, DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 FEBRUARI 1929 No. 2696 No. 2696 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 FEBRUARI 1929 t) '1 : t «inMMIIimillltlllMIIIIIIHIimilHIIIMIimilMMHMfllllflIIIIIIIIIIN CULTUURMAATSCHAPPIJ heeft plaatsing voor een Hinken STAFEMPLOYE niet ouder dan 23 Jaar, met dipl. H B.S. 5-j. c. off daarmee gelijkstaande opleiding. Bezit van praktijkdiploma's strekt tot aan beveling. Bij geschiktheid na eenige jaren overplaatsing naar een der Indische kan toren. Brieven met uitvoerige Inlichtingen onder No. 96 aan toet Bureau van dit blad. OnderL Glas-Verzekering-Mij^ GEVESTIGD TE AMSTERDAM OPGERICHT 1876 Kantoor: KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163 Directie: Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN Verzekeringen regen vaste jaarlijksche premie, voor schade door breuk aan :?: :-: SPIEGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN :-: t-s IJVERIGE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD ZUIDER HYPOTHEEKBANK 4'/2 pCt Pandbrieven a 99 pCt. Directie: Mr.AUG. L. HEIJBROEK Mr. K. A. NEDERLOF OBLIGM /GRONDBRIEVEN/ DEK NEDeaANDSCHE GBONDBEIEFB&NK AMSTERDAM ANNO (906 UMNBOC Nederlandsche Handel~Maatschappij AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGB Vestigingen in Nederlandsch-Indic, Straits-Settlements, Britsch-IndièY China» Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. Amsterdamsche Hypotheekbaak HEERENGRACHT 581. AMSTERDAM OPGERICHT 1.882 Geeft uit: 4'/2 pCts. PANDBRIEVEN ^^^ in stukken van ^^Z f 1000^ f 500*- en f en sluit Leeningen onder Ie Hypothecair verband op zeer billijke conditiën. DE DIRECTIE. IMOWEKERIHC MAATSCHAPPIJ Gunstige polisvoorwaarden Zeer billijke premiën* RNHEM UIllinillMIÜIinillllliUlllOlüllllnlIIIIIIIÜOiUDIIllOlllllllllUDlulllllllUülllllmlDUIllllllllül STANDAARD HYPOTHEEKBANK tt ROTTERDAM Ditectie: Mr. H. H. C. CASTBNDIJ& in L MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Atgem, Administratie- en Tnutkemtoor 4l%Pandbrieven tegen beurskoers vit. Koopt voor Belegging: PANDBRIEVEN Bataafsohe Hypotheekbank AMSTERDAM HOOFDKANTOOR» KEIZERSGRACHT 570, AMSTERDAM. 0*OmCMT De VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ MERCURIUS" verzekert, behalve tegen INBRAAKSCHADE, ook tegen BRAND-, ZEE n TRANS PORT-, ONGEVALLEN- n WATËRLEIDINGSCHADE. Rott Hypotheekbank v. Nederland Opgericht In 1864 Volteekead M««t»ch»pp«UJk Kapitaal t 5.000*000. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor' inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierhaven 25 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie t Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C v. Wijk. Mr. B. van Rossem. De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70, De Baak verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.^ op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgevlng tto.tr polis van levensver zekering van gelijk bedrag^ en Verkoopt 5% schuldbrieven in stokken van f 1000.?. 500,- en f 100.- tegen den koers van 97%. DB QROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor .Nederland kost slechts fl2'75tper kwartaal of fio,per jaar bij vooruitbetaling THEE 4 door G. A. Klaasse Bijzondere factoren WANNEER men de prijsontwikkeling van een product als thee onder de loupe neemt, «ian vallen reeds dadelijk twee elementen op, waarmee in het bijzonder rekening gehouden moet worden. Alle minerale en zeer vele agrarische jstapelartikelen worden gekocht dooi- industrieën, die deze verwerken alvorens het product bij den consument komt. De gebruikers van die goederen zijn dus niet tevens twbruikers. Nu hoeft -lat op de prijsontwikkeling niet per se van in vloed te zijn. Maar toch is dit onderscheid in de meeste gevallen wel van beteekenis. Wanneer zij die op de markt van een product als koopers optreden zelve evenals «d«« verkoopers producent zijn. dan vindt men vaak tegenover elkaar twee financieel krachtige partyen. 