22 \ l De kat, een puttertje en de sterren door Luigi Pirandello (Slot van pag. 21) <.«eltx>fden die twee oudjes werkelijk dat, als zy deur en ramen maar altijd dicht hielden, een kat, als die wilde, geen anderen weg kon vinden om binnen te komen en dat puttertje op te eten? Was 't bovendien niet te veel gevergd, dat die kater zou weten, hoe dat vogeltje hun alles was, omdat het van hun gestorven kleindochtertje was geweest, en zij het zoo tam had gemaakt, het gewend had uit de kooi te komen en 'door huis te vliegen? Dat hg zomeeten> Jioe de^grootvader^ een keer dat dez» hem betrapt had, terwijl hij door de ruiten het onbe zorgd in de kamer rondfladderende puttertje zat te begluren, woedend naar de eigenares was geloopen, om haar te waarschuwen: o wee, o wee. als hij 't beest daar nog eens betrapte ! Daar? Hoe? Wanneer? De vrouw... de oudjes... het raam.. 't puttertje.. En zoo gebeurde 't. dat_op zekeren dag de kater het puttertje opat ? \yel ja, dat vogeltje, voor hem was 't zoo goed als een ander, hij at 't op. Hoe hij in 'huis was gekomen, wist niemand. Het grootmoedertje ? 't was tegen den avond, bijna donker -?? hoorde opeens een zacht gepiep, klagelijk; de grootvader schoot toe, zag nog net iets wits de keuken in vluchten, en op den grond, hier en daar, wat veertjes, borstveertjes, van de aHerteerste. die door zijn binnenstuiven licht bewogen ! De kreet, die hij slaakte !...-. En hij was niet tegen te houden, greep zijn revolver, liep als een krankzinnige 't huis van de buurvrouw in. Neen, niet de buur vrouw, de kat, de kat wilde hij dood schieten, onder haar oogen; en hij schoot, in de eetkamer, zóó alp hij het dier daar rustig op het buffet zag zjtten. schoot twee. drie maal, 't huisraad kapot... totdat de zoon van de buurvrouw kwam toeloopen, ook gewapend, en op hem echoot. Een tragedie. Onder geschreeuw «-n gehuil werd de grootvader, iii dn horst getroffen, stervend, weggedra gen, bij zyn oudje binnengebracht. De zoon van de buurvrouw had de vlucht genomen, 't land over. Twee farru'lies te groiule gericht: groote opschudding in 't heele -plaatsje, oen ganschen nacht lang. En de kater wist -'t niet eens meer. een oogenblik later, dat hij . het puttertje had opgegeten, 't eerste 't beste vogeltje; had niet eens begrepen, dat de oude man op hem had ge schoten. Een flinke sprong, en' hij was er .van door gegaan ?en daar zat hij nu. ee-» witte plek op het donkere dak. te kijken naar de sterren, die in .het diepe duister van den maanloözén nacht ? gelooft 't maar gerust ? de daken van het, nietige plaatsje in. de bergen heelemaal niet zagen; maar men zou zworen, dat ze niet anders zagen, dien nacht, zóó helder flonkérden ze er boven. DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 JANUARI 1929 No. 2694 No. 2694 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 JANUARI 1929 CADILLAC Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor veel duurder wordt gehouden, dan ze in werkelijkheid is, pleit wel zeer sterk voor de hooge plaats,die de CADILLAC in de algemeene achting Inneemt K. L AND E WEER UTRECHT AMSTERDAM BMtgtraaf 14 ~ Singel 430-432 Klacht van een zwoeger De Maatschappij voor den Werkenden Stand heeft haar vijfenzeventigjarig jubileum gevierd. Men luierde het i eest van den werkenden stand omdat er drie kicart eeuw voorbij was van rusteloos zwoegende philantropie.... Maar was dit een feestdag? Ik meende dat die al sinds jaren en jaren l Mei was.... En wat is de stand van de werkers wier lot door mildheid verzoet en verzacht wordt ? . ? Wanneer er zoo'n stand is dan hoor ik er bij, omdat mijn belang door geen groep of partij door de Kamer in 't staatsblad gebracht wordt.... De werkende stand waar ik zelf toe behoor met nog