. ze veilig zijn. de moedel' met den kinderwagen, de builende rakkers." ..Kunt n in Rotte-rdam 'n ta.ak vinden '. ..In 'n stad leven is toch al onna.t inirlijk. "n (ioed gevolg van de crisisjaren blijft : het woiiingvra.a.gst uk staa.t in '( midden va.n de aandacht. Kr zijn ual uit wassen, wie werkïma.akt touleti. nia.ar. . . . 'n betere huisvesting voor 't volk kan niet Lienoeu Livwaardeerd worden. Hoe kim je \ei-uaehteu «i;;.l ..nienschen" voort komen uit hokken. < l ii ? i n e.T \ ' ?> >r beesten lijken? 'il Goede huisvesting tilt de heele maatschappij op hooide:' niveau. ..Ook daarvoor znll n hier 'n ruim \ eld \ inden." ..Ben nog niet gein.eg op de hoogte om 'l ie weten. In elk geval. . . . als hier niets te doen was. zat. ik hier niet. l'iterlijke glorie inteiv-seert me niet. Als men u vraa.gt wa.t'ik in Rotterdam kom DE KEUZE UWEQ MEUBELEN 15 NIET VOLLEDIG, ZOO U ONZE TOONKAMERS NIET HEBT GEinmnitiiMniuiKittiMini MiSKËR IpsPARKSTRAAT IVJDEN MAAG doen ? \\ erken. Of ik s la.a,g.... is iet s anders." Streng ging de hand óp neer: twee keer. Altijd bij de woorden waaruit 'n innerlijke daadkracht breekt. Als n slinger, die tien levensgang regelt. ,.IT voelt u nog in volle kracht?" ...la. Voelde ik dat niet. ik mocht niet beginnen. De factor van leeftijd wordt verkeerd beoordeeld. Dit werk is tweeledig: je moet friseh zijn, niet over stelpt worden : maa.r ook: kunnen omgaan met rneii?chen; ervaring hebben, 'n llool'deisch voor succes. Vruchten van. den rijperen leeftijd, 'n Geniaal jong merisch kan met 2,'! jaar Professor worden: 'n sociaal leidsman moet eerst examen doen in de levensschool !" ..l" krijgt '11 last igen ra.ad." ..Waarom zou déze raad lastiger zijn dan elke andere, in 'n groot e gemeente met veel schakeerin gen.? Ik zie daarvoor geen enkele reden. De raad ? 'n groot, orkest: ieder instrument heeft zijn taak: de dirigent voegt ze tot 'n geheel, /orgt dat gén deel emevenrodk'- uit komt ten koste va.n de andere. . hij zelf ook niet ! ..Maar 't wantrouwen van de ..rooden" in de bnrgerpart ijen ?" ..'t /ijn toch a.lleina.ül nienschen. Ieder normaal mensch uil meewerken. Xekcr. Volkomen waar. We hebben samen n doel: de gemeente vooruitbivngen. Op die basis kun. je samenwerken. De leider heeft nooit 't recht den raad in te deelen in zwa.rte en blanke scha.pen". ..l w voor-voorganger was 'n a.utocra.a.t". ..Daar kan ik niet over oordeelen. Mijn op\ a.tt ing is: de tijden van t persoonlijk regiem zijn vooibij. De ta.a.k va.n den burgemeester is: a.mblenaren en raad brengen tot l Uil p( 't. product ie. Kunog 'n factor i^ e' dien we niet \ erget en moet en : er bestaa.t nog zoo iets als een burgerij ! Als die de i raad heeft afgeva.a.rdigd. ma.g ze 't daarbij niet laten. 7,e behoort in de gemeenscha.]i meer bela.ng te stellen dan, zoet of zuur. belasting beta-len. Ander:; miskent, 'ze ha.ar plicht. De leiding moet trachten die belangstelling t e krijgen en te houden". ...Men zegt : Rotterdam kreeg 'n liberale?) burge meester, omdat ..rood en zwa,rl" elka,a,r in even wicht houden, en hij dus uit die groepen, niet kon gekozen worden." ..'n Verkeerd begrip. Is 't dan de vraag: wat wil de burgemeester? in tal van vraagstukken zal hij moeten nagaan: wat is de geest, va.n de bevolking? Kn dienovereenkomstig; handelen. Ook al zou zijn. eigen opvatting anders willen. Wie zoo niet. voelen kan. behoort hier niet te zitten". De hand gaat op neer; op neer. ...Mag 'n geheelonthouder ..plaatselijke keus" l'oreeereii? een Xondagsheiligaa.r zijn inzicht door zetten? 11 ij kan alleen ton uitvoer brengen wat in de bevolking, in meerderheid, leeft. Dat kan hij aanvoelen in orga.nenals: de raad: de pers: 't vergailer-vve'/en. Dunkt u ook niet?" ..l' ziet uw weg wel duidelijk voor u. Dank u zeer voor uw cursus in: tank en plichten \an 'n modern nlagist raat !' De Hofstede OUD-BUSSEM" zendt U eerste keur Roomboter met Rijksmerk per postpakket. TELEFOON 139. POST-ADRES NAARDEN.