1 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 JANUARI 1929 No. 2695 No. 2695 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 JANUARI 1929 y i J4" * ' SCHOPENHAUER ///. De vrouw (slot} 't (Jevocl van man tot nutn is onverschilligheid, 't Gevoel van vrouw tot vrouw is vijandschap en nijd. Let maar reus op, wanneer je wandelt langs de straat. Met, welk oen hlik de eene d'andre gadeslaat: Ofschoon '/e in haar groet soms uiterst vriendlijk zijn, Xe zien elkander aan als Welf en (Jibellijn. Dat is de concurrentiegeest. en ander» niet. IK' man kent ook dien geest, maar op beperkt gebied. Terwijl de vrouw voor iedre vmu'w rivale blijft. Omdat zij maar in n artikel handel drijft. Vandaar dat. als de man zich tot zijn tuindre rielit, Zrjn houding hofiijk is, zijn toon en zijn ge/.ieht: Maa" als VNMV dam? niet haar kind-TJufiiouw praat. I>an sprtekt '/.ij op e;-n ti><»n - j ? we-.-t wel hoe dat gaat. -Omdat de man.veel.idealen in zich draagt, Do vrouw maar n: hoe /.ij den man het meest behaagt. Wat zij dus van de allergrootste waarde acht. Is meerderheid in rang. want diiarin ligt haar kracht. Het krijgen van een man. dat is 't waarvoor zij leeft. Kn waar zij pijn en ongerief voor over heeft. /oo loopt zij dun gekleed, zelfs bij de barste kou. Opdat de. man maar alles goed bekijken zou. De mannen tooneii nooit onnoodig borst of arm, Kn als het koud is. kleeden zij zich lekker warm. De moederliefde, schoon dit woord aandoenlijk klinkt, LH aangeboren drang en animaal instinkt. Ku als het kind zich niét meer hulpeloos gevoelt, Ziet men gewoonlijk, dat de moedennin bekoelt. Want dan komt het ver-stand er weder bij te pas. Kn dat ontbreekt nu juist bij 't vrouwelijke ras. De liefde van den vader 'is meer permanent. Omdat hij in het kind zijn eigen ik herkent. De schoont* >sexe" heet ik heb het niet bedacht - 't Breedheupig, smalgeschouderd, kort gebeend '.geslacht. Wat heeft de vinder met dien zotten term bedoeld? Niet wat hij heeft gedacht, maar wat hij heeft gevoeld. Iets. wat ik liever nader niet omschrijven zou. Maar het getuigt van weinig eerbied voor de vrouw. Was mij de taak der definitie toegedacht. Dan zei ik: 't is het onaesthetische geslacht: ? l,n dicht, muziek, toorieel, sculptuur of .schilderkunst. Verleende nooit n Muze aan de vrouw haar gunst; Van welken kant men ook het werk tier vrouw bezie, Xooit vindt men maar een sprank van goddelijk genie. Neem nu de schilderkunst. De vrouw kent de techniek, /ij oefent zich met vlijt -- de vrouw is energiek. Wanneer zij dus op dit gebied haar kracht ontplooit. Dan komt er deeglij k werk. nlaar geniaal is 't nooit. Kr was een Uembrandt, Hals, Murillo. Titia:m, Maar nimmer heeft er nog een juffrouw Hals bestaan. Daar kan ze niets aan doen. 't Is eenmaal zon'haar aard' /ij is wel medelij, maar geen vereering waard. Die eerbied is een vinding van den riddertijd, 'De troubadours verzonnen zulke malligheid. Wij doen die lieden na. verstikken ons verstand, Kn maken zelf de vrouw verwaand en arrogant. /oo werd. o spot ! de vrouw tot ..dame'' op den duur. Dat monsterlijk produkt van Westersche cultuur, In wezen nummer twee. vereerd als nummer n /oo wordt 'de schijn gediend, tot nut van ~t algemeen. Nog vindt men in Benares iets van dezen aard: Waar zeker soort van apen heilig is verklaard; De dieren zijn zich van hun hoogen staat bewust, Aanvaarden eerbetotm, en leven naar hun lust. Dat mannen ijdel zijn. is algemeen bekend; Dat zijn zij op geleerdheid, kennis, moed. talent: De ijdelheid der vrouw is van de slechtste soort, "t Is ijdelheid op schoonheid, rijkdom, enzoovoort. Wanneer een man een goede vrouw, geen ..dame", vindt. Die blij is met een bloem, een kookboek en een kind. Ken vrouw, die voor hem zorgt, die