"*? ?' 'J.'." '4 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 FEBRUARI 1929 No. 2698 No. 2698 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 FEBRUARI 1929 S» . ft B ; 01 ? n 11 Dtreclitsclie Hypotekliael! UTRECHT Pandbrieven pl»m« f 48.000.000. De Bank stelt beschikbaar: 4'12 pCt Pandbrieven 99'/2pCt. in stukken van f 1000.-~, f 500.?en f 100. De Directie: Mr. A. J. S. VAN LIER Mr. P. R. HOORWEG ; aiiHaiaiisiiiiiii^^ Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland Maastrichtsche Hypotheekbank voor Nederland Verkrijgbaar: 41/2 % PANDBRIEVEN tegen Beursnoteering Deze Pandbrieven zijn aflosbaar door uitloting binnen 25 jaar. aaaaMtfaaiiBM Nederlandsche Handel <* Maatschappij AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE Vestigingen in Ncderlandsch-Indic, Straits-Settlements, Britsch-Indië, China» Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. lEïEHSÏERZEKRIHB HAAISCHJIPPII Gunstige polisvoorwaarden M C? M UI P" j\A Zeer billijke prcmiën. Abonneert U op ONZE AARDE Rijk geïllustreerd maandblad Prijs per jaargang f 10, Ir, p.p. f 10,75, Zeepost f 12, Buitenl. f 13.50 Proef No. gratis. Uitg, van v. Holkema & Warendorf 's U.-MM Amsterdam MONOPOLIE INSTITUUT VAN HET KONINKRIJK ROEMENIË. 7 pCfc. GEGARANDEERDE BUITENLANDSCHE SINKING FUND GOÜD-OBLIGATIBN, STABILISATIE- EN DEVELOPMENT"LEENING VAN 1929, in totaal groot de tegenwaarde van $ 101.000.000.» ONVOORWAARDELIJK GAGERANDEERD DOOR HET KONINKRIJK ROEMENIË. UITGIFTE IN NEDERLAND De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70, De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met in pand^eving e:ner polls van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stukken van f 1000?. 500,- en f 100.- tegen Beurskoers. van 3.000.000." 7 pCt. Obligatiën van bovengenoemde leening, in Coupures van $ 100O-?, $ 50O.?en $ 1QO.-~. '.f*? Ondergeteekenden berichten, dat de inschrijving op bovengenoemde uitgifte zal zijn opengesteld te hunne kantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE, alsmede bilde Heeren DE BAS & Co. te 's-GRAVENHAGE, op WOENSDAG, 20 FEBRUARI 1929, van 9 uur 's voormiddag» tot 4 uur '* namiddags, tot den koers van 88 pCt. Amstèrdamsche usance, plus opgeloopen rente van l Februari 1929 tot den dag van storting. Prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn bij de kantoren van inschrijving verkrijgbaar. MENDELSSOHN & Co. AMSTERDAM. NEDERLANDSCHE HANDELSMAATSCHAPPIJ. BANQUE DE PARIS ET DES PAYS-BAS. . P1ERSON & Co. AMSTERDAM, ROTTERDAMSCHE BANRVEREENIGING. ROTTERDAM, ^- MEES & ZOONEN. 14 Februari 1929. STANDAARD! HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Dtrectiet Mi. H. H. C. CASTEND/M m L MOSSELMAN De Bank geeft onder controle oan het Algcm. Administratie-en Trtfstkantoor i\%Pandbrieven tegen beurskoers alt. Koopt roor Belegging: P AND B RIE VEN > Bataaffsohe Hypotheekbank AMSTERDAM ? Rott Hypotheekbank v. Nederland Opgericht In 1864 Volteekeod BlMticliappclJjk kapitaal f 5.0004KK). Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlicht logen wende men zich tot het kantoor der Bank. Ged. Bierbaven 25 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie t Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. R C v. Wyk. Mr. B. van Rossem. DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland ? kost slechts / 2.50 per kwartaal of //o per jaar bij vooruitbetaling KUNSTZIJDE door G. A. Klaasse ?