andere kranige koppen wier wijsheid den hongerenden lezerskring sterkt is een andere stand dart. die acht uren werkt en door leiders zijn boontjes laat doppen.... Jk ontbrak bij dat feest van den werkenden stand en moest er in kranten van lezen, en hoe men blijmoedig het feit heeft be-toast van de vreugde, verkwikking, ontspanning en troost aan den zwoegenden werker bewezen.... En ik..... die geen ouderdomsrente geniet en geen billijke arbeidersicon int/, , geen sportveld en kosteloos medisch advies.... ....'k noem verbitterd'het duf-philantropisch advien van dien feestdag een zure vertooning.... MELIS STOKE Voor een eigen cultuur door Melis Stoke AAN de hand van de berichten uit Afganistan mogen wij thans defi nitief vaststellen dat alle pogingen tot hervorming a l'européenne, door koning Aman Oellah zijn afpeituit op den agressieven onwil der bevol king. Welwillende, rechtzinnige en idealistische lieden zullen het hoofd schudden over het feit dat de Afgaanscho . jongemeisjes nu niet /uilen worden opgevoed, dat de volksver tegenwoordigers zonder gekleede jas en hooge hoed en in het onbetwist bezit van woeste' baardvegetaties zullen mogen bijeenkomen, dat er geen belastingen zullen worden geheven. geen officieren opgeleid en geen dienst plicht ingevoerd, geen Europeesche. kloeding gedragen zal worden, geen vrouwenverenigingen opgerichï, en dat de Dolygamie en de kinderhuwe. lijken zullen blijven voortbestaan, en de vrouwen gesluierd blijven. ' Weg gymnasia en scholen, verplicht < tnderwijs en coëducatie.... Afganistan heeft door eene bewe ging, spontaner en zuiverder dan een volksstemming, de verlichte hervor mingsplannen van de hand gewezen.... Kri het merkwaardigste van dit alles is, dat millioenen en millioenen Wes terlingen het hoofd schudden en zich maar niet kunnen begrijpen dat men zooiets als onze samenleving en al' hare, voordeelen .versmaden kan, alsof 'het een strooibiljetjeJs dat een colporteur u op straat in de hand wil duwen. De» geschiedvorscher vraagt zich echter af hóe het mogelijk is dat de millioenen ontevreden kiezers van, Europa, inclusief de zelfbeschikkers en onafhankelijke geesten van Sovjet liuslarul. plotseling, nu het Afganistan geldt, zoo verzot i-aken op de in stellingen van onze maatschappij, dat zij dit vreedzaam volk toeroepen: menschen... menschen jullie \yeten niét wat je met je» eigenzinnigheid vergooit. ... J k zelf. eerst op manbaren leeftijd gehuwd; 'en niet slechts éY'ne vrouw. ik, dit- mijn dienstplicht vervuld h ;b en gewillig het juk van het verplichte lager onderwijs gedragen heb en thans geduldig belasting betaal, ik, die een hongc" hoed bezit on in een duffen sleur uitsluitend Furopeesche kleeding draag... ik kan mij. jijist om ui die redenen zoo goed begrijpen dat een volk blijft vasthouden aan zijne tradities. Kn ook u. Waarde lezer, die mij er reeds van verdenkt dat ik het betreulniet,op mijn tioride jaar getrouwd te zijn, of thans een harem te houden! of dat ik spijt heb van mijn militairen diensttijd en liet lager onderwijs dat ik niet zooveel vrucat genoten heb zoodat het thans de vruchten afwerpt die ,de fiscus mij afsnoept...'. of dat ik het berouwen zou dat ik maar altijd met dophoedjes en complet» moet loopen.. .. ook u zult het, zoo ge den zedelijkcn moed en het geduld hebt mij tot het einde te lezen, aan mijn zijde staan. ' Want wat zoudt u er van denken indien ons plotseling b.v. 