zonder drukte werk*, Kn door haar luchten geest hem opbeurt en- hem sterkt. Behandle hij haar als een edelmoedig vriend, Kn wet e haar den dank. dien zulk een vrouw verdient: /ij is onmisbaar op haar eigen, eng gebied. Ik duld zoo'n vrouw met vreugd. Maar'.,dames'' duld l! Ten slotte dit bewijs van haar serviliteit: (?enakf e «n vrovnv voor kor i: in on>:fhinkel*jkhu!d, Dan heeft ze Weer subiet, een leider bij de hand: De jonge neemt een minnaar, d'oude 'n predikant. (Jij, mannen, die dit leest, getrouwd of ongetrouwd. Ket dit gerecht gerust maar met een greintje zou'. ril um A niet. Een doodgewone ruzie door Melis Stoke MOKT jehoorcti. . '/zeide ik togen Mathilde. van den anderen kant van tle ontbijttafel. .. en ik las uit het ochtendblad voor: . .een loemvontomnior te Los Angeles werd door zijn vrouw niet een zweep, vervolgd en wist, zoo vertelde hij bij de echtseheidingsproeodurl'. niet beter te doen dan in do kooi te vluchten, waar zich zijn wilde dieren bevonden. Daar vond hij rust on kalmte... Ha-ha. . hoe vind je die,.?" lachte ik smakelijk.." geef .'me nog een kopje thee als je blieft. ." Er kwam geen .antwoord, maar ik hoorde Mathilde thue schenken en even'" later werd een kopje achter mijn krant geschoven. Daarna weer 'stilte. Ken ?vage onrust'begon in mij op te komen. Jk kan tegen re- en dupliek, interrup ties en moties van orde. Maar ik kan niet tegen stilte. Daarvoor ben ik een in het parlementarisme geschoold staatsburger. Tegen de stille dreiging van een dictatuur groeit mijn verzet. Hoe vind je het.. ?" vroeg lf daarom nog eens, minder uit nieuws gierigheid dan om. de stilte te breken. Is dat alles wat je in de courant gelezen hebt.'. ?" vroeg Mathjlde min achtend. 'Ze kent mijn zwak voor die kleine pétillante stukjes journalistiek, welke van ons dagblad iets anders ma ken dan de handelingen van de Tweede Kamer. ' . . , ' O jawel haastte ik mij van de tunnel onder het kanaal en de econo mische commissie van den Volken bond'. J en van.." Allengs klonk nujn stem met minder overtuiging, en uit ergernis daarover viel ik heftig uit :... ..maar-waarom mag. ik als ik er plcizier in heb niet voorlezen van die leeuwentemmer en /,'n vrouw.. Ik zou wel eens willen weten Wat ik weten wilde las ik in do-koele «togen die ik boven'mijn courant ont moette. Ik begrijp dat pleizier niet. zeide Mathilde. het is een belachelijk verhaal, en je moet er eene zekere bedoeling mede hebben gehad om het ?mij voor te lezen.." ..Ik zweer je.." betuigde ik. Dit is nu echt een van die geschie denissen zejde Mathilde die n-Jt; maar. altijd geschreven of ver zonnen worden sinds de Fliegende Blatter niet meer bestaat. De cou ranten rekenen er op dat ze o ververteld zullen 'worden aan 'bitter tafels en op allerlei plaatsen waar mannen in het geheim bijeen komen., om zich vroolijk te maken over hunne vrouwen. Het huwelijk is toch waar lijk iets anders dan eene achtervolging met de zweep, en een toestand die zoo ellendig is dat men de voorkeur geeft aan het gezelschap van wilde dieren.. " .,Je begrijpt me verkeerd, zeide ik, het was volstrekt mijn bedoeling niet} je onaangenaam te zijn of onvriende lijke dingen over het huwelijk te zeg.gen.." :. ..Ik neem aan dat het je bedoeling niet was. antwoordde ze maar je instinct was je de baas.." Als men mijn instinct er bij haalt wordt ik altijd furieus. P4 Het is goed zeide ik bitter ik wilde je amuseeren met eene onschuldige en vermakelijke geschiedenis, en terstond verdenk je mij van duistere bedoelingen". , Mathilde lachte verachtelijk; wat was je bedoeling dan wél met 'het voor lezen van dat verhaal. . ?'' Ja. gunst, zeide ik. dat die man rust e'n kalmte ging zoeken in een leeuwenkooi. Je hebt toch vreemde ?meiischeri'?ging'ik. haastig