\1TANNKKH er u product is «lat indehiatKto VV jaren heeft kunnen bogen op de bijzondere h.>|anKs<olliiifr vmi hot boui-spubliok dun is hot wel de kunst y.ijde. Kn do bezitters van namlooloii in itndernoinitiKen. welke dit wonder van toclmiek voortbren^>n, hebhen alle stadia door^enuuikt, die (.-r heur/.e roiMi /ijn. Van , himmelhoeh jauelr/.end' hij.de t(tpprij/en in 1!>2"> is do st«-inininK daarna 4-'da!iUl tot ./Alm Tode betrübt. toon produetsprij7.ei\ en aandeelkoorsen don invloed ondergingen v,in een sterk stijgende voortbronging. Maar ook »M\ dien droeven tijd'is een einde'gekomen. <^n het jaar W27 benevens hot eerste huif jaar van 1028 heeft weer do hoogste toppen van het eonjunetuurberglandsohap iirV.icht gebracht. Sindsdien zijn de koorson dor kunsl/.ijdo-iiandoelon weer naar be neden gegleden, en men vraagt y.ieh thans af of het een tijdelijke inzinking betreft dan wol of de u.'heurtonisKon van U>2Üzich zullen horhuloii. In tniji» vorige artikelen ovor de marktpositie vuii verschillende producten heb ik de tendens om a-;tie on reactie op <>lkaar te doen volgen als e«-n perpetuum mobile, reeds voldoende dui delijk onderst roep. De kunstzijdeinarkt toont ,-rhter weer een bijzonder aspect ten aanzien van die kwestie. In dier voege, dat de prijs ontwikkeling geenszins op een vrije markt tot .«t*nd komt- Hot typische van deze industrie in juist, da.t '/.ij do karaktertrekken van ..do moderne nijverheid" in hoi»ge mate vertoont. Kn tot die ?karaktertrekken behoort ook het manipuleeron v;i;n do markt, en «/) dm duur o<>n streven tot .?.tiihiliHoering van liet prijspeil. Dnt dit moderne \ .«i-schijnsel in de kunst?zijdoimlustrio zich zoo uitir-'sprokon hooft gemanifesto«'rd is geen toevallige «nnstandiglioid. In do eerste plaats is de/o tak van b-drijf, betrekkelijk jong. Hoewol reeds geruimeii tijd voor drn oorlog kunstzij werd gefabriceerd. dateert toch de gnH'U» opkomst uit do eerste jaren IKI d«-u ooilitg. /ulk oen opkomende industrie heeft hr«t voordooi dut niet oude concurrenten met his torisch ingewortelde voeten tegenover elkaar .-t.;u«.Ji; dat «oen tradities in den weg staan aan .-.itmenwerking. Ken tweede oorzaak van de conso lidatie ligt in hot feit. dat do meeste producenten uToote kupitaalkraclitige ondernemingen waren. die liet voiligor ai-htton do handen ineen te slaan dan elkaar to lijf te gaan. Dat het kleinbedrijf met daaraan verbonden separatisme weinig k.rns had was weer een gevolg van het karakter d««r industrie; de verwerving van patenten kostte vermogens, on ook het exploitoeivn van een -ffieient bedrijf eischte groote kapitalen. Xoodat door al die omstandigheden den weg was gebaand voor economische.i vrede", en voor een mtioiieolo lï.-drijfspoiitiok. Combinatie en strij'l Natuurlijk i.1 de samenwerking niet .?zonder voor.?«fguandon strijd tot stand gekomen. 'Mot schijnt mi eentnaal niet mogelijk te zijn gevaren naar Ava'irde t<« si-hati'iMV zonder dat men JWMI don lijve. . die y;ovaren heeft ondervonden, l'as de depressiev,ui 4'nkolo . jaren geledon heeft de combinatie (;Ui,nzst<iff-O<nituul<l-Snia ViscosJi tot stand ( o-n koiin-n. Kn torn 'oonniüJii die stap was godaan. 'volgde do rost VHn/elf. Om deze groep verzamelden ??