'Zoodat daaruit georganiseerd optreden zoowel aan koopers- als verkooperszijde kan voortvloeien. Wij behoeven in dat verband slechts téverwijzen naar wat zich heeft afgespeeld bij de rubber, om -dat duidelijk te maken. Maar belangrijker is het volgende. Industrieën zijn vaak onderworpen belangrijke fluctuaties. Techniek verbeteringen. waardoor plotseling of geleidelijk de productie kosten aanzienlijk worden gereduceerd, lu'bben wij in de laatst*- jaren b.v. in de automobielnijverheid herhaaldelijk meegemaakt. De electriciteitsnijver heid is een tweede niet minder frappant voorbeeld van een zich zeer sterk uitbreidend»-!!, tak van bedrijf. Zulk een ontwikkeling heeft uit den aard d»T zaak een grooten invloed op het prijsverloop van bepaalde producten. In een vorig artikel kón ik reeds melding maken van de. groote vraag naar koper als gevolg van de clectrischc invasie. En ?waren niet andere tegenwerkende factoren aan wezig geweest, dan zou do rubberprijs zeker niet ongevoelig zijn gebleven voor de sterk vergroote automobiel-productie. ' Tijdelijke scherpe prijs stijgingen, als b.v. in 1924/25 'zijn ongetwijfeld mede een gevolg geweest van zulke overwegingen. Niets van dat alles bij een zuiver consumptie artikel als thee. Wel zijn natuurlijk fluctuaties in het theéverbruik waar te nemen. Vooral.waar het betreft de duurdere soorten zijn consumptie en prijzen in belangrijke mate 'afhankelijk' van de conjunctuur. Maar schoksgewijze veranderingen in de vraag zal men nauwelijks constateeron. Van een plotselinge ommekeer, waardoor het gebruik van thee op een bepaald tijdstip zal verdubbelen is geen sprake. Wel kan over een periode van vele jaren verdeeld b.v. door propaganda voor theéverbruik tlèverkoop warden gestimuleerd. De Productie Tot zooverre het bijzondere karakter van de vraag naar een artikel als thee. Maar ook aan de «owAod-zijde kan men melding maken van een tweetal speciale factoren, die van belang zijn voor de prijsontwikkeling. Alweer gelden die bijzonderlieden niet alleen voor thee maar voor verschillende andere producten van dien aard. liee is een voort brengsel van den bodem, en is daarom afhankelijk van dien bodem, en van de weersgesteldheid. Laat ik den bodem-factor nog even buiten be schouwing. Dan blijft: de weersgesteldheid. En PIANO'S-ORGELS fDENHMG SOERHOBiT STRAAT 1dat is het bijzondere van thee en andere agrarische producten. Het aanbod in een bepaald tijdsbentek is voor een belangrijk deel afhankelijk van niet door den mensch te controleeren omstandigheden. En die omstandigheden zijn vaak grillig. Zoodat men bij volkomen gelijkblijven van de kosten een groote of kleine oogst kan hebben, zonder dat daarop invloed kan worden uitgeoefend. Het kwantum der productie past zich niet aan de behoefte aan, maar wordt buiten den wil der producenten om door de natuur aangegeven. Waarvan scherpe fluctuaties, en zeer onvoorziene, het gevolg kunnen zijn. Het verband tusschen kostprijs en marktprijs, dat op den duur bij industrieele producten toch steeds met ruime marge aanwezig blijft, is daardoor uiterst los, en feitelijk denkbeeldig. Wil men in zulke gevallen komen tot een uitgebalanceerde rendementsbasis, dan is vaak marktcontrole de aangewezen weg. Men kent dat systeem voor koffie, gedeeltelijk voor kina, tot op zekere hoogte voor graan. Maar, en nu komt het tweede belangrijke punt, van georganiseerde samenwerking onder theeprodu centen is geen sprake. De productie is verdeeld over een zeer groot aantal kleine en miniatuur-onder nemingen, tei-wijl de bevolkings-theecultuitr even eens een zeer voorname plaats inneemt. Zoodat de nadeelen van de agrarische schoommelingen