No. 2689 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 DECEMBER 1928 Uit de Natuur: Aan het strand door Dr. Jac. P. Thijsse D. G. SANTEE LANDWEER IIKEUKXCJHACHT 39fi - AMSTERDAM Van l?22 Ilw.vmbrr K X l' O S l T l K NIEUWE AANWINSTEN PRENTKUNST KRONIEK EEN heldere zonnige ] )eceiHbermorgen, de lucht blauw niet we.in.is witte wolken, de zou spe lend in het schuim van de bra:iding. De zeewind, ta melijk strak, m",::,;' toch nog geen bries. rammelt de lange takken van de hooge vliei'struiken tegen elkander. Elke geul aa.i de landzvjde vaix den zeelooper heeft zijn vlierbosch, en meer naar binnen o jk is richel aan richel aan de Oostzijde bezet met vlieren, die haast de duindoovns overheerschen, zoodat, als we geleerd wilden doen en aan het classificeeren gaan, wij zouden kunnen gewagen va J de vlievformatie" in het Hollandscbeduin. Kn deze formatie is nergens rijker ontwikkeld dan in de duinen van K eniiemerland. Ke is te danken aan, de spreeuwen en de lijsters en di ? vlieren ver rijken het landschap op velerlei manier. Heden is er in de vlieren weinig te beleven, de groote najaarstrek is lang voorbij en de sneeuw en ijsploeg is nog niet in aiintoeht. /oo noemen wij de groote zwermen van allerlei vogels, maar voornamelijk wel lijsters en kieviten, die opge jaagd zullen worden uit de bocht van Helgoland < '? uit do Oostzee, wanneer de werkelijke winter komt met sneeuwjaeht en vorst. Dan krijgen we een paar dagen van leerzame levendigheid. Soms kunnen w liet naderen van dien wintertrek al van te voren bespeuren aan het gedrag van onze eigen kieviten want die hokken dan dichter opeen en gaan troepsgewijs rondvliegen over de kille weiden, ze hanger. dan boven het veld in lang", smalle, zwart nut witte streeperi. Dezer dagen was daar niets van te zien; het gaat den vogels naar den vleesclie; ze doen zich te goed aan slakken, wormen en insecten il de half verdronken polders. Op het strand is het tamelijk stil: de vloed komt net opzetten. Kleine troepjes bonte kraaien obseiVeereii het opkomende water. Van. tijd tot tiju komt nog een enkele grijsmantel opdagen, uit het duin en op sommige plaatsen wordt liet gezelschap al tamelijk dicht. Als een vloedgolf wat snel komt opzetten loopen ze ordeloos terug, maar ze zien ei ook niet tegen op om half-hielhoog in het water te staan. INu krijgen ze gezelschap. Van den kant van Umuiden komt gekrioel van kleine grijs-metwitte vogeltjes. Ze vliegen vlak langs den water kant, strijken dan neer en trippelen ving over liet spiegelend zand, een troepje van veertig. Als het bontbekpleviertjes waren, dan zouden we in liet heldere lage zonlicht zelfs van hier uit, van den hoogen duiurand het oranje van de pootjes moeten zien, of zelfs het oranje van den korten snavel en zeer zeker ook het zwart en wit van kop en keel. Maar de pooten zijn donker, de snavels ook en iets langer dan de kop: we hebben te doen met strandloopertjes van de een of andere .soort: vermoedelijk De vlucht van de Zilvermeeuw oude en jong De ^el de bonte, wajiil voor knoeten lijken ze niet groot genoeg en voor drieteetien zien ze er niet melig genoeg uit. /.uilen we afdalen naar liet strand, om zekerheid te krijgen? I,ie ver niet ; hoogstwaarschijnlijk zijn ze niet mce.r zoo mak als in October, dus we blijven liever hier nog wat uitkijken. Daar komen de meeu wen; dat