J lr. i8 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 MAART 1929 No, 2703 KIESWODUWE TE STEUNZOLENpiSmöKHOI ter HERSTELT DBPLATVOBT\\ .A.MASSING. O.Z.VOQ.WBUR6WAL 33*. XTO HMIT BINfltNéASTMUISJ Huize KUM-OF Rast' en Herstellingsoord WASSENAAR Prijs f 2.50 per dag - Tel. 125 Hoogtezon aanwezig N. TIMMERS Ged. Verpleegster Spoor's Mosterd W A. Spoor Jr., Culemborcf. AAN DE INZENDERS Alle voor het redactioneele gedeelte bestemde i n * e n d t n g e n moeten worden geadresseerd '. ' REDACTIE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER" KEIZERSGRACHT 333 AMSTERDAM, ? ?onder vermelding van persoonsnamen. Verkeerd Verbonden ... door Melis Stoke VELEN zullen, met mij, veront waardigd zijn over de wijze waarop, in dit weekblad, een der vaardigste teekenstiften van Neder land, zich geleend heeft tot eene dubbele persiflage, namelijk van het hoogstaande college van de Tweede Kamer der Staten Generaal en van het aanbod der telefoonadministratie om hare lijnen, versterkers en luid sprekers ter beschikking te stellen van hen die het woord moeten voeren in eene vergadering waarheen zij zich uiet persoonlijk begeven kunnen. De Tweede Kamer moge door hare levendige debatten en gekruide inter rupties blijven aantoonen dat zij leeft door de persoonlijke gedachtenwisseling harer leden die daarvoor de Handelingen ter beschikking hebben. De telefonie echter zij in onderstaande regelen verdedigd tegen het misver stand van eene averechtsche toepas sing der door haar geschapen gelegen heid. Ik weet dit niet boter te doen dan door het te boek stellen van eene versche ervaring. Onlangs zat ik met eenige kennissen te bitteren in het CaféDe Vroolijke Accijnsverlaging toen ik plotseling bemerkte, dat het etensuur verstreken was, en dat het hoog tijd mocht heeten Mathüde telefonisch iets op den mouw te spel den omtrent dringende conferenties. Ik begaf mij dus naar de telefooncel, welke echter bezet was. Na het genot van een verdere borrel begaf ik mij weer naar de telefooncel waaruit juist een mijnheer in het zwart te voor schijn kwam met betraande oogen. Met een haastig excuus wilde ik hem voorbij gaan toen hij mij tegenhield en zijn plaats overgaf aan' een anderen heer, eveneens in het zwart.. Deze maakte volle twintig minuten van het toestel gebruik. Ditmaal wilde^ik mij niet laten verschalken en wachtte op mijn beurt. Maar hoe groot was mijn ergernis toen de man tenslotte snikkend naar buiten trad en spra keloos van aandoening de hoorn aan een wachtende bood. Woedend begaf ik mij naar het buffet om mij te beklagen, doch tot mijne verbazing zeide de chef dat het hem zeer speet maar dat de lijn was afgehuurd door eenige lieeren die deelnamen aan een begrafenismaaltijd te/Bergen op Zoom en op deze wijze hunne redevoeringen uitspraken. Dit maakte mij veel duidelijk en, naar mijne vrienden terugkeererid, vertelde ik mijne ervaring en wees op een tafeltje naast ons waaraan de sprekers' van zooeven gezeten waren met eenige anderen. Tnderdaad keerde hunne conversatie telkens terug op zekeren Willem, bij het uitspreken van wiens naam zij het hoofd schudden en haastig nieuwe borrels bestelden. Gelukkig bezat het cafénog een ander telefoontoestel in een glazen cel bij den portier. Maar toen ik die binnentrad zat daar een dikke man, schuddend van het lachen een toespraak te houden die, blijkens den gepeperden inhoud, bestemd scheen voor een heerendiner te Appingedam. De portier beloofde mij te zullen waarschuwen zoodra de lijn