Historisch Archief 1877-1940
l u.
s*
?
i
V
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 FEBRUARI 1929
No. 2698
BOUUTINHET
iniia-mncm VERSTREKT DE DIRECTIE
LOf
OOSIEMEEK
MEUKUN
EN STOrFEEBINGEN
OVERHEMDEN
NAAR MAAT
FR, SINEMUS
20 LeicUchestraat 22 ? Amsterdam
OPSTAAN D£M BUtTCNAAND
HERSTELT
J.A.MASSINQ. r
O.i.VOQR-BURGWAL 334. Abx
MHIT
l
JURIST,
.met ruime juridische zoowel als
commercieele .ervaring, in
binnenen buitenland, zoekt een hem pas
senden, verantwoordelijken werk
kring van standing, onverschillig'
waar, mits buiten de tropen.
Brieven onder No. 815 Brugma's
Boekhandel, Zadelstraat 25,Utrecht.
N.V. Meubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG - AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
ONDER DEN ST, MAARTEN
HAARLEM DEN HAAG AMSTERDAM
Groote keuze nieuwe
Slaapkamer modellen
VOOR BETERE MEUBELEN
ARNOLD HOUTSCHILT
AMSTERDAM
cKlru> wuuom w
??: O SCOTS WHISKY
VERTEGENWOORDIGD DOOR:
N.V. HOOGEWERFF, OUBOT & VISSER'S WIJNHANDEL
DEN HAAG ROTTERDAM ARNHEM
V l CTO R l A-WATER
Bij geregeld
gebruik
OBCRLAHHSTCIM
digestje
bevorderend
Tikblaadjes
door Dr. R. Feenstra
l «-t i* blinktMul* iu do
IK kom van do flanken van den
Pi/ Xuir. Ytvivntl. in knicm «.-u
sluit, als ot'ii nivallcrist. Om mij heen
is niet» dan 7.011 en siu»«»uw. In mijn
kop is niots dan /on. IK' ruimte is
oneindig: mijn gang is vlot en deze
oneindige wijde witte sneeuxvkommen
?/.ij n nu alleen van mij. voor mij. \Vat
In't eekenen all»» po ivei'e meest
evsi'happen van het leven, naast tlie
g«'i'i»mbiiuvrtle beheersehin^ van
lii'liaani «>n terrein ?-- die den skiltMtper.
tot over de metischclijke gei
«»tingsgivns. tot halfgod stempelt? Wat is
geld, wat' bet eekent nitieltt o\ er
mensrhon: wat is de voldoening over
, een geslaagd werkstuk en wat is
liefderoes naast dit witte selmremle
wijde lH'hifl>el)te uitloopen door
guudt'ii schalen ov»>r e»-n opalen we»
relddak'.' ledere pees. iedere zenuw
van het Ik'haam staat gespannen:
en torh i* de/e inspanning n-n
juiehende uitsp»nnitig. Men voelt slrehts
een Vermetele ellpht» ie. Men leeft
nimmer /.oo inten>. /.oo boven /-ijn
kracht. Hoe scliiium>'Iiu is alle ueiiie
tinu daar benétlen \\aar »!??? menselien
wonen.
Ik kom van d>- flanken \an ileti l 'i/.
Naii en schiet in d«- riehtinii \ au den
alp (üop. waar de skispoivn toenemen ;
eti /ie plot .--el i nt,' bij een borht iet-.
blinken in de sneeuw.
Wat i.- het jieu.-e'sf.'. \V;t> liet >l.vlit>
het stuk stanniol van 'een
rhoci.lude.-IUieJU-11".' \Vjl.> het een opti-cll"
lliaailvonk tnssrhen' al dat treelirevl>-kt e
Mi«-eu\Vi,'oiul. Men i.» nu eenmaal een
niemvsirierig we/en : of men i* het ni.-t.
K«-n sehei'pe' reindraai: een paar
>i huif/,iu/.ai*baneTi teru^. en men raapt
? ???n. /waren /ilv.-ren eiii'at-ettenkoker
uit «Ie sneeuw;, half opengeknipt van
den val>rhnk '!«? >iuaretteti di-j-U
Hier \ looi; hij v.Mirover: 'daar ' viel
bij eoiu'liideert ni'-n nu'-t het ooi,' op
een -/.t;. .. MatleuaiMie". eell valli-'tt
verderop; en ?/.<><'> ui nu- ballist iseh de
krik'-i uit y.ijn /i.j/uk: dien hij niet onder
knoop- of Kit/^vei-sehlu.-y. heeft gehad.
Xniiis IJM.s staat p'«ra\e.-rd op
den i-oker. .\l/»o: eeii Kng»']srhma.ii!
