Sinds meer dan vfiftig jaar aan de spits der ?weekbladen . . . ." ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteuren: H. BRUGMANS, L. J. JORDAAN, M. KANN EN TOP NAEFF. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM C. Het meest gevraagde merk OPGERICHT IN 1877 No. 2691 ZATERDAG 29 DECEMBER 1928 TEN AFSCHEID NU voor de laatste maal in den kop van dit weekblad mijn naam als hoofdredacteur zal worden vermeld, gaan mijne gedachten terug naai den tijd, toen ik mijn.; taak aan do Groene" aan vaardde. Niet om mij rekenschap te geven van de ervaring, die ik in deze negen jaren heb verworven ten op zichte van de leiding van een weekblad als de Groene; hoewel die ondervinding niet uitsluitend voor mij persoonlijk waarde heeft, maar ook enkele onderwerpen betreft, waarbij een algemeen belang gemoeid is, zal ik er hier ter plaatse over zwijgen. Liever wil ik in vogelvlucht nog eens overzien de merkwaardigste gebeurtenissen, die, op het gebied van de buiten- en de binnenlandsche poli tiek, het genoemde tijdvak hebben gekenmerkt; er bestaat voor mij te meer reden daartoe, omdat mijn eigen bijdragen in dit weekblad zooal niet altijd, dan toch in den regel onderwerpen uit deze sfeer hebben aangeroerd. In Januari 1920 was de vrede van Versailles nog maar een half jaar oud en met de afwikkeling van de vraagstukken, die bij dat verdrag onopgelost waren gebleven of waarvan de definitieve oplossing aan toekomstig nader overleg was opgedragen, had men te nauwernood een aanvang gemaakt. Hoevelo conferenties zijn er sedert niet gehouden, waarop de voormalige geallieerden een reeks van vergeefsche pogingen hebben gedaan om de be dragen vast te stellen, die Duitschlaml zou hebben te betalen tot herstel van de schade, die het in den oorlog had aangericht en ter gedeeltelijke ver goeding van de uitgaven, die zijne tegenstanders voor oorlogsdoeleinden hadden moeten doen ! Xa een geharrewar, dat geen einde scheen te nemen, na de toepassing van het dwangmiddel van de Roer-bezetting, dat het verschil van meening tusschen Engeland en Frankrijk hoe langer hoe scherper deed uitkomen, bracht ten slotte het plan, dat naar den Amerikaan Dawes genoemd is, uit komst. Althans tijdelijk. Voor goed was de kwestie niet van de baan. In de laatste maanden zijn wij getuige geweest van de pogingen der Duitsche regeering om het afbetalingsvraagstuk opnieuw aan de orde te stellen en het vast te knoopen aan dat der ont ruiming van het Rijnland. Oe onderhandelingen daarover zijn althans in zooverre geslaagd, dat men het eens is geworden over de aanwijzing der wederzijdsche afgevaardigden naar een conferentie, die in het begin van het volgende jaar zal worden. gehouden. Sinds, bij de overeenkomsten van Locarno, het Duitsche rijk heeft berust in den afstand van Klzas-Lotharingen, en de onschendbaarheid van de grens tusschen Belgiëen Frankrijk eener-, het Duitsche Rijk anderzijds plechtig is bezworen <?n gewaarborgd, sinds bovendien de genoemde mogendheden zich hebben verplicht geen oorlog tegen elkaar te zullen voeren, schijnt de militaire en politieke reden voor de bezetting van het Rijnland te zijn vervallen. Zij kan alleen nog dienen om het Duitsche Rijk te dwingen tot nakoming van zijne financieele verplichtingen; het moet echter mogelijk zijn een anderen waarborg daar voor te vinden dan de in-bezit-houding van Duitsch gebied. De Engelsche minister van buitenlandsche zaken heeft onlangs verklaard, dat de vervroegde ont ruiming op juridische argumenten niet kan worden geëischt, maar dat politieke redenen haar wenschelijk maken. Men moet hopen, dat deze laatste ?don doorslag zullen geven. Wie de bezetting willen laten voortduren uit wantrouwen tegen de bedoe lingen van het Duitsche Rijk, zouden haar eigenlijk tot een blijvende moeten maken, maar daarmede dan ook den scherpsten prikkel geven aan den lust tot revanche. liet is echter te begrijpen, dat niet vast geloofd wordt aan den waarborg, dien Locarno oplevert. De daar gesloten overeenkomsten waren niet het werk van den Volkenbond, zoomin als het verdrag, dat naar Kellogg genoemd is, waarbij de aanvals oorlog werd uitgebannen; zij zijn echter een uit vloeisel van de idee, dat rede en recht moeten heerschen in de internationale betrekkingen, zij vinden dus haar oorsprong in de idee van den Volkenbond. Op de plaat, die Jordaan voor het Kerstnummer teekende, roept de vrede om ,,ontwapening"; wapening", geeft de echo ten antwoord. 