vrij was, maar hij zeide dat dit nog wel eenigen tijd zou kunnen duren aangezien hu eerst nog een dominéverwachtte die zijn trein naar huis gemist had en minstens ' twintig minuten catechesatie moest geven aan de kinderen zijner parochianen te Zierikzee, ver volgens een stamgast die beloofd had het woord te voeren over Plaatselijke Keuze te Schiedam doch verhinderd was persoonlijk daarheen te gaan, en tenslotte een humorist en karakter komiek die was uitgenoodigd om een verkiezingsvergadering op te luisteren van de plaatselijke afdecling der Vereeniging voor Staatsburgeressen te Nieuwediep. Aangezien ik toch niet wachten kon met mijne waarschuwing aan Mathilde begaf ik mij ijlings naar de Blauwe of Muzikale Sociëteit om aldaar het door mij gewenschte telefoongesprek af te wikkelen. > Helaas.... de nieuwe, ge legenheid scheen zoo enorm ingeslagen te zijn dat de lijnen van de club alle bezet waren. De portier legde mij een lijst over waaruit mij bleek dat er niet.minder dan achttien toespraken werden gehouden in de diverse spreekcellen. ,,Als u -eens wist, mijnheer," zeide hij, wat een succes dat is.... We hebben zelfs toestemming moeten geven dat Professor Kohnstamm ge bruik maakt van het toestel achter het buffet voor een redevoering over Sexualiteit en Huwelijk in Wolfhezen.. Let u maar niét op de slechte be diening. De buffetjuffrouwen hangen aan zijne lippen. Zooeven kwam er een telegram voor hem uit de vergadering dat het gerinkel met de borden en glazen zoo hinderlijk was, maar daar is nu een maal niets aan te doen, want er is geen spreekcel meer over. In n cel zit mijnheer Duys voor een Indonesischen feestavond te Klundert te spreken. . .. In een andere cel zit Minister Kan om het jubileum van het achttiende elftal van de Harderyvijksche korfbalclub luister bij te zetten.... in weer een andere cel spreekt dominéKersten voor de Israëlitische Geamputeerde.... Boven in de directiekamer houdt mijnheer Duymaer van Twist theorie over het roestvrij houden van de bajonet voor de burgenvacht van Koog aan de Zaan.... laat ik u zeggen dat het teveel wordt voor onze tele foonjuffrouw .... We hebben er al een boel .ellende mee gehad.. Stel u voor.... gisteravond heeft ze aller lei verbindingen in de war laten loopen. .. Ze heeft mijnheer Maivhant laten spreken in een vergadering van de Synode waar ze het over de spre-, kende slang hadden.... en we hebben een heeléboel klachten gehad omdat ze per ongeluk mijnheer Van der Vegte heeft laten spreken bij de be grafenis van zes slachtoffers van een ongeluk bij een onbewaakten overweg. Het ergste was nog dat wij mijnheer Kleerekoper een gloeiende toespraak over de doodstraf hebben laten hou den inde cel die gereserveerd was voor Mr. Kamp vóór een gezellig avondje voor de gevangenen in de cellulaire strafgevangenis in Haarlem.... Ik hoor dat mijnheer Kamp zijn verzen heeft opgezegd over de lijn die ver bonden was met de vergaderzaal van de Nederlandsche Handelmaatschappij .... Mijnheer Van Aalst moet woe dend weggeloopen zijn.... Hij dacht dat het een verrassing van Professor Treub was...." Op dat oogenblik kwam Mgr. Nolens woedend toeloopen.... .?Wat is dat portier...." riep hij uit... ,,ik zou het Seminarie te War mond toespreken en nu laten ze me weten dat ze er niets van begrijpen Muziek in blik De man die eens Amerika ontdekt heeft en veilig rust in der historie schoot weet niets van al het kwaad en aldennood die hij t aldus ontdekkende, verwekt heeft... -4 merika