l '4 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 MAART 1929 No. 2703 POLROGER&C^ LE CHAMPAGNE EN VOGUE JAGER GERLINGS HAARLEM (vervolg van pag. ij) gevaar niet denkbeeldig was, mocht van een mi nister verwacht worden, uit wiens decreet met groote moeite het voorschrift geschrapt kon worden dat by de examina in den vervolge tweo bijzitters uit religieuze orden, jesuïet of augustijn, zouden fungeeren. In welke richting dat gevaar lag, werd hiermee tevens verklaard. En het dreef reeds in het voorjaar van 1928 de madrileensche Senaat andere ongehoorde poging tot rebellie, waarop Primo thans wraak neemt! tot de verklaring, dat de vrijheid van onderricht ,,no debe tener otro limite que el que el Cödigo penal seöale", geen andere grens moet hebben dan het Strafwetboek aangeeft. En dat andere grenzen getrokken zijn. onder de vigeur van genoemd artikel, verraadt reeds de verdere text van genoemde verklaring. En verraden vooral de onlusten van de vorige week. En verraadt ook het uitblijven van eenige verklaring. Slechts' averechtsche sancties, waar mede deze uiterst mediocre en zich telkens ver mannende tusschenpersoim het kleine, maar uit vele lonten ontstoken vuur meende te kunnen blusschen. De vaders moeten boeten voor het idealisme van hun onvolwassen zoons. Hoeten met pts. 100 (/ 10)., aan onderhoud en schadevergoeding" voor eiken dag, dat de zoons gevangen blijven. Een tweede Daniel: die een. zoon heeft van l O?18, die gevangen zit, betaalt halfgeld ! De Universiteit van Madrid gesloten tot 11)30, andere volgen waar schijnlijk. Barcelona, Valencia en vooral Saragossa, ons Saragossa, siempre beroïca", waren braaf, zij blijven open. Voor de rest zullen koninklijke com missies, als bij het artillerie-drama, de weer spannige catedratico's" moeten vervangen. Miguelito Primo de Bivera vergeet, dat hij met dezen echten Primo-vonclst van wat onze juristen zouden noemen ,,aansprakelijkheid uit 1403" tien kring van een paar duizend ontevreden studenten verveelvoudigt. Via het geld, dat de vaders betalen en het is de kleine midden stand die betaalt! bereikt het laatste lont wellicht het volk, dat tot nu toe de dictatuur geduld heeft, omdat het er niet mee in botsing kwam. En wanneer van nu af aan professoren en studenten do eenigen in Spanje die denken bijeen komen, zullen zij dan de lank moedigheid bezitten van een Fray Luis, die vijf jaar door de inquisitie gevangen was gehouden en toen hij terugkwam, zijn college Voortzette: decfamos ayer"..... wij zeiden gisteren.... ? IIIIMI IIIIHIIIIIIIIIIIimilHIIMIIHIIIIlmilHHIIHIIIIHHHIHIIIIItllllllllltltlllllllllM l i Adverteert in ** *?_ | j DE GROENE l i l dan bereikt u net | Leste jpuoliek «* «* | ? ALLE STUKKEN l s voor de admini stratie te riemen aan Je N.V. De Groene Amster . dammer, Keizers gracht 333 s l i s l s e* i iïlllllllllllllllMIIIIIMIIIIIMIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIMIIIinMIIIIIIIIIIMIIIMMIIIIIIIIIIIIII Koopt Toor Belegging: P ANDBRIEVEN Bataafsohe Hypotheekbank AMSTERDAM Rott Hypotheekbank v* Nederland Opgericht In 1864 Voltcckead M»*tsch*ppelijk Kapitaal f 5.000.000. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor Inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierhaven 25 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie t Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C. v. W|Jk, Mr. B. van Rossem. De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70, De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000. opzakeU)k onderpand en onder borgtocht, met in pandjeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stukken van f 1000,?. 500,- en f 100.- tegen Beurskoers. 4'/2 Pandbrieven INSULAIRE lypothiekbink te Zierikzei 99% STANDAARD HYPO T HEEK B ANK te ROTTERDAM Directie t Me. H. H. C, CASTBNDIJti «n /. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Teostkantooe l\%Pandbrleven tegen beurskoers aft. DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 2.50 per kwartaal of fio.per jaar bij vooruitbetaling N.V. DE HURLEMSCHE HYPOTHEEKBANK ., Leden der Directie: ^B&BP* Mr. A. S. Ml ED EM A, P. H. CRAANDIJK en A. E. THlERRY DE BYE DOLLEMAN Hypotheken f 3S.376.477.