?MC' !i 28 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 MAART 1929 No. 2704 CHARIVARIA OP DE GLIBBERIGE PADEN Toen xette de belofte vin het talent met stelligheid voor het eerst vrucht." (N. R.C J ZIJ vervullen de nuttige rol vergalloppeerlngen in het publiek bedrijf te remmen." _________ (Gids) DEELWOORDENJA.MMER Vasthoudend aan de strenge eisenen van de kerk, blijft daarbuiten speling voor vrijheid van inzicht." (Gids) Levende tusschen en onder het Nederlandtche volk bleef voor niemand een geheim, dat een afgodische vereering bij den ouden vader aanwezig was." (Wig) Met deze vrouw sprekend Ji het treffend, hoeveel er nog van haar uitgaat." (O. H. CJ ONS OEHEUGEXSTREEPJE ,, Na tien jaar op den bodem der zee gelegen te hebben heeft men thans de Kaiser ge licht." (N. Haarl, C.) HET WASSENDE ONGELOOF Mussière, soms o. flauw." (N. R. C.) Het was een o. succes." (N. C.t Te Londen Is een haast o. avontuur aan het licht gekomen." (Tel.) Hij blaast zich op tot een plafond-engel van o. afmetingen." (H. P.) Het was o. van zaligheid en gezelligheid." (Sum. P.J De film is van o. afwisseling.'' (O. H. C.) O. gelijk de hoogte van zijn verdiensten, is ook die van zijn schulden geweest." (H.D } JOURNALISTIEK OPTIMISME Het paard van luitenant Kluvers, was kreupel geworden.... bij de eerste hindernis kwamen drie ruiters ten val.... bij aankomst bleek Kluvers een sleutelbeen te hebben ge broken.... Luitenant de Man viel bij de voorlaatste hindernis in een doornhaag Nadat majoor Couvée de prijzen had uitge reikt, vertrokken de aanwezigen weer naar alle windstreken, zeer voldaan over den zoo In alle opzichten geslaagden dag." (Hbl) Zijn hoof d \rerd geheel verbrijzeld," meldt de Tel. en vervolgt, ten be hoeve Van het minder scherpzinnige deel der lezers, zoodat de dood onmid dellijk intrad." ,,Hij weet nooit zijn bedoelingen te veruitwendigen," schrijft de Tel. Had het blad dat woord maar verinwendigd. Firma KRÖNER Nieowendijk 167, Amsterdam MANUFACTUREN EN WITTE GOEDEREN Speciaal adres voor Uitzetten en Huishoudgoederen TRIGOT ONDERGOEDEREN Hier is de Kachel l H een vulkachel» NouveautéZilveren houders voor Worchester-fleschjes f 13.50, franco G ir post. Zilveren houders voor aggifleschjes vanaf f7.50. S. S P U ER Juwelier Kalverstr. 222, Amsterdam Plaats 5 Den Haag Inkoop Ruiling Expertise van Juweelen OVERHEMDEN NAAR MAAT " F«u SINEMUS 20 Ldkbchestraat 22 - Amiterdam Hoftenraaeltr INSTALLATEUR VAN HET KON.PALCJS Binnenhuis-Architect Modern. Antiek Showrooms Heerengn254 U kint toth het oleuwi lyitaea CENTRALE VERWARMING. Zoo «tet, vraagt aog bedM out broehont IN DEN WINTER.... DB ZOMER IN UW HUli HERINGA & WUTHRIGH, HAARLEM. Tel. HOM VOOff dM Hui: C. OLDENBURO Jr» RMWIk. TM. DM UMI 1WTO Voor Amsterdam J. BROODMAN, tal. 23093. WANNEER DB NATUUR NIEUW LEVEN GEEFT! IS DAT MET EEN WENK VOOR U ON l'W Hl'ISCENOOTEN MET EEN NIEU\X' INSTRUMENT TE VERRASSEN? om xll iftumk rt rnilin i< kti vnarfliimiti in volmiikilt initrumcrtt vin tficnwoordlxrn ttjd. toor «He mutitk gtKhilit rn nondig lor der kinderen en koritlmuxifli M<l initrnm«nt bij uitnemendheid voor S.11,tl ijkt un| ,?Cadtdifnil «'( m tc.n enkel Chninl^k ,tiBonll DE GKAMOFHOON de ircitimtn f«n d< troeft iintfen >n tjn|erc»en vin Kei heden en ver leden «tdtr Ie hioren Cempleu Kor««. Orxr» en Cnn<enen. «i'rmcde men de «hiel» »<nldi>m d en Wen. 7wd en \pi»rd oidl Vrajjri «fwt t»'»lrigu» voor bel mitunwnt vin Uw k«u Frïnto levering, urenlange g*rintit>.betaling nair Vtut« N. V. HEES © Co. - DELFT *? 10 AH) (JfcAMATHOON."» IV RADIO VOOHTKAAt M.iJ ' . flAS'O'. EN ORGttS, TOONZALEN: DKN HAAc! .PUI N SES1R A A f M_ J9( HAARLEM. KAMFEKVEST II IS HET U WEL EENS OVERKOMEN dat U 's avonds een of meerdere kopjes koffie gebruikte en als gevolg daarvan een groot gedeelte van den nacht door moest brengen in slapeloosheid, veroorzaakt door de werking der coffeïne??gevoelde dan iets van schuld, lichtzinnig met Uw gezondheid en Uw nachtrust te zijn omgesprongen! Dat zal U niet meer overkomen! Want de coffetoe, het schadelijke bestanddeel, is thans aan de koffie ontnomen. U mag Koffie Hag gebruiken zoo veel als U maar wilt, 's morgens, 's middags en zelfs 's avonds. Maar denkt U er om, het moet beslist HAG zijn. Alleen deze koffie is coffeïnevrij, overeenkomstig de voorschriften der wet. Ze staat onder voortdurende chem.