Historisch Archief 1877-1940
No. 2689
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 DECEMBER 1928
Moderne vrouwen en -vraagstukken
door Emmy J. Belinfante
BROERTJES
door Jet Luber
Efficiency in de huishouding
]N denzelfden tijd ongeveer tentoonstellingen
op gebied van electriciteit in den Haag en
Arnhem, die beide de huisvrouw herinnerden, dat
zij door haar woning electrisch in te richten
zich veel tijd, moeite en ergernis bespaart.
Wttenschip ehjke opva tng <it-r huisho id.ng
is het w.i h woord van dez;n tijd. In de Ver.
Staten, in Engela id, in Oostenrijk weiken de
regeerirg n Li raan mee. Uit Amerika niet
alleen, maar uit de landen, waar de vrouw
na den oorlog nog harder moet werken dan
tevoren en veelal een dubbele taak moet verrichten,
uit Frankrijk en Duitschland komen de werken,
die de huisvrouw willen leeren haar arbeid te ver
eenvoudigen door toepassing van de leuze van de
20ste eeuw, die ieder schoolkind op zijn manier
uitlegt, (door nml. van zijn taak te schrappen
wat hem het omslachtigst en daardoor het minst
doelmatig voorkomt,) en die de huisvrouw in
Holland nog maar aarzelend aanvaardt, omdat
haar gevoel voor traditie haar doet terugschrikken
van nieuwe methoden en dure aankoopen, terwijl
zij nog zooveel heeft, dat zij gebruiken kan.
En laat mevrouw Ammers?Kühler in haar
Tantalus (dat schijnt te willen breken met de
Hollandsche bekrompenheid in alle opzichten, welke
samenhangt met die vasthoudendheid aan traditiën)
niet tenslotte haar veramerikaanschte Hollander
erkennen, dat er een groote kracht ligt in die
traditiën. . . . Wel is waar geeft zij in dat boek
een type Hollanders, dat we de laatste jaren,
zelfs in de provincie ontgroeid schijnen te zijn,
maar toch valt niet weg te cijferen, dat in die
erkenning van de kracht der traditiën, zoowel op
geestelijk als op materiaal gebied, de erkenning
ligt van de moeilijkheid voor de Hollandsche
huisvrouw efficiency toe te passen in haar huis
houding.
Zij moet eerst geestelijke schoonmaak hebben
gehouden, voordat zij de erfstukken prijsgeeft,
die zooveel onderhoud eischen, maar toch met
zooveel herinneringen verbonden zijn. En om zake
lijkheid te waardeeren, moet zij er eerst van door
drongen zijn, dat een vrouw, die in een paar uren
haar huishouding regelt en slechts op vaste uren
haar vrienden te woord staat, geen onvrouwelijke
vrouw is, en ha,ar plichten jegens haar gezin niet
verwaarloost.
Reeds doet h 't bestuur der Ne-el. Ver. van
Huisvrouwen haar best de leden in deze richting
op te voeden, laatstelijk dooi' van een
Nederlandsche bewerking van Erna Meyer's /.< er gewa
ideerd \\erk Der Neue Haushalt" een
goedkoopere oplaag voor haar leden te hebben uitge
lokt door overleg met den uitgever (van Holkema
en Warendorf's Uitgevers Mij., Amsterdam).
fn het buitenland heeft men reeds langer beseft.
dat van den nood een deugd moest worden gemaakt.
en terwijl de oorspronkelijk Nedcrlandsehe litera
tuur op dit gebied arm is. is ook nog een andere
vertaling van een buitenlandsch werk, dezer dagen
bij M. D. Tjeenk Willink, Haarlem, verschenen.
nml. BedenkendeHuisvrouw ', een vrije vertaling
van een werk van Christine Frederiek. de eerste
die in Amerika het Taylorsysteem op de huishou
ding toepaste.
De Fransche pioniersters op huishoudelijk
g-ebied zijn: Mme Moll Weis.s, die heel wat bekroon
de werken heeft doen verschijnen en Mlle
Bernège, de redactrice van Moii chez Moi," die in
een werk: De la Methode Ménagère. voor haar
landgenooten, die niet minder behoudend zijn dan
de Nederlandsche vrouw, efficiency toelicht bij de
regeling van haar huishouding, de keuze; van haar
materiaal en de plaatsing harer meubelen, bij de
opstelling van haar dagprogramma en het doen
van de inkoopen van haar levensmiddelen, bij haar
klappersysteem, om alles gemakkelijk te vinden
en bij het opmaken van haar begrooting.
Natuurlijk past zij de in onzen tijd onmisbare
flectriciteit toe (al zijn er na den jongsteii storm
Hollandsche huisvrouwen, die bang zijn. dat
deze bron van arbeidskracht niet afdoend is.
omdat zij wel dienst weigert) en zij r;vidt haar
Franschen zusteren liever een auto op te offeren.
dan niet al haar opgespaard geld te gebruiken voor
T'lectrische machinerie, welke zij in haar huishou
ding noodig hebben en die haar een massa tijd
en geld doet bezuinigen in het gebruik.