- P*ndbrieren £ 55.109.100.Reierre» . . f 1.005.087. pCt. PANDBRIEVEN TEGEN LAATSTEN AMSTERD. BEURSKOERS ROTTERDAMSCHE SCBEEPSHYPOTBEEKBANK HARINGVLIET 98 UITGIFTE van 5lo Pandbrieven tegen 100% De Directeur: Mr* W* C. MEES Nederlandsche Handel~Maatschappij AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGB Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch'Indic, China, Japan en Arabic ~~ ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE ~ Anna Pauhwnastta&t 97 TRUSTEB'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE Gepl. Maat&ch. Kap. f 1.400.000.-* Reserven ? 601.000.~ 4l\2 pCt* Hypotheekbrieven tegen 983J4 pCt. Directie: K. E. ABBING. D. VAN OORDT IFVFySVFB7FKFRINfi MAiTÜfïlliPPII ?????????????HMMMI LLiLnui tniLnLiiini] mnniuunHiiij ~~" Gunstige polisvoorwaarden Q P? M M F A/l Zeer billijke premiën, i " ? DE AM5HKDAM5CHE Iemand, die een levensverzekering sluit, wil gaarne weten, wat zijn polis waard is. Meestal vindt men in de verzekeringsvoorwaarden een voor een leek onbegrijpelijke omschrijving. De Amsterdamsche, i ? ' ? ? ; ?»' ' . ? N. Spiegelstraat 17, Amsterdam, vermeldt daarentegen in haar polissen de afkoop- en premievrije-polisbedragen, zoodat ieder elk oogenblik kan nagaan wat hij met de polis doen kan. ' No. 2703 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 MAART 1929 Baisse en.... Depressie Beurstechnische en economische malaise ? door G. A. Klaasse OP het eerste gezicht zou men wellicht geneigd j&Un, deze beide begrippen als synoniemen te beschouwen. Maar ten onrechte ! En het gaat hier niet om subtiele geschillen, om haarkioverijen. Het geldt hier niet: dort wo Bcgriffe fehlen stellt sich das Wort zu rechter Zeit hinein." Neen, er is wel degelijk een principieele kloof tusschen de baisse en. de depressie. Al verwisselt het spraakgebruik de beide termen veelvuldig. Maar vatten wy meteen de koe bij de horens ! Reeds geruimen tijd duiken hier en daar eco nomische profeten op, die het naderen van een ommekeer op financieel en economisch gebied aankondigen. In het beursoverzicht van de vorige week stipte ik met enkele woorden deze kwestie aan, en wees daarbij meer speciaal op do gebeur tenissen ter geldmarkt. De laatste twee jaren hebben wij een vrij constante, langzame stijging van de geldrente kunnen waarnemen, die in de. laatste maanden scherpere vormen heeft aange nomen. Natuurlijk is dit verschijnsel niet geheel internationaal geweest. Om de eenvoudige reden, dat enkele markten, speciaal de Duitsche, tevoren zulk een sterke afwijking vertoonden, dat het herstel van normaler toestanden gepaard ging met een daling van de rente, ondanks een tegenover gestelde beweging elders. Maar overigens' valt de tendens niet te miskennen. En evenmin is het twijfelachtig, dat de rente op de geldmarkt een belangrijk symptoom is ten aanzien van de con junctuur van beui's en ecouoiaisch leven. * * * Met deze laatste woorden raak ik feitelijk al de kwestie, die ons deze week, ter inleiding van een beschouwing in het volgend nummer, zal bezighouden. Er is inderdaad een beurseonjunctuur en een algemeen economisch conjunctuur ! Het is waar, dat de crisis-geschiedenis van deze en de vorige eeuw dat dualisme niet zoo heel scherp doet uitkomen. Omdat in die historie de golf lijnen aan de beurs (in dit verband natuurlijk optevatten als effectenbeurs) en in het bedrijfsleven zeer nauw hebben samêngehangen. Niet dat er een volkome)i congruentie Was; de curven sloegen niet op hetzelfde moment om. Eerder waren de beurskoersen voorloopers van wat over eenigen tijd het zakenleven zou te zien geven. Het begin van de reactie op de beui's begon dikwijls reeds zoodra in hét bedrijfsleven nog maar een stilstand was ingetreden. Welnu mét. het ver.keerön van de optimistische hausse-stemming aan de fondsenbeurs in een minder gunstige tendens, vangt de Baisse aan. Die baisse is dus een terugslag op een min of meer langdurige periode van stijgende koersen der voornaamste oandeelen, ter beurze , verhandeld. En zulk een stijging is dikwijls het begeleidend verschijnsel van een voorspoedige ontwikkeling van handel en industrie.. Maar het koersverloop kan los van de economische conjunctuur staan, of althans die verre voorbij schieten. En in die geval len kan men spreken van een speciale beurscon junctuur. Wij behoeven'niet ver van huis te gaan, om daarvan een recent voorbeeld te zoeken. De Duitsche beurzen hebben in 1020 en aanvang 1027 daarvan een sprekend voorbeeld gegeven. Inderdaad is in die periode ook de Duitsche indus trie flink vooruitgegaan, en dateert van dien tijd 10. Schrijfmachinehandel (Alle merken vanaf f,50.?.) COPIEERINRICHTING ' TEL. 88400 Wolven«tr.