Kn dan «-en | aar Haamletters en een
paa,r dedicatie letters. .Ken man. die
tien jaren geleden verloofd was.' Snel
laat men hem in een xij/ak van de
Windjafki' glijden. Y.\\ dan hobbelen.
hobbelen.' hobbelen over den alp
(Mop ijekoerst naar het dal. waai'
de taartje* en de 't. -a ende mensehen
'/ijn.
Den volgenden dag k<>m ik vvor-r
o\vr den alp («iop; nu-niet van den
Piz, N air flank; maar van den
('nreen spoortje loopt gaat ook de meer
sportieve liefhebber xeldeu nog per
pedes naar hoven.
Ik heb lang boven bij de
(Wviglialuit in de /on ge/eten - - koei-s naar
beneden «>p het SuvretUi hans; e.i
ktnn ongeveer in de gunning van den
vtH-igen «lag. Paar /.ie ik een kleinen
man in blauw Xoorweeijseh
skieostuum. 'die in de sneeuw staat te
woelen.
An\ thing lost thereV vraag ik
remmend.
Maar de man antwoordt mij in het
Meliwx/enliïtseh:
Ja ik /oek nog naar een hand
schoen. Hiel' is het gebeurd. Xoo iet?»
is ellendig Voor een gids. ook als hij
er part noch deel aan heeft ! Hier:
/ei mijn m-r.eer- _mir wirds schlecht ;
ell meteen viel hij. Kil op het/elfde
oogenhlik /au ik. «lat er niets uwer
aan te doen /ou /.ijn. dat liet
al'gelt'n|ieii \vas ik ben naar
('hantal'ella g»-\ Jouen, heb om een dokt'-"
etelefi nieel'd.
l >e /itekende man is no^ ganschelijk
ingehouden emotionaliteit, /ijn ..heer"
was uit Londen: vooraan in de veert iu.
..Kr lief sue/eichnet". Maar hij had1
een Ae|>let.-ll lialt. lllllller
U.'jberui'schii'hteii ' Onniiitiu i'n .'dies. Hij ,it
, b.v. anderhalf ..buisje" a.-pirine p.-i
dau. aK \\ij op toer waren ....
Kan llij eeli ciual'etteM» t ui Itl-'t '???11
II. \.-rlofi-n hebben".'?
Ja dat . /."ii kunnen.
Ik \otld liet
l''nndbiïr< ?.
hi
h. -t
p
h.-t
t<
iin.1 <>>n
me«'.«it IM-II ik
helden, /.ie ik
T \\«-e lianen later
laten lunchtijd thuis
niet de lunch in de
sleden \ 1.1 >r het l'alacehotel st'.ian. '. >p
? lit uur. dat ieder aan tafel y.it. wordt
ct-n stille uittocht voorbereid*, l'aai
vaan «???n -tuk ut' t icti gidsen n a: t r binnen
en ik herken mijn mannetje oudi-r hen.
Keeds komt de ki>t. die /.ij samen op
de Voorst e ? >lce /etten. Kei) '1-0041 laken
volgest'ikt niet honderden roo4te i-o/.en
gaat ei' o\ er heen.
l>an komt een slee met hloetii'-n:
prachtige ori'hideest ukken
Vemissehoeiitjes: lichtblauwe.,
Ken reverend niet een grij/eiide
kuif is uit de,hal naai-'htiiteh getreden.
llij /iet numnelijk en brutaal.woreltlsrli
en, onuitstaanbaar ijdel, alsóf hi,-t
dédoode. maar hij middelpunt hier
was.
I.)an stille gezu-hteii, snel uit den
fog hierheen gereisd. De vierde slede.
de erfgenamen !-? ' ?
l)e stoet y.et /.ii'h in beweging; en
ik neem mijn hoed af.
Van. «Ie/en doode .weet ik alleen,
dat hij van de bergen hield en daarin
?plotseling werd afgelikt. Dat hij
.onmatig was- - in /ijn 'spórtiê.vi'ii
t oerzin: in. «Ie hotelbai-s- achter de
vrouwtjes: /.elfs in de
aspirine-consumi)tie en «lat ik ,,miss<:hien" -/ijn
sig'arettenkoker vond. t
Kn het koint mij toch voor. alsof
ik me«'i- van hem weet, dan van de
v«>len wïei' sociale en burgerdeugden
ik bij het el blootshoofds luisterend
Vroegere \yintfi-s inoest men altijcl,
met zijn vellen onder, hier tégen op
sjouwen. l)czcn winter stapt men zoo
yan do ('hantarella 'spoor, die u op
twee duizend meter brengt over op
de Cofviglia spoor, die u tot 255f> M.
brengt. Vijf honderd metor voor vijf. , heb hooren uitmettm.
frank, bergopwaarts is ,
gt>en geld; en al word.t .-"' "~" , ??????
de skisport er door ont
aard, die terreinbeklim
ming naast terreinafglij
veronderstelt; en geen
,,ski-sleden" langs stpeds'
drukbezochter
sulbaantjes-nett^n; waar eenmaal
BIOSCOOP THUÏS.
