De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1929 23 februari pagina 11

23 februari 1929 – pagina 11

Dit is een ingescande tekst.

t 18 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 FEBRUARI 1929 No. 2699 j?tij i' De bekeering van Henri Overdrag door J. C. Kasteelen mOTDAT de Tweede Kamer der 1. Staten Generaal van het Ko ninkrijk der Nederlanden, vereenigd in de openbare zitting, waarvan de student in volks- en staathuishoud kunde het volgnummer kan vinden in de , .Handelingen", bij groote meer derheid van stemmen besloot de accijns op gedistilleerd belangrijk te verlagen, aangezien gepatenteerde smokkelaars en bedriegers het staat s*bewind groote sommen geld» uit de .-.fluit kist en voor den gek hielden, hetgeen een datief-akkusatief-kon«truktie is. die ik door dit lichtende voorbeeld bij Nederlands grootste stylisten populair hoop te maken tot opvroolijking van t'harivarius en die me bovendien de samenstelling van dezen veolzijdigoii volzin in het brein doet verwanen waar was ik ook weer gebleven? totdat het Nederlandsche parlement . zooals gezegd. dit krasse besluit nam. was het leven van Henri Overdrag. afgezien van een ongelukkige liefde op zijn acht tiende jaar. waaraan (ik bedoel aan «He liefde) overigens de wetgevende macht met inbegrip van onze vrouwe lijke Kamerleden volstrekt onschuldig was, was het leven van ITeiiri Over drag verloopen zonder groote of op windende innerlijke konflikteil of uiter lijke veranderingen. Henri Overdrag was door -de jaren, heen dezelfde gebleven, een pit-nte;zakenman, hard van stem en gemoed. brutaal van optreden, cynisch in zijn vroolijkheid en grof in zijn (uit sluitend zakelijke) ernst. Hij was die heele periode zeer dorstig geweest. Zeer. Henri Overdrag dronk vuor het i -t en eenijre glaasjes ? jene,ver, gekruid met droppels (.'ats-elixer. Kn voor hij naar bed ging. dronk hij zijn glas bier in den zomer on. zijn, cognac» grokje in den winter. Dan sliep hij l»-kke ? r.w.ig in. Dit was een booze gewoonte ,van Heiiri Overdrag. die ik moet vermelden, omdat hè. noodig is voor de strekking van dit verhaal. Het was op den dag na- de aanne ming van de verlaagde alkoholaccijns in de Tweede Kamer.- dat Henri Overdrag het cafébinnenging, waar hij gewoon was zijn glaasje te kantelen en de jongste tegelijk met meer belegen anekdoten te hooren. Het bitteruur was het helderste uur van zijn dag. Zijn groote stem scha terde en daverde door de cafézaal. Zijn harde, ruwe, wreede < >pmerkingen over leven en dood werden door zijn taf elmakkers gretig ontvangen, fn het kringetje Van stamgasten was r.iekeloosheid met geestelijke waarden zeer in tel. Alle vrouwen werden beoordeeld naar het lichamelijke nazien, alle mannen naar de hoeveelheid geld, die ze verdienden. Op dien dag gebeurde het..dat zijn makkers niet verschenen. Niet een van de vijf kwam. 't Was zeldzaam e i ver velend. HenrïOverdrag had juist twee buitengewoon overspelige anekdoten in voorraad. Hij begon te kniezen voor het léege eerste glaasje. Misschien kwam er toch een:.hij zou nog wat wachten mee bestellen. Henri Overdrag liet den kelner ,de krant brengen en begon het Kamer verslag te lezen. Het interesseerde hem. want daar stond in stemmige. nuchtere drukletters dat de alkoholaccijns zou worden verlaagd. Hij las aandachtig en vernam wat de minister gezegd had over de smokkelarij, het geen hij zeer dramatisch vond en wat de Kamerleden hadden ten beste gegegeven, hetgeen hij amusant vond. Nooit hatl Henri Overdrttg geweten, dat een Kamerverslag zulke prettige lektuur kon zijn. Ken pikante mop was er kinderspel tegen. Een warm gevoel van voldoening had zich in de borst van Henri Over drag genesteld, toen hij deze parlemen taire episode had genoten tot de blij moedige ontknoopmg van het aan' nemen met een groote meerderheid toe. Hij staarde voor zich uit en glim lachte beminnelijk. Zijn kelner maakte een kollega op dit verschijnsel opmerk zaam en samen keken zij strak, met ronde oogeii en slap openhangende monden, naar Henri Overdrag. Zijn oog viel op het leege glaasje. Hij