't 10 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 FEBRUARI 1929 No. 2699 Gezicht op Jeruzalem vaneden heuvel der Hebreeuwsche Universiteit Opening der Hebreeuwsche Universiteit in het tegen de helling van den Scopus gebouwde Auditorium. Rechts het spreekgestoelte ISRAEL'S WEZEN EN WILLEN De Hcbrccuwschc Universiteit te Jeruzalem UIT Jerusalem ziet men het gebouw .der He breeuwsche Universiteit niet zijn wijden koe pel reeds van verre liggen op een heuvel in de nabijheid, den Scopus. Men bereikt liet plateau. waarop zij gebouwd is, en nlle Instituten, die bij haar bohooren, een plaats zuilen vinden, in onge veer drie kwartier. De plaats, waar zij ligt, toont reeds haar bestemming: een centrum te zijn voor deze streken- Want van den heuvel af heeft men aan den eenen kant het gezicht op Jeruzalem; aan den anderen kant ziet nxen wijd uit over de bergen van Judea, den Jordaan, de Döode Zee en de heuvels van Trans-Jordanië. Het lijkt als men er staat of van hier uit iets kan uitgaan, dat in al deze streken zal worden gehoord. Inderdaad koesteren zij, die deze Universiteit leiden, zonder er veel over te spreken, groot e ver wachtingen van haar toekomst. Tiet Joodsche volk mag er zich op beroemen een der leiders van de wereld-beschaving te zijn geweest. Indien i.et zich nu stoute droomen over zijn' toekomst veroorlooft, zoo hebben deze. gedachten ook betrekking op het aandeel, dat het oude volk, vrij in Palestina levend, nog eens zal kunnen bijdragen in de beschaving der wereld. En deze verwachtingen zijn voor een groot deel vastgeknoopt aan de Universiteit. Men heeft er zich dikwijls over verwonderd, dat zoo vroeg in het nieuwe tijdperk der Joodsche Ge schiedenis, dat mot den JoodschNationalen arbeid in Palestina ia begonnen, men er tóe gekomen ia een Universiteit te stichten. De lagere en middelbare scholen in het land zijn voor h"t meerondel nog ver van volmaakt. De nederzettingen hebben voor een belangrijk gedeelte nog met groot e moeilijkheden te kampen. liet Hebreeuwsch heeft zich wel is waar reeds een belangrijke plaats veroverd, maar'in den strijd tegen de andere talen, welke in dat land door Joden gesproken worden, toch nog geenszins de over winning behaald. Ondanks dit,alles heeft men de Universiteit gesticht 'zonder de vrees te koesteren op al te wankelen bodem te bouwen. Men meende niet anders te kunnen handelen. De geest der Joden heeft overal behoefte zich aan wetenschap te wijden. Hoe zou hij dit kunnen nalaten in het land. dat bij uitstek het kenmerk van het Joodsche karakter zal moeten dragen? Men is echter bescheiden geweest in den beginne. door Prof. Dr. D. Gohen Niet anders wilde men maken dan Instituten tot wetenschappelijk onderzoek en zelfs deze op beperkt terrein laten werken. De Joodsche wéten schap kwam in de eerste plaats aan de beurt, daarnaast de .Arabische; vervolgens scheikunde en natuurkunde. Zoo kwam eerst het Institute of Jewish Studies tot stand, dat zich echter minder sterk ontwikkelde, dan men had mogen verwach ten, omdat zich dadelijk het vraagstuk voordeed in hoeverre men bij de studie van den Bijbel de resultaten der moderne Bijbelcritiek zou mogen t pas brengen. Men moest zich daarom voornamelijk op andere terreinen der Joodsche Wetenschap, die van den Talmud en Joodsche geschiedenis en wijs begeerte begeven. En het voornaamste gebied kon slechts met voorzichtigheid worden betreden. Maav zonder aarzelen kon men zich wijden aan 11-17 *AMSTEQ DAM Kleermakerij Bl| ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCrIOENEN Het hoofdgebouw der Hebreeuwsche Universiteit te Jeruzalem de studie van het Arabisch. Bij mijn bezoek aan het daarvoor bestemde Instituut hob ik een zeer bijzonderen indruk medegenomen van den arbeid. die er tot