DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 DECEMBER 1928 No. 2688 Wat e r anarchie door Mr. N. J. G. Kappeyne van de Goppello Toepassing van de voortreffelijke buitengewone riviercorrespondentie op alle wateren, die tot watersnood aanleiding kunnen geven, is broodnoodig. ONS land is een vredig land. Politieke excessen vinden in de volksziel geen weerklank. Iets zoo afschuwelijks als anarchisme moge zoowel in het Rusland van vroeger als in het Verre Oosten van thans mui of meer ingang vinden, ten onzent kent men die strooming vrijwel alleen van hooren zeggen. Er is echter n omstandigheid, die dezen heelen toestand als met een tooverstaf doet ver anderen, die in den rustigsten vaderlander het greintje excessiviteit, dat in hem is, tot n kokend geheel van weerbarstig streven doet aangroeien, kortom: die in staat is het gansche Nederlandsche volk tot niet langer te regeeren anarchisten te maken. Die omstandigheid heet. . .. water; te veel aan water, wel te verstaan. Nu wij het bij de jongste watermisère aan den lijve hebben moeten ondervinden, welken invloed een te veel aan water op den Nederlander uitoefent, willen wij den lezer enkele onzer overwegingen op dit stuk niet onthouden. Vooraf echter deze krachtdadige be reid verklaring: hoewel in hooge mate afkeerig van alles, wat maar naar anarchie zweemt, voelen wij ons gedrongen, zoolang de huidige toestand voort duurt, overtuigd wateranarchist te zijn. Waarom ? De rivier de Vecht, waarvan de at'voercapaciteit omnium consensu onvoldoende is" (de hoefijzercorrespondent in het Handelsblad van j.l. Dinsdag ochtend), is buiten haar oevers getreden. liet water steeg gedurende eenige dagen meer en meer en bereikte een stand, die ongeveer 20 c.M. hooger was dan de record-stand van Nieuwjaar 1926. Vast staat, dat, oeroude invasies van de Zuiderzee daargelaten, het water nimmer zoo hoog is gekomen. Het scheelde zeer weinig, of op verschillende plaatsen waren de dijken bezweken. Dag en nacht is door bevolking en militairen koortsachtig aan het behoud van de watprkeering gewerkt; op het oogenblik, waarop den uitgeputten werkers hunne krachten dreigden te begeven, liep het water uit de Zuiderzee weg, konden de sluizen te Muiden worden opengezet en zakte het Vechtwater. i PENSION Ier RANG | POUR JEUNES FILLES J DE BONNE FAMILLE | Belle situation, chambres confortables J excellente nournture jf Melles DE BROT 1-4 Ave Tissot LAUSANNE 3 . FacuLléde recevoir l'enjeignemeiil du j fraiifaió a la mauon, on de juivre let) <?) cours de L'Univerjiléet dej ccolej de e> |f iniuii/ue. Référenccj en Hoilande Tijdens deze watermisère heerschte een dubbele anarchie : van buitenaf en naar binnen. De Vechtenaren mochten nog zoo in nood verkeeren, het water mocht nog zoo hard over de dijken stroomen, de stad Utrecht zette evengoed haar op de Vecht correspondeerende sluis open en verschillende polders pompten lustig door en hielpen het rivierpeil verhoogen. Nu moge zulk een optreden op het eerste gezicht ongepast, ja zelfs misdadig schijnen, het kan gerechtvaardigd blijken, doordat, of krachtens eenmaal verkregen recht aldus gehandeld werd, óf een eigen in nood verkeeren een zoodanig handelen gebiedend voorschreef. Een verkregen recht? Natuurlijk, want de stad Utrecht heeft een historisch recht om volgens eigen believen maar raak te spuien op de Vecht en de loozingsbevoegdheid van de waterschappen is evenmin gelimiteerd. Men