Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 NOVEMBER 1928
No. 2686
Na j aar ss tor m
door Melis Stoke
JUIST op den dag dat Nederland
zich heeft opgemaakt om den
jiolitieken storm-in-een-glas-water van
J 918 te herdenken, en in dit verband
de dappere landstormers. stak een
storm op waarbij die van de
bourgeois?partijen tegen Troelstra niet meel'
?dan een vriendelijk tochtje was.
De storm is een grillig verschijnsel.
dat slechts zekeren regelmaat schijnt
te kennen in de tijdstippen van zijn
verschijnen, en in de noodzakelijkheid
?om telkens en telkens weer het dak
van de kerk van Borculo tot centrum
van zijn aanvallen te maken.
Maar dit jaar heeft de November
storm, blijkbaar in verband met de
landstormjubilea. toch een toepas
selijk grapje willen uithalen. In het
algemeen beperkt hij zich tot de
gewone baldadigheden, als daar zijn
het ontwortelen van woudreuzen, het
wegslaan van daken en het op drift
jagen van schepen. De traditioneele
Ford-auto wordt onder een vallenden
boom vernield, iets wat altijd weer de
verdenking doet opkomen van een
misplaatste reclametruc, en de gewone
verwarring wordt gesticht tusschen
de gangbare begrippen van roerend en
onroerend zonder dat het notariaat of
andere verwante wetenschappen zich
daardoor van de wijs laten brengen.
Dit jaar echter heeft de storm.
naast de langzamerhand afgezaagde
kwajongensachtighe'din >t h -t kerkdak
te Borculo. nog wat anders willen
vertoonen. Natuurlijk moest dat te
's Gravenhage gebeuren, waai' ook de
tienjarige herdenking d.-r uit nood
geborenen plaats had.
Kn wat lag meer voor de hand dan
dat de storm het Duitsche reuzen
circus Strassburger voor zijn allegorie
uitkoos ....'.'
In November l SUS hebben wij den
.geheelen storm in een glas water te
danken gehad aan een Duitseh circus
dat zijn dressuur vlak ten Zuiden van
onze grenzen demonstreerde. Tien
jaren later konden wij de Duitsche
dressuur op eigen grondgebied zien.
De gelegenheid was voor den storm
al te mooi. Hij wierp zich op het
circus, scheurde de tent aan flarden
en noodzaakte het Nederlandsche
'umin iiiiiniiiitiiii D i miiimiiiiimmiiii
i Adverteert in <*» c*"
| DE GROENE
dan bereikt u liet
l beste publiek s-s cx>
\ <^ ALLE STUKKEN
i voor de
aclmiiiij stratie te ricliten
j aan de N.V. De
j Groene
Anisterj dammer,
JXeizersj gracht 333 (^ c^
leger de Duitsche gedresseerd.' wilde
beesten in zijn kazernes een onderdak
aan te bieden. Leeuwen, tijgers.
ganzen en dikhuidige olifanten trok
ken de kazernes van het llollandsehe
leger binnen.... alles vanwege den
storm. Beter grap had de storm ni-t
kunnen bedenken. De doortocht door
Limburg werd op die wijze op de
kostelijkste wijze herdacht. Hel \vas
een optocht om nooit te vergeten.
Het schijnt dat de heer Wijnkoop
met afgunstige oogeu het binnen
trekken der panters en beer-en in de
Haagsche kazerne heeft gadegeslagen.
binnensmonds prevelend dat hij tien
jaar geleden die kans gehad moest
hebben.
En Mr. L'. J. Troelstra. die buiten
zijn wil of voorkennis ter gelegenheid
van den dag tot Novemberheld ge
promoveerd was. heeft het hoofd
geschud toen hij vernam dat de wilde
dieren zich gekooid en gekneveld naai
de kazerne hadden laten brengen, en
heeft in het negentiende deel van
zijn levensherinneringen aanget eekend
dat mensch noch dier gehoor weten te
geven aan de duidelijke wenken van
de natuur, zoodat, wanneer deze het
storm-signaal geefl. menschen en
dieren aan niet meer dan een tochtje
gelooven . . . . hetzij naar het l.oo of
elders.
