DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 JANUARI 1929 Afo. 2692 ,; IN DEN BONQCRD ? ' 'T OU>JCR&HÉEJW ,' LANDELIJK INTERNAAT voor JONGE MEISJES ONDER PATRONAAT VAN MEVROUW BOISSEVAIN-FELTKAMP TE DIJKERHOEK (Spoorstation Deventer?Almelo). Doel : Na voltooide schoolopleiding zorg voor gezondheid In beschaafde omgeving. Arbeid in boomgaard, moes- en bloementuln, afgewisseld mei huishoudelijk- werk ,en keuken. Aanvang nieuwe Cursus Februari 1929. Iets fijns zijn . KWATTA'S SCOTCH TOFFEES Ze munten uit door beerlijken smaak en prima kwaliteit, Daarbij zijn ze GOEDKOOP. INCASSO-BANK Volgestort Kapitaal 130.000.000?- Reserve 17.608.67813 Heerengracht 531?537 ADVIEZEN VOOR BELEGGING INLICHTINGEN OMTRENT FONDSEN Effecten-af d* voor particulieren (INGANG» SAFE-DEPÓSIT) GEORGE H. LAGAS AMSTERDAM ~ Telefoon 24611 - Andreas Bonnstraat 40 ELECTRISCHE LUXE BROÖDBAKKERIJ Specialiteit in alle Broodsoorten Een Verloving Blijspel in n bedryf door Frans Hulleman MIJNHEER JANNES, matrassen-fabri kant. MEVROUW JANNES, zijn cchtgenoote. EMMY, hun dochter. KEES DE STEIIKE. letterkundig schrij ver. De handeling vindt plaat» in een hollandsche huiskamer, burgerlijk en met eonigszins grov'en smaak gemeu beld. Schilderijen. stillevens en premieplaten in fraaie lijsten, aan den wand. waartegen een breed en massief-eikenhouten buffet is ge plaatst. In het midden van de kamer een tafel imt nama'ak-ï'erziseh kleed. In den hoek een eikenhouten kastje met.grammofoon; div.rnaast een clivia in koperen pot.' Mijnheer Ja'vnes zit in een fauteuil ^fen loost zijn krant. Mevrouw JanneH ' s aan de tafel bezig en stopt de gokken Vftn haar man. Emmy, de dochter des huizes, lee."t in een boek ?een-werk yan dc-n jongen schrijver: . Kees de Sterke. MIJNHEER 'JANNES. tfoo laat zou die jonge man hier zijn? EMMY. Om acht uur, vuiler. MIJNHEER JANNES. Dan is het geen man van de klok. Want het \*. al bij hull'ru'gen. MEVROUW JANNEN .(geeuwt). Wnt komt die mijnheer hier eigenlijk,doen V EMMY. Hij komt om gegevens, moeder, vo,or de inleiding van de nit-uwe circulaire, die va<k»r nan zijn afnemers wil rondsturen. MEVROUW JANNEH (geeuwt). O is het dat!(tot haar man) Dat hoeft je boekhouder toch altijd gedaan. Kon die man dat dan niet weer doen? MIJNHEER JANNES. Een boekhou der is geen schrijver. Ieder in z'n vak. Wat leas je daar, Emmy? EMMY. De bedolven Tempel. MIJNHEER JANNES. Van wie is dat? EMMY. Van hem. , MIJNHEER JANNKS. Wie is hem? ' EMMY. Mijnheer de Sterke. MEVROUW JANNES. Ik heb dat boek 's doorgekeken maar het lijkt mij nog-al opgeschroefd. Die man zegt er bijvoorbeeld in. dat het beter is een pisang goed te beschrijven dan in hoogdravende taal te vertellen, , dat Cupido met een pijl je hart heeft doorschoten. (Er wordt gescheld). O, daar zul je 'm hebben ! (Emmy rent naar de deur om zelf open te. doen). MEVROUW JANNES (tot haar man) Ik geloof nooit,, dat die man alleen voor je circulaire komt. Daer zit iets' achter. MIJNHEER JANNES. Jij ziet altijd onweerswolken ! . MEVROUW JANNEN Ja, en als er regen op komst is, ga jij zonder para plu uit. Jij ziet niets. O, daar is-ie. (Kees de Sterke komt binnen, een gezonde, jonge man, zonder snor of baard. Uékleed in een