heeft sindsdien leeren tooveren... en zijn bewoners zijn al jarenlang\ metmenschenen machine» aan den gang de goede oude wereld te veroveren.... Tot dusver bleef hun krachtig mededingen in hoofdzaak technisch en financieel.., maar dreigend komt thans intellectueel het nieuwe volk Europnbinnendringen... ...De film is niet meer zwijgend... en ten leste verovert sij dit oude taalgebied, en 't Europeesche strijkje houdt het niet voor het succes van honderd-mans or kesten. ... Gij.... trouwe musici der bioscopen... A l was 't klavier ontstemd,de fiedel valsch, .... 'A; gedenk in dankbaarheid uw Weener wals bij 't naderend gerucht van de syncopen... Ge hebt geen kans met zulke concur renten .... De film draagt in haar lijf geconserveerd de klank van een orkest...enwat beweert ge tegen de vermaardste dirigenten... ? Ik leg het vraagstuk voor de bolleboozen, hoe men uiv arbeidsmarkt beschermen kan, nu er orkesten van een honderd man de grenzen overyaan in. ... blikken doozen ? MELIS STOKE waarom ik over den noodzaak van het twee-kinderenhuwelijk spreek en de voordeelen van de leer van Malthus.. dat moet eene vergissing zijn...." De portier snelde weg, en kwam even lateer zijne excuses stamelen.... ,,De nieuwe telefoniste heeft u de verkeerde lijn gegeven.... U hebt gesproken voor het vijfentwintig jarig jubileum van den Goudschen voetbal bond .... op uw lijn was mijnheer Lou de Visser aan het spreken.... Een klein ongelukje het is al her steld...." Om half twaalf des avonds kreeg ik Mathilde aan de telefoon. Het is een beetje laat geworden voor het eten.... ben je al vast begonnen...?».?" vroeg ik..... en da delijk, om de storm te bezweren, ver telde ik van mijn interessante er varingen. ... Het is merkwaardig. . .. vrouwen interesseeren zich niet voor techniek. Mathilde zeide alleen: ,,Schaam je.... je hebt geborreld.... je spreekt wartaal...." Ik bezwoer haar bij hoog en laag dat het waarachtig waar was.... z» antwoordde niet?. toen zeide ik eeii zeer krachtig woord... en nóg een... en nog een vél erger.. Er kwam geen antwoord.... Maar opeens kwam een luid gerucht uit do cel naast mij.... en de portier rukte doodsbleek mijn deur open.... Om Godswil.... mijnheer.... houdt u op.... geen woord meer.... er is wér eene vergissing.... u staat verbonden met Warmond...." Toen ben ik teruggegaan naar het CaféDe Vroolijke Accijnsverlaging.... LINCOLN de meest volmaakte wagen JAN LIMBACH- Haarlem 2703 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 MAART 1929 UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE Groquante croquetjes door Alida Zevenboom OM niets. Of eigenlijk om oen boek. Dat zij altijd over de leuning hangt als meneer Stanisla\vski thuis komt. heb ik nl eens verteld. En dat zij sigaretten rookt on tot twee uur 's middags in zoo'n on/.odolijke pyja ma rondloopt, weet u nog niet. Maar hot kwam eigenlijk aan om een book. Van do wook bracht ik zelf de koffieboel boven, want Loontje hooft haar voet verbrand. Mot dio meiden heb jo tegenwoordig altijd wat. En . als zo ziek zijn, kan je hot nog betogen ook. Je kon do rook op de kamer snij den wat al troon pas geeft on zo zat op de divan in een broek on oen jasje, Dat geeft 'hoelcmaal geen pas. En ze lus dat book mot den gelen omslag. dat altijd bij 'meneer vStanislafski op. het Jiocktafeitje ligt en waarin met eoji vrouwenhand een opdracht' geschreven staat. Wat ook niet te pas komt, want het zul wol van oon ge trouwde vrouw zijn. En hoc zij aan dat boek