Het kon niet anders of de storm.
die zoovele machtige woudn-uzi-n en
daken van soliede loodsen velde.
moest ook andere slachtoffers maken.
Wij hebben nu niet het nog op
gestrande schepen, maai- op Mr.
/inimei'inan. den oud-burgenu-estc-r
van Hotterdam. en andere kracht
figuren die wortelen in den bodem va';
ons vaderland.
Het is waar maar bedroevend, maai
de feestdag der uit nood geborenen.
de dag van de vernieling van liet
Duitsche circus, moest ook andere
verrassingen medebrengen. Want.
gelijk het geschied is dat onverplaat sbaar
vermeende voorwerpen door den
storm op geheel onverwachte plaateen
werden gebracht, zoo moesten ook
machtige en sterke mannen het
ontgelden.
De storm voer door de dagbladpers
en dreef den man die tien jaar geleden
burgemeester van Rotterdam was van
zijn voetstuk en aan de voeten van
liet gepeupel.... Kn met een speelsche
gril joeg de storm de figuur van den
Troelstra van tien jaren geleden naar
eene onwaarschijnlijke hoogte. . . . zóó
hoog. of het kon niet anders of de
bourgeois moesten hem daarvan doen
neertuimelen in hunne bladen ....
Zoo joeg de storm alles dooreen ....
Kn toen is hij. zooals iedere be
hoorlijke storm, weer gaan liggen ....
De Duitsche gedresseerde wilde
dieren verlieten de llollandsehe ka
zerne, en Mr. /immermun beklom
weer zijn granieten niachtsziiil in de
pers. en de uit nood geborenen werden
weer doodgewone menschen. en Mr
Troelstra en de zijnen werken weer
voort aan de vervolmaking van luin
storm-waarschuwingsdienst. en Wijn
koop stormt weer gedurende de :!i>.">
dagen per jaar waarop de natuur dat
niet doet ....
Het wachten is nu maar op de
grappen, die de storm het volgend jaar
zal uithalen bij den elfjarigen ver
jaardag der uit nood geborenen ....
Want dat zal nu eens een aanleiding
zijn voor grappen van onzen jaarlijk
se hen Xovernber-land-storm ....
De tropische Stad
Eencombinatie van oud-Indischgasten heeft het voor
nemen in Holland een Indisch wooncentrum te stichten.
Zhig mij nu. Muze. ran de jongste, onzer steden,
de blanke Iropeiixtad aan IJ snel. Vecht of Zaan.
n:aar de ottd-htdixchgaut zijn goede tro/tenzedcn
zij 't onder gratnee, lucht getronv: blijft toegedaan
en niemand <iu>istoi,t geelt door eigenaardigheden.
Des morgens kieart roor rijf f/nat hel gehucht f>nlicaken.
De meid in 't ttijgebouic schiet fliikx een xarong aan
om <>i> haar hontukoo/rnnr de koffie te gaan maken.
Haar meester* zijn aen'oon on\ rijf aitr op te staan
om /tel genot ran 't sehemerings/iretcc* Ie smaken.
Dan biedt een boerenkneehl. gchnïkl. mei bloote roeten.
en met een bonte/t doek om 'l blonde liooid geL'noofil.
zijn baas den morgendrttnk. En omlern'ijl begroeten
de meitien haar merronn'. die 111 haar naehlpon 'oo/it
en nil/'oe/fl dat ze 1,'ii'Cf en /n/.s.si halen moeien.
-Yoiy heersefif de tri nlernaehl. Maar /iloeleren en jilassi'n
klinkt n il een hok. gei>/aat»t niel ver run 't irooiirerblijf.
J)<tar ija'jn ze. een rota' een. zich op hun sloffen tcassehen
en storten t frater zieli /nel emmer* orer 'l lijf.
D(fn stort meneer zich ojt zijn krant en nafterassen . . . .
Zoo tegen eenen al* de dat/taak is gektreten.
dan tcordt, nog róór de bier-, de borrelflescli ontknrkt.
en ijfial mi'n rijxt en ki/i en specerijen eten
die door de keukenmeid, in 't bijgebonir, gehurkt.
zijn toebereid. . . . maar hoe. . . . dat hoeft geen meiisch Ie leeten . . . .