voort maar nu moet ik er toch housch van door. we hebben weer voel t<» veel tijd verbabbeld. . " Kven later stond-ik op het propvolle voorbalcon van tle tram oti'dicn heelen dag zwoegde ik op mijn bureau 'in allerlei onaangename zaken. . Uit is eene leerzame geschiedenis, al oordeelt de lezer er dan wellicht anders t)ver en noemt hij haar onnoozel. Ik laat mij echter niet uit het veld slaan door onwelwillende critiek of de opmerking dat mijn verhaal te kort schiet aan inhoud en spanning. Want ik behoor met Dante, Shakespeare, J:. K. Rensburg en den secretaris van den. Volkenbondsraad, tot die auteurs die slechts voor hun persoonlijk genoe gen en dat van een beperkten kring van geestverwanten schrijven, en ik stel de moraal van deze geschiedenis alle protest ten spijt aldus vast: De man, hij zij leeuwentemmer of agent in levensverzekeringen, stort zich voor het vinden van kalmte en rust in het rumoer en de dreigende ge varen van zijn speciale economische branche. De vrouw, of ze echtgenoote van een leeuwentemmer of van een staalkoning zij. vecht met de wapenen meest voor de hand liggen. In, het'geval' van den leeuwen tem mer en zijne vrouw is een zeer gewoon en dagelijks voorkomend conflict te bespeuren, dat all.'"n humoristisi h aandoet door het niilli-Mi waarin li«t spoelt. , Indien het een minister. gep»lt!< M had die. geprikkeld door eene oriiUk.? gename opmerking van zijne;echtgenoote naar de vergadering van «3»Tweede'Kamer gevlucht was.'of *M->I officier - die, na een echtelijke twist. naar de kazerne wai'e'^egaan. zou nie mand om het verhaal gelachen hebben. Maar nu het toeval wilde dat een leeu wentemmer ruzie met zijn vrouw kreeg. en hoewel het zee r begrijpelijk is dat ij een zweep pakte en dat hij naar zijn leeuwenkooi liep krijgt dit conflict opeens een humoristisch cachet.: En geheel ten onrechte! Daarom had Mathilde volkomen ge lijk. Met haar scherpe vrouwelijke blik zag zij'door het quasi-humoristische van dit geval een doodgewoon ct.nflict. Zij meende dat ik haar tergen wil de en. vluchtend voor de 'zweepslagen van hare terechtwijzing, snelde ik precies zooals de leeutventeinmt-r ?* naar het terrein van mij n dagelijks'-hon strijd om het bestaan. Men vraagt zich af waarom ze zulke.' doodgewone dingen in de krant druk ken. . o.a. ook het hier boven .staan-' de.. ! '''?.'? Radio en Grammofoon Grammofoon-ar t is ten buitenkant < Houten grammofoonnaalden HOl'TKN naalden? Vele graminophonisten zullen deze niet eens kannen en toch is het gebruik ervan ?/.eer belangrijk, zoowel voor tle muzi kale weergeving als voor het \ ehoutl. dus voor den langeien duur van de p'attn, De zorg voor het matei iaal van de plaat wordt in het algemeen nog te veel verwaarloost!; roekelooe wordt met de betrekkelijk te-ere substanties van de gran.mofoonplaftt omgesprongen. Stalen naa'den. voor een zeker soort muziekvveert'^v ing l lijven zij bes'ist noodig. bezitten de slechte eigenscaau een plaat ernstig te doen slijten. Cm dit te voorkomen heeft men naar ander materiaal ge'/oeht. Op hout viel ten.slotte de' keuze. Maar dit hou^. moet v.9t»r hard zijn. Bamboehout is zeer liard, vooral aan den buiten kant der bamboestokken. en daar uit worden de bamboenaalden ge /^^jvA sneden. Men geeft >!^j de naalden tien vorm van driekan ten en welzoo.dat een dervlakkendoor n buitenkant wordt gevormd. UaarH.