'4. "J? i j «,:'; or' OC i! .1' \ l' J, :f * ?' ' v ?' ? r» 16 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 MAART 1929 No. 2702 Beursspiegel I>oit«lerdu§;, 14 Muart. HET kraakt op de geldmarkten i»u bij de circulatiebanken der voornaamste landen van interna tionale beteekeuis. In Amerika is het proces begonnen. De kern van de beweging dateert daar al van ver*eheideiu' jaren geleden, toen hooge tarieven en te geringe voorschotten aan het buitenland een enorinen toevloed van goud bewerkstelligden. Daarmee was de basis gelegd voor een sterke uitbreiding van circulatie en credieten. Vervolgens heeft de Federal Reserve Board ruim twee. jaar geleden dien toestand nog aanzienlijk verscherpt door zich te: laten Verleiden tot een philaiitropische daad. Om de. Europeesche geldmarkten, waar het toen spande, te steunen heeft n.l. de Board, /ij het ouder tegenstribbelen van verschillende reservebanken, een discontoverlagiug doorgedreven. Het re sultaat was falikant; de steun aan tëuropa bleef uit en de Amerikanen zelve maakten een ruim gebruik van liet goedkoope geld dat door de reservebanken werd geboden. Weder om gingen de credieten der meniberbanks bij sprongen vooruit, terwijl dit keer .een zeer belangrijk deel van de nieuwe middelen naar de beurs toe vloeiden. Van dien tijd dateert de sterke toeneming van de uiakelaarsvourschotten, die in het laatste jaar «Ie gemoederen in Wallstreet zoozeer in beroering hebben gebracht. En toen het eenmaal zoover was, kon de be weging niet meer gestuit worden. De geld- en kapitaalmarkt waren gewend aan het ruime geldaanbod, en handel en bedrijf hadden daaraan ven . stevigen stimulans gehad. Ook ter beurze, en daar niet in het minst, had een onwrikbaar optimisme post gevat. JEn de stijging van de geldkoereen was nauwelijks meer dan een druppel op een gloeiende plaat. Ik heb mij in dit betoog toegespitst op Amerikaansche toestanden. In Europa zijn de verhoudingen veel minder uitgesproken. Maar in het laatste jaar althans hebbeu wij met Amerika n belangrijk ding gemeen: de voort durend oploopende^rentekoersen op de geldmarkt. En ook uit anderen hoofde bestaat er overeenstemming; maar daarover een volgenden keer. Ik zeide hierboven, dat het kraakt. En inder daad wanneer men de positie der voornaamste circulatiebanken nagaat, dan ontkomt men niet aan den indruk: lijkt de huidige toestand niet be denkelijk veel op een naderende crisis? Een geruimen tijd constante kapitaal rente, een snel oploopende geldrente, na voorafgaande uitzet tuig van du E tABAKSFABRIEK MOESTEN WIJ BOUWEN, OMDAT ONZE OUDE FABRIEK VOOR DEN TOENEMENDEN OMZET VAN ONZE TABAKKEN TE KLEIN IS GEWORDEN. VAN NU AF AAN ZULLEN ONZE VERSCHILLENDE SOORTEN ER GEFABRICEERD WORDEN EN MEER DAN OOIT GEKENMERKT ZIJN DOOR GOEDE KWALITEIT IN EEN GOED PAKJE. DE ERVEN DE WEO. J. VAN NELLE circulatie, dat zijn teekeneu die men voor den oorlog als crisis-symptomen bestempelde. Voegt men daarbij een wankele houding van de effectenbeiuzen, dan is het krach-beeld vol tooid. Staan wij inderdaad aan den vooravond*"van^. eenVeconomische en financieele eruptie J^Deze week zal do temperatuur zeker nog wel niet eensklaps tot 42 oploopen, dus kan ik de diagnose nog wel een keer