«-4 - Amsteroani het krachtig herstel van den na-inflatie-tijd. Maar de bewskoersen stegen veel sterker. In elk markt o verzicht van Duitsche beursfirma's kou nxen destijds» du verzekering lezen, dat het rende ment toch feitelijk geen rol behoefde te spelen in de waardeering van aandeden. De toekomst-mogelijkheden waren veel belang rijker. Daarop volgde onvermijdelijk een reactie; al is die dan ook versneld door de Heiehsbank, die de toen beruchte credietrestrictie'doorvoerde. En daarmee deed de zuivere baisse haar intrede. Want tegelijkertijd bleef de bedrij f sconjurictuur even gunstig als voorheen; een lichte vermindering der economische activiteit in Duitschland dateert van vele maanden later, en had niet' d/j beurs crisis hoegenaamd' niets uittestaan. En dit is niet het eenigo voorbeeld. .De bekende crisis van 1007, die in Amerika begon en daar ook het hevigst heeft gewoed, was voor een be langrijk deel beurscrisis. Al is zij wel degelijk met een economische malaise samengegaan. In dat jaar ovenwei noteerde men in Wall street vooi- callgeld 125 pCt., hetgeen wel een typisch uitvloeisel was van de beurscrisis. De baisse kan dus het resultaat zijn uitlsuiteml van de technische positie ter beur/e. Een ov rspeculatie kan ,de beurskoersen doen instorten onafhankelijk van de algemeene conjunctuur. Al is soms een tijdelijk minder gunstig aspect van het bedrijfsleven de directe aanleiding tot de gebeurtenissen op de fondsenuiarkt. * * * ' Het zou geenszins verwondering baren, wanneer juist in onzen tijd zich een beurscrisis zou inanifesteeren, terwijl de economische prosperiteit nog geruimen tijd gehandhaafd bleef. Want juist in het laatste decennium hebben wij aan alle inter nationale beurden van eenige bet eekenis een zeer sterke opwaavtsche koersbeweging waargenomen. En al is het ook handel en industrie beter gegaan, in vele gevallen aanzienlijk beter, de fondsenkoersen zijn sterker, veel sterker gestimuleerd. Van vele fancy"-papieven is het rendement bij zonder laag geworden. En meer en meer is men ten aanzien daarvan ook de thvoiïe van de toekomst verwachtingen gaan huldigen. De internationale speculatie is in beteekenis zeer sterk toegenomen, hetgeen gepaard is gegaan, met een nauwer samen hang tusschen het koersverloop op verschillende plaatsen. Die beweging is uitgegaan van New-York en juist daar neemt men nu met betrekking tot de geldmarkt een, bedenkelijke spanning waar een voor de beurs zoo belangrijk symptoom. Maar laten wij niet vooruit loopen op het onderwerp van de volgende week. Genoeg om aan te toonen, dat men een speciale beursconjunctuur, en een , koers-baisse kan onderscheiden van de algemeen economische conjunctuur, n de depressie, die daarin een schakel vormt. Nog een enkel woord over depressie, die opgevat moet worden als de periode, waarin de golf lijn van.de economische conjunctuur beneden d doorsneelijn ligt. In die periode is er een wanver houding tusschen productie en consumptie, waar van werkeloosheid, lage prijzen, daling van den rentestand en dergelijke symptomen het gevolg .zijn. Zulk een malaise treedt in als:reactie op een tijd van groote bedrijfsactiviteit, waarin het productieapparaat van de maatschappij te sterk werd uitgebreid. Alweer de schommeling van actie en reactie dus, evenals ter beurze. En ook zulk een ommekeer pleegt te worden voorafgegaan door hooge rente op de geldmarkt. Wijzen nu de omstandigheden op een beurs crisis, op een economische crisis, of op beide, of hoeft men geen van beide te verwachten, ondanks het onveilige signaal vUn de geldrente? Daarover den volgeuden keer. BEURSSPIEGEL Donderdag, £1 Maart. ERG rustig ziet het er up de