--I worden tle naalden gehard, en aan een eind schuin afgeknipt, zoodat het h.trvjHte cetleelte (lor n.'Mild don punt \ i»rmt. ,\u zijn do ;bainI» > 's wel /.eer hard. ?run.ir toch zachter d.iM de obonioten platen en daarom t.»,nten! zij deze 'niet HJin: zij kunnen de pl.iton nooit be-rhadigon. zelfs niet, ;>!,i men met tle bam}>ii<*iiaald dwars er<H"sjrhoon krast. In tle twwde plaats zijn «JU» houten naalden itt het gebruik veel u «makkelijker 'dan »f--ale.n. zij kunnen namelijk verschillen' <i>» malen achtereen o^bruikt worden, en, r:» versleten te zijn. ? w >>'i: bi,jgeknipt worden, (.emiddeld kun men dan met een naald 20 ii.2;V J; -er spelen. Zeer votu'deelig nietwaar? Maar niet elke weergever is ge?sc.hikt voor bamboes: ton eerste, omdat de meeste weergevers een ronde <>p tiing voor de naald bevatten: deze oponing inoet natuurlijk driekant zijn; t ?!! tweede, omdat tle weergeVers niet voldoende flexiblo zijn. de uaaldhoudcr en de trilplaat zijn te :-ti,jf bevestigd., zoodat tle naald niet Vrfj genoeg kan beAvegen. daardoor wimlt de wrijving tusscheii naait l en pl.iat grootor. I,)eze grootere wrijving jieeff bij hot gebruik van stalen naalden vluggere slijtage der platen tut gevolg, vooral bij sterke elektrische opnamen. Bij bamboes 'veroorzaakt. -de grootere wrijving snellere j?? nieesta,l onmiddellijke ??slijtage der 'naald. de naaldpunt breekt weg en raakt den bodem der geluidgroef niet meer. Van eene normale reproductie is dan natuurlijk geen sprake, Uus voor Bamboenaalden mt jet men een eerste klas weergever hebben, die speciaal' voor het gebruik van Bamboes gemaakt is, zulk een weergever is ook in elk geval geschikt voor stalen naalden. Het afknippen der Bambofnaaldtn. De naald, dje in den weergever blijft zitten, wordt inde gleuf B geplaatst, zoodat zij een hoek van 90 graden vormd met de bus D. Dan drukt men de hefboom C licht naar beneden en de naald is afgeknipt. De houtsplinters, worden in de bus D opge vangen. A is de as van de draaischijf, waarop het apparaatje gezet wordt. Stand van de naald op de plaat Nu gebeurt het wel eens, dat op bepaalde platen de bamboenaald wei gert, zij vertikt het eenvoudig, hoe vaak men ook een nieuwe neemt. Dit komt meestal bij zangplaten voor. bijvoorbeeld bij platen van Caruso en bij groote kooropnamen. Verder bij platen die reeds vaak met stalen naalden gespeeld zijn. Jn het laatste geval is er niets aan te doen. Bij de andere helpt sori,is eene eenvoudige methode: men trekt de naald zoover omhoog, dat tle klemschruef haar nog net vastzet. De afstand van de plaat tot aan het draaipunt van den naald houder wordt dan vergroot en de naald kan vrijer bewegen. Ook kfvn men zulke platen ..trainen" door de plaatsen, waar de naald weigert, zoolang en steuds niet een nioiiwe naald over t o spelen, tot de plaat doorspeelt. . Maar daarbij b. hoort.... geduld. Kon volmaakte re productie 'verkrijgt men met bamboes bij instrumentaal solo's.Ook de meeste zariirn-ummoi-s kun nen een h iiitennrald verdragen. Vo<»r z«>ogenaamde ..zware" werken blijft ook de stal»n naald deeer.ic«' mogelijkheid voor een zuivere weerge ving. , Bovendien is ei nog het voordeel. dat het vaak nog' hinderlijke naaldgeruisch nagenoeg geheel verdwijnt, Luidspreker en grammofoon in dienst van de politiek Donderdag j. 1. .hield Baltin in een politieke rede over de aanstaande verkiezingen, waarbij hij niet minder dan .zeven vergaderingen tegelijk toe sprak. Kr was een uitvoerige installatie gemaakt, die zes vergaderlokalen ver bond met het gestoelte van den spre ker, waarna de woorden langs ze? tele foonlijnen werden overgebracht, ver sterkt en verVolgens via een luid spreker tot de toehoorders kwamen. Op deze wijze zal/het mogelijk zijn. dat de politieke .redevoeringen tot in de kleinste plaatsen worden ge houden. . . . ' Een andere wijze van moderne verkiezingspropaganda' vormen' de Phonofilms",diegemonteerd zijn op vracht-' ?automobielen. De inrichting bestaat uit een grammofoon, electrische ver sterker en luidspreker. 