nam het in. de hand, speelde ermee en rook eraan, zooals een verliefde jongeman met een blanke roos doet. Hij had gelezen, «lat de prijs voor don borrel ja, in het stijve verslag had de vertrouwelijke ..borrel" geflonkerd als een diamanten broche op een lap tl of grijs fluweel zou worden ver laagd. Zijn vingers streelden teeder langs het glas. Hij stond5op het punt in de blijheid van zijn gemoed een nieuw glaasje te bestellen, toen er een schok door zijn' rustig lichaam ging, als een snoek dooi een s oot. Voorzichtig en geluidloos zette hij het glaasje neer op het ronde schijj'je sponzig bortlpapier, bedrukt met blauwe letters, die den roem ver kondden van een groote brouwerij. Kr had iets in hem plaat» gegrepen, waarvan de gevolgen vreeselijk zouden zijn. Wanneer «jen zakenman een koop waar voor een htujgen prijs koopt, terwijl hij AVeet, dat ze over eenige weken dertig of veertig procent goedkooper zal zijn, is hij een idioot, een knoeier, een soort van verrader jegens de heiligste wet van den handel, die om zoo' te zeggen gekondenseei-de zuinigheid is. Henri Overdrag zou nu een kwartje betalen voor een artikel, dat hij over een maand of wat voor twee dubbeltjes of misschien zelfs drie stuiver zou kunnen koopen? Zoo'n sle ht zakenman, zoo'n klungel was Henri Overdrag niet. Dat mochten alle Kamerleden en alle, Ministers en de heele. alkuhólhandel AVoten. Duidelijk zag lJenri Overdrag het onzakelijke en het onpoëtische van de openbare behandeling der wetten in. Welk goed zakenman gaat te voren vertellen, als hij .van benauwdheid zijn prijzen moet verlagen? De regeering is idioot!" zei Henri Overdrag hardop en de monden van de twee kelnere klapten energiek dicht van verbazing. Ja. zoo had 't moeten gaan: plotseling hatl de kelner op hem toe moeten treden met de blijde boodschap, dat de borrel nog maar drie stuivers zou kosten. Dan had hij hem met kracht aan de 'borst gedrukt en daverend gelachen van loutere verrukking. Ho<! dor en oru'omantisch, is de' demokratie niet haar vrijheid van drukpers, die feeën zoet geheim weet te bewaren ! Welk zakenman, die den1 naam zakenman waard is, kon nu nog met tevreden hart zijn bitter drinken? Henri Overdrag betaalde en ging heen. * * * Den heelen avond streed hij met tien moed van een martelaar tegen zijn dorst. Zijn tong kleefde aan zijn verhemelte, zooals die van den afvalligen Jood volgens het lied van Juda ben IA>VV zou moeten doen. Er was een «Iroge prikkeling in zijn keel, alsof er een pluk engelenhaar van een ont luisterden kerstboom in zijn strottenhoofd was gevaren. Zijn gedachten werden stomp, zijn schedel leek gevuld met eeu pruttelende gortpap, zoo traag stegen de luchtige blazen van gedachten eruit naar boven. Ken wrange melancholie, knagend als een klassieke kiespijn, was in zijn binnenste. Om tien uur ging hij kreu nend t n weeklagend naar bed mei een zeer nat hoofd, ten eeiste van de rijke lijk vergoten tranen en ten tweede van een afspoeling met koud water. Die nacht.. die nacht.. o die nacht. Vele zonden had Henri Overdrag op zijn geweten, maar in het rekeiiingcourantboek van Petrus moet dezen nacht een belangrijke post op zijn credit geboekt zijn. Het bed was warm en troosteloos, nis een koortsachtige ziekte. De laken* wonden zich om zijn beenen als lianen om .een boom; geen menschelijke macht was in staat ze rustig en glad te houden. Zij Vormden' harde rimpels. tüe ieder inslapen triomfantelijk ver hinderde i en bij Henri Overdrag's wilde protesten tegen dat gesar ver dwenen zij als bekwame duikers naar het ondereinde van het bed, waaruit ze zich alleen maar aan den verkeerden kant lieten opdiepen, /oodat ze plot seling in een grooten dot heelemaal bovendeks werden getrokken en over boord geworpen. Maar dan kriebelden «Ie. wollen haartjes van de dekens Henri Overdrag zoo, dat hij vloekte van slapensnood en ellende en het bed uitsprong om met degelijke kuiten onder een kort nachthemd uit door zijn kamer te dwalen. Dan werd hij koxid, zich armoedig voelend van drcnz'erige verkleumdheid, als een wachteend minnaar in de