was met dezen winti te verwachten. /e vliegen over het strand. vlak langs het duin. een meter of tien boven kaïn hoogte. De eene t roe]) volgt op de andere, met korte tusschenpoozen en wel dra vormen de komende en gaande vogels een strook va;i kilometers lang. een fra.nje langs de kust van mantelmeeuen 'zi i v er- n leen w en. lijken geen veel' zei en bij den win'! SCHAKEL HEILIGE.VVEG 11-17*AMSTERDAM rhemden naar maat ^. R. V. MONÏA SCHOENEN wen meest of vleugel te verroeren, ze en zoo schel']) als de beste kielboot. soms zou je denken vlak tegen den wind in. (ieen wonder, dal men vroeger de/.e vogels een raadselachtig, onbe grijpelijk, bovennatuurlijk vhegv el-mogen toe dichtte. "Tegenwoordig heeft de vliegtechniek ons wel geleerd, hoe ingewikkeld de stroomingeii in de luchtzec zijn, en dus kunnen we wel ec nigszü's veimoeden, hoe de golven, het strand en il ? duinenrij met zijn hellingen en krinkels hichlstroemen te weeg brengen van allerlei aard en richting. Daarvan maken de vogels gebruik en liet komt el' slechts op aan dat zij (Ie pennen van vleugels en staart in den juist en stand brengen en (lat kan gebeuren door onmerkbare bewegingen. Soms doen kop en poo("ii ook mee en dikwijls genoeg dreigt het schip uit den koers te gaan en dan komt de vogel met wat krachtige vleugel slagen weel' op streek. D et is een groot gellot dit alles te zien gebeuren. VS aarhceii tijgt oio troep. ot vliegen de vogels alleen om te genieten van de mooie gelegenheid:' '""e bonte kraaien zien altijd alles, dus ze hebben den meeuwentioep ook al lang in de gaten. Kn nu gebeurt er iets grappigs. lier ei> (laar vliegt een bonte kraai op van het strand en voegt zie. bij de meeuwen, /e probeeren zelfs niee te zeilen en dat gelukt hun wonderwel, al is het dan ook maar voor een kort poosje. Nu we er op gaan letten, zien we dat de heele meeuvvencoionne door spekt is met bonte kraaien, maar tegelijk merken we (jok dat er zich van tijd tot tijd enkele losmaken uit den troep en Weer een rustig kraaicnbestaan gaan leiden langs het strand of in het duin. ^'aa die korte poos zijn ze toch ,,er boven op geweest" en hebben ze meegedaan met de evoluties van de beste vliegers ter wereld. Die kraaien kunnen dat niet laten e-\ de kauwen en spreeuwen ook niet. Als ze in de wei aan het werk zijn en er komt een vlucht kieviten over. dan zijn ze dadelijk klaar om mee te doen. niet allemaal maar enkele en. dat gaaf over verschillende afstanden. Met ons menscheuverstand kunnen wij moeilijk er over oordeeleii, waarom zij dal doen. Onmiddellijk voordeel kunnen wij er niet in zien i-ii zoo schiet, er dikwijls niet anders over. dan om deze gedragingen toe te schrijven aan speelschhcid en nabootsingsdrift, twee trekken, die in liet vogelleven dikwijls zeer sterk tot uiting komen en die er niet Weinig toe bijdragen om ons behagen in hun schoon bestaan te verhoogen. < h rist<? I i.j k <? Hese ho u « i n,.,. . H was bij de behandeling dei- onderwijsL'J begroot ing weer een eigenaardig debat, in de Tweede Kamer over het geschiedenisonderwijs. Ieder zong daar zijn eigen liedje en bleef dool' voordat zijner buren. .Mevr. Itallie vuu Kmhdeii wijzend op de naïeve aanmaningen van den Volkenbond om de jeugd lol afschuw vau oorlog en het paeifislll" op te Voeden, zeide. dat de uesehiedenisboekjes nog veel te veel