1)6 platen be vatten redevoeringn van verschillende vooraanstaande politieke' personen. Layton A K venals tle negerbas Paul Kobeson. hebben de negerzangers ('larenee ?lohnstono, en Turner Layton ge studeerd. Layton in de Medicijnen. eerst op de Washington I'niversitoit. in welke stad hij ook geboren is. en lateiop de Pennsylvania l'nivorsitoit. Layton's vader was muziekleoraar en spoedig bewees Turner, dat hij in zijn vadei's voetstappen trad. door in combinatie niet ('reamer een van de beste Songs" te schrijven. Maar ook op serieuser gebied componeerde hij «».a. eenige zeer verdienstelijke ..('ivole l,ove Songs". Op de l'niversiteit te New Vork ontmoette hij Johnstone, die z'n studiegelden verdiende met zingen in de studentensociëteit. Xij werden vrienden en bleven bij elkander totde oorlog hen scheidde. Het toeval voerde hen na het sluiten van den vrede weer samen. Beiden werden geëngageerd om bij dezelfde gelegenheid, doch ieder afzonderlijk. in het Delmtmico Hotel te New- York te zingen. Layton was tamelijk ? ver moeid; en Johnstone bood aan om hem een beetje te ondersteunen. Kn zoo zongen zij samen het toen zeer popu laire The Kapanese ...Sandman". /ij waren verbaasd en opgetogen <>ver tle harmonie hunner -stemmen: zij beseften, dat zij een goed duo /ouden zijn. Dat leek hun eengoe l plan. want de omstandigheden voor gestu deerden in het algemeen, en voor ..oolored ? .people" in het bijzonder in Amerika zijn verre van gunstig. Du.» maar: afscheid van de studi- u--nomen en Dollars uvninakt' ! Kn zij maakten Dollars. Xa ki>rt" tijd in Amerika te y.ijn opgetreden-. gingen' zij. vuur vacant ie. naar Kmieland. Kngeland bleek een ideaal Iaii<l voor vacantieiranuers en voor goed»ne^erkunstenaais. want Lay.ton -M Johnstone zijn er gebleven. Men had hen uitgenoodigd aan het ..Quadrant" te komen zingen, aan welke 'uitnooodigiug zij «aarn»; u-1volg gav«-n. Klsie Jani.s hoorde hen ?''daar. on haalde hen over mot haar uit te komen in'. .At tl ome", dat toen in het (.Juovn's Theativ ging. Xij had den een enorm succes, en daarop kwamen er zooveel aanbiedingen, dat zij besloten voorgoed in Knüoland te blijven. . ^ Hui» optreden in Ncdorlnnd /..il er zeer zeker t «K! bijdragen hun populari teit, die zij', reeds door huu'Columhiu' platen hebben, nog te verg'r«»oton.. Kenige hunner nieuwste platen zijn het zeer aparte ..Virginla" en het ook al tamelijk'bekende ..t'hiquita". Maar, welke plaat tle beste is, valt moeilijk Layton en Johnstone t.- zeugen want alle zijn zeer goed. «?il d»- moeite waard oni te bezitten. A. <?? Het uiterlijk der radio toestellen H<i»-/eer t«' betreuren is het onmis kenbaar feit dat bij den uitwendigen bouw van dit ..wonder van dk>u nieuwen ? tijd" de goede smaak me»'i 'iul»>ols toch 700 jammerlijk in het gedrang komt ! Als men (ook hier ! > do dorpstimmermansaehtiire. domme, kastjes beziet. met karakterlooze deurtjes en paneo1 en. met knoppen en scharnieren (om niet eens te reppen van de z.g. stijlnieiibels uit den ouden doos toen van olectrieiteit no« geen sprake was!): als men een hoekig gevormde' luid spreker op de markt stelt zoo dat het «lint: er uit ziet alsof hij zit op een laas; 'armstoeltje met leuningen aan weerszijden die.... geen leuningen 'zijn: als men bedenkt hoe andei's dit alles toch zou kurmen wezen, dan blijft een dood-nuchter. volkomen zakelijk toestel zonder al die zooge naamde verfraaiingen heel wat aan trekkelijker en het is inderdaad te h< >peii dat men den uit erlijken vo .-m tier ..aankleeding" meer en meer moge doen'ingesteld zijn op de schoonheid van'liet mechanisme, dat belaas maar al te zeer aan het oog onttrokken ? wordt!..'. Want zooals, het tot nog toe is. dient te worden gezegd dat vorm en inhoud aan elkandeY in de meeste gevallen 'volkomen vijandiu zijn.... O. v. T. BRANDBLUSSCHER HOLLANDIA' SPANJAARD&CS FABRIEK ESPANA UTRECHT