regen, .met doordrenkte overjas en lekke schoenen. Hij maakte het bed op nieuw op, de rimpelige, lauwv«>chtige lakens niet een trillende hand glad strijkend, en hij ging weer liggen. Hij wilde denken aan een gemeene streek met een partij dubbelzinnige sigaren, maar uit zijn ziel doken visioenen op van musschcn, sluipende musschen met kra ikwitte oogjes, die , naar hem keken, tot hij benauwd werd en begon te wentelen en te worstelen met ife zieke lakens. K walen,dood en vooral de doodstrijd werden nu het voorwerp van de onbestuurbare uitbarstingen van zijn denken, tot hij zoo bang werd, dat hij: Moeder!" schreeuwde. Toen werd hij kwaad op de lakens, die onge naakbaar waren, zelfs als hij ze . scheurde. Daarom koelde hij zijn woede op zijn hoofdkussen, dat hij wilde vermoorden, zooals de groote levenswet hem eens vermoorden zou en de. donsv«!ertjes vlogen zachtjes zwevend rond, terwijl-hij razend op liet kussen insloeg* uit welks opengeseheurden hals kreten van veertjes werden gestooten bij iederen boksstomp, Soms werd- hij angstig door het gluiperige gezweef van die veertjes* «lie in do opgejaagd» , lucht beweft«*lijk wartai en snelle witte donspootjes .toonden, Hls ze over den grond of 'de gladde gewatteeï'de deken liepen. ,Want ze liepen en waren in het schemerlicht van de nachtlamp als witte, vrees«;Jijke spinnekoppen, waar Henri Oyeitlrag om gilde. Alle verschrikkingen, die de oörziel in,de uiterste angst van verwilderde onmacht gewaar kan worden, om ringden zijn nuchtere slaapstede. Om vijf uur na do derde afwassching met koud water sliep hij in en droomde van honing eten, voortdurend honing eten. Hij werd wakker met een kateiv die hem stomp-ongelukkig maakte. Pas toen hij eenige koppen koffie had gedronken, verdween zijn melan cholie in een gemoedelijke loomheid en in dezen toestand deed hij nuchtere zaken zonder trucs,. Zijn instinkt van zakenman, dat instinkt, van. het wouddier om voedsel te vinden, bleef hem bij en zijn zaken waren winst gevend. Hij ontdekte, dat de koopman voorziet in een behoefte, terwijl hij vroeger de koophandel had beschouwd als een maatschappelijke bezigheid,. die bestaat uit het aansmeren van partijen goederen met alle middelen van geslepen i'eklamt- en bedriegelijke suggestie. Voor 't eerst sedert veje jaren be.iieep Henri Overdrag, dal hij met al zijn slimheid nog n«>oit iemand bedrogen had. Anders had toch nooit iemand zaken met hem willen doen, tientallen jaren aan it stuk d t tor. Hemi O verdrag'bemerkt e, dat eeii slaperig brein gesterkt met cuffrmt* nog altijd helderder inzicht heeft in. de gebeurtenissen der wereld dan een van alkohol opgewonden verstand. Bovendien had hij door het schuwt «i van alkohol eenige gulden» uitge-, spaart! en met fier hoofd liep hij de café's voorbij. Dien avond ging hij nnar de bioscoop, waar hij dommeliji zat t«> genieten. Zijn genot werd ver hoogd door een zekere hoovaardipverachting voor wat hij zag. Uij ontwaarde, dat de dramatische kunste naars hun zaken deden met dezelfdttrucs en taktischu behundighedoii, duhij met zijn voortdurend bcnevt-KI hoofd vour inhaeront had gehouden aan den koophandel. Toen hij zoet-uitgepüt insliep. wai-«-u er. twee heldere gedachten gestadig lichtend in zijn geest. Ten eerste, dat kunstenaars veel Waardere en betendingen zouden voortbrengen als K< wat meer slapeloozo nachten hadden en de gevolgen daarvan bestreden met'. sterke koffie en ten tweede, dat abstinentie veel zuiniger is dan alco- . h'>! gjbi-uik. Deze t Wee heldere ge dachten smolten op jiet gelukzalige (?ogenblik van inslapen samen tot d«gestalte van een slanke, jonge vrouw met ik bedoel een slanke, jonge vrouw, zooals mannen ze graag zien. * * Niet altijd echter was Henri Over drag in staat om de verzoeking vemte houden en meermalen gloeide er op zijn lippen een wild verlangen naai de kanteling van een koel glas. Maar telkens slaagde hij erin den satan der bekoring achter zich te doen. wijken. Hij spaarde zooveel geld uit. dat hij trots'ch op zichzelf was en naast het gebed is satan machtel«>o-i tegen het gevoel van