krijgsgeschiedcnis bevatten. Hetgeen inderdaad waar is. maar wat zal ni"ii dien kinders jy.iders verlellen. dat hun tenminste nog een beetje interesseei t 'i De min of meer Christelijker! echter gaven een heel ander geluid. De antirevolulionnairen. bij monde des beeren Van Dijk, meenden dat de oorlogen feiten waren, en feiten moest men der jeugd leereii. anders miskent nteii de leiding (Jods. die blijkbaar een krijgsznehtig (iod is. Overigens bestond er naturalisme en ch uivinisme, het eerste prijzeiis-, liet laatste lake7iswaard.Het nationalisme was ook liefde ..voor de stoffelijke goederen, die ons gegeven zijn," en waarvoor wij moeten zorgen dat anderen er afblijven. Vandaar, dat het inter nationalisme een ram]) ware. als het ons het vechten verbieden zou, want wie geeft ons terug wat zij ons afpakkend Wijders leere men den kinders op school liefde voor Waarheid en Hecht. en dal men, terwille van die twee. best aan 't bakkeleien kan gaan. mul. in een rcn/irlir/uii/Ktiiii-ltii/. /oo ongeveer sprak de aiitirevolut ionnaire woord voerder. Maar ds. Kersten (SI. gei-, p.) was U(11,. veel openhartiger. ..De pacifistische geest is niet de geest van (iods Woord en ook niet die van de oude gereformeerde vaderen." Die hadden er al genoeg mee te stellen gehad: ..Hel pacifisme van toen (ds. K. bedoelde den SU-jarigen oorlog) heeft de kracht van ons volk meermalen gebroken. het heeft de ziel van ons volk weggenomen.... De kinderen moeten m l indrinken. reeds aan de moederborst. De wonderen (iods zijn. juist in den oorlog vaak tot uiting gekomen. De (i(ld van Neerl.'iud heeft onze wapens gezegend...." enz. volgens het verslag in de X.IJ.C. /oo sprak deze onbet wij fel bare man (iods. dien men hoogst ongaarne in het parlement missen zou. ware het maa.r om het geluid van een eeuw geleden, dal hij ver! rouwensvol hom-en laat. Intusschen moge de Volkenbond hej zich voor gezegd houden, dal de god der pi-otestantsche v romen heel niet op vrede gesteld is. wat men trouwens uit het O.T. a,l lang wist. De katholieke god daarentegen is er wél mee ingenomen en de katholieken zijn met het geschiedenisonderwijs op den goeden weg, zeide de heer Bulten. Hun boekjes staan vol beschavingsgeschiedenis en hun pacifisme is mitsdien onverdacht, al zou uien. er dat niet altijd aanzien. . . . Ik ben bevreesd, dal zoolang hel christelijk veelgodeiidom. inclusief de (iod van .Nederland, blijft beslaan, de Volkenbond werkelijk geen succes zal hebben met zijn opvoeding volgens de pacifis tische idee. A Uva t zich christelijk lo.-mt, verzet zich hardnekkig tegen den vrede. Christenen hebben de waarheid lief en hebben is hebben. Kn als nu de zuivere christenen van den vrede niet willen welen, hoe kan men zulks dan van de ..heidenen" verhingen:' Die hielden ook unis .110 hun mond, wat misschien het beste is, dat zij allemaal hadden kunnen doen. De kinderen, de geschiedboekjes en de vrede, blijven toch wat zij waren, en de gloeiende vooruitstrevendheid van Mevr. ltiillie-\ ii i Kmbden kan daar zoomin iets aan veranderen als het verbazingwekkend anachronisme van ds. Kersten. Ijdelheid der ijdel heden, zei de l'rediker en hij meende vooral par lementaire ijdelheid. K. C. MUZIEK H STRIJKINSTRUMENTEN r_J SNAREN D H RAHP Achter St. Pietcr 4 3 [j 11. 1X/A1 lf\. Utrecht D Tel. -H 3 'J PIANO'S U D VERHUREN Q D VLEUGELS