voelt, dat dit te dwaas zou wezen, om waar te zijn. Maar gelukkig behoeven wij op ons gevoel geen appèl te doen. Neen, noch Utrecht, noch eenig waterschap had het recht onder de boven genoemde omstandigheden ook nog maar een droppel water aan de Vecht toe te voegen, tenzij zelf in nood verkeerende. Wij kunnen deze con clusie op tweeërlei wijze staven. Hoe sterk iemands recht ook moge zijn, ons hoogste rechtscollege schroomt niet abus de droit tegen te gaan. En is het dan niet zeker een misbruik van recht, wanneer men daarvan gebruik maakt, wetende, dat het eens anders ondergang ten gevolge kan hebben? Maar er is meer. Wij spraken daarstraks van een noodtoestand. Welnu, een noodtoestand doet noodrecht geboren worden. Ons militair recht is er vol van en trouwens ook in het waterschapsrecht duikt zoo hier en daar noodrecht op. Een nood toestand, hierover is men het vrijwel eens, geeft de bevoegdheid de wet op zij te zetten. Doch welk recht geldt dan? Voor ons kan er slechts n op lossing zijn : het ongeschreven recht, l Iet competent orgaan, zich baseerend op de rechtsovertuiging. kan. ja moet in vele noodgevallen een regel geven, die in strijd is met het geschreven recht. Juist de historie leert, dat wol sterkere dan uitsluitend historische rechten, in geval van nood op die wijze het onderspit hebben moeten dolven. Intusschcn word ons geleerd, dat ook noodrecht zooveel mogelijk geschreven recht moet zijn on dus. vóór dat de nood aan den man is behoort te worden opgeteekend. Daardoor toch wordt in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van het gezag, dat tijdens den noodtoestand een ongeschreven rechts regel deed gelden, ontlast, maar buitendien komt in het geven van dien regel een waardeering van tegenstrijdige belangen tot uiting, wordt met name aan n dier belangen rochtswaarde toogekond, hetgeen nu eenmaal beter kan geschieden door een lichaam, daarvoor speciaal in het leven geroepen, laat ons zeggen het parlement, dan doordat telkens incidenteel door het uitvoerend orgaan oen beroep op het ongeschreven recht zou moeten worden gedaan. Ziedaar dan ook, waarom de wetgever het waterschapsbostuur in zekere noodgevallen be voegd verklaart de Wet op zij te zetten. Tot zoover het eigen recht, dat dongeen, die; ondanks het hooge water zijn sluis openzette, daartoe bevoegd heette te maken. Blijft over: eigen noodtoestand van don aldus handelende. Dezo zal eerst dan bevoogd zijn zijne sluisdeuren open te houden, wanneer de eigen nood grootor is dan die van don lager gelegene. Hemzelf bevoegd te ver klaren om deze situatie (o beoordeelen, is, gezien hot menschelijk instinct, wol wat gewaagd. Ware hot niet boter oen boven partijen staand orgaan ook hier weer met toekennen van'ïrechtswaarde tri te dragon? Wij spraken daarstraks ook van anarchie naar binnen. Daaronder begrijpen wij dan allereerst do omstandigheid, dat elk orgaan, dat. alle krachten inspant om het water te kooron, dat- elk waterschap op eigen gelegenheid aan het werk gaat, en doet. maar vooral ook laat, wat het wil. Dat is oen gevolg van de autonomie van hot waterschap of kortweg gezegd: elke polder is zijn eigen baas. Men kan gereodelijk opmerken, dat wij hier te doen hebben met een overblijfsel uit de tijden der Republiek, toen vooral niet getornd mocht worden aan do eigenzinnigheid van elk gewest, ja schier van olke streek, een opvatting, die kwalijk valt te rijmen met hetgeen