uitstellen. r. K. Tentoonstellingen Kunsthandel ,,De Poort", 's Gravenhage. Teekeningen en schilderijen door H. Verstijnen. Tot 28 Maart. D. G, SanteeLandweer, Amsterdam. Cïraphisch werk van Kathe Kollwitz. Tot 29 Maart. Groninger Ktmstkriug. Work van Groninger schilders. Tot l April. . De moderne Kunstwinkel, Amster dam. Werken van Bob Strathon-vau Gelder. Tot l April. . Stedelijk Museum, Amsterdam. Eere-tentoonstelling Erich Wichmann. Tot 2 April. Kunstzaal Van Lier, Amsterdam. Schilderijen van Raoul Hynckes. To t 3 April. LX ' Hofstee Deelman, Amsterdam/Schilderjjen van Charles Eyck. Tot 7 April. De Bron, 's Gravenhage. Aquarellen van W. Kandinsky. Tot 13 April. i Witte tanden: Chlorodont De heerlyk frisch smakende Pepermunt -'l andpasta Chlor jnt maakt de tanden blinkend wit en spaart daarby het kostbare glazuur, geeft aan de tandt... een sdiitterenden, ivoorkleurigen glans, bereikt door een gehalte aan xuurstot/outen eene natuurlyke mondreiniging en verwydert onaanqenamen reuk. Overtuigt U eerst door het koopen van een tube van 35 cent, groote tube 60 cent, Chlorodont - Mondwater flacon 90 cent. Men verlange alleen de echte Chlorodont-Tandpasta met rood - wit - blauwen gnrantiestrook en wy/e iedere namaak af. Leo-Werke, Dresden, Dykantoor Amsterdam No. 2702 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 MAART 1929 GEDACHTEN VAN SCHOPENHAUER BERIJMD DOOR CHARIVARIUS VI. De leeftijden (Slot) De schepping heeft het menschdom vooi' het meerendeel Erbarmelijk misdeeld, verstandlijk en moreel; Elk man van 40 jaar, die even hooger .staat, Voelt daardoor in zijn ziel een zweem van menschenhaai., Dit maakt dat hij zijn medemenschen liefst vermijdt, En enkel 'vrede vindt in 't rijk der eenzaamheid. Naarmate men die eenzaamheid waardeert, of weent, Bewijst men meerderheid of minderheid van geest. Men heeft de grootste dosis geestelijke kracht, Als men de 35 jaren heeft volbracht. Verzwakking volgt. Maar nu wordt weer 't verlies vergoed Door helderheid van geest, en kalmte van gemoed; Dan komen kennis, kracht en kalmte bij elkaar: De beste boeken schrijft een man van 50 jaar. Het leven lijkt eon boek; de eerste 40 jaar Verschaffen ons den tekst, de rest de commentaar; En daar een duistre tekst een langen uitleg vergt, Begrijpt slechts d' ouderdom, wat 't leven in zich borgt. En wie die commentaar met aandacht bestudeert, Wordt door. dit hersenwerk geheel geabsorbeerd; HU praat dus lang zooveel niet als de jonge man, Die, van den tekst vervuld, zijn mond niet houden kan., De grijzaard, die nog boeit door conversatie-geest, IR, vrees ik, in zijn jeugd een groote nul geweest. Ontzie uw levenskracht, het is uw kapitaal. Wel is dit sommetje in veel gevallen schraal. Maar wie de 40 nog niet overschreden heelt, Is als de burgerman, die van zijn rente leeft: Zijn fonds groeit steeds weer aan; wat hij heeft opgemaakt, Wordt aangevuld, zoodat hij niet ten achter raakt. Maar na de 40 staat de re-productie stop, Dan teert men in. Dus, rijst het maantje, man, pas op ! Xelfs in de jeugd dient geest- en levenskracht gespaard. Hen wonderkind is later, meestal weinig waard. Wie heuvel-óp gaat, h*ft den dood niet in 't gezicht, Omdat die aan den andren voet der hoogte