beurs nog niet uit, al was de stemming weer wat beter dan in de voorgaande weken, In New-York was voural gedurende de laatste dagen de algemeene tendens niet ongunstig. Al kan men het niet veel verder brengen dau onregelmatig". Wat trouwens niet behoeft te verwonderen. De toestand is niet van dien aard, dat men vol goeden moed een nieuwe hausse-campagne kan inzetten. De beui's wordt heen en weergeslingerd op bijna zuiver psycholo gische motieven. Voegt men daaraan nog toe dat die motieven als bijv. de verklaring van den president tier Xew-Yorksche reserve-bank met betrekking tot de discontopolitiek nog voor verschillende interpretatie vatbaar zijn, en door sommigen als hausse-factor, door anderen als baisse-element worden opgevat, dan heeft men het beeld van de beurs getypeerd. Als steeds zijn er twee stroomingen, de optimisten en de zwartkijkers, die elk haar opvatting schragen door would-beargumenten. Het zwaartepunt van het verloop ligt nog steeds bij de geldmarkt, waar de gebeurtenissen, ondanks t-en tijdelijke verruiming van de vorige week, nog steeds wijzen op een sterke spanning. Callgeld heeft in New-York al weer 10 pCt. bedongen, en ook in Londen ziet het er nog ernstig uit. Young heeft meegedeeld, dat de Reserve Board niet tot een discontoverhooging overgaat, wanneer nog langs anderen weg do beursspeculatie aan banden kan worden gelegd. Wat intusschen de gemoederen nog niet tot rust heeft gebracht. En in Londen beseft men, dat de officieele discontopolitiek van de Reserve-banken nu niet zoo heel veel te beteekenen heeft, wanneer men toch buiten de discontomarkt een aanzienlijk hoogere rente kan maken. Het bankdisconto is in Londen hooger dan in New-York, toch stroomt er voortdurend geld naar Wallstreet. En in Londen begint men zich daarover ongerust te maken. De goudschat, die steeds het glazen huisje van het Engelsche financieele leven is geweest, wordt nog steeds bedreigd. En dat men niet dadelijk wil overgaan tot een nieuwe discontoverhooging, die het kwaad zou kunnen weren, is heel begrijpelijk. In Londen doet het gerucht de ronde, dat de mogelijkheid van een embargo op goudexport naar de V.S. overwogen wordt. En hoewel officieele bevestiging nog geheel ontbreekt, is daartegen toch reeds een storm van verontwaardiging opgegaan. Het moet dan ook , erkend worden dat zulk een maatregel een zeer verstrekkende beteekenis zou hebben. De gouden standaard van zijn voetstuk stooten is geen kleinig heid. Uiteindelijk is het goud toch nog steeds de ' basis van de internationale financieele verhoudin gen; neetn die basis weg, en...'. wat blijft er dan over. Maar anderszijds is het heel begrijpelijk dat de leiders van de Bank of England op middelen zinnen om te voorkomen, dat de extravagante ontwikkeling van de New-Yorksche geldmarkt . het Engelsche bedrijfsleven op eenige percenten renteverhooging komt, te staan. Ook in ons land is natuurlijk de positie van de . geldmarkt er niet op vooruitgegaan. De deviezen voorraad van déNederlandsche. Bank is sterker g'edaald dan men had verwacht, en al staat daar tegenover dat de Bank flinke posten dollars op termijn heeft gekocht, moet toch toegegeven wor den, dat de toestand alles behalve bevredigend is Want de wisselkoersen zijn nog maar heel weinig verbeterd. Toch schijnt de Bank ons lage disconto zoo lang mogelijk met hand en tand te willen verdedigen; zij heeft tenminste al ruim 20 niülioen goud naar Londen gebracht. Maar heel lang zal het toch niet kunnen duren, wanneer het verloop geen andere richting aanneemt. Maar misschien kan op het huidige niveau het evenwicht bewaard worden. En dan heeft de Bank een uitstekenden steun voor onze acceptmarkt geschapen; op die wijze aan de deviezénportefeuille een zeer nuttige bestemming gegeven. Op de locale beurs valt weinig nieuws te rappor* ' teeren behoudens een scherpe koersreactie voor . Kodowa-aandeëlen. Het blijkt dat het met den afzet der koelapparaten niet al te zeer vlot. Het valt ook niet makkelijk voor een nieuw bedrijf om te vechten tegen twésterke mededingers: Frigidaire en Electrolux. De directie schijnt er in elk geval vlug brj te zijn met een technische reorganisatie. C. K. i