onze hedendaagscho samen leving onder algemeen belang verstaat. Juist in. tijden van nood wart; eenheid in waterkeeringspolitiok geboden. Maar ook binnon de grenzen van elk waterschap zijn tijdens een watersnood belangenconflicten aan do orde van den dag. Ziehier het moest spre kende voorbeeld: het meorendool dor villa's, van do huizon der burgerij on de arbeiderswoningen ligt vóór of op don dijk: daarachter liggen de boerenhofstodoii 011 oiikele andere huizon. He bewoners der laatste vormen hot watersehupsbestuur, terwijl de huizon der eersten zijn ondergeloopon. Het waterschap doet dus hot uitersteom hot achter den dijk gelegen land voor dijkbreuk te behoeden. Daartoe vordert hot do medewerking van allo inwoiiendon, ook van diegenen, die vóór of op den dijk wonen. Het recht staat daarbij aan hun zijde. Maar de arme dijkbewoners moeten daardoor al hun energie aanwenden, om de steeds toenemende waterhoovoelhoid hot hoofd te bieden ten koste van eigen have en goed. Is hot wonder, dat de golegenheidsanarchist aldus wordt geboren. '-.? * * * Wij zien dus deze gebiedende noodzakelijkheid: eenheid te brengen in den strijd togen hot water. Een boven belanghebbenden staand orgaan moet in geval van nood kunnen regelen, of en zoo ja in welke mate de watertoevoer tot hot bedreigdegebied moet worden afgesneden. Maar ook in hot algemeen zal gonoomd orgaan hebben aan te geven, op welke wijze do bestrijding van hot water een drachtig tor hand kan worden genomen. Onzeregelgeving kont in dit opzicht reeds oen belang wekkend voorbeeld. In 1921 is in do Watorstaatswot 1900 do /..g. buitengewone riviercorrespondeiitie ingevoegd. Hij dringend of dreigend govaar, veroorzaakt o.a. door hoog opperwater, kan de Ministor van. Waterstaat op do met name genoemde, groot e rivieren (plus do (Joldorsohe Ussol <-n do Ijnge) een buitengewoon toezicht instellen. Zoolang do noodtoestand voortduurt, blijft do leiding bij ambtenaren, van don Rijkswaterstaat berust (.'n. Do waterschappen zijn aan die leiding onderworpen. Nog n ding moot ons van. hot hart. Een uit voerige regeling hooft de wetgever noodig geoor deeld, om hot oorlogsgevaar te koeren, om paraat te zijn, wanneer een buitonlaiidscho vijand ons belaagt. Elke Nederlander, daartoe in staat, is verplicht te holpen. In onze (iorulwot volgt de Waterstaat op de Defensie, do binnenlandsehe vijand op denbuiteiilaridsohen. Maar voorliet water wordt geen alarm geblazen, al heeft hot ons land. in de laatste eeuw herhaaldelijk aangevallen, en bleef de buitenlandsehe vijand uit. Moge men dus ook daar op die wijze preventief te werk gaan, zoodat oen ieder woto, wat van hem in geval van watersnood verwacht kan worden. De boven. gesignaleerde wijziging dor Waterstaatswet 1900 geeft ook voor dit punt gelukkig een begin van regeling. Toepassing van de voortreffelijke buitengewone riviorcorrespondentie op alle wateren, die tot watersnood aanleiding kunnen geven, is broodnoodig. Maar zoolang uniforme regeling uitblijft, zijn do daarvan verstokenen wel genoodzaakt wateranarchist te blijven. Dat kan niet voortduren. Onze geschiedenis hooft aan do Watergeuzen voldoende; waterainarchisten. zouden haar voorzeker ontsieren. BERGT UWEN INBOEDEL BIJ VOORGENOMEN VESTIGING IN DEN HAAG OF IN HET BUITENLAND BIJ DB FIRMA BATENBURG & FOLMER TB 'S-GRAVENHAGE,HuiJGEN8PARK22 TELEFOON 11030 EIGEN GEBOUWEN. Bespreking kosteloos SPEC. BlNNENL. EN INTERN. TRANSPORTEN