En wat de poëzie betreft. ... ze is genoeg
Francaise om daarmede rekening te houden en
zelfs met de tradities. Indien ge kunt, schrijft zij.
denk dan tevoren aan uw maandtaak, p.ari do werk
zaamheden van de seizoenen, aan de jaarlijks
terugkeerende werkzaamheden. Tegen Paschen
wordt in het Noorden van Frankrijk de huiskamer
geschilderd en nieuw behangen. Waarom zou het
niet hetzelfde zijn met andere; werkzaamheden als
het schoorsteenveger!, het bijhouden van den
inventaris van linnenkast en kelder;1 Zorg voor
fanülietradities. ze veraangenamen het leven.
mits men ze niet overdrijft. En uw kinderen zullen
u dankbaar zijn. dat ge hun jeugd niet enkel hebt
omringd met teedere zorgen, maar gezorgd hebt
voor een harmonieus evenwicht en voor zekere
bijzondere werkzaamheden, die voor hen een bij
zondere vreugde hebben.
'£e is dan ook geen drijf ster deze Francaise en al
verlangt zij een geregelde tijdverdeeling. voor
bijzondere gebeurtenissen mag ervan worden af
geweken. Is dit niet de groote kunst voor de
huisvrouw? Dat zij weet liet evenwicht te bewaren
tusschen (il haar plichten en dat zij met haai' tijd
woekerend, altijd tijd heeft voor de geestelijke
behoeften van haar gezin, dat zij bij intuïtie weet,
wanneer haar kind in zijn problemen haar hulp
niet kan missen en wanneer zij het aan zichzelf
kan overlaten. Mevr. van Ifille?(Jaerthéheeft
het in ..De Plaats, waar op gij staat" zoo mooi
doen voelen: Ze zatea heel stil samen op de
hooikist. Niet weggaan dacht Runt, ik moet
nog meer vragen.
Moeder bleef rustig zitten. Xe, tlacht aan de saus.
die koud en stijf werd op het aanrecht. Maar ze
voelde wel. dat 'Kunt nog niet klaar was...."
Moeder had haar saus in den steek gelaten en
liet die bederven, omdat het ging om het liooger
geestelijk belang van haar kind.
Efficiency in de opvoeding? Kr zijn psycholo
gische momenten, die niet terugkomen en die <le
geboren opvoeder voelt en niet laat voorbijgaan.
En nu kunnen de vrouwen over deu Oceaan nog
zoo practisch zijn in h'iir opvoeding, nu kan men
redeneeren, dat te veel opvoeding schadelijk is.
dat liet heel nuttig is als alle hnisgenooten een
taak hebben - met de beste arbeidsverdeeling
blijft er altijd iets. dat alleen de moeder kan.
althans de geboren, moeder en dat gaat boven
gelei ve'rdione'ïi e-n nuttigheid, waareleieir de \\erelel
niet altijd mooier en beter worelt.
Kffie'iene'V kan vele minuten, elie ne>g «orden
verknoe'id eloor suffe sleur of oneloelniatig aanpak
ken van het werk. re-elele-n voor prettige
xvanelelinge'il e'n geze-llig ve'rkeer tussehe-n einders en kineleren.
maar zij mag noeiit e-e-n eleigma xvorelen. ele huis
vrouw mag nooit slaaf we>rden van ee'iiig systeem.
ze)e>miïi als zij eloor ge-bivk aan eirele e-n eive-rleg
ele' sloeil' mag worelen van haar gezin, /ij moet
blijven ele' h'Vende' kracht, elie' elke methoele in
opvoeding e>n huishouden dankbjiar maar ook
critisch eive-rvveegt, met liet eiog e>p haai- eigen
gezin, zijn be'hoe-fte'H e>n omstandigheden. Dan
slechts kan zij he-t maximum heil tivkken van
elevereenvoudiging en intelligente' organisatie- van
haar taak.
VAN ALLES WAT
Ideale Jtrolaswoerinj
De heer Je>s;-ph Jense-ndorfer, elie' de'i'fig jaar
gvletlen wegens meiord e>p zijn schoonine>e(lcr <ejr clexiel
veroordeeld werel, en keirt veior het te-n uitvoer
brengen van he-t veinnis gratie' kreeg, eloe-h voor
levenslang we-rd opgvsleite-n, werd de- straf kwijl
ge'scholeleii omdat hij zich jaivnlang ve>e>rbeje'lelig
gedre>eg e^n zich opge-we'i'kt had leil ejen be'kwaam
sehrijmve'rke'i'. 7ijn physieke' e'ii more'ele krae-ht
ve'i'loor hij nie-t. eleeil ze'lfs uit vinelinge'ii
waareletor aan e'e'nige instrumenteel groote' ve'rbeteringen
kemelen worde-n aange-brae'hl -- waareip hij patent
nam. 'Peien hij ele gevangenis ve'i-liet kon hij over
ee'ii Mim van 50.000 dollar be'schikke-n. Daarmede
i'ie-htte hij e-en kleine instrument n-fabriek eip.
waarvoeir hij a,l!een we'rklii'ilen aannam, elie ge
vangenisstraf hadden emeleTg.i.-ui. ciinla! hij m," M r
ju te goeel wist - ree'ieli vist en die' eloor liet
wanti'euiwe'ii e'n de' ve'rae-hting van de me-nse-hen neieiit
III. Het bedroefde Liedje
HET is op een winteravond, na het eten. De
tafel is nog niet eens afgedekt, maar Moeder
kan niet opstaan, want de kleinste is op haar schoot
geklommen en vleit e>m kusjes, grapjes en liedjes.