stand wordt gebracht. Men is er bezig mét het samenstellen van een' concordans op de vóór-Mohamedaaasche Arabische poëzie, en aan een uitgave van Baladhuri, een geschiedschrijver uit den begintijd van den Islam. Jonge geleerden wijden zich met groote energie aan dit werk,dat ook bestemd schijnt om de verhouding tusschen Joden n Arabieren in het land te verbeteren. Men denkt er zelfs over om een Mohamedaan aan dit Instituut te verbinden; want men koestert de hoop, dat de Universiteit een centrum zal worden van wetenschap niet voor Palestina alleen, maar voor het géheclc nabije Oosten, en dat de Joodsche geleerden gelegenheid zullen krijgen Jeruzalem tot een middelpunt van beschaving van deze streken te maken, in samenwerking niet geleerden van ander ras en uit andere landen. Ook het werk van het Instituut voor scheikunde was, toen ik Jeru zalem bezocht, reeds in vollen gang. De laboratoria zijn er geheel op Europeesche wijze ingericht en het werk, dat daar en in de verwante InstituUii: voor biologie en plantkunde verricht wordt, heeft reeds een goeden naam. Een Instituut-voor natuur kunde, waarvoor onze landgenoot Prof. Ornstein de noodigo aanwijzingen gegeven heeft, was in staat van voorbereiding, terwijl een Instituut voor; wiskunde reeds gebouwd is. Dit alles wordt gekroond door de UniversiteitsBibliotheek. Deze is thans nog over vijf huizen in de stnd verdeeld. Maar zij zal spoedig een eigen gebouw op den Scopus bezitten. Men mag erkennen,. dat zij door de liefde van het geheele volk tot stand is gekomen. Het geld voor het gebouw is voor een gedeelte gevonden uit de gelden, nagelaten door een der gestorven voorzitters der Zionistische Wereld-Organieatie, David [NVolffsohn. voor eon ander ,deel. zij het nog lang niet volledig, bijeergekomen door giften uit Amerika. Maar de boeken stroomen uit alle deelen der wereld naar Jeruzalem. Men beschikt er v ooi- sommige takken der weten schap reeds over uitgebreide verzamelingen en met eenigen trots mag worden ver meld, dat ook uit Nederland dooi de hulp van Joden en Jtiiet-Joden er belangrijke schenkingen zijn ge daan. Blijft de Universiteit in haar begin nog bescheiden, de Bibliotheek. zal, als zij haar nieuwe woning in. dit jaar betrokken heeft, op zich; zelf reeds een centrum van cultuurvoor deze streken kunnen worden onder leiding van den voortreffelijken Dr. Hugo Bergmann. die thans ook aan de Universiteit ver bonden is. Want juist in den jongsten tijd heeft de Universiteit zelf een groote verandering ondergaan. Het heeft haar leider, Dr. Magnes, een ont zaglijke zelfbeheersching gekoathaar in do eerste jaren tot wetenschap pelijk onderzoek te beperken en haar niet tot een Universiteit in den gewonen zin van het woord te maken. Maar ondanks de moeilijkheden, dit» Joodsche studenten in de meeste landen onder vinden om tot de academie te worden toe gelaten en hun verlangen om naar Jeruzalem te komen en er c,en wetenschappeljjken graad te behalen, heeft men vast gehouden aan hot principe. dat juist dezo Universiteit in rarig en in bekwaam heid van docenten minstens gelijk moet zijn aan d«» Universiteiten in Europa. En zoo lang men. uit gebrek aan middelen of om andere redenen deze docenten niet kon ki-ijgen, heeft men %ook don student geweigerd. Kunstzaal van Lier Rokin 126 , Amsterdam* Oostersche & Europeesche antiquiteiten Oude en Moderne schilderijen en plastieken Negerkunst & Ethnographica No. DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 FEBRUARI 1929 ii Christabel Dennison Ontwaken De onfortuinlijke schaatsenrijdster Thans echter heeft men een begin gemaakt met do uitbreiding ook in deze richting. Maar uiterst voorzichtig gaat men daarbij te werk. Ieder, die met' het Universiteitsleven bekend is, en weet hoezeer