'door Pro fessor Snouck Hurgronje, uitgeroepen tot dictator van de vereenigde Nederlandsche provinciën en overzeesche , gewesten, gelast werd het Mohammedaflnsche geloof te omhelzen en de zeden en gebruiken van eene Ooster sche maatschappij over te nemen... ? Ha ik zie reeds het koppig volk van het platteland met hooivorken en knuppels te hoop loopen en opstandig worden tegen het gebod om barrevoets en slechts bekleed met heupgordeln. tulpen en hyacinthen te planten Ik hoor reeds het gehuil van wonde als de leden van onze Tweede en Eerste Kamer van hel; Binnenin-f verdreven worden en vervangen do: «r een Raad van Notabelen die, gehuld iu witte mantels en met doeken om hét hoofd geknoopt, moeten sauienhurkeu op een tapijt en koffie drinken in et koffiedik, of zwijgend lurken aan waterpijpen.... Misschien dat een enkeling onder u. gedreven door jeugdigen overmoed. geen bezwaar zou zien in het meer voudig huwelijt._,^ ._ maar spoedig zou hij zijne lichtzinnigheid leereh berouwen wanneer blijken zou dat zelfs vrijdom van belastingen hem voor de onmogelijkheid zou stellen al deze echtgenooten te voorzien van g mddoorweyen' gewaden, reukwateren en slavinnen. O, zeker.... de kinderen zouden juichen indien zij, in plaats van naar school te gaan, in het huwelijk moch ten treden, maar de ouders zouden al spoedig genoopt zijn een einde te maken aan het gedrang van schoon zoons en behuwddochters in de kinder kamer, en alle narigheid dientenge volge van wegloopende kinderjuf f rou wen en mokkend dienstpersoneel. Denk u eens aan hoe het zijn zou. als uw .keuken- of dienstmeisjes behangen met kralen, armbanden en sluiers des morgens aan de deur. van. een melkboer met een tulband op. zuivelproducten moest inslaan voer uwe vier vrouwen en tallooze kin deren....? Indien u genoopt /oudt zijn altijd naar de comedie te gaan mei al uwe vrouwen (telkens een heel»» loge. ...',!).... of atë» u een goeden kennis niet anders zoudt kunnen inviteeren dan met minstens twee van zijne echtgenooten. . . . S* .Stel u voor dat u altijd zoudt' moeten zeggen: h è. nu zou het 'M n >? genoegelijk zijn om ui u zwagers en schoonzusters eens te vragen... maar hoe, bergen we honderdnegeutien per sonen in ons huis.... en we hebben maar couverts voor achttien.... Of als uw zoontje aldoor maar sw>u dreinen dat hij trouwen wou met h «'-t kind van de buren... . of als u hon derd slagen op de voetzolen zoudt krijgen omdat u zonder licht gefietst hebt.... of als u achttien keer p<T jaar een verjaardag in huis had t eu vier trouwdagen moest «uithouden.... Ware dit. alles niet een( te hooj:»* prijs voor de zegeningen eener Oostejsche samenleving....? Betaalt te niet honderd' maal liever ujve be lasting dan dat ge genoopt /.oudt zijn uwe stenotypiste zwaai' gesluiei-o* te genover u te zien, .terwijl ge zelf des morgens op uw tram zoudt inoefen springen op sandalen, en met een fladderende mantel om uw schou ders? . Wat zou een maatschappij al« dr onze moeten doen -me. ontwikkelde en nuttige vrouwen, ongeschikt >?«""' liet harembedrijf, en met soli<-de. monogame huisvaders, afkeerig van de. rompslomp, verbonden aan een werkeloos leven te midden van nief sieraden behangen echtgenooten en slavinnen.... ? Denk u dit alles in..... voel het verzet in u groeien, en stem mij toe dat de reactie van het v«:lk van Afga nistan begrijpelijk en, redelijk is. Duizend maal liever dan dat ,wij een bal costumé et pare in elkaar gaan zetten sleepen "we ons sleurleven voort, en dit zelfde gevoel moet inen respec teeren bij een'ander volk. UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE pjv o^fru Jafl&uy 10WW& Croquante croquetjes door Alida Ze venboom IK hoor dat de heeren en dames tegenwoordig niet meer aan el kaar vragen: ?heeft u al geborreld" maar: ?heeft u al gegriept." Ik moet zeggen dat ik met dit laatste al drie dagen bezig ben. Ik'lig wat je noemt ?plaftebeden ik hebmaar den dokter laten komen, zoo'n jong snuitertje, dat meneer Stanislafski mij heeft aanbevolen. Neen, neen, dan was onze oude huisdokter bij mevrouw