/.icli de ovorigt; pro«lui;enton. Overal werden con venties in het loven geroepen, die oen 'min of moer li««oht verband hebben geschapen. 'l'ot oen-'absolute consolidatie in de kunstzijd*-' iji'JustHe is het. niet .gekomen. Verschillende, ondernemingen hebben, zich buiten do combi naties weten te honden. Kn daarmede komen, wij , tot bot zwakke punt van .schier allo pogingen om prijzen otv winsten in een tak van bedrijf volkomen te rogulooron. Zoodra oen eenmaal gevormde groep y.icli bewust, is van een zekere macht ter markt 'Worden veelal de prijzen opgevoerd tot oen niveau, dat met. een ouphomismo loonotid" wordt ge hoornd, l >at prijspeil lokt tweeërlei gevolgen uit. VAM HELLES TABAK De samenwerkende bedrijven zelve broitleii hun installaties uit en richten nieuwe fabrieken op; en vervolgens wordt de concurrentie gestimuleerd. /oodra «Ie nieuwe fabrieken in productie komen. en het aanbod tor markt stijgt /.al de concurrentie wel zorgen vo«»r een verlaging dor noteering«'n. Js het oonmaul zoover gekomen, dan nadert het cr-itieko tijdstip. Do gekartelleerdc groep gaat te rilde,, wat de politiek in de naarste toekomst moet zijn. M oost al is onder die omstandigheden «Ie drang tot samenwerking niet zoo groot moor. De sterkste lod«-n van do combinatie y.icn hun kans om. ge bruik ntakoiido van «!«? depressie. de /wakkere inodolodon van do groep te verdringen. T«»t zoo verre het hypothetisch verloop, waarvan de schakels logisch inecnsluiten. Kn «!«? geschiedenis ?heeft dan o«tk aangettioml. dat de werkelijkheid zich langs die lijn beweegt. Samenwerking op economisch t<»rr«'in ziet men steeds ontstaan op o««n tijdstip «lat juist «?«?!» moeilijke peri(tde wordt afg«'slot<-n. De verstamlhouding blijft uitnemend totdat opnieuw gevaren dreigen, en dan valt dikwijls het kaarteiihuis ineen. /oodat tenslotte ook de onderling»; samenwerking tusscheii Verstandig geleide grootbedrijv»-n blijkt niet <le oeuwigi» wet van actie en reactie t«' kunnen breken. Is misschien oen der oorzaken daarvan «Ie omstandigheid, «lat het strev«>ii in plaats van op stabilisiitio -- dikwijls «Ie aanvankelijke opzet na' behaald succes y.ich gaat richten op prijsopdrijving? Of l«-i«lt d«- roes van maclitsontwikkeling onontkoombaar tot overschatting van eigen betookenis «-n tot overmatige expansie. Feiten ResumeeirTi wij in aansluiting aan deze meer algomooiio beschouwing «Ie historische gegevehs van de kunstzijtlcindustrio der laatst»" jaren in vogelvlucht. Daarbij springt allei rst in het <?«?«: de y.oor st»-rke uitbreiding van de j)i-o»luctie. In de jaren 1!»2'2 tot lii'.il verdubbelde, het voortge brachte kwantum. In de periode l!»2l U»27 was dat andermaal het geval. Kn ook in l!i'2s ^v».n»l o«-n st«-rke uitbn-iiling plaats: naar recente Kngelsche taNaties niet «mgeveov '?'>() pi't. Kn. tenslotte kan men ook voor het thans ing«-treden jaar weer .-en behoorlijke stijging van het kimst/ijd»-a.(inh«id verwachten. All«-vwege y.ijn nieuwe fabrieken in aa.nbouw. die binnen afzienbaren tij«l in beilrijf gesteld /.uilen worden. De prodin-ooreiulo maat schappijen y.ijn alle overtuigd van «Ie onbegrensde mogt'lijkhedoti der consumptie. Nu moet dadelijk word«-n t«)egogev«'ii dat het zeker ni»-t onmogelijk is «lat de markt nog aanzienlijk meer kan ver werken dan thans, lu verhouding tot hot totale kwantum in do t«-xtiel' verwerkte grondstoffen .maakt d«- kunstzij nog e»-n klein peuvntage uit. Kn voortdurend vinden verbeteringen «» '!?? 