men angstig waken moet voor toelating tot de Universiteit van studenten uit andere landen, wier diploma's niet voldoen aan de gestelde eischen, kan begrijpen hoe moeilijk een regeling voor de toelating tot de Universiteit te Jeruzalem is. Want uit alle landen der wereld komen de studenten naar het nieuwe centrum. En de leider der Universiteit moet in elk geval beslissen welke diploma's recht mogen geven om de colleges bij te wonen en examens af te leggen. Men heeft thans besloten een Commissie in te stellen om na te gaan welke eischon voor do toelating zullen mogen worden gesteld, maar is in zijn streven om alle onbevoegden te weren zoo ver gegaan, dat men besloten heeft binnen twee jaar, nadat de Uni versiteit voor studenten is opengesteld, geen volledig examen af te. nemen, zelfs niet van studenten, die reeds een staat van dienst aan andere Universiteiten kunnen toonen of ook lessen aan de Univei'siteit te Jeruzalem vroeger reeds hebben gevolgd. ** Maar het principe is thans vast gesteld: de Universiteit zal in het vervolg niet alleen dienen voor'wetenschappelijk .onderzoek, maar ook stu denten opnemen, examens laten afleggen en weten schappelijke graden verleenen. Hiermede is een belangrijke stap gedaan. Immers, indien deze Universiteit ook door anderen wordt erkend (en de namen van reeds aangestelde professoren en lectoren geven hiervoor een belangrijken waarborg), zal men in Jeruzalem kunnen gaan studeeren gelijk men dit thans in andere academie-plaatsen doet. Van hoeveel belang dit worden kan voor begaafde Joodsche studenten, die in andere landen hun studie niet kunnen voleindigen en voor wie men thans studiobeurzen tracht te verkrijgen, behoeft nauwelijks te worden'uiteengezet. Men mag met reden verwachten, dat een be langrijke invloed voor den opbouw van Palestina van hier zal uitgaan en de hoop koesteren, dat ook de naam dei' Joodsche wetenschap er zal worden vergroot en blijvend gevestigd. , De MOEILIJKHEID voor JONGELUI die GAAN TROUWEN is om oen goede keuze te doen voor de meubileering van de woning. Degelijkheid, artistieke aankleeding, practische vormen zijn de verschillende eischen die gesteld worden. ? Het wordt U gemakkelijk gemaakt dou der N. V. de 's-GraVenhaagsche Meubelfabriek voor heen A. J. Mesker, die in haar nieuwe modelkamers aan de Parkstraat 10 te 's-Gravenhage een groote keuze heeft, die aan dégestelde eischen voldoet. Ervaring van tientallen van jaren, eigen meubel fabriek met artistieke leiding van den Heer Ant Kres zijn te Uwer beschikking. ? Gaat U eens kijken in de Parkstraat 10, Uw bezoek is welkom. (Adv.) MUZIEK door Constant van Wessem MENGELBK1U;, weer terug uit Amerika. gaf Donderdagavond en Zondagmiddag .zijn eerste twee concerten in het Concertgebouw. En dadelijk stond de aandacht weer overeind. groeide de spanning onder het luisteren en voeldt-n wij het welbehagen over ons komen: weer thuis te zijn. Zoo was het ge weest in den goeden tijd dat het nl Mengelberg was, wat in het Concert gebouw werd gehoord en dat wij onder zijn plaats vervangers, zelfs die, welk*» van een sterke eh beheerschende kracht zijn als Monteux, toch nog hebben gemist: het zeld zaam hooge. door n voorname en geculti veerde evenwichtigheid op hoog peil gehouden rnusiceeren, dat als het wan de muziek opvoert tot een daad, niet alleen van gevoelsuitdrukking» van kleur of van geestdrift, maar van een samenstel van in onderling hecht en toch stroomend verband staande levende bewegingen en vormen., Als het niet al te mooi was gezegd zou een cosmografie van de toon kunst" nog de meest nabijkömende definitie wezen. Al het individutele is uit deze muziek weg. De oigoranrdigheid. die de mmitk aan zeke.v tijden en omstandigheden bindt is in het plan, van waaruit Mengelberg zijn vertolkingen geeft, teruggebracht tot een feit van ondergeschikt belang. Of Mengel berg ons Bach geeft in zijn veel. en muziekaesthetisch terecht, becritiseerde . orkestbezetting of Till Eulenspiegel" van Strauss, het is alles stroo mend en zingend geluid, een volkomen afge stemd en i in zijn innig verbaiid verrukkelijk klinkend en bewegend geluid, van een heidot heid < en een volheid, van een rust en een adel, dat het ons in een. ;stil en van alle tijdelijke sensatie ontbonden gemeten doet verzinken en ons een bevrediging geeft, die'er aan doet twijfelen of wij allo qualificaties wat muziek eigenlijk is: ma gin of verleiding j zingende mathematiek of' universecle uiting van in wereldbewcgende wetten vast gelegde kracht, wel hebben uitgeput.... Dit ver mag Mengelberg in zijn groote loogeriblikken. t ? ? Wij waren dankbaar en ontroerd op deze eerste twee concerten, toen het er weer allemaal was, toen wij elkaar met de oogen zeiden: dit is ten minste wërkelyk volmaakt, zoo voelen wij het allemaal; concerten, die ware feesten zullen blij ven voor onze herinnering, concerten waarop wij solisten als een Mevrouw Noorderwier, een Adolf. Busch door het orkest in een volmaakt en nobel samengaan hoorden begeleiden en nergens het hooge niveau daalde. TOEGEPASTE KUNST door Otto van Tussenbroek lift Aunplukliiljet voor «Ir ,luarb«>urw t«> l'trerht Het is itulei-iUiud een hoffelijk*» gewo«.»nto van het Jaarbeurs-Bestuur om steeds niet geheel niéuwe aanplakbiljetten uit te komen en daarbij telkens aan kunstenaren van verschillend karakter ??en kans te geven. Dat houdt de publieke belang-' stelling levend en op deze manier bereikt men er dan ook meer nuttig effect mede dan wanneer men steeds eenzelfde ontwerp bezigde. Ditmaal is m f j. rttn ran Osselni de uitver korene. Niet alleen omdat mij door het nieuwe .Jaarbeurs-biljet haar naam voor de eerste maal onder oogen komt, maar ook de manier waarop zij zich daarin uitspreekt doet een debutante ver-, moeden, , Immers het in hoofdzaak bezigen van krijt uütteraard korrelig en meer gevoelig dan strak) leidt gewoonlijk tot een eindresultaat dat weinig sterk aandoet en zeker is dit het geval indien instede van in zwart, de steen in kleur wordt afge drukt. Dit is ook hier het geval bij het Jaarbeinsbiljet waarin naastzwart.'ook rood en blauw werdt-n gebezigd. (Druk Senefelder) Er is een groot e letter U (van Utrecht) waarin t wee kleinere ? neen grooter tandwiel zijn geteekend welker tanden in elkander grijpen. De bekende Mercurius-hoed als symbool van den handel werd. daarboven gesteld en ver-olgens is er de belettering in rood. Deze letters nu zijn niet inkt opgezet, ook is er om de (te natu ralistisch weergegeven) tandwielen een inkt lij n geteekend evenals een knderlijn en duidelijk kan men toetsen hoe het vlakke, volle rood niet zoozeer door do optisch naar voren tredende trillings-euïensehappen maar in hoofdzaak door hét dekken van den witte'n ondergrond bij het drukken. iip een afstand zijn kraeht bewaart terwijl al het d or' iipen. doorzichtige krijt vulling ingevulde 11 uw; flets <«n weleer slap aandoet en op afstam! bezien .wegvalt. ? I)e combinatie van lithngrafisch vetkrijt en inkt kan soms'tot zeer fraaie resultaten leiden maar er is nltijd het gevaar van tweeslachtig te worden waardoor. i«>k dit biljet noch vleesch werd, noch viseh. Mfii kan hoogstens de indeeling van liet gehet l waardeereii. , En toch,. .. de ontwerpster late zich indien zij deze kritiek onder oogen krijgt niet ontmoedigen. Als dit biljet inderdaad haar eerste (publieke) poging is dan /al zij misschien voor zichzelf reeds lang hebljen uitgemaakt wat er aan ontbreekt. Een volgend maal dus gerust wat brutaler zijn en..... wat .eenvoudiger gelijkertijd !.....'