zaliger toch heel wat anders. En wat zoo'n nieuwerwetsche meneer je voor dingen durft vragen! Wie denkt zoo'n kerel wel wie hij voor heeft! Het schijnt dat de menschen ook al niet meer behoorlijk ziek kunnen zijn. Als je vroeger ziek was, dan was dat altijd min of meer plechtig, zou ik bijna zeggen. En het was meestal raak ook. Toen gingen de menschen pas naar bed als de meneer van de begrafenis-bus al zoo'n beetje om het huis begon te draaien en naar binnen te kijken. Voor wissewasjes kroop men toen niet onder de wol. Dan nam je wat camillethee of IJslandsch tiios of tamarinde of een ander huismiddeltje en binnen de drie dagen was je weer zoo lekker als kip. Nu stopt zoo'n dokter je direct in bed en dan begin je je al van zelf zieker te voelen dan je bent. En ze kijken je den tweeden ilag aan of ze zeggen willen: ?ik geloof «lat ik mijn vriend de chirurg er maar eens., bij moest halen. We moesten maar dit of dat van u wegnemen." Daar draaien ze tegenwoordig ook al hun: hand niet voor om. Net of de hiensch een kikker is bij wie alles weer aangroeit. Dat maken ze mij niet, wijs dat een mensch zonder ..dit" of ?dat", zal ik maar zeggen, net' zoo gezond zou zijn als mot. Waarvoor geeft de Natuur den mértsch die dingen anders? En toen ik van middag tegen dat ventje zei dat ik gisteravond een paar rumgrocjes ge nomen had, omdat ik inwendig zoo rillerig was, heeft hij me een standje gegeven en, net als een geheel-ont houder, bij mijn bed staan preeken dat de alcohol het verderf was bij elke ziekte. En mijn vader genas met alcohol alles, tot zijn hond toe! Ik kan- niet anders zeggen dan dat mijn betalende loges allerliefst voor me zijn. Het acteurtje heeft al drie rijksdaalders bij me wezen leenen en meneer Stanislafaki heeft bloemen laten brengen ? veel bizonders is het niet 'en op den hoek van de Emmastraat gekocht en bloemen van vooreergistcren, maar dat is net wat voor mannen om zich wat in hun handen te laten stoppen. Maar zelf is hij nog niet boven geweest. Dat is vermoedelijk boven zijn stand. En dan heb ik hem een dag voor dat ik ging liggen, toen ik me al zoo onwennig voelde, nog een schoteltje macaroni met tomaten klaar gemaakt, dat een doodzieke zou doen opkikkeren. Maar geen woord ! Maar wat ik het ergste vind, is dat je als je ziek bent. in eens overloopon wordt 'door je lieve familie. Het is of ze het ruiken. ..Tante Aal is niet lekker en ze heeft dat legaat gehad van der mevrouw, weet je nog, Kobus? Mina, ga jij es naar tante toe en neem een schoteltje appelepent mee. Daar houdt ze'zoo veel van!'' Jawel. En dan appelepent niet de pitten er in en bitter. En dat legaat ... .nou. . .'. Het is nog al een tijd om, als je wat hebt, het bij elkaar te houden en ze denken zeker dat ik schatrijk ben geworden met het kamerverhuren! En dan wil die dokter, dat ik drie maal per dag mijn temperatuur op neem. Wat een malligheid. Ik voel heel goed of ik koorts heb of niet. Wisten de oude menschen veel van hun temperatuur ! Als die zich koort sig voelden, namen ze een kruiden bitter en het moest al een heel rare temperatuur zijn als die daar tegen kon, vooral als je de dosis een klein beetje straf nam. En al die tempera turen makon een mensch nog zieker dan hij al is. Daar ga je onwillekeurig over liggen piekeren. En ik ben er zeker van dat Lotje me besteelt' nu ik hier op mijn bed lig. Gisteravond heb ik beslist een mannenstem in de keuken gehoord, al sprak hij nog zoo zacht. En ik ben misschien heel ergdenkend en dat zal mijn ziekte mee brengen, maar ik geloof al mijn leven dat er bij de rhum water was gedaan voor dat hij in he.t glas was. Je moet ze maar proeven! En nu moet je zoo ziek zijn en dan hooren dat de meneer van J9 begrafenisfonds er met het geld van je ?laatste eer" van door is! Mijn temperatuur is er drie streepjes van , de hoogte,ingegaan. En het ergste ia dat van mijn' begrafenisgeld zoo'n heidin als die Josefien Baker hier ? gedanst heeft en in wat voor een costuum ! Ik moet er niet aan denken, andeis gaat die thermometer maar weer de lucht in.' Dat jonge doktertje mag zeggen wat hij wil, maar van avond neem ik toch maar een grocje. Er is niets zoo goed voor .