sportpak met kuitbroek en bruine rijglaarzen. Hij wordt binnengeleid door Emmy, die hem aan ? vader en moeder voorstelt. Alle drie maken lichte buigingen) Daarna: , MIJNHEER JANNES. Neem plaats mijnheer de Sterke. Bookt u? DE STERKE. Graag. MEVROUW JANNES. Gebruikt u suiker en melk in de thee, mynheer? DE STERKE, Nee.n mevrouw. Ik , heb graag een kop thee, zonder suiker en zonder melk. ' MEVROUW JANNES. Pa's Russisch ! DE STERKE. En smakelijk, mevrouw. Men geniet meer van de theesmaak. MEVROUW JANNES. Ieder z'n meug, zei de boer en hij at .vijgen. EMMY.-Zeg, Kees, ik lees op >'t oogenblik St. Joari van Shaw. DE STERKE. O. Cerebraal werk! MIJNHEER JANNES. Hoe noemt u dat, mijnheer? Cerebraal? DE STERKE. Ja mijnheer. Ik- be doel meer hoofd- en verstandswerk dtïn mot het hart geschreven. MIJNHEER JANNES. Dat weet ik niet. Siiaw? Is dat die nian met een baard die zooveel op Barbarossa lijkt? DE STERKE. Ja, ze hebben uiterlijk en innerlijk wel iets met elkander gemeen. . MEVROUW JANNES. Mijnheer, wat bedoelt u feitelijk niet die p'sang in uw boek? DE STERKE, l'isang, mevrouw? Wel ke pisang? Het is al zoo lang geleden dat ik dat boek schreef. . . . MIJNHEER JANNES (neemt het boek van de tafel en leest hajrd-op): De bedolven Temp .1, wijsgeerigliterairo studies van Kees de Sterke. (hladert. leest liard-np): .,Dat de .dichter bezinjïe den arbeid, het ploe gen, '/aaien en maaien. Dat de dichter zinge h ft lied van den hout- en mijn werker, 'van. timmerman en schilder, ? dat hij luid en schoon zinge welk (ren grootsche taak de man heeft te volbrengen naast zijne vrouw, met bet kind " Het gaat nog-al hoog de lucht in, hèmijnheer? MEVROUW JANNES. Man, heb ik niet gehoord, dat mijnheer een in luiding zou schrijven voor je nieuwe circulaire, over je gezondheidsmatras. MIJNHEER JANNES. Jaja. Kalm-an. I Fet eten wordt nooit zoo heet gegeten als het opgedischt wordt. MEVROUW JANNER. Dat heb ik vanmorgen net in de krant ge lezen. MIJNHEER JANNES. Mijnheer de Sterke, om nu eens heel prozaïsch te blijven. U weet waarlu-t om gaat! ? (Kmmit en de Sterke kijken elkander aan) MIJNHEER JANNES (verder gaand) Ik ? wil al de slccht-Veerende matras-' sch, die kuilen maken en waaruit de menschen 's morgens opstaan met pijn in de lendenen, waardoor ze sleeht-gehümeurd zijn en kribbig .... DE STERKE (vult aan).... en ner veus ! MIJNHEER JANNES, (herhaalt) en nerveus.. DE STERKE (verbetert) -of prikkel baar. .'.. . ? ' ? MIJNHEER .JANNES '-(herhaalt) .'... of prikkelbrav.... ' . DE STERKE (met , geestdrift).... verdringen door de ' nieuwe stalen gezondheidsmatras, waarop de jeugd kan duikelen en springen, zonder het gevaar, dat hot veld bezwijkt.... MIJNHEER JANNES. Bravo mijnheer! Hoe weet u dat? ' . ?'