Vertoon-apparaat, waarvoor films overal verkrijgbaar il]n,
schitterende projectie f 34,50. Prospectus op aanvraag.
JOS. HARTOG.
Hoofdsteeg 17
Rotterdam.
Nobelstraat 28
Utrecht.
No. 2698
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 FEBRUARI 1929
Uit de Natuur:
W i n t e r z a n g
door Dr. Jac. P. Thijsse
D\-'. ^ ragen, waarom '!?? \o^els /ingeii en door
\\elke omstandii:liedeti /ij er toe worden
:IMIIge/et -/.uilen ons.nou'laiiu be/i^h'tuden. De analyse
van een zoo a-unt rekkelijk nat uurversehijnse'l is
altijd tinbe\ reili^eiid. \\'ij doen da-iroin verst;tn«lig
m,-t niet te streven naar een ,.re»tlose" verklaring
maar lie\er de )ieki>orlijke v<-r>e|iiJM>.elen gade te
slaan niet al de he>eheideiihi-id vc.n den waren
nat uuronder/tiekt-r. Ken winter als de/e is da a r v < >or
al bij/onder gesi'hikt. vooi-ül -tok omda' hij w
r'kelijk begonnen is op den eeiMeii Januari of liever
den tWi'edell. Op ,\ jein\ jjia rsdau' noteerde ik'twee
verschijnselen: de houtduit' /i>iii: en «Ie bont*'*
sp.-eht r ffelde. Dat die houtduif' ztnig is niets
bij/ondei-s; wij weten al lang. dat die op ietlereii
.dag van het jaar gehoord k.-Mi ?worden: hij zingt'.
om /,oo («? z«-ggen. om e.-n haverklap. Maar het
roffelen van de specht op Nieuw jan rsdag* dat
mocht eigenlijk niet: dat i> weer net geschikt, om.
on/e tlieorü-cn in de war te brengen.'Wij willen
zou graag ontlerseheideii «-n spreken dan va.h
lokroep fii angstkreet. v."ii te\ redenheids/ang «-n
liefdeZJing. van rivaliteit szanu. strijilzang «'n
bevrijding-van-angst-Iii;d en/. Nu mag een bonte
specht op Nieuwejaar wel van tevivdeivlieid
ge-tuig«'n »vn «lat hooren wij hem op wtntenlngen dan
ook wel doen. b.v. wanneer hij een goeden pluk
heeft van dvnnekegels en een bijzonder geschikt
plekje «>m /.e uit te pluizen, llij roept dan/.ijn
.,tjoe'k, tjoek" als hij de kegels ziet. n«»geens als
hij ze gaat plukken, nog eens als Jvij den eik of
peppel <»f accacia bereikt, waar hij ?/.«?' in de diepe
schoi-ssjileteii kan vastzetten om ze té'bewerken.
liet roffelen echter, daarvan zijn we stellig over
tuigd is een. liefdesuiting eii die lijkt ons op
Nieuwejiutr dan nog al ontijdig, minstens zes-weken te vroeg.
? . ? ' * * ? ?
'.'?????'.. *
Hij andere vogels oordeel«-n wc weer anders.
Wanneer reeds omstreeks Kei'stmis de
pimpelmees het mooie geluid laat hooren van drie heldere
stooten gevolgd door een cascade van snelle, da
lende tonen, dan is hij al vergezeld van zijn wijfje
en die zelfde muziek brengt hij voort gedurende den
heelen broedtijd, al moet het na Nieuwejaar nog
N.V. KON. KWEEKERIJ MQERHEIM
DEDEMSVAART
TUINARCHITECTUUR
Onze nieuwe beschrijvende catalogus met
Kunstbijlage is zooeven verschenen en
wordt op verzoek gratis toegezonden.
Orders boven 110.?levering franco station.
drie maanden duren eer ze aan nestbouw «leuken.