één ziek mensch. , TELEFOON door Ce! 2 ? Heb je me gisteren opgescheld? ? Ja. ja. natuurlijk op de schaats. Maar waar kan ik je mee van dienst zijn ? ?-'Dat weet ik. Van den zomer hebben wij de pret. Je wou toch niet.. ? Maar man. ik had je wijzer gedacht. En hoe wil je dat aanleggen? Ken je een van de bazen van een van de groote partijen? . ? Wat doe je in de kour Als je die niet kent, is het hopeloos^ ? Er is maar één middel: een nieuwe partij oprichten. Voor je op de lijst van een van de bestaande partijen een behoorlijk nummer hebt. dragen wij je weg naar Zorpvlied." ?i Heb je een beginsel': ? Gelukkig. Dat zou je bij een ,nieuwe partij maar in den weg zitten. Je doel is natuurlijk de vijf mille en het pensioen en het eerste-klas spoorabonnement. ? Neen. natuurlijk, dat moet je niet zoo openlijk zeggen. Dat moet je netjes omschrijven met veel gezwam over je open oog' en je nog opener mond.... ? . ? ? ? Dat is allemaal heel gemakkelijk. Maar heb je ook een godsdienstig tintje? ? Beslist noodig. Kijk maar naar de Kamer. W'elké van de kleine par tijen hebben er menschen in? Alleen die niet een godsdienstige kleur. ? Ben je niets? Des te betór. Dan kun je gemakkelijk wat worden. Er is pas een nieviwe partij opgericht door de hervormde anti-revolutionai- > ren. Als jij er nu een opricht voor de anti-revolutionaire hervormden? T~ ........ .t...... ............. ? Heelemaal niet hetzelfde. Ik zie'wel dat Ju geen schijn snapt van onze politiek. Het zit hem altijd in een klein onderdeel. ? Goed. Je hebt dus nu een be ginsel en een doel en een leus. ,? Natuurlijk een leus. Één antirevolutionaire hervormde leus. Bij voorbeeld: ?Weg met den 'nieiuven kunstaardappel l" . ......-. -7- Hoeft ook niet. Er is nog nooit een verkiezingsleus geWee.st, -ii.- >;rjU'«-n-< op sloeg. En aln hij ergens >p sloeg. dan werd hij er nooit op t'v ? Best. Nu moet je n«>i? "eu .strijd program hebben. Daar ho--ft niets van den nieuwen kunstaardappel in t«staan, want dat is je beginsel. Dat is zooveel als je Zondagsch»- jas. Al» j«-, gaat vechten doe je'di»' uit. T~ Ook eenvoudig. Voor j.- strijd program neem je van elk «l -r vier honderd drie en dertig strijdpr»crams één punt. Dan weet ]?? z.-k.-r dat j.altijd goed bent. ? En je kiezels? Noc ^-nv. M»'t hui.sbezuek bereik je />? niet me«-i. Als j.«- bij ze komt is allH.-n het <la^hitje thuis en die kiest n «c niot. VcTkiezingsbritchuivs gaan /.<><> d»vuilnisbak in en op VM[xa«l»'riiwn komen z>- niet. ? Met andere woorden. -?*!.- jij niet tot den kiezer kan k«»m^n. ni'tft «Ie kiezer, tot jou k<nneu. En daarom moet je ze wat attractü-s jaiibie«l»-n. ..........^.... ........ .???*.? ? Alsjeblieft géén politieke film. Daar loopen ze van w».*;:. Maar huur Tuschinski een maand lanir af met het gewone program en '.consumptie' vrij' en een paar schouwburgen mét «?en beetje pikant stuk als h-»t kan en dan laat je dé heldin 7.00 langs der neusje een paar '/.innet-j.'s /.eggen over je candidatuur. Dat -rhuvt in. ? En laat je vooral niet overhalen om een van die cursussen, tot ont wikkeling van je denkv»-mioiren te volgen. Dat zou je maar hinderen. ? Precies. Een ..anti-revolütionaire hervormde/'' Vergis j».- niet. want dat zou noodlottig zijn. En nu: bonne chance. De kosten van het advies zijn nihil. ? Adieu ! PATRIA5 PRII