ligt; Maai' wie den top bereikt, in volle Ie ven ski-acht, Kijkt neer, en ziet den dood; den dood, die wenkt en wacht. Vandaar de blijde glans op 'sjongelings gelaat, En d' ernst die in des grijzaards oog te lezen staat. liij merkt eerst recht dat gij den ouderdom bereikt. Wannér een oudere dan gij u jeugdig lijkt; Zoo wordt de scheepling, door 't vervagen van de kxisl, Zich van den afstand tusschen hem en 't land bewust. Du maskers af! is 't.eind van ieder bal masqué; Op 't bal des levens doet men aan die mode mee. Men kent de menschen eerst, wanneer de dood genaakt, De menschen en zichzelf. En menigeen, ontwaakt Uit langen droom, zegt: 'k heb mezelf te hoog geschat. Ken enkle zucht: 'k had recht op hooger rang gehad Als hij de laagheid van de menschen wel doorziet, Kn, vergelijkend, denkt: zoo erg was ifc toch niet. 't Gelukkigste besluit van 's grijsaards levensbaau Ia zonder strijd of pijn, schier sluimrend, dood te gaan. 't Is euthanasia het sterven zonder schok: Het hart staat stil, gelijk een afgeloopen klok. Gewoonlijk wordt de leef-tij d veel te kort geschat, Men stelle dien normaal op 100 jaar zoowat; Dat is de door de schepping vastgestelde tijd, Waarna'men zónder ? ziekte, gaaf, van 't leven scheidt. De schrift noemt 70 of 80 ala de grens Zie Psalmen XC der dagen van den inensch. Maar dan is 't sterven niet 't stil staken van 't bestaan: Een ziekte of beroerte maakt een eind eraan, Dan is dua de termijn van leven niet normaal: Ook jongren sterven zoo, door ongeluk of kwaal. Neen, euthanasia zacht zinken inmekaar, Is de normale dood. Dus reken: 100 jaar. 1-ang-zal-die-leven ! schreeuwt de dwaze drom u tx>i>. Als of hét aankwam op het Lang, niet op het Hoe. , Hoor liever naar een woord met scripturaal gezag:.. Verkies uw sterf-dag boven uw geboorte-dag. v i Weeg dus je jaren wel. .Dat spaart je veel verdriet. Kom voor je leeftijd uit, en verf je haren niet. Croquante croquetjes door Alida Zevenboom HOE zou u een pandjesjas en een hoogen hoed 'staan? vroeg het aeteurtje van vier-hoog. Ik moet hem met een paar groote oogen hebben aangekeken, want hij begon hard op te lachen. Kijkt u maar niet zoo vreemd, zei hij. Heeft u dan niet gelezen van die Engelsche dame die zes jaar lang in Londen als kolonel heeft rond,ge* loopeh voordat zij ontdekten dat ,,hij" een '/ij'' was? Bestaat iniet,. dacht ik, want ik dacht aan kolonel Schaap van de Schutterij, dien ik verleden jaar nog boven op een paard in Zand voort heb zien rijden en ik stelde mij vóór, dat meneer Schaap eigenlijk een mevrouw Schaap zou zijn.... Maar het acteurtje haalde dékrant voor den dag en al mogen ze soms in een krant dingen schrijven die niet waar zijn, foto's liegen niet, hoewel i meneer Stanialafski beweert, dat zij daar ooÉTaï'öen truc op hebben. Maar wie en wat nio^Je dan nog in de wereld geloovepr'1^" ' Daar stond waarempel een kranig tifficier met zijn borst vol medailles afgebeeld en er onderstond:,,mevrouw Barker!" , Moet 'je in deze rare tijden daar eigenlijk nog van staan te kjjke'n? Ik hel) nog pos van een (darae een boek te leen gehad, waar in stond beschreven hoo d« wereld langzamer hand uit handen van den man over gaat in die van de vrouw en dat het over een kwart