SNo. DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 29 DECEMBER 1928 Aanteekeningen V Als straks op 31 December de klok twaalf ^slaat, zullen onwillekeurig de verschillende staats lieden, of die zich daarvoor houden, zich de vraag stellen, of zij niet voldoening op 1928 kunnen terug zien. En tevens zullen zij dan ook denken aan dat wat in 1929 komen gaat. Zonder de lezers te vergasten op een balans over .het geheele afgeloopen jaar, moge ik toch in het bijzonder voor enkele feiten uit het laatst van '28 ? de aandacht vragen. Daar is allereerst de Volkenbond. Nu, zijn vrienden en kampioenen hebben zeer zeker reden ? om zich te verheugen over wat het eind van dit Jaar bracht. Mede dank zij de bemoeiingen van Genève schijnt men er in geslaagd te zijn een oorlog tusschen Bolivia en Paraguay te voorkomen. Met begrijpelijken angst om het harte had de Volken bondsraad de noodige vertoogen tot de beide ZuidAmerikaansche twistende republieken gericht om af te zien. van een wapenstrijd en, gelijk het ook hun plicht als Bondsleden meebrengt, bemiddeling te aanvaarden. Welaan, tenslotte is dit laatste ge schied en zoo mocht Briand triomfeeren, die zijn vriend Chamberlain wist te overtuigen, dat het niet aanging uit angst voor zekere Monroe-bezwaren van Washington de twee landen in kwestie maar gewoon aan hun lot over te laten. De Pan-Amerikaansche Conferentie doet de bemiddeling v^rleenen en Uncle Sam is over het optreden van den Volkenbond niet boos geworden. Waarlijk, gelukkiger besluit van het jaar waarin het met de «ontwapening nog allesbehalve wilde vlotten is voor den Volkenbond moeilijk denkbaar. In Engeland kon men met opgewektheid Kerst mis vieren nu Koning George, die gedurende een hoogst ernstige ziekte van eenige weken meer dan eens op het uiterste gelegen heeft het er toch nog bovenop zal halen. Bestaat er heden ten dage wel ?én staat wa,ar de monarch en zijn familie zulk een populariteit genieten als in Engeland!' liet Kngelsche Koningshuis verstaat wel bijzonder goed de kunst om zich populair te ma,ken, is onvermoeid iri het aan den dag leggen van belangstelling voor alles wat tot, het eigene van het volk behoort en beseft teil volle dat de Koninklijke waardigheid geenszins te loor hoeft te gaan als men voldoet aan datgene wat de democratie nu eenmaal gaarne van de vorstelijke familie ziet: een echt meeleven, niet slechts met liet leed. doch even goed ook m<>t de vreugde, met het vermaak van de burgerij ! Dat overigens Baldwiii en. zijn vrienden met veel -opgewektheid 192!) zullen ingaan is niet waarschijn lijk, want de kans is groot dat zij bij de komende verkiezingen duchtig klop /.uilen krijgen, ook al vanwege een in breeden kring als te conservatief veroordeeld buitenlandse!) beleid. Stresemann. om even het oog op Duitsehland te richten, zal iii zooverre een genoegelijkeii oudejaars avond kunnen vieren, dat hij. zoo iemand hem dan naar oud-Berlijiiseh gebruik plots in een wat over moedige bui zijn cylinder mocht inslaan, met wel gevallen kan terugdenken aan den vuistslag, waar mee hij op eenmaal in de jongste Volkenbondsraadszitting, de glazen op de tafel deed rinkelen en. ... een succes bij het publiek, ja zelfs bij zijn collega's behaalde. Toen immers de Tool Zalesky wat pruttelde over Diiitsche chicanes op het gebied van minderhedenbescherming in Hilezie, gaf Htresemann hem duchtig van katoen. Mooier kans om te laten zien, dat Duitsehland toch wel degelijk de gelijke der overige Raadsleden is en dat het uit dien hoofde b.v. in staat is om als kampioen voor de minderheden op te treden, liet zich nauwelijks denken. Verder is er wel eenig vooruitzicht op een regeling van de herstelkwestie en van een vervroeg de ontruiming van het Rijnland. Voegt men daar nog aan toe. dat de kansen op de vorming van een vrij sterk Kabinet,steunende op de groote coalitie. niet gering zijn en dat arbeiders zoowel als werk gevers de uitspraak van Severing in het loonconflict