Dan gaat de nlad in rnst. tot. tegen ktrart roor rijven,
ze irederom on/icaakt. . . . om eerder nog een lijd.
//redes alti elke stad. tcat aan den gain/ te blijren
m/'t kletsen bij de thee of «/> de sociëteit.
en (tehterkla n en keet en kfrebbelen en kijren....
}\'ant --?- iral de tro/ieiistdil ran andere onderscheidde.
n<et tn de kenze ran faiar liefste tijdrerdrijl. . . .
Ten aanzien daarean is ze tits /ireda of f.enlen.
en (Uidrroar lioeif uien niet een e.iira-iro.inrerbliff
den lttdixrltgasli >i ten genen' ,'// /r in/ilt n. . . .
M K l, l S STOK K.
Van de Oostzee tot Stamboel
door Mr. H. G. Koster
\'an de Onxlzie lul Sl</mboel I)
is de tiiel van een leerzaam u ei-kje.
geschreven dooi- Mr. W. ,1. \ an Halen.
Ken eigenlijk r.-iiverha:1.! is <lit niet.
MeH ZOU het Veeleel- een id.-a:il
;t.-ll'ilrijkskundebi iek kunnen noemen. In
t weehnnderl /.(-sti1.;' blad/jjilen di-'.iks
geeft, de schrijver ons een overzicht
van het v<>lken- en statenmo/.aiek \"an
()o«t-lMiro))a in het algemeen en van
den .Balkan in het bizonder. Iteeds
dadelijk treft de liandige. weten
schappelijke indeeling der j-tol'. K<'ii
zuiver geografisc;h overzicht gaat
vooraf. Daarna komt een vluchtige
kijk op de. historie. Vervolgens de
eigenlijke land- en volkenkunde. Dan:
de staatkunde en de economie. Het
laatste stuk ..Uindsehappen en reis
routes'' laat de (lost- Kuropeesclie
landen uit touristisch oogpunt -zien.
Ken ontzagwekkende- hoeveelheid ken
nis is hier in kort bestek
bijeengedrongeii. zooveel, dat de warreling va.ii
namen en jaartallen wel een weinig
vermoeiend wordt. Niet ieder zal
dit boek ai'hlet'een kunnen uitlezen.
Zulk een lectuur zou ook weinig nut
afwerpen. Beter diensten /:'.! deze klei
ne eiicyclopaedie verrichten ais
opzoek-werk voorden niirirstigen
kr.'intlezer. \\'ie wil niet eens nader inge
licht worden omtrent de politiek van
Venezil.» 'i Wie heeft niet een Wegw ij /.,??
nooilig in hei wisselend
grenzenlab\riulli dezer landen, die dooi- elkaa'
geduiki-ld zijn ais de gekleurde
glaa-.jes \";l!l eell kaleidoseoop ? \\ ie v/i:
niet graag iets weten omtrent' de i au
der Sephardisi-he .loden, de zoog.
ii!i:!,mde Spanjolen te Saloniki o;
omtrent het letterschrift der
Slavisch-volken-' Het werk van Mr. van BaleK
geeft op al die vragen een kort maai
duidelijk antwoord. Kigenlijke diepte
zal men in het werkje niet out war,-n.
Kr wordt geen poging geda,:LH om in
het wezen, in het karakter der volken
door te dringen. Wij blijven dezen
volkerenchaos alleen van den
buitc-nkant bezien. Ook de
landschap-beschrijvingen doen ietwat' mat ei;
onpersoonlijk aan. De stijl is zakelijk.
Hollaiidsch-miehter. even
doorsptvnkeld met goedigeii humor. Ten slot',
IS deze eerlijke n licht el'lleid Zee'
sympathiek: sympathieker dan In-'
pseiido-dichterlijk opgeschroefd en
thousiasme. dtit zoo veel andere
i-e:l)eschrijvingen ongenietbaar maakt ??!.
ontsiert. Vele goede illustratie-,
\i-vdiiidelijken den tekst.
i ! .\tr. ii . ./. ran ititien. \ ai> </
Ooxtzce Int Stamboel. ,\. H'. Xijtho-"
lr itgeeei'?;-Maatxelta ft/iij. /.e/den l 'J2 ^ .
VERPAKTE
Icn als in ouden tijc
BOX