niet worden ondervangen door gezamenlijk optreden. Daartegenover staat dat om bovenvermelde reden ook van kooperszijde geen gemeenschappelijke actie bestaat, zoodat gesproken kan worden van volkomen vrije marklontu-ikkeliny. Mchaarsriie Bodem Kom ik thans terug op' den factor: cultuurgrond. Elk bodemproduct is natuurlijk afhankelijk van voor den verbouw geschikte gronden. De vraag is nu maar, of de vereischte gronden' in ruime mate aanwezig zijn. Is dat het geval, dan is de bodem nagenoeg gelijk te stellen met elke andere wille keurige productiefactor, als fabrieksgebouwen. machines, enz. Maar wanneer de voor de cultuur geschikte gronden schaarse!» zijn. dan is dat voor de prijsontwikkeling heel belangrijk. Men weet dan. dat indien het verbruik gestadig zal toenemen. op den duur de prijs met wiskundige zekerheid zal stijgen. Wanneer althans geen andere wijze van ?cultiveering wordt gevonden, waardoor het potentieele areaal wordt uitgebreid, on wanneer geen surrogaten bestaan, die aan de prijsstijging grenzen stellen. , Het product theo nu eischt inderdaad zeer speciale gronden (in dit begrip vat ik in dit verband ook' de klimatologische gesteldheid). De meest gunstige gemiddelde temperatuur ligt tusschen ló en 22 graden, do hoogte tusschen 200 en 200(' M. De voornaamste factor is de regenval: deze moet circa MOOO m.M. bedragen..en liefst regelmatig verdeeld zijn. Aan den bodem zelve worden minder bijzondere eischen gesteld. Maar alles bij elkaar genomen zijn goede theegronden betrekkelijk schaarsch. zoodat aan de? productie'op den duur hi« t onbeperkt uitbreiding gegeven kan worden. Di consumptie daarentegen is voortdurend stijgend. Vooral in de Vereenigde Staten heeft een actieve propaganda Voor dit genotmiddel liet verbruik sterk doen stijgen. Terwijl Rusland, vroeger een zér groot consument, ook weer in de markt begint te komen. In 1020 waren consumptie en pro ductie ongeveer in evenwicht. 1927 was een goed oogstjaar, waardoor de prijzen in 1928 terugliepen. Maar ondanks de goede oogst bleven de betere soorten reeds op prijs, een gevolg van het gestegen verbruik. Stijgt nu de vraag naar thee in de ko mende jaren nog meet', dan zou de prijsontwikkeling voor ele houders van thee-aandeelen wel eens gunstig kunhen worden. Een speculatie op die verwachting heeft in elk geval dit voo*, dat zij steunt op een reè'elen factor: de schaarschte van beschikbare gronden Ik mag dit artikel niet besluiten zonder nog met een enkel woord melding té'maken van een omstandigheid die wellicht voor de NederlandschIndisch? theeproducenten van belang kan worden. De Britsch-Indische thee-ondernemingen hebben met afgunst waargenomen, dat, ondanks preferentieelc tarieven, de Nederlandsch;IndisChe thee meer en meer in Engeland wordt ingevoerd.Daarom is een actie op touw gezet om behalve de tariefbevoordeeling der Engelsch-Indische thee ook nog andere maatregelen te treffen- Toepassing van de bekende Merchandise Mark Act op thee werd voorgesteld. Van de zijde van den Engelschen theehandel echter bestaat daartegen sterke oppo sitie, zoodat men voor de thee uit ons Indiënog geen groot gevaar ziet. BEURSSPIEGEL D K maand, die thans achter ons ligt heeft, al thans voor zoover betreft industrieele papieren, geen sl< chte opening van het nieuwe beursjaar gebracht. Het waren vooral de Margarine Unies, en derzelver onafscheidelijke satellieten Oalvé's Oliefabruken, die in de afgeloopen week op den voorgrond traden. Voor aandeelen Margarine Unie werd de barrière van 400 pCt. gemakkelijk genomen," en'het ontbreekt natuurlijk niet aan optimisten, dio in gedachten reeds weer het vol gende honderdtal verslonden zien. Na de over eenkomsten met de N.V. Hartog's Fabrieken te Oss, en met een Deensche margarinefabriek, is weer een nieuwe belangengemeenschap