Moeder put uit het rcpertohe van sehoolliedjcs
en ze zingen alle drie mee, maar ze willen toch
liever de versjes hoorcn, die alleen Moeder kent,
die zijn zeio boeiend, omdat ze ze maar half be
grijpen. Natuurlijk moet ook dat ne Fransche
liedje gezongen weireien en ze zingen het refrein mee :
Bemseiir, Madame la lune, bonsoir !" Moeder
heeft liet weieens voor ze vertaald: lut is van een
rare meneer, elie de maan goeiendag zegt:
goeientivond. mevrouw de maan '."
l'k-rreit heeft Meieder oen beetje melancholiek
en sentimenteel gestemd:
, Onder ele groene hoornen . . . ."
Ken drievoudig, hevig protest: dat is téver
drietig, dat verhaaltje van het arme gestorven
? vogeltje, dat onder de groene hoornen begraven
wordt !
Maar Moeder kan niet ze>e> maar dadelijk het
droefgeestige; genre verlaten.
.... ,,Er was eens een arm klein ventje. ..."
Dat is e'iók een bedroefd liedje" zegt de, jongste.
Maar Moeder wa igt teich neig: Die vroeg aan zijn
meieder een hroek. ..."
De oudste stopt in preit.est zijn ooren dicht. De
middelste tuurt strak naar Moeders mond. de
jongste kijkt in spanning- naar haar eiogen.
,Zijn vader was weken lang zoek. . . ."
Was zijn vader heelcmaal weggegaan?'' vraagt
Joosje ontzet.
Vond ie elie Mevrouw niet aardig meer?"
onderzoekt Jantje.
Wil ie nooit meer bij die Mevrouwen bij Jantje
kennen?" dringt ele jongste, aan.
Moeder zingt verder, maar 7.e luisteren niet:
ze lachen niet e>m el' seheur in ele bioek en om
wat ele' sohoolmakkertje s zeiden, /e ziet aan hun
gezichtjes dat ze nog steeeis aan den ongelooflijk
wreeele-n vader denken, elie' vrouw en kinel verliet:
iets einbe-grijpelijks voor hen, in hun veilige be
schutting van Vaders elurcnelcn zeug.
Waarom is elie- Vader weggegaan?" smeekt,
Joosje.
Kn neiu gaat z'n moeder oeik neig ele:eid" zucht
Jantje wRnhe;pit>.
Moeder yingt het lie-el van Speenhoff's Jantje niet
'e'ii einele. De trilling in hun stemmetjes hoeft haar
gewaarschuwd, dat het. tijel is eun naar oen
vroeili.jke'i' re-pirteiire eun Ie zien.
.... Klein Urocrt.jo /.it eip Meieders schoot "
De ge/ielitjes kl;'.ren neig nier op /e herhaalt de;
eerste regel, J)ittiger en opgewekter e-n valt
/.ie'hzell' dan in ele- re-de': ..Dit is ce-n cht liedje,
want Jirocrtjc zit. e-ht. e>p Meieders schoot !"
...Maar Joosje- heeft scheienen aan" nu-rkt ele
mielele'lsle- op, ael rem.
Onder h.e-t zingen ziet Meieder neig steeds de
tre-urige; schaduw over Jeieisje-'s bekommerd ge
zichtje. Als ze bij den laatsten regel: Wij ge-ven
hem e-e-n le-kkre-n zeie-n !" ele-n jemgon e,p haar schoot
cht kust. beginnen plotseling zijn eieigen te- glanzen.
..Dit is ee-ii cht liedje- !" roept hij me't e-en
l)lijele-ii lach. Kii dat bedroefde- liedje, dat, was
maar ce-n spreiokjo. hè?"
meer <i|» eie-n gex-de-ii we-g kemde-n te-riigkeimeii
haddeii hem dit zoei vaak geklaagel lie'ie moe-ilijk het
le-ve-n veieir zulke mense'hen is. Teil elusver he-e-lt hij
geen be'reiuw ei\e-r zijn besluit. Be-kwame- vaklui
me'lehlen zich elaeh'li.jk aan e-u hel gedrag van de;
15 arbe'iele-r.s elie- eineh'i' zijn le-ieling werke-n. laat,
niets te- we-nse-he'n eiver. /ijii fabrie-kje van
Kaelieiapparate'ii zal ze-lfs binnenkort vergroot weirden.
N K LI A'
van
Wie YOGHURT
OUD-BUSSEM
eet, wordt oud, maar blijft jong,
KERKSTRAAT 67 _ TELEFOON 37344