??.' DE STERKE. Van uw dochter, mijn- ? heer. Die heeft me reeds ingelicht. Iemand, die 's morgens ontwaakt op een slecht-veerende, krakende ondermatras, zal zyn ergernis niet kunnen weerhouden en zoodra hij zijn, ligplaats- verlaat, zullen de gedachten aan een rusteloözen nacht hem voort durend kwellen....' , MIJNHEER JANNES. Bravo mijnheer! .Gaat u verder! , i No. 2692 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 JANUARI 1929 JtDB STERKE (met emphaae) Jannes' stalen gezondheidsmatras piept niet en veert aan de kanten I Jannes' stalen gezondheidsmatras geeft de heerlijke rust welke wij in deaen haastig-leveuden tijd zoo noodig hebben! Jannes' stalen gezond heidsmatras is.... MIJNHEER JAKNES (aanvullend) ... .is een wonder van deugdelijkheid. Hij is magnifiek, mijnheer.. Schrijft u bet op en de firma zal u dik honoreeren. Wat hadt u gedacht?. Da STERKE (seker) Honderd, gulden. MIJNHEER JANNES (verbaasd). Hon derd guldenl ? ? Ik had gedacht een tientje. DB STERKE. Mijnheer, ik ben gewoon om me door fabrikanten en grossiers behoorlijk te laten honoreeren. Een jeneverstokerij betaalt me voor drie pagina's druks honderd en, vijftig gulden. MEVR. JANNES. Wat er ook aan ? die jenever verdiend wordt! DB STERKE. En dit is een opdracht, mynheer. Geen liefdewerk. EMMY (bevestigend). Ja vader, dit is. een opdracht! Mijnheer de Sterke is hier trouwens gekomen voor de inleiding van een heel ander (niet bewuste bedoeling) soort liefdewerk. Niet waar Kees? DE STERKE. Ja zeker Emmy.... MEVROUW JANNES. Kees.... Emmy ....Emmy.... Kees.... (lot haar i nan) Heb ik je niet gezegd, dat er wat achter stak? MIJNHEER JANNES. Ja, onweers wolk! MEVROUW JANNES. En jij ziet weer geen spatje regen ! DE STERKE. Ja mijnheer en me vrouw, ik kom hier vanavond om de hand van uw dochter. Wij zijn het eene, ,niet Emmy? (knikt). Als u nu uw toestemming wilt geven, dan . hebben we aan de forineele plicht pleging voldaan !.... MEVROUW JANNES. Aan wat heeftie voldaan? MIJNHEER JANNES. Aan de ge bruikelijke formule. MEVR. JANNES -(geërgerd) Heb ik 't niet gedacht van die pisang met z'n Cupido? MIJNHEER JANNES (waardig). Maar mijnheer, waarop steunt u dit aan zoek? (met stijgende stem-deftighcid ) Waarop baseert u uw levenstoekomst ? Wat verdient TJ? Wat zijn uw pers pectieven ? Wat is uw horizon ? MEVROUW JANNES. Ja, waar kan mijnheer iedere maand op rekenen? Heeft hij e'en vaste po.'.. .po... .posi tie? Ik heb wel 's gelezen, dat er een schrijver op een dakkamertje dood , in.de goot werd gevonden. Als u nou nog veel te doen had yan opdrachten zooals hier mijnheer, mijn man, ze u opgeeft, van circulaires en zoo.... . van..,. ' -t '' ? . ' DE,STERKE'/oam;uiienrf/Van proza op jenever! ' EMMY. Van gedichten op schoen smeer! DE STERKE. Van ballades' op Jaeger-flanellen! EMMY. Van gezangen op Buk en . Blue-Band l . MEVROUW JANNES. Ja, dan zou U misschien.... Kom, we ' zullen eens pen plaat opzetten, dat geeft andere gedachten.... (staat op, gaal naar het grammafoon-kastje en zei n melodie op uit: Die Dollarprinzessin. Das sind die Dollarprinzessin, die Madchen aus purem Gold. Mit Schateen unermessen, Sie haben das Glückim Sold). Als deze melodie wegsterft spreekt mevrouw Jannes resoluut:) Nee mijnheer, ik zou me dat gerust uit het hoofd zetten. Een schrijver is geregelde armoede. En doorgaans zijn artiesten heele, lichtzinnige menschen. De muizen vallen bij een Schrijver meestal dood voor de broodkast. Ik weet niet, hoe of mijnheer, mijn man, erover denkt, maar meestal zijn wo het in vele opzichten een? EMMY. Wat zegt u ervan, vader? MIJNHEER JANNES. Wat ik ervan zeg ? Dat je ze ziet vliegen! EMMY. Ja, maar .we- houën van