-med. controle van med. Dr. F. Basenau, Amsterdam. Koffie Hag is zuivere plantage koffie, samengesteld uit de edelste soorten, welke in Zuid- en Centraal-Amerika, op Java en in Arabiëvoortgebracht wor den. Alleen de schadelijke coffeïne is deze koffieboonen ontnomen. De pittige smaak en het overheerlijke aroma van fijne koffie zijn in Koffie Hag volkomen , behouden gebleven, want de coffeïne i wordt aan de ruwe boonen onttrokken, terwijl smaak en aroma zich eerst later bij het branden ontwikkelen. Meer dan 10.000 geneesheeren in binnen en buitenland bevelen sinds jaren Koffie Hag aan. De meesten zijn met hun gezin ook persoonlijk trouwe verbruikers van Hag, want zij weten, dat de coffeïnevrije koffie beter en ge zonder is en dat te veel thee voor de spijsverteering niet bevorderlijk kan zijn. , Bestelt U nog heden een pakje Koffie Hag bij Uw winkelier en laat een nieuw tijdperk vanbeter re gezondheid en betere koffie voor U en Uw hufs* gezin beginnen. Weifelaars en Twijfelaars kunnen eerst proeven Tegen inzending van onderstaanden bon met / 0.40 in postzegels leveren wij tijdelijk rechtstreeks over de post, een proefpakje Koffie Hag, gemalen of boonen. in gesloten enveloppe als brief te verzenden aan 'KOFFIE HAO MIJ., AMSTERDAM. Hierbij 40 cents in postzegels waarvoor ik wensch te ontvangen: , l proefpakje Koffie Hag (doorhalen wat niet verlangd wórdt.) NAAM: PLAATS: STRAAT: Gr. Amsterd. No.7 No. 2704 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 MAART 1929 29 HUISSPREUKEN door Dr. N. J. Singels Dulteche Folklore in Z.-Tirol DAT de duur Mussolini begonnen veritalianiseeiïng der veroverde Duitschsprekende streken groote ge varen mee brengt (niet alleen politieke gevaren) voor het vreedzaam voortbestaan der gemoedelijke .be volking, maar ook voor ethnografische en nationale eigenaardigheden, wie, die in de Tiroler, Beiersche.Salzburger landen heeft gereisd zal op die punten gerust zijn? Wanneer wij mogelijk onbezorgd kunnen wezen voor de Tirolerdeelen van Oostenrijk, voor Zuid-Tirol moeten wij ons hart vast houden. Met ruwe hand wordt inge grepen, meedoogenloos wordt ge schrapt en uitgevaagd ? wat Tedesco is en er niet Italiaanse h uitziet. Dat Meran nu Merano heet; dat de Brenner voortaan Brennero genoemd moet worden en Botzen Bolzano, het werkt alles niet onheilspellend ver warrend. Dat Klausen op zijn spoor wegstation Chiuse geschilderd kreeg, begint al meer verbijsterend te werken voor wie de Italiaansche taal niet machtig is maar zóó zijn ze er, tamelijk onschadelijk, bij tien- en bij honderdtallen. Wat voor den briefkaartschrijver of -ontvanger geen groot gevaar oplevert zou (in ruimere mate toege past) wél bezwaren gaan opleveren voor den ethnograaf, den folklorist. Stel u voor, dat de censor ging rondloopen in de Zuid-Tiroolsche dorpen en ddar zijn verfkwast aan den arbeid zette op de tallooze gevels die Duitsche opschriften en huisspreuken dragen. Reeds thans ziet men vele Duitscht» namen in Italiaansche veranderd: men leest in plaats vansmeden fabri. timmerlieden wc r Jen legtiaoli. wagen makers in carradori. Erger zou het wezen wanneer de teekenende en- geestige, de karak teristieke opschriften aan de boeren hoeven 't moesten ontgelden en als slachtoffers der politieke nivelleering en drijverij moesten vallen. Want onder deze zijn zóó vele die een kijk geven in 't gemoed der bevolking, dat het ongetwijfeld zonde en jammer zou wezen wanneer ze moesten ver dwijnen. Niet alleen dat zij in hun veelal Gothische letters een sierlijke opsmukking van den gevel vormen. vooral wanneer ze omlijst worden door eenvoudige, vaak