gekomen is, HOU ik wol eens willen weton. Zeker niet op oen netto manier. En dat geeft ook geen pas. En dat' allemaal in mijn huis ! Maar jo kan je oogon niet van achteren on van voren hebben on dat is maar pood Ook, want dan bad je goon lovon, Hot is nu al erg genoeg. Hot was of ze expres zóó was gaan zitten dat ik dat gele. boek zien. moest. Jawel, dat kon ik. Ik deed net of ik niets zag al kreeg ik eon gevoel of ik do geling zou krijgen, zoo werkte ze niet dat boek voor mijn qocen. En haar smoes is goed. Mevrouw" voor en mevrouw" ? na en zoo lief. Maar hot is oon slang. Ik ben ook een vrouw, maar hoe kunnen die sukkels van mannen aan de vrouwen zooveel macht in de wereld geven,, zoolang er onder ons vrouwen iipg zooveel rondloopt dat je niet vertrouwen kan. En hoe grooter slang hoe harder de mannen er in loopen. Want hoe komt ze anders aan dat boek? Maar dien meneer daar beneden moet ik ook in de gaten houden, want nooit een on vertogen woord, nooit een on vertogen blik en alles in de puntjes. Haast een begijntje zoo keu rig. Maar geef ze de ruimte l Er lag bij haar op tafel nog. een boek te zwerven dat ik weglei toen ik de koffieboel klaar zette. , Dat moest u toch eens lézen, zei, ze valsch. Dat is door een domine's vrouw geschreven en zoo interessant. En zoo echt litterair. Daar houd ik niet van, zei ik, want litterair wil gewoonlijk zeggen, dat hot erg laai is. ", Noen. maar dit is erg interessant. De schrijfster is getrouwd met oon domino. Hoe heet het? vroeg ik. - ,.De Zondaar" zei ze. Xet iets voor U. ,.l)e zonde trekt me aan", zei ik ernstig, want men Avordt er altijd beter van als men er van loost. Ik hoop dat dat met u ook zoo zal zijn. Leest u dan maar gerust dat book, zei /.o. ITot is al do vijfde druk, u kan dus wol nagaan of hot ook. een goed boolc i«. Noemt 'u het gorust maar ,niee. Ik krijg hot wol van. u terug nis n het-uit. heeft. Eon serpent kan. niet mooier spreken. . Dinsdagavond, toon de vaten gew'asscheii waren, bon ik op mij n gemak uraan zitten on sloojr liet book open. Voorin «lap oon uitknipsol uit de .,Nieuwe Rotterdammer" waarin eon verslag stond van oeu lozing dio de domino, dio uiet do schrijfster vnu hot boek getrouwd is. over haar on haar bock gehouden hooft. Ik heb mijn bril want ik bril niet van wege do jaren maar omdat ik zenuwen op mijn oogon heb wol driemaal afgewreven, want veel begreep ik er niet van on toen ik hier on daar oon bladzij in het book open las. ben ik'weer aan het wrijven gegaan. Zoo schrijft dus tegenwoordig een dominé'svrouw en over zoo'n. vrouw en over zoo'n bpek durft eon domino een lezing te houden in plaats.van in het kolenhok te kruipen on zich voor het oog van hot menschdom 'weg. te houden. En ik zou wel eens willen weten wat de kerkeraad er van zegt en als meneer R ikus Colijn weer eens bij me komt, want hij heeft me beloofd me eens af to halen om me de JZuiderzeewerken> te laten zien, waar hij nu voorzitter van is, waaruit u weer eens zien kunt, dat als je in de politiek bent, overal verstand van hebt, ik zeg dat ik meneer Rikns er eens een paar hoofdstukken uit zal voorlezen en hem dan vragen of hij eens raden kan wat voor een soort vrouw dat geschreven heeft! Ik ben benieuwd wat bij zeggen zal! En litterair dat het is! l Maar ik heb het haar teruggegeven en:. .. In den Beierd door Ds. F. W. Drijver TTOORHEEN mocht in oen stad V van eenigo beteekenis behalve oen gasthuis, oon leproze-nhuist. een pest huis en oen dolhuis ook een Beiord niet