eeuw zoo zal zijn dat wij de baas zijn en ik geloof, als u mij vraagt, dat dat maar'goed zal zijn ook. Heeft u zich wel eens afgevraagd wat de mannen eigenlijk van de wereld gemaakt hebben? En dat sinds de christelijke jaartelling en nog voel vroeger? Het is wel bedroevend als je hefc resultaat ziet na zooveel jaar. Geef ons anderhalve eeuw en wij maken een wereld die een man uit deze dagen niet zou herkennen. Zoo'n mevrouw Barker is eigenlijk niet anders dan een voorloopster, zooals dr. Aletta Jacobs er een was, een die wat ongeduldig is en daarom mannenkleeren heeft aangetrokken n zich alvast in een maatschappij denkt waarin de man in vrouwenkleeren zal rondloopen. Als u om u heen kijkt, ziet u al dat wij aardig dien wég op gaan. Zaterdag ging meneer Stanislafski met meneer Walrave Boissevain ,,golf" spelen en toen had hij voor het eerst zoo'n pewlebroek aan die ze, geloof ik, plus-four" noemen, als ik het wel heb. Ik mag het voor een man als meneer Boisse- ' vain wel zien want die zou met zijn mooie figuur een prachtige kolonel zijn, maar meneer Stanislafski is zeker een kop kleiner dan meneer Walrave en zijn Urkerbroek dat heet dan een Engelsche mode-uitvinding I deed me denken aan een vrouwenrok die van onderen zoo'n tikje was bij een gehaald. Als dat geen overgang is naar een andere wereld van mannen in vrouwenkleeren, dan weet ik het niet. Wie hebben er tegenwoordig dassen om hun hals en polsmofjes aan als het maar eventjes koud is? Xiet wij. vrouwen, en als wij iets om hebben dan is het niet van wege de kou maar omdat het ons 'goed staat. En zoo kouwelijk als de man is wat zijn lichaam betreft, zoo gevoelig irf hij ook als het zijn ziel aanbelangt. Pijn kunnen ze heelemaal niet meer hebben en ik hoor het mevrouw1 zaliger nog tegen meneer zeggen bij de geboorte van Adèle, hun laatste kind.: .,ik zou jullie wel eens willen zien in zoo'n toestand !" Als wy vrouwen eindelijk de baas zijn, zullen wij dat ook veranderen, want dat is toch ook maar een der grootste onbillijkheden in de natuur. Wij vrouwen heeten het zwakke ge slacht, maar dat is weef een van de vele listigheden van den man om ons er onder te houden. Zij hebben ons dat zoolang wijs gemaakt, dat. wij het eindelijk zijn gaan gelooven, maar nu raakt het toch uit met dat praatje. Bestaan er eigenlijk sentimenteeler stakkerds dan mannen? Zij doen niet anders dan sussen om elkaar maar geen pijn te doen en als er eindelijk eens een optreedt die niet sentimenteel is, die weet wat hij wil, zooals wij vrouwen dat weten, dan heet hij ,, dictator" en hebben de zwakkelingen geen woorden genoeg om hem uit te schelden. Heeft u ooit zoo'iv stel fatsoenlijke,-lieve dames bij elkaar gezien als een Parle ment? En als de vrouwen die er in zaten, nu nog maar mannen" waren ik bedoel mannen" in onze ber teekenis dan was het nog daar aan toe. "Wat' zijn de gelukkigste huwe lijken? Waar de vrouw de .,man" is en dat ik niet getrouwd ben, is geloof ik, alleen daaraan toe téschrijven dat ik nog altijd te veel vrouw" ben, in de beteekenis die mannen er aan hechten. De vrouw man, de man vrouw, dat moet de leuze der komende tijden zijn t >^ BRANDBLU5SCHER L HOLLANDIA 5=8; SPANJAARD&Ce 7. ?; FABRIEK ESPANA i UTRECHT