Hetztilfde is h*-t geval niet de koolmeezen en
gedurende «h; heele v«>rstp«-riode, zelfs ge«luivnde
«h? enk«;le dagen dat w<* de minus tien Celsius
naderden, hebben ze trouw lederen dag gezongen en
de koolmees heeft zelfs zijn variaties ten gehotuv
gebracht, eenmaal z«;lfs vlak voor het hernieuwd
invallen van den v«»rst, daarmede verwarring
brengend in de wecrvoorspelling. Dt; winterkoning
heeft er ook een handje va i om juist luid te
schetteren, wanneer het harder is gaan vriezen.
Het komt ons v«or, dat wij hier ook eens moeten
denken aan het licht; een zonnetje in den strak
wolk«;nloozen hemel bij een frisschen pittigen
vorstlucht «lat geeft wel opgewektheid. Kn het lied van
de i winterkoning is altijd zoo krachtig, en frisch.
dat je er wel «jen beweegreden achter moet zoeken.
Dat kunnen wij van het geluid van de i houtduif
niet zeggen, 't is net of het hem in den droom
ontvalt, llet/elfihi geldt ook t;enigs ins van het
boomkruipertje. Die begint ook al te zingen
omstrt'eks Sint-Niklaas en ik verdenk hem er
eigenlijk van dat hij het heele jaar zingt. Maar. al
is het nog zoo'n aardig geluid, hij brengt het als
het ware terloops voort, dikwijls terwijl hij voedsel
zoekend tegen de stammen op kruipt. Ik ben er
niet in geslaagd om te ontdekken of de intensiteit
«?11 de frequentie van «Hen boomkruiperzang iets
uit 11; s aanhebben met temperatuur of lichtsterkte
en mo«'t dat geprevel d vis houden voor
teviedenheidubetuiging of voor liefdezang of voor beide.
Hoogstwaarschijnlijk h«.-b ik het mis. De vinken
geven mij een ander vraagstuk. Ik zie ze al veel
mannetje en wijfje bij elkaar, net als de meezen.maar
zij Verraden noch door gebaar, noch do«ir geluid.
«lat er iets aan de hand is. Hetzelfde gekit voor
mijn lieggemusehjes.
Heggemusch zoowel'als roodborst staan bekend
als wiiitcrzangers. maiü- wij mogen er wel «-ens op
letten, of /ij trouw zijn aan hun reputatie.
(Jedurende de vorstperiode hebben , ze maar weinig van
/ich laten hooren en ze staan stellig achter bij
winterkoning, boomkruiper en meezen.
De musschen beginnen na Nieuwejaar zich ook
«e t ivn. Hedenmiddag, drie Februal-i. bij vijf
graden Celsius vorst., de drink- en waschvijver
heelemaal stijf bevroren zaten ze niet hun
twintig«-jv in de groote rozenstruik, die nu door de
groenvinkeii al heelemaal l«>eggephmderd is, luidkeels
en allefjoviaalst te zingen. Wat ieder 'zanger op
/ich/elf ten gehoore brengt is erger dan
middelmat ig. maar hét geheel is een dev prettigste mani
festaties van h«'t voorjaar. Het tijdstip en de
lichasiustoestand van de vogels geven hier «len
doorslag en'maken de temperatuur tot een factor
van minder belang, 't Is grappig zooals die mus
schen zitten te zingen, echt a tue-têt«: en de vrouw
zwijgt hier niet in «Ie gemeente; ze doet behoorlijk
met». Op de/.«»n middagkotjrzang van «Ie musschen
volgt nu weldra de morgeiizang precies bij lu-t
opgaan van de zon. Dat is dan nl lentezang. Ook
»le spreeuwen zijn al druk bezig, een uur voor
zonsondergang zie je ze al in groepjes van een half
dozijn «>f meer in de toppen-van d«» bounum. jaar in
jaar uit dezelfde boomen en eenige jaren achte.ecn
?toch ook stellig dezelfde spreeuwen. Ze zijn nu -al
bezig terug te komen, aanvankelijk m>g klein»»
.troepjes van vlak over zee, de groote zwermen
volgen binnenkort.
'' .. ? * *
1 -, .. - ?