in de, metaalnijverheid aanvaard, hebben, dan is er voor een zeker optimisme ten aanzien van Duitsehland's saldo op 31 December wel eenige aanleiding. * * * Minder schoon eindigt het oude jaar voor Franklijk. Schandaal Klotz, schandaal van de Gazette A m a n O e 11 a h of de gevolgen der Europeesche beschaving du Franc en tenslotte, wel het meest bedroevende, de moordaanslag op Kachol. die dr IVocureurGeneraal \va,s iu hel pijnlijke autonomisten-proces in den Klzas. Zeker, men heeft hier te doen met een afkeurenswaardige misdiutd van ecu eenling, doch dit zou nooit gebeurd zijn. a,ls er niet in den Klzns in breeden kring ontzaggelijke oppositie bestaat tegen het, regime van Pa l-ijs. op pos i t ie, die t rou \vens ook in ecu deel der Hlzassche pers tol uiting komt. ja op zulk een w ij/.e. dat allicht een of ander op gewonden standje tot het voeren van revolverpolitiek kan komen, liet is voor de Krausche republiek te hopen, dat men er nu eindelijk eens in xal slagen de gemoederen in het herwonnen gebied tot be daren te brengen, want op den duur wordt een der gelijke toestand niet alleen een kolossale bhtmage voor de staatkunde van hen. die in Parijs de hikens uitdcelen, doch ook ecu ongeluk voor het land. Late men eerlijk den ernst van den toestand onder de oogen zien en er zich vooral voor wachten zichzelve en anderen te willen ".vijs maken, dat het heusch zoo'n vaart niet zal loopcn en dat bet alle maal zoo erg niet is. Doordatte doen., bewijst bij, ei ie daartoe neiging mocht gevoelen, den h'ransehen wel den slechtsten dienst dien men bedeuken kan. Buiten Kuropa is er n staatshoofd, dat waar schijnlijk zwaar zal /.lichten, wanneer hij zijn balans opmaakt. Met name Koning Amaiioela, de sinds zijn internationale reis geheel en al vermoderniseerde Koning van Afghanistan. Dal Zijne -Majesteit zelf het te pakken gekregen heeft en in niet mindere mate zijn gemalin, is nog zoo erg niet. Als dit vorstelijk echtpaar allerlei dingen uit het Westen wil overnemen, kan dat zijn goede zijde hebben. Dat moeten ze trouwens zelf welen. Het ongeluk wil echter. dut .\maiioela zoozeer ouder den indruk is geraakt van wat hij elders ge zien en geleerd heeft, dal hij meende geen nacht ;-u geen dag mcrr te kunnen wachten met de her vormingen, die l'.ij /.ijn volk deelachtig wilde doen worden. Dat volk nu is van tal van die hervormin gen geenszins gediend en zeker nie! van den spoed. waarmee een en ander tot stand gehrarht moest worden. Afschaffing van kinderhuwelijken, van polygamie, moderniseering van de kleed ij van man nen en vrouwen, y.oodal het scboone geslacht voort ;!a,n ongesluierd moet rondloopen en dat in een huid. waar het tot voor kort nog op straffe des doods verboden was tegen een man over zijn vrouw te spreken '? Invoering van. een l'a.rlemeiit. \an be lastingen, oprichting van scholen, en liefst nog wel van scholen, waar jongens eii m/isjes naast elkaar onderwijs te genieten krijgen, organisatie van een leger, met als oefen meesters Kussen en Turken. die geen van beiden iu Afghanistan populair zijn. om het nu maar zacht uit te drukken. .Neen. Amanoela heeft zich vergist, toen hij meende in een minimum van lijd dit alles voor elkaar te kun nen krijgen. Daarvan waren zijn onderdanen, vooial zij. die onder invloed der priesters staan, welke van dit moderne gedoe niets moeten hebben, geens zins gediend, liet is me ook een pretje. Den dag waarop de Nationale Vergadering in de hoofdstad bijeenkomt, zien de 70(1 vertegenwoordigd s der verschillende stammen, allen in hun kleurrijke nationale eostuums gekleed, zich genoodzaakt, die kleercn uit te doen. om vervolgens onze weinig fraaie b r* K'k. jas en vest. m i t sgadeis een si ij v e boord aan te trekken. Dit als voorbeeld voor de verdere burgerij, die uu dra moest volgen, en dat terwijl men in Kaboel geen kleermakers be/.it. zooda,1 voor heel veel geld alles uit Indiëmoest komen ! Werkelijk, dat alles liep de spuigaten uit.