bekend geworden, die de vorige in belangrijkheid zeker overtreft. Met de Schicht's fabrieken te Aussig werden de handen ineengeslagen. Deze onderne ming had een zeer uitgebreide belangensfeer in Centraal?Europa, zoodat weer een belangrijke stap is gedaan op den weg naar de controle van de Europeesche margarinenijverheid door het concern van de Margarine-L'nio. En nauwelijks zijn deze amalgamaties bekend geworden of men spreekt alweer van nieuwe triomfen van de Engelsche Mar garine-1'nion. die. naar men weet, een winstdeelingsovereenkomst met de Nedeflandsche Unie heeft. Het bestuur der Margarine Unie stelt voor, om op de gewone aandeelen uit te keeren een divi dend van 10, pC't. Do beurskoers geeft dus op die basis een rendement van 2.\ pC't. Xu is wel de winst aanzienlijk grooter dan het uitgekeerde bedrag, maar ook op basis van het winstcijfer waarin natuurlijk stille reserves niet meetellen is het 're-ridemp n t niet hoog. De speculatie baseert zich thans zuiver op verwachting van nog ver dere belangrijke koersstijging in verband met nieuwe gunstige berichten. Wij hebben in d*> laatst»- jaren in de industrieele Koek flinke koersstijgingen meegemaakt, en de markt is zelfs nit-t teruggeschrokken v oor prijzen die tegen de HMM» p.Ct. gingen aanloopen ('Philips). maar in vergelijking tot buitenlandsrhe voorbeel den is dat nog niet veel meer dan kinderspel. Het Xedorlandsclte publiek wordt thans in de gelegenheid gesteld zich te interesseeren bij do Belgische trust: Sofina. waarvan de aandeelen tegen 7000 pC't. worden aangeboden. Den gemid delden llollamlschen beleggers duizelt het bij zulk een cijfer, en zelfs de meest verstokte speculant wrijft er zijn oogen even bij uit. De ..nieuwe" Sofina. voor kort opgericht als Trufina. neemt de ..oude" Sofina over. de in het eind der vorige eeuw te Brussel, opgerichte maatschappij, die' geleidelijk zeer uitgebreid? belangen in de eleetriciteitsindustrie 'heeft verkregen. In de laatste jaren heeft deze onderneming vooral van zich doen spreken in verband met de manipulaties van Loewenstein. die in Heineman. welke dt? scepter zwaaide in de Sofina. zijn sterksten tegenstander heeft ge vonden. De koers van de aandeelen der oude Sofina is thans te Brussel ongeveer IHOOOpCt: het dividend over 1027 bedroeg netto 45 pCt., zoodat men komt tot een rendement va,n 0.3 pOv Uit rendementsoverwegingen heeft men deze fondsen, dus op het oogenblik niet te koopen. De al dan niet vprmoende waarde van de onderhavige aandeelen schuilt grootendeels in de reserven. Het procpectus bevat een balans, opgesteld na de nieuwe kapitaalsverhooging. waarop een zichtbare reserve voorkomt ad anderhald milliard francs. Op die balans staan deelnemingen-met'niet meer dan 70 milh'oen te boek. en kas. banksaldo en stortingsobligo van aandeelhouders met ruim 1800 millioen. Maar dan komt m,en toch nog niet verder dan een reële aandeelwaarde van 1600 pCt: en de prijs van uitgifte is 4.5 maal zoo hoog. Zoodat het voornaamste element in de waardeering moet liggen in onzichtbare reserven. uit hoofde van overwaarde der aandeelenportefeuille. In hoeverre die aanwezig is kan door een niet ingewijde on mogelijk beoordeeld worden. Op basis van Ae in komsten, die de,..oude" S,ofina uit deelnemingen in de eerste tien maanden van 1028 heeft getrokken zou de jaarlijksche winst op haar kapitaal'120 pCt. "hebben bedragen, hetgeen een waardeering van hoogstens 2000 pCt. zou toelaten. Maar die winst uit deelnemingen is slechts- een gedeelte van de inkomsten der gecontroleerde maatschappijen, die elk weer groote reserves vormen. Het eenige motief waarom men de gevraagde koers voor deze fondsen zdu betalen is de' uitnemende 'namen, die bij de onderneming betrokken zijn. Onder dat voorbe houd is aankoop een sprong in het duister. C. K. v ?i