'productU'methode' plaats, zoo.lat prijsverlagingen «Ion afzet kunnen stimuleeren. * * * 'in welke plulso bevinden wij ons dan thans;Zulk «-«-n vraag is ultïjd uiterst m«»«;ilijk te b«-antwo»»rdeii. Wrtnii«H-r mot eenige mate van /ekorlh-id \\i\ te maken was op welk punt de g»«Ulijn van «vn , bepaald bedrijf zich beVoiul. '/.«.nl «'en speculatie al heel makkelijk zijn. Hij. is dat helaas niet. Maar toch'y.ijn er wel aanwijzingen die tot vovond«-rstellingen iioodcn. Allen-eist het feit. d-'lt van twee zij«h-n de ]>rijs-posi'ti«» van h«-t artikel wordt b«huigd. IV Kngelsche Celanes» «li«- vooral acetaatzij<l«- pró«lu<-óert. «-n tot nu toe al lu-el onfortuinlijk h«;eft g«»workt ? -- en de Italiaans»1!»»' Soi»- de ('hati'lon ..bederven" siruls eeuig«-ri tij«l «1»> markt. Kn ilat was «Ie (ninl("i<l'»u, waarschijnlijk niet tevens «Ie <!ie)H>rt'' oorstiak'. dat het. Duitseh? kunstzij-kartell vo«»r. een paar weken is uit<'engeVallen. Hij di«> laatst»- g»>l>eurtenis bleek «lat er een zeker antagonisme bestinnl tusscheti «Ie beide |witsche ? "k<il«»s««-ii: Voreinigte (ilan/stoff on I. (?. .Farbonindustrie. Vooral de laatste Ijeeft het op .uiteen-, vallen van ile'combinatie aangestuurd. Hij was het tnrtiwonsdieindenlnat'Sten tijd d<-n moesten oxpansiodrang vertoonde. Die uitbr«'iding koii^mtler «1«» huuMge «imstandigh«nloii slechts <>ng«^t«»<»rd plaats vindon wanneer d,o kn«.'llend.o. banden dor samenw«>rking. Verbroken w:«;i'don. Bekijkt men ,al <l«>z«' feiten, in liet licht van de boven uitoeng«"/ette algemeene horoscoop «lan is nlen geneigd te donken aan 'etm. op handen zijnde dalende prijsbeweging. Of de pogingen om ter elf«ler ure nog tot internationale samenwerking, te komen (niet CelaneHe «?n Chatillon) :'/.uilen gelukkeiv. staat te be/.ion. Vot'loor /ou men .aannemen «lat. h«'t gebrek aan samenwerking «»en uitvloeisel is van de statis tische, positie va'n het product. BEURSSPIEGEL IK schreef de vurige \v»;»-k OVIT du geldmarkt, tlu» HUMT «-n inccj' ik- bolaiiKMtcllmK ('>'<>)»? Hindsdifii is gebleken, dut tic beroering niet /.onder grond was; de Mank <>f Kngland heeft haar discontotarief Verhoogd met niet minder dan een pereent. ()f.selioon het in Londen niet ongebruikelijk H dut. indien de ri.'ijfivtle bank ingrijpt, /.ij dit ook funk doet. had men toch y.ulk een straffe maatregel niet verwacht. Inmiddels heeft men y.icli allerwe.ge nfgevraagd of nu ook de Federal Ueservo Bank-s en de Nederhindsehe Mank dit voorbeeld'/uilen volden. Wut de lantste betreft was men tot voor enkele dagen vrij algemeen vun meerling dat enn disomtoverhooging wel niet lang kun uitblijven. Maar de laatst gepubliceerde weekstaat dezer instelling was '/eer geruststellend. Op het oogeiiblik is trouwens het uit Kngelaud dreigende gevaar nog niet y,oo heel groot. Het pond doet disagio, hetgeen de af vloeiing van gelden belemmert en de toestroomt n (f van acccpteredieten naar orr/e markt eveneens tegenhoudt. Maar desondanks is de toestand van de geldmarkt hier allerminst op het huidige peil stabiel, al is ook de verandering 'n de deviezen-. voorraad van de Nederlandn-he Hank nogal mee gevallen. ' * *_ Wat 'op het oogenblik van veel groot «T, en veel ingrijpend"!' belang is: de gebeurtenissen, huidige en verwachte, op de New-Yorksehe beurs en geld markt. De dreigementen van de zijde der Federale Heservi'-uutoriteiten in verband met de speculatie zijn genoegzaam bekend. Reeds meer dan een jaar heeft men van tijd tot tijd een dikwijls vrij scherpe ivaeti-' op d<- 'fondsenbetirs te New-York waar genomen, en dat Alle* naar aanleiding van de positie t «T'geldmarkt. Het cijfer der makelaarsle«ming«-n is langzamerhand gaan behooren tot de magische krachten op de beurs, zouals dat een tijd lang het eijfer tier onuitgcvoerde orders van de 17. S. Steel ('orp. is geweest. Kn de Hescrve Board heuft het niet lu-elcnmal 'bij dreigementen gelaten. De diseontov«-rhooginy. die in het vorige jaar werd door gevoerd werd in hoofdzaak gemotiveerd als beteu geling van een al te hoog opgeschroefd koers-niveau. En sedert dien heeft deze allerhoogste ..g.'ld-instantie" in dezelfde richting voortgewerkt. Naast de discoutopolitiek heeft /.ij n.J. nog ander ? instrumenten te haref. beschikking om op de geld* markt regelend in te grijpen. Verkoópon van wissels uit portefeuille of van staatsobligatién xijn w«'l de voornaamste manipulaties welk»- tot het beoogde doel kunnen voeren. ' * * ' 'i Maar nu schijnt de maat toch oveiie.loopen. en ? is drastischeringrijpen uangfkoiulitfd. Ue bestuur ders vnii':het reserve-systeem zelve hebben tot n'u toe nog getalmd met het mes er diep int e zet t en In den St-nant zijn nu stemmen van verschillende zijden opgegaan die hebbeii aangedrongen om de K.-s.-rve Board'eens .tot' «Ie orde te roepen, en «Ie v rang. voort«Oeggen wat gedaan kan worden tegen de overmatige speculatie. Kn het is waarschijnlijk ? inder die pressie dat het juist gepubliceerde besluit «Ier ' New-Yorksche beursmakelaars is genomen «nu de gemiddelde dekking voor beurstransacties op te voeren tot ."O %. .Daarmee is men a! heel dicht genaderd ti»t'hct g«'iire maat regelen-dat. in ile berucht.»1' Meimannd van 1U27 «lo Duitsche Heichshank 'hoeft doen decrete,eivn <>m de B«'rlijnsche speculatie t o ontzenuwen. Xij liet dan dat de ge? kozen vorm toen anders was - ht't betrof een ab solute restrictie der beiirsvoorschotteh - en <le beperking van g root cv omvang. Maar toch is het to«-n gesteld*' voorbeeld te sprekend dan «tatde beurs het destijds b«-reikte resultaat uit het- oog-zou verliezen. De ko«-rsd«iling van d«'U «.zwart jn VHjtlag" in R«'rlijn ligt nog versch in het geheug«;n. liet be hoef fc dan ook niet te verwimdeien <lat de beurs groote waarde hecht aan dezen maatregel. AI behó««ft natuurlijk ni«'t d«' eerst«? dagen'h«>t gevolg zich in .Volh'U omvang te manifestoercn. Wanneer inderdaad het koersverloop in New-York een tijd lang bergaf waart** zou gtian. zal dat overal «?en terugslag uitoefenen', thulelijk ]JU het bekend worllen van het aafiKehnalde bericht .waren dan. ook vrijwel al Je internationale; beurzen flatiw gestemd. Dn t is de inimier gunstige zijde van <le internatio!ialis«'ering der beurzen, die in de laatste jaren y.oo sterk is toege -omen. Watmeer door een l ovale' invloed <ip tvn beurs een daling intreedt sleept dat ook 'andere mee, al heeft het motief voor do daling re<!htstreek.s niets uit te staan tfiet die andere beurzen. . P. K.. '