ontbroken. Op oen ouden plattegrond van het Amsterdamscho Uasthuis zien wij een dor gebouwen, staande dicht bij do gasthuispoort en de Oudo Zijds Achterburgwal on tusschon het liegonteii Comptoir on het Soldaten Gasthuis welk laatste in 1587 gesticht werd ten behoeve van zieke en gewonde soldaten aangeduid met den naam Boy ei t, dateerend uit het begin der zestiende eeuw. De Beiord verschafte nachtverblijf aan vreemdelingen, in hoofdzaak landloopors en bedelaars, dit.' er oorspron kelijk gedurende de wintermaanden. van November tot Mei.' later tijdens het gohoele jaar, om 'l'ïods wil onder dak konden verkrijgen, wel to ver staan, volgóns verordening van* 30 Nbv. 1590, uiet langer dan drie nachten, zooals Vondel zegt: J)c Bttjcrt hcrbcrijht tro» Drie nachten liefdereen vcrlcgc u-umlelrf«strn. Die.uacckt en ycldeloos, rernutyert zien van vasten. Daar volgons het bekondu spreek woord ,,armoede list zoekt", kwam het niet zelden voor dat do klanten, na don vierden nacht ergens een schuilplaats te hebbon gezocht, zich wederom kwamen aanmelden' voor andermaal vrij logies. Vandaar hot later genomen besluit dat de gaston niet binnen don tijd van zes weken mochten terugkomen. Volgens een oude beschrijving werd de poort voor zonsondergang geopend. . wie later kwam liep de kans buitengesloten' te worden. Door de poort kwam. men in een lange gang, welke leidde naar een groot vierkant vertrek, waarin Meneer Stanislafski is er op aan gekomen en het acteurtje on al mijn gasten" en.. .. Enfin, ik heb haar de huur, opgezegd, dat is het voor naamste. Dames die sigaretten rooken in manskleoren en zulke boeken lezen, hooren in een net pension niet t'huis. Stel. je voor dat meneer T! ikus ns verkeerd geloopen en bij haar was binnen gekomen ! Onze beele verkie zingscampagne was er door in de war gestuurd !.. .. zich een haard bevond en de noodigo banken stonden. Hier Werden de gasten, zoowel inannoii als vrouwen, onthaald op eon warm of kond maal en dun bier het (Jasthuis had zijn eigen brouwerij en bakkerij alsook oen vetmesterij, voor welko laatste het afval van het otoii «goede diëtisten bewees. Nadat tic trasten zioh te b«-d haddon begeven, werden do bovenkleeron in manden in do gang tot don volgenden ochtend opsx-borgen. De ..Bayert Vader" droei: zorg dat, als in onze hotels, de gaston behoorlijk ingeschreven on na dm derden'nacht afgeschreven werden. Zij, dio van do gastvrijheid van den Beiord genieten wildon, waren volgens een handvest dor stad verplicht er aan den Vader of Moeder kennis van to geven indien zij ,.uiot oenige schurfte, rappigbeyd ot' andere' heymolijke gebreken besmet waren." teiwijl /.ij, die met Lazatye. Spaanscho pokken.als anderszins be smet waren, om oi-srei» tv voorkomen, niet toegelaten werden, 's Morgens. als do gasten ..beneden" varen on hun ontbijt gebruikten, stelden do Vader en Moeder, alvorens do poort voor hot vertrok geopend werd, in do slaap zalen yen onderzoek in of er misschien een of ander ontvreemd was. Mocht iemand het in onig opzicht to bont gemaakt hebben, dan had hij of zij de komst van den Schout tor afreke ning af to wachten. Do Amstordam scho Beierd is in hot jaar IS 11 opge heven. Omtrent don oorsprong'van het woord tasten de geleerden nog stöods in hot duister. Sommigen denken er bij aan eoiv oud Fransen ?woord ..Bay", synoniem met Aubergo", da. herborg, terwijl anderen' het afleiden willen van het woord baaierd", hetwelk zooveel' als chaos of warboel béteekent. PRIMA ?i ?i 'f' ': ,1