eigenwaarde. Zijn zaken gingen goed en met eeu nuchter hoofd begon hij anderen te doorzien, zooals hij eens zelf doorzien was. Bovendien gaf zijn geheelonthouding in de handelskringen «>en sensatie en niet-al-to-vernuftige zakenmenechen wendden" zich 't liefst t«»t ht»m. mndat zij vonden* dat de geheel onthouder een in ethisch opzicht beter mensch is dan de drinker, lii enkele AVeke.i Vestigde hij .een. roep van moraliteit en soliditeit, die zijn hart deed zwellen in rechte rede tot zijn portcmonnaic. " Henri Overdrag verachtte zijn vroe ger ik en voelde zich gelukkig. Veel is er geschreven en gesproken .over- de verlaging van de alkohol accijns. maar ik meen. dat aan tien kant. dien ik in deze ware(geschiedenit* heb belicht, onvoldoende aamlaeht i* besteed. ?'.'*'.' No. 2699 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 FEBRUARI 1929 l r l HET LEVEN BRUIST door Melis Stoke H KT levensprogramm» v»ii den solieden j doorsiiee-llollander be vat-behoudens maaltijden van soep, vleeseh, groenten, aardappelen en wat toe, en als geregelde uitspatting een wekcljjkssii kaart-avond je. ook een periodiek winterbezoek aan de speel holen en riolen des verderf» langs de Zuidkust van Frankrijk. Mijne Mathilde en ik ontkomen riet aan dien regel, en momenteel ligt dit laatste programma-punt, zoo even afgewerkt, vlak achter ons. Daar waar het leven schuimt en bruischt en klopt zooals de dich ters en de reisbureaus zeggen daar hebben wij weer rondgeneusd en geduizeld van de hoogten en laagten die de menschelijke ziel weet te bereiken. Kn zonder nu direct te willen beweren dat onze gemoedoren zich lieten opzweepeii tot het wilde genietingstempo der croupiers en beroepsdanseurs", kan ik toch wel vast stellen dat wij weer stof tot koi rtsachtige gedachten hebben opgedaan. Wanneer nien uit Holland aan n stuk doorreist naar de riviera in carnavals-stemming dan heelt men dezelfde sensatie die men ondervindt wanneer men plotseling van zijn huis kamer wordt overgebracht naar een opgewonden gezelschap, dat aan het dessert van een goed diner is gekomen. Men moet hatstig overschakelen op eene kleinere versnelling om het toe rental van de stemming te bereiken. Als n>en dat niet doet blijft men hoofdschuddend en verbaasd achter bij zijne omgeving. Mathilde en ik. het eerste verkie zende, stortten ons in de wilde maalstroom des levens. Achter de groene speeltafels van het onver woestbare casino van Monte t'arlo zagen wij de ritselende biljetten uit geurige damesréticules omwisselen te gen groene en roode fiches. Wij zagen de fiches wegharken door on verschillige croupiers en wij zagen «ehandschoende vingers nieuwe bil jetten uit de réticules peuteren. We zagen het traditioneele dametje, in het toilet van het tweede keizerrijk hare veertig francs winnen en naai de tearoom verdwijnen, en we zagen den gretigen Scandinaaf in zijn reispak 7 terwijl zijne vrouw in de hall wachtte ??het geheeïe tableau over dekken met Louis. 'Vervolgens zagen wij het po.liersbedrijf in. de tir au pigeons waar schot op schot knalde Uit de jacht geweren van m irkiezen 'en hertog-m i en waar de veeren va'i a%ng« schoten duiven linkf? en recht* dwarrelden. We klemden onze lippen opeen om niet onbeleefd te. juichen als een duif wei-d nüsgeschoten en in een sierlijke bocht tegen de blauwe ju h t de vrijheid vond, en «Mi i n'et ei'g'inis-te verraden wanneer een vleugellani wegvluchtende vogel dooi- den apporteer-hond werd ingehaild en «ioodgeknauwd. Dat was het temp») en we waren vastbesloten niet remmend te werken op dien frisschen en vlotten ging. Toen geschiedde er iets eigenaardigs. Wij dronken thee in de groote ovalen hall van het Negresco-hotel te Nice, welke ter gelegenheid van de UI T HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE feesten fraai versierd wat- met papieren bloem friezen. Toen ilc piccolo met de witte spats en handschoenen op een .sClirijfbord de namen kwam annoneeeren van een danspaar m toen de verlichting in overeenstemming was gebracht met liet ons wachtende schouwspel, waren wij niets verbaasd eene