D«' lijsters zijn ev ook al, maar die worden
werkelijk tegengehouden d«)oi' de lage temperatuur
en zingen njug maar tersluiks op het midd»;n van
den dag. Ik heb in mijn tuin een grooten
Portiigeesi-hen 1-aurierkei's, een nog al aanbevelens
waardige heester. Ieder jaar als het wat 'ang
wintert kan ik, daar mijn merel er op betrappen
dat hij stiekum zit te zingen, half luid, en bijzonder
liefelijk, 't Is eeii oude vogel met een sterk oranje'
snaVel, niet «*m jong mannetje, dat nog moet
leeren zingen en als de' dooi, invalt, dan zal hij
meteen wel laten hooren, wat hij kan. De zang
lijster zal hem wel vóór zijn en als het nog wat lang
blijft vivezen dan wordt do eerste onder de zin
gende lijsters de Groott» Lijster of Mist»»llijster,
want die kan in geen geval met zingen wachten tot
eind Februari. Hij ? was in 1917 ook do ecnigo
lijster die in Februari hier zong. We herinneren ons
nog wel dien laten, Strengen winter, die eigenlijk
geduurd heeft tot in de tweede helft van April,
een abnormaal geval, dat toen aan duizenden en
duizenden vogels het leven heeft gekost. Toen waa
de temperatuur wel degelijk de overheerschende
factor. Het U mij ontgaan, hoc de musschen zich
toen hebben gehouden. ','"?''.
TUYNENBURG
KRONIEK
I».
WIJ /ijn hier eigenlijk niet op zooveel kou inge
steld. Dat brengt het klimaat niet mee en dat
brengt onze aard heelomaal niet mee. /oodra w««
l.i i j Celsius moeU-n gaan rekenen en d»; meer
gemoe«lelijkt» Fahrenheit niet meer voldoend*' is, be
gint h«-t leven hier umheimlich" te w«»rdeti.
Xieiideroog schroinp* It het in en daarmee ook on/e
levensm«)gelijkhede.u. l
Ietgebrek aan centrale ver
warming maakt, -dat wij
op enkele kamers y.ijn
aangewezen en meest aan
slechtverwarmde slaap
vertrekken lijden, het
geen bij 't naar bed gaan,
maar vooral bij liet opstaan tot e*»n aanwen
ding en verspilling van energie voert, die y.ieh den
luuischcn verderen dog wreekt. ^laar het is nog
het alu'imeest d«» vijandigheid, de gi'immig«»
levensbedreiging van zulke vrie.skou, «li«t inoiecl en
materieel het bestaan beklemt, een j>ositieve aan
slag, een telkens weer angstig beseffen, «lat ons
veege lijf van ettelijk»1* emmers kolen afhangt, wat
de warmte betreft eu van gas en onbevroren water-'
leüling voor «l«i rest. Alleen d«; lucht is dan nog vrij.
voorzoov»"1 v/ij ons geen longontsteking bezorgt en
aldus den winter gelegenheid verschaft ons op dey,i'
wijze' te vernietigen.
Want daarop .schijnt het aangelegd: wij,
menseheii, moeten van de aarde verdwijnen. Wat wij
/elf, onvoor/ichtiglijk. in het begin van den.? winter
/eggen, dat een beetje kou goed is voor den land
bouw, wijl alle ongedierte «les v«»lds er van «lood
gaat. «lat geldt' nu ook voor ons bij eenig.<» tien
tallen graden vorst meer. Kn. net als de kevers
en mollen, voeren wij een wanhopicfii strijd met
on/e /wakke verweermidtlelen t«»gen «-en
genadelooz<«. onpersoonlijke; Macht', die e.v -/.'u-\\
voorloopig toe behaalt »>iikel «Ie zwakken en ouden
te vermoorden, maar, met wat meer m.spaiming,
evengoed liet heele ras kon uitroeien. l'',n intiisschcii
ons al vast het lexven tot eon h'st maakt door
winterhaiulen «m -v«>i-ten als een rood knolgewas
t«> laten ontbloeien en bijna persoonlijk kwaad
aardig in on/e mouwen te bla/cn, tot wij in onze
nieren verkild /.ijn.
11'«»t allerergst is dan Wel de ellende van wie en
wat buiten aan tle-i kost mueten komen, van'
«Ie m sschen tot ' ? i j i
«Ie bedehiai-s, [ met ^^^ f ?' l ^
brievenb<tst<'ll<>r.s. de
nu'tselaai's en
glazenwasschers daar
tusschen. Dezen zijn de
? Helden van de Vorst.
tut welken wij vol
eerbied ''diehen op te
zien. en jegens wien
wij onze zi«'l met
oneindig medelijden beh'ooren-te bewaren ....
Totvin eens, de kou over gedreven is en wij
bevrijd opademen in d*s meer nationale motregen,
mot de bijbehoorende traditioneele mn«lderstraten
en wij weer de parapluie, het natioiial»; wapéiu
kunnen hanteeren. ,
'??'?? ':'????'. . . ' R r."
MIJNHARDrs
Hoofdpijn-Tabletten 60"
Laxeer-Tabletten. 60ct
Zenuw-Tabletten.75ct
Staal-Tabletten.. 9Oct
Maag-Tab'etten 75ct
Bij Apoth. en Drogisten