'Aoo is helaas ! de feitelijke toestand. Ondanks Volken bond, Locarno en Kellogg, blijven de groote mo gendheden tot de tanden, gewapend, omdat zij zelf niet gelooven in de betrouwbaarheid van bezworen verdragen. KIn wie zal beweren, dat zij niet de minste reden voor dien argwaan hebben:' De voorstanders van de vredesgedachte bewijzen. aa,n hun eigen ideaal een slechten dienst, door te roemen dat reeds veel werd bereikt ter verwezen lijking daarvan. Tiet is inderdaad nog bitter weinig. Slechts de eerste stappen op dezen weg zijn gezet. Maar van den anderen weg: dien van het wan trouwen, van de bewapening, kan men zeggen dat hij zeker voert ten oorlog. De keuze schijnt dus niet moeilijk. Maar inderdaad wordt zij dat toch, omdat wie; als leiders voorgaan op den oenen weg, dezelfde zijn. die zich als gidsen aanbieden op het andere pad; wie met hun woorden den triumf van het recht prediken, bevorderen door hunne daden de heerschappij van het geweld. Kn het tragische of, zoo men wil, het komische van het geval is, dat elk dezer beide rollen, zoowel die van het schaap als van den wolf. op bijna even goede gronden kan worden verdedigd. Alleen tegen de combinatie ervan kan men bezwaar inbrengen. Op het gebied van de binnenlandsche politiek ten onzent heeft het tijdvak, dat wij hier wilden overzien, zich gekenmerkt dooi' de omnacM der politieke partijen om het aanzijn te geven aan een regeeriiig, die op een parlementaire meerderheid steunde. Het kabinet, dat in Januari 1020 bestond, heette nog wel een kabinet, dat. voortgekomen was uit de aan de drie reehtsche partijen gemeenschappe lijke beginselen, maar het stuitte in de praotijk op tal van moeilijkheden, die voortsproten uit ver schil van meening tusschen die partijen onderling en in den boezem van die partijen zelf over allerlei vraagstukken van regeeriiigsbeleid. In werkelijk heid was de coalitie reeds ontbonden voordat, in den winter van 192Öop 192H, de kwestie van het gezantschap bij het Yaticaan dit aan den dag bracht. Bij het optreden van het extra-parlementaire kabinet-do Geer gaf zijn woordvoerder onmiddellijk te kennen, dat het zijne taak als geëindigd zou be schouwen, zoodra zou blijken, dat zich in de Tweede Kamer een meerderheid had gevormd, waarop een parlementair kabinet zou kunnen steunen. Dit signaal tot heengaan werd echter tot dus verre, niet gegeven, en zal vóór den zomer van 1929 zeker niet worden gegeven. Niet dat het ont broken heeft aan pogingen om de coalitie te her stellen; een tijdlang scheen het, alsof de christelijkhistorischen want hunne houding zou den door slag te weeg brengen daartoe wel geneigd waren; de verwerping echter, met hun stemmen er tegen, van de subsidie voor de Katholieke IlandelshoogeDE GROENE AMSTERDAMMER P r ij s per jaargang ?10.?bij vooruitbetalingPer No. 25 Cent. Advertentiën ?0.75 per regel. Postgiro 72880, Gem.-Giro G 1000. INHOUD: 1. Prof. Dr. G. W. Kernkamp, Ten afscheid. 2. H. J. M. Walenkamp Czn., De Vijzelgracht. 3. Aanteekeningcn L. J. Jordaan. Aman Ocllah's hervormingen. 4. Top Naeff, Dram. Kroniek. 5. Jan Gregoire, Subsidie voor de Beeldende Kunst johan Braakensiek, Bekende Nederlanders naar Indië. 6. Dr R. Feenstra, Tikbtaadjcs. 7. Dr. Jac. P. Thijsse, Duinwater Mr. Frans Coenen, Kroniek. 9. Voor Vrouwen, redactrice Elis. M, Rogge. 10?H. Prijsvraag voor Woninginrichting. 12. C. van Wessem, Capct Mr. M. F. Hennus en A. Plasschaert, Schilderkunst. 13. Henrik Scholte, Zeemansvrouwen, met tcekcningcn door Felix Hess. 15. C. A. Klaasse, Ouden Nieuw?H. Middendorp, Nieuwe uitgaven. 16, Charivarius, Schopenhaner. 17. L. J. Jordaan, Twee Kcrstfilms. 18. Melis Stoke, Kerstdiners voor vrijgezellen LJitvcrkoopcn. 19. Uit het kladschrift van Jantje Alida Zevenboom's Croquante Croquetjes. 20. Cel 2. Telefoon Charivaria. Omslag: Spelproblemen. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek. Het nieuwe jaar. Vraagt steeds Bonbons R/A/GER5 Let' op den naam school (e Tilburg en vooral de heftige verontwaar diging, die zich daarover in de Hoomsche pers heeft geuit, mag als een aanwijzing worden, be schouwd, da.t de kansen op een coalitie der drie j'eehtsche partijen aanmerkelijk zijn. gedaald. Gesteld /ell's, dat de uiterlijke teekeiis hier be drogen, dan nog zou er getwijfeld mogen worden aan de waarschijnlijkheid, dat na de verkiezingen van 1929 een kabinet der rechtsche coalitie zal worden gevormd; het is immers volstrekt niet zeker, dat deze drie partijen, over een meerderheid in de Kamer zullen beschikken. Do bestendiging va. n een exl ra-parlementair kabinet is verre van onmogelijk; tenzij men ook in Nederland tot het inzicht geraakt, dat een par lementaire regeeriiig ka.n worden gevormd, .steu nende o]) partijen, die. van hoe verschillend be ginsel ook. haar medewerking willen verlcenen tot, de uitvoering van een scherp omschreven program ma van practisch regeeringsbeleid. liet zal geen bezwaar opleveren, als die partijen geen ..christe lijke" beginselen gemeen hebben: want het ge meenschappelijk bezit daarvan levert, naar nu wel voldoende is gebleken, niet den minsten waarborg voor een eensgezinde en krachtige regeering. Bij het neerleggen van het hoofdrodaef eursehap wil ik ook te dezer plaatse mijn dank betuigen aan allen, die door hun medewerking aan dit weekblad of door waardeering te toonen voor de wijze, waarop ik mij van mijne taak kweet, mij deze hebben vergemakkelijkt en veraangenaamd. KKHNKAM1'