mekaar. ? MIJNHEER JANNES. Houën van mekaar! Houën van mekaar! Dat is geen basis. Dat is geen ondergrond. . Een mensch kan niet leven van wind en liefde. . EMMY. En waarom niet? Verkoopt de bloem zich? Is de lucht te koop? Zijn de zon en de sterreu en de zee en de wolken voor geld verkrijgbaar? MEVROUW JANNES. Wat 'n idiotenpraat ! Wie geeft er nou geld Voor wolken uit ! ? EMMY. Het hoogste, het beste en het liefste, is niet te koop, moeder. MEVROUW JANNES. Als ik mijn clivia dit jaar 'niet zulke goeie koe? mest had gegeven, had ze niet zoo prachtig gebloeid ! Als de geldzorgen de voordeur ir komen, gaat de liefde het venster uit. EMMY. Xee moeder! Dan blijft ze juist als een lieve vogel zitten, wacht en zingt, tot er betere tijden aanbreken. DE STERKE. Emmy heeft' gelijk, mevrouw. Het sentiment vah liefde of genegenheid staat geheel buiten een zakelijke positie.... Romeo en Julia.... MEVROUW JANNES. O, mijnheer, houdt u opi Dat malle stuk hebben We bij Verkade gezien. Maar ik vraag U, welk verstandig meisje wordt er krankzinnig als ze haar zin niet krijgt ? En welke fatsoenlijke jonge nian steekt er zijn oom aqhter een gordijn dood en praat zoo onbeschoft tegen zijn bloed-eigen moeder? DE STERKE. Is U niet in de w»r met Hamlet, mevrouw? MEVROUW JANNES. Dat zal wel. Ik kan die.stukken niet allemaal uit mekaar houën. Verkade had er vreeseliik-lange beeneil in. En je vader wou al met d e pau ze weg... maar ik... EMMY ?. U wou tellen hoeveel lijken er aan het slot op het TooneeJ lagen, (lacht) MEVROUW JANNES. Als je maar weet, Emnïy, dat ik geen toestemming geef. Ik weet niet, hoe. je vader erover denkt, maar in belangrijke levenszaken zijn 'we het altijd eens geweest. Niet waar, Eduard? MIJNHEER JANNES (zwijgt). MEVROUW.JANNES (herhalend) Niet waar. Eduard ? ? MIJNHEER JANNES. Ja zeker, Mina. MEVROUW JANNES, (triomfantelijk) zoo ! EMMY (beicust). Als we geen toe stemming krijgenidan nemen we die. MEVROUW JANNES. Fr valt niets te nemen. Wij geven "of wij geven niet. Niet waar. Eduard? ?.' MIJNHEER JANNES (zwijgt). MEVROUW JANNES {met klem) Niet waar, Etluard? . ? . -..'?'. MIJNHEER JANNES. 'Ja zeker Mina. MEVROUW JANNES (triomfantelijk) O zoo. (Er wordt gezellig gezwegen). MEVROUW JANNES (na eenige pauze) Kom, we zullen nog maar 's een plaat opzetten, da's gezellig! (Mevrouw. Jannes gaat naar het grammofoonkastje, zei een plaat op uit Wateertraum. Als deze. melodie geëindigd is, neemt Kees de Sterke het woord) KEES DE STERKE (zakelijk) Dus U weigert uw toestemming te jgeven? MEVR. JANNES (schudtjnethethoofd van neen#n ziet fel in de richtingvan; MIJNHEER JANNES (beslist) Geen denken aan.' Gelijk bij gelijk ! Gleich und Gleich g'esellt sich gern. EMMY (met ironische , stemverDE KAWI Tekst en teekening door J. G. Sinia Als een driemanschap liggen sij daar in de rcaidentie Pasoeroean: de Kloet. Ardjoeno en Kaïci. De eerste een ellendige gluiper, die steeds .toert op het gunstigste oogenblik om plotseling leed en ellende ovtr de menschheid te kunnen brengen, débeide anderen tamelijk goedaardige reuzen ran wier gewelddaden mctt minder hoort. Van Poedjon af heelt men een schitterend gezicht op den meest zuidelijken dizer drie: de Kawi. Over het