vrijwel naakte dame te zien verschijnen die, blijkens hare angstige gebaren en blikken, achtervolgd werd. Kronkelend van angst en voortdurend achter zich kijkend naar de deur, waardoor zij binnen was gekomen, dan-te zij eenige malen op hare bloote voeten de parketvloer rond. lU-eds wilde ik. Mathilde mijne nieuwsgierigheid te kennen geven omtrent het gevaar dat 'deze danseres qualitate qua bedreigde, toen, een eveneens vrijwel ontklee.de heer, met een bokkenpruik op en van harts tocht verwrongen gelaat met eenige groote sprongen van . achter eenige kelners te voorschijn kwam. Hij maakte eenige wilde buite lingen, die, naar ons duidelijk bleek, de vrees van de jonge vrouw nog grooter maakten. Zij vluchtte eerst in de 1-i.chting van, drie oude dames die /aten thee te drinken maar ? was. aangezien daar geen doorgang bleek te; zijn, gedwongen de overzijde van het dansplankier te zoeken. Jlelaa?, juist halverwege werd haar door den naakten persoon de weg versperd. Hij greep haar wild aan en slingerde' haar eenige malen boven het hoofd. Klky beweging werd. nauwkeurig door een gekleurd zoeklicht gevolgd, zoodat ons niets ontging van de uit drukking van gretigheid op 's mans gezicht en die van ioverigens be grijpelijke?vrees 'op het Hare. Naarmate het spel vorderde werd de man woester. Telkens vluchtte de dame naar een anderen hoek, om echter telkens weer' te stuiten op tafels vol thee en gebak die haar den doorgang belemmerden. Kn telkens werd zij dan ook weer gegrepen en rondgeslingerd. Toen geschiedde het vreemde: op een gegeven moment, toen de hart s- . tochtelijke naaktloopcr haar op bij zonder wilde wijze van zich af sling.-rde, scheen zij te slippen op de. gladde vloer, waardoor zij een eindweegs ? en blijkbaar verder dan zij wilde doorslicrde over het parket. Me't een slag kwam zij terecht tegen een tafeltje, waaraan ? eene Amerikaanscho dame op gevorder den leeftijd thee en koek zat te genieten met eeii meisje van naar schatting veertien jaar en een jongen van hoogstens zestien. Een poot van de tafel brak, de theeboi»! viel om. en een stroom van melk, warm water en aftornooii-tea plaste over het naakte lichaam en het weinige gazige omhulsel'van de door de i naaktlooper zoozeer begeerde prooi. De twee Angelsaksische kinderen, blijkbaar ternauwernood' verschrikt door het feit dat een naaktloojje:1 eene naakte vrouw tegen de tafel slingerde, waaraan zij een voedzamen maaltijd nuttigden, waavdoov deze omviel, stonden op. terwijl de. oudere dame'. blijkbaar hunne grootmoeder, rustig een kelner wenkte. De danseres zelve, hoewel kletsnat «ip de parketvloer uitgestrekt, bleef geheel in haar rol. Het zou' inderdaad dwaas zijn geweest indien zij. ontkleed i-n nat als z'«j was, ware opgestaari om hare excuses te maken, en eveneens zou het Verkeerd, zijn geweest' indien de toeschictende ' ke'nt-r me' . een servet hare bloote beunen liad droogge\t;epd. Do naakt/danser redde de situatie door, zoo mogelijk op nóg hartstoch telijker wijze dan tevoren, rondom zijn uitgestrekte prooi te dansen. Ten Hintte hief hij haar op, en haar klets natte beenen glommen in de straal van het gekleurde zoeklicht. i Zoo droeg hjj haar onder een stormt PRIMA van applaus weg. het licht , d en aanstonds zette de muzi»>k' et,-n wilde dans in waaraan tientallen paren deelnamen. Mathilde en ik zaten *?%??? n > ver stomd. Dit was iets zeer bijzondere geweest, juist door het feit dat nie mand het zoo heel gek vond. En aan gezien Amerikoanschc kind-ten er niets vreemd» in zieh als hun th«vtafol omvalt, doordat er eene naakt,- \ rouw tegen .a»n wordt geslingerd, en omdat' niemand er aan dacht om die vrouw af te drogen, en omdat di. vrouw hare excuses niet maakte, beseften wij voor het eerst ten volle 'h<>»». moei lijk het is zich aanstonds in t- werken Jn eene nieuwe omgeving. . .'?£ Het Wlegekmd Moeders nemen voor roode, gesmette of ontstoken huid van de kleine, uit sluitend het aller beste, en' dat is PUROL Doos 30 en 60 cent. Tube 60 cent.' Dij Apolh, en Drogisten >

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl