DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 FEBRUARI 1929 No. 2699 l f v l i Koopt voor Belegging: PANDBRIEVEN Bataafsohe Hypotheekbank AMSTERDAM 4V2°/o PanÉieven INSULAIRE Hypotheekbank te Zierikzee 99% DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechtt ? 2,50 per kwartaal of l lo per jaar bij vooruitbetaling De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. De Bonk verstrekt gelden tot elk bedrag net een minimum van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met ia pand;eving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven In stukken van f 1000. 500.- en f 100.- tegen Beurskoers. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie t Mr. H. H. C. CASTBNDIfl *n L MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Tetotkantoor 4l%Pandbtieven tegen bcnrskoeri uit. Rott Hypotheekbank v. Nederland Opgericht in 1864 Voltcekend Maatschappelijk Kapitaal f 5.000.000. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierhaven 25 te R'dam of tot bare Agenten. De Directie t Mr. Th. Reepmaker. Mr. N. P. C. v. Wtfk. Mr. B. van Rossem. Charlottenburger Wasserund Industrie Werke A.G. te BERLIJN. Geplaatst Maatschappelijk Kapitaal M. 60.000.000.-, verdeeld in 3996 Aandeelen M. 10O.?nominaal, 71QO1 Aandeelen a M. 400.?nominaal en 26OOO Aandeelen a M.12OO.?nominaal. VERKOOP TE AMSTERDAM van 7500 Aandeelen aan Toonder, elk groot nominaal M. 40O. , ten volle doelende in de winst over het boekjaar 1928/29. De ondergeteekenden berichten, dat zij op DINSDAG 26 FEBRUARI 1929 bovengenoemde 7500 Aandeelen ter beurze van Amsterdam zullen introduceeren. De eerste koers van afgifte zal bedragen 121 pCt., Amsterdamsche usance, (de Mark a 60 cents gerekend) en gelden voor aanvragen, welke Dinsdag 26 Februari 1929, vóór des middags 12 uur bij ondergeteekenden schriftelijk zullen zijn ingeleverd. Deze aanvragen zullen zooveel mogelijk bevredigd worden. Exemplaren van het prospectus zijn'bij ondergeteekenden verkrijgbaar. '?.','. LIPPMANN, ROSENTHAL & Co. AMSTERDAMSCHE BANK. , DE TWENTSCHE BANK. ,' ' ' ' ' ' ' AMSTERDAM, 21 Februari 1929. ....,' VHERTOGENBOSCH ORANJE HOTEL Familie-Huil TdcfoM 755 HOTEL CENTRAL Café-Restaorant Telefoon 200 GBBR. RADBMAKBR Nederlandsche Hand el-Maat schappij AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGB Vestigingen in Ncdcrlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch-Indic, China» Japan en Arabic ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. MAATSCHAPPIJ Gunstige polisvoorwaarden Fl H7 KI LJ C M( Zeer billijke premiën. DeHaarL Hypotneekoank .aariemscne ^^... Leden der Directie: ^S^jP'' Mr. A. S. MI ED EM Af P. H. CRAANDIJK, en A. E. TH1ERRY DE BYE DOLLEMAN Kapitaal . . f 4.000.000?Pandbrlcren f55.172.900 Hypotheken f 35.199.448.?Reierrei . . f 969.543. 4* pCt. PANDBRIEVEN TEGEN LAATSTEN AMSTERD. BEURSKOERS -ia ROTTERDAMSCHE SCHEEPSHYPOTHEEKBANK HARINGVLIET 98 UITGIFTE van 5 |0 P a n d b r i p V c n tegen ioov* % t De Directeur: Mr. W. C. MEES . Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE ' ? Anna Paulowrïastraat 97 TRUSTEB'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE Gepl. Maatsch. Kap. f 1.400.000.-~ Reserven f 601.000 pCt. Hypotheekbrieven tegen 98*l4pCt. Directie: K. B. ABBING. D. VAN OORDT DEAN5TEEDM5CHE Maatschappij van Levensverzekering "AMSTERDAM, N» Spicöcistraat 17 SOERABAYA,WÜUmskadc 3 Commissarissen: Mr. Th. Heemskerk, H. Colijn, D. G. J. Baron van .Heemstra, Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien, ?hr. Mr. F. K. van Leanep, H. W. van Marie Jr.,' Mr. J. W. Ramaer. Directie: ' ' Jhr. Mr. A. F, de Savornin Lohman, Jhr. 'J. de Savornin Lohman. Verzekerd bedrag pi.m. t 13S.OOO.OOO.?. Wiskundige Reserve ,; f 81.OOO.OUO.?. Extra waarborgen ,. f ie.000.000.y-. Bijzonder gunstige verzekeringsvoorwaarden. No. 2699 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 FEBRUARI 1929 Moderne prijsvorming door C. A. Klaasse K pil OOK Is het slechts ijdelheid, die ons doet golooven dat verschillende verschijnselen van dezen tijd uitvloeisels zijn juist van het vernuft van onze «?euw? Is liet inderdaad waar dat al hetgeen wij als modem" bestempelen volkomen nieuw is, noch nio. dagewesen? Of is tenslotte alles oen herhaling va-ii de geschiedenis, zij hot dan in ander kleed gestoken, en ondel* andere omstandig heden ten tooneelo gevoerd? Kn /.o») zou ik door kunnen e.ian met vragen stellen. Tenslotte i? liet ook niet zoo heel belangrijk of. een bepaald verschijnsel gloednieuw is. of niet moor dan een afspiegeling van hot verloden. .Wanneer men maar den gang der ontwikkeling in het oog houdt «?n het w essen dor gebeurtenissen onderscheidt. Ik heb i n een reeks van artikelen de prijsbeweging van een aantal producten onder de loupe genomen. ***i getracht hier, en daar de diepere kern van die beweging aan to roeren. De lozer zal daaruit hebben afgeleid dat ik inderdaad een nieuw, een ..modern" element in de techniek dot' prijsvorming meen waar te nomen. Meen nu niet, dat het do bedoeling is om do aloude economische wetten omver te. werpen. Ken Copotnieus of een Einstoi.n op economisch gebied is nog niet opgestaan. Dat op den duur vraag en aanbod den prijs bepalen ?/.«l. blijlt wel steeds een onomstootolijko waarheid. Kn de ..moderne" prijsvorming toont dan ook ?allerminst neiging om dat adagium aanvechtbaar Ji»- maken. Wat is,dan wel het nieuwe'in de marktontwikke ling, waardoor men kan spreken van een andere wijze waarop do prijs tot stand komt:' Die vraag is het best te, beantwoorden, wanneer \vij even ('e quint'ssimcc' lichten uit do markt verhoudingen, zooals die. voor oonigo tientallen jaren heorschton. Dezelfde trouwens, die ten. grond.«lag liggen aan de gangbare «conomischb prijsU'or: Ken groot aantal onafhankelijke elk voor zich werkende, producenten worden geacht mot hun voortbrengselen ter markt te komen.. waai de koqpors hen tegemoet treden. Do waardeetingen welke al die marktgangers" met zich dragen uiten zich in een uniformen marktprijs. Zoowel van verkoopei*s- als koopcrszijde wordt geheel vrije concurrentie Verondersteld. n zulk een prijs vorming is natuurlijk mogelijk. Meer dan : dat, voor verschillende goederen geldt zij op het hui dige oogonblik. Maar modem" is zij niet; dat moet toegegeven worden. De industrieele on financioole ontwikkeling van de laatste tientallen jaren heeft do marktpositie ingrijpend gewijzigd. Koopors on vorkoopors . komen niet. meer in onderlinge concurrentie bijeen, «?n de prijs komt niet meer tot stand als resultante van de woavdeschattingon. Do markt is niet moor «?en vrije kampplaats, waar hot ideaal van do Manchester. .School: vrije concurrentie, wordt uitgeloofd. Veeleer zijn de moeste product onmarkten gemanipuleerd, kiinntniatin beïnvloed. Ziehier een van do roode draden die loopt door de beschou wingen ovéi* productsprijzen van de vorige weken. Al de aangehaalde voorbeelden getuigen van gemeenschappelijk overleg, soms tusschon produ- ' «renten, soms tusschen koopers, en in enkele geval len tusschen boide groepen. En dat overleg loiddo in veile gevallen tot inkrimpen van1-de. productie, tot -regeling der afzetgebieden, of tot prijsregulering. Hot nieuwe van die ontwikkeling is niet zoo zeer, dat.men tracht de productie te doen aanpassen aan de vraag, want dat gebeurt ook in elke geordende markt, waar vrije concurren tie hoogtij viert. Maar het niéuwe, on beteekenisvollo is dit: de correcties op wanverhoudingen tusschon vraag en aanbod geschieden met vereen de krachten. Daardoor kan een crisis een minder sleepend karakter krijgen, en het geleidelijk afsterven van een aantal zwakke ondernemingen worden X'oorkomen. De kapitaalsverliezen door overproductie kunnen tot een minimum worden beperkt. . Na hetgeen Daaromtrent in de aangehaalde artikelen werd geschreven, behoeft niet meer uitHotel Duin en Daal" ~ Bloeméndaal Str. koud en warm water óp alle kamers iPRIVÊBADKAMERS .. - Telefoon 22223 gowijd to worden over do oorzaken van het naarolkaar-toedrijveii van de producenten. De voor naamste daarvan is wel de mochaniseering van do voortbrenging, en de daarmee gepaard gaande sterke uitbreiding van het groot bedrijf. Het kloinere aantal ondernemingen maakt overleg gemakke lijker. En de enorme kapitaalkracht maakt de reuzenondernemingen tot gevreesde concurrenten, zoodat alleszins aanleiding bestaat om elkaar te benaderen. * * * Ileleveeren wij nog, dat de geschetste economi sche ontwikkeling niet uitsluitend ertoe zal bij dragen om de prijzen te:nivelleewm, en schokken in het bedrijfsleven te voi*zachten. Er schuilen tevens govaren. Wanneer maar onafgebroken do samenwerking tusschen de belanghebbenden bestond en do tril tot tttabiliteit aanwezig was. dan zou op den duur wel blijvend resultaat kunnen worden bereikt. Maar in hot begin van de com binatie-politiek bestaat het govaar dat do markt, opgeschrikt door de samcnwerking-der-grootomachten, den prijs gaat opzetten. En dat bedriegt soms die machten zelve, die om aan de vermeende grooto vraag tegemoet te komen, do productie opvoeren. En wanneer dan nog door de tijdelijk groote winsten nieuwe concurrenten worden aangelokt, is hot onheil geschapen. Warinoor dan nu maar de combinatie bleef voortduren, ook wanneer .de markt tegenloopt, dan zou toch nog na ,.pokken on mazelen" oen stabiel prijsniveau kunnen worden verkregen. Maar niet de neergaande conjunctuur ziet men dikwijls de samenwerking verbroken. Dat heeft op zichzelf, los van, de verhouding tusschon vraag en aanbod, weer een terugslag op den prijs. En wanneer dan na geruimon tijd de partijen wet'r tot elkander komen, begint het spel weer opnieuw. Onder'die omstandigheden komt er van een nivelleoren der prijsschommelingen natuurlijk al heel weinig terecht. Eerder zou men rtni een w r, der flurtunticN kunnen nareken. Eén dor voornaamste oorzaken van de prijsreflexen, waarop ik hier doolde, is wel, dat koopers en verkoopors de beteekenis van bepaalde om standigheden to hoog aanslaan. Maar hoo zou men het uiteenvallen van een pool naar waarde weten te schatten, wanneer men omtrent'productie en verbruik maar heel summiere en weinig betrouw bare cijfers heeft. Men komt er dan toe eiken invloed op oen dier factoren te overschatten. De geschie denis van de laatste jaren, speciaal van do pro ducten die wij onlangs behandelden, heeft geleerd. dat een dor voornaamste gebreken van de hedendaagsche markttcchniek is: 'de gebrekkige statis tiek van verbruik, productie en voorraad. Wanneer men over juiste gegevens kon beschikken, dan zou de opinie over de toekomst van een bepaald pro duct nooit zoo sterk kunnen uiteenloopen. En dus de oorzaak van prijsfluctuaties niet in die mate bestaan l Want de voornaamste bron van die schommelingen ligt wel in een successieve over schatting 011 .onderschatting van de verhouding tusschen productie'en verbruik. Het groote vraagteeken blijft steeds de onzichtbare voorraad, welke door producenten en handelaren worden aangehouden. Daar ontbreekt lke statistiek. Van de zichtbare voorraden in de stapelplaatseit en van productie en consumptie bestaan tenminste cijfers, zij het. dan dikwijls onbetrouwbare. De. liier geschetste moeilijkheid is slechts te overbrug gen, wanneer koopers. en verkoopers, in beider belang, pogingen deden om volledige statistieken op to bouwen." Nu is elke market-prospoct" een slag in de lucht. . " p * ?#' i ? ? . ? Xog een enkele opmerking tot slot. Men nieene niet dat oen Onfeilbare statistiek oen rimpelloos' verloop van het economisch leven mogelijk'maakt. Mon blijft tot op zekere, hoogte aangt-wezen op schattingen. Do industrie moet zich ^teods voor bereiden op een periode die volgt, en waarover men dus rtog «een cijfers kan hebben.. De kunstzijindustrie mag gerust rekenen op een verveel voudiging van het verbruik in sommige streken. die tot nu toe 'nog .bijna niet bewerkt"' zijn. Maar de groote' schommelingen zijn nimmer een gevolg gefeest van mistasten omtrent een ver wachte verandering in de werkelijke productie of' consumptie. Veeleer zijn de zware schokken te wijten aan gebrekkige kennis van de cijfers van het heden,'en daardoor een onjuist voorzien van de naaste toekomst. i < BEURSSPIEGEL DondrrduK, 21 Februari D 10 stemming in Wallstreot is in de afgeloopen weekperiodo nogal meegevallen.Wel is hot km'rsverloop onregelmatig geweest, en voor de meeste fondsen per saldo neerwaarts gericht, maar van een sauve qui peut uit de markt was geen, sprake. Jntusschen is nog geen der argumenten, welk»' de baissiers voor hun verwachtingen aanvwren, ontzenuwd, en wanneer men de algemcene tendens zou moeten kenschetsen dan zou men op zijn gunstigst de qüalificattc: weifelend mogen aan wenden. Ken noemenswaarde stijging van hot gemiddelde koerspeil wordt ongetwijfeld niet ver wacht. Trouwens reods maandenlang is stijging betrekkelijk gering geweest, afgezien natuurlijk van enkele specialiteiten, waaronder in den laat«ten tijd zich vooral koperwaarden- scharen. De favorieten van een paar jaar geleden, spoorweg en automobiclwaardon, zijn geruimon tijd ver waarloosd gebleven. K n voor Kuropeesche begrippen is het rendement van de meeste Amerikaanseho papieren nog zeer loonend. Wanneer men het verloop van zaken aan de New-Yorksche beurs a tout repos bekijkt, dan ontkomt men niet aan .de meening, dat mem daar nog steeds een bijzonder»rol toekont aan de gebeurtenissen op de geldmarkt. Vóór 1913 \vns elut heel begrijpelijk; een gebrekkig goregeld bankwezen beperkt»1 de elasticiteit van do geldcirculatie t»><? het uiterste, /oodat hot op vragen van kloino bedragen callgeld reeds scherp»rentestijgingen on reacties op de foiidsenmarkt in het leven riep. Maar van dien kant droigt sedert do invoering van hot federale reserve-stelsel geen govaar met-r. En toch is do aandacht van de specu latie in New-Vork gespannen op hot verloop van do cijfers dor makolaarsvoorschotten. Natuurlijk heeft dat cijfer ook nog .andere- botoekenis dan als maatstaf voor de bedragen die do effectenbeurs hooft onttrokken aan do geldmarkt. Men meent daaraan tevens te kunnen aflezen den omvang dor speculatie zelve. Kn tot op /okore hoogte mot recht. Natuurlijk moot mon er terdege meo reke ning houden, dat hot nominale bedrag der ter ?beurze verhandelde fondsen in de laatste jaren zeer sterk is toegenomen. Maar zelfs indien men mot dien belangrijken factor rekening houdt blijft nog een groot deel van do stijging der beursleengelden vooiudo verhooging van het koerspeil over. Maar ook daar moet een correctief worden toege past, liet prijsniveau is vooral sedert 1014 ook in de V.S. sterk gestegen, on het is niet meer dan logisch dat ook do prijz»-n dor aandeelen evenredig omhoog gaan. E'n tenslotte moot rtiet vergeten worden, dat de rentostandaard in Amerika in het afgeloopen decennium sterk is gedaald. En waai de aandeelkoers de resultante is van jaaropbrengst en gemiddelden rontestand, is ook hier weer een belangrijk motief voor koersstijging te vinden. Waarschijnlijk wordt dat doof tle pessimisten in Wallstreot te veel uit het oog Verloren. Maar een feit is nu eenmaal dat do stommen die aandringen op beteugeling der speculat ie steeds sterker wor den. En of nu ele vrees voor overspeculatie al dan niet gerechtvaardigd is. men moet er rekening mee houden. Ea intusschen verkeert men in onzekerheid. waarop het conflict tusschen schatkist en Federal Reserve Board zal uitloopen. Naar beweerd wordt zou do New-Yorksche roservebank slechts op her haald aandringen van den minister van financiën in de laatste weken hebbt h afgezien vnn verhooging van hot disconto^ De 'vogoering wensjchfc andere. maatregelen, omdat naar haar meening, het wapen der disconte>verhooging toch niet afdoend is ge bleken tégen de speculatie, en handel en nijver heid er ongetwijfeld door worden geschaad. Do toestand op de geldmarkt on de effectenbeurs is or inmiddels niet stabieler op geworden. Noch in New-York, noch elders ! '. ?' ' ? '.'.-'.'' ?"?? ' ? ?'. ' ?? ' ' ('. K. Schrijfmachinehandel (Alle merken vanaf ff 50.?.) COPIEERINRICHTING TEL. 3340O Wolven»tr.*-4 - Amaterdam