dichte luover der boomen, iraartusschen hier en daar het atappcn dak van een huisje de kampong verraadt, ruit het oog op rijke saicah's, die glinsteren en sprankelen in het zonlicht en terrasgcwijzc tegen de groene bergen omhoog klimmen. Daarachter iceer kampongs en flauw glooiende berghellingen. waarover het zonlicht een wonderlijk spel van licht en schaduw werpt ctl ten.slottc de reusachtige koepel van den JCau'i, hoog verheven boven alles, met wolken om kranst: nu eens somber en, dreigend, terwijl zijn donkere flanken sterk n/steken tegen de lucht, dan weer lieflijk en zacht, gehuld in de teerste tinten, dl naar gelan;/ de belichting dit brengt. heffing) Ne nous associons qu'avec.. 'DE STERKE (lachend en aanvullend) .... jios egaux ! EMM\*. Maar Kees. waarom vertel je niet aan vader en moeder, dat, als je wilt, .je inorgen-aan-den-dag deel genoot kunt worden in de houtzagerij van je vader aan de Koog? ?DE,STERKE, (zwijgt) MIJNHEER JAN-NES (rcrbaasd) W'at! Wat zeg je? Houtzagerij !? Aandeelhoit'ier !? EMMY. Ja vader. MIJNHEER JANNES. Waar!? Wan neer!? Hier mijnheer? " EMMY. Ja vader. MIJNHEER JANNES (tot de Sterke) s uw vader... .eigenaar.... van die grróóóte houtzagerij in Koog a/d. Zaan? DE .STERKE (rustig) Ja mijnheer. MIJNHEER JANNES. Maar m'n beste jongen,waaróm zeg je dat niet eerder? Waarom kom je daar niet dadelijk mee voor den dag? i , DE STERKE. Ik vond het van geen gróót belang, omdat het, dunkt me, verdienstelijker is dóór eigen arbeid izijh eigen brood te verdienen dan in een opgemaakt bed te stappen, al is de ondermatras van prima kwaliteit en al 'is de bövenmatras met prima kapok opgevuld. MIJNHEER JANNES. Mijnheer, U is een edelman l MEVROUW JANNES. Mijnheer heeft dus, als-i wil, morgen-aan-den-dagy een vaste po... .po.. l .positie? MIJNHEER f JANNES. Ja, moeder^ Mijnheer is een vermogend man1.. Hij doet die schrijverij zoo-maar yoor de aardigheid, begrijp je?, , ? DE STERKE. iPardon,- U vergist zich. Mijn schrijverij" levert zooveel op, dat ik.de inkomsten uit die houtzagerij niet toucheer. MEVR.OUW JANNES. Wilt u nog een kopje thee a la U usse ? DE STERKE, tïraag mevrouw. MEVROUW JAN-NES. Emmy. kind zet nog 's een plaat op. Da's zoo gezel MIJNHEER JA'NNES. Ja. EMMY. doe dat. Speel iets geestigs, iets aartligs, iets liefs. ... MEVR. JANNES. Zet het Largo van Handel 's op. Mijnheer houdt, geloof ik, van iets ernstigs..... dat zie ik zoo aan z'n fyzionomie.... MIJNHEER JANNES.. Nee,; iets. gees tigs. Iets uit Figaro's' Hochzeit bijvoorbeeld.... Maar dat . is een rendecrende zaak daar aan'de Koog ....die aandeden staan goed.... da's safe .... (neuriet de bekende ?melodie int HetHuicelijkvanFigaro)" Emmy...',. dat komt in orde, hoor ! Wat.zeg jij ervan moeder? MEVROUW JANNES. Ja, maar zonder vaste po.... po.... positie zou ik toch' nooit m'n toestemming hebben gegeven. (SCHERjit) Het recht van opvoering voorbe houden volgens de wet van 28 Juni 1881, Staatsblad 124. Televisie-demonstratie De N.V. Philips geeft in haar toonzalen, Heerengracht te Amster dam, voor het publiek demonstraties met een door haar vervaardigd Tele*visie-apparaatl ' In ons Volgend nummer zullen wij over deze demonstratie een artikel i brengen. l