kinderlijke bloemenslingers of vruchtenarabesken, maar ook de gedichtjes of spreuken zelf zijn belangrijk als folkloristische getuige nissen. De Heilige brandblusscher Florian zou ten gevolge van het doorzetten der afschaffing van Duitsche opschriften ,,uit den brand raken". Hij is de Heilige die den brand bluscht, tegen brand beschermt, maar óók, als hem dit invalt en hij straf noodig oordeelt, brand sticht. Van daar dat een oolijkerd op zijn huis 't verzoek schilderde: O, Du ffeiliger Florian Sei Du unser Patrian ' Verschone unsere Haüser. Gehe liéber nabenan] Schüre andere dafür an. H MEUBELEN NESKER Men ziet up een toelichtend tafreel den Heiligen Florian in functie, met behulp van een Engel een emmer water uitgietende over een brandende hoeve en zóó liet verdelgende vuur hlusschend. Eenvoudig en minder egoïst was de dichter die het volgend opschrift samenstelde; HelU/er Florian t beschüfze diesesHaits Und lösch des Feuers Flammen aua. of deze: Heiliger Ritier Florian, Nimm dich urn unserHaus und Hof an Lösche dan Feuer der S una", Dasz e» nit thut brinnen, Dasz sir dem etciyen Tod entrinnen. Ook andere Heiligen worden als Heemschutters in dienst genomen. Sint George heeft drukke nering, dik wijls zonder dat men hem een bepaalde opdracht geeft: St. Georyius dus Ritterbild Zeigt sich da als unser Schild. Der Schimmel mit dem Drachen Wird ihn kennbar machen. Heiliger Georti, unser Beschiktzer sey Vor aller Versitchung, erhalt una f reu. Een ander breidt de hulpinroeping al zér ver uit: Wenn Gott entzu'iaschen teht Maria. José? mit, Und dn, Mensch, hilft uns aurlt So kann es fehlen nit. Een ander is bescheidener en heeft aan. de tusschenkomst van Josef allén genoeg: O Josef, reiner Cispomler der reinsten Junyfraun ! Aitf dein hilfreichen Schutz u:ir alle haffen und banen. Hij die de muizenplaag vreesde, riep den Heiligen Xicosius aan: Bitt fiir una. o heiliger Xiro&ius und ben'ahre uns vordenschüdlichen Thie-ren, den Miittsen. Boven het huis van een dierenarts staat een spreuk (met de zelfvoldane bijvoeging: Von ihm selbst verfasst) : Der Wissenschaft und Kunsthal nichts so sehr zum Ziel geholfen, als die verschiedene Weyeauf die man dieWahrheit yesucht had." Men zou bijkans tot de gevolgtrekking komen dat deze dieren arts 't bekende distichon van Goethe heeft gekend: W er Wissenschaft und Kunst besitzt' Der braucht kein Religion, Wër diese beide nicht besitzt: Der habe Religion. en dat hij daarnaar zijn opschrift heeft samengesteld. Men zou in de verleiding komen dóór te gaan met het mededeel en van een reeks van aardige huisspreuken, ware het niet dat plaatsbeperking tot matiging dwong. Enkele mogen nog een kleine ruimte vinden, teekenend den vrïendelijkên geest die de goed moedige en innig geloovige bevolking bezielt. De spreuk: Gott Segne dieses Havts ? Und Alle die da hegen ein utul aua wordt zeker wel op tien (zoo niet meer) gevels aangetroffen. .Soms wordt deze wensch uitgebreid met deze woorden: Gottes Segen und Onad lat mein bestes Hauarath. Een ander verkondigt openlijk dat hij er niet om geeft wat de menschen zeggen: W er will bauen an der Strassen, Muaz die Leute, reden lassen; Doch ich bau' wie Ymir gefütlt, Es kóstet mich mein eignea OeU. Eigengerechtigd (niet in slechten zin!) n' onafhankelijk blijven de Tiroler boeren!; wat dikwijls blijkt, ook uit dit opschrift: P AT EK Tekst en teekening door J. G. Sinia t,Klinif. Mini/. klin<ieHH<in Qii<it In-t in i'i'rttrhHlrnrlr toonaard en nit den berypas, heel in de Itonrfic, hond crn eindeloos? nhft t'rtn nntrké's kleine Boeginewche naarden ? te voorschijn. Allen drat/cn ff n mctalrn klokje om den hals. allen zijn zicaar beladen met pakken tabak, doch dit laatste.belct hun niet om vlug en zonder ecniije aarzeling de tamelijk steile helling 'af t? trippelen. Vast en stevig planten zich de fijnéhoef jen tusschen het bcrygruis, dat soms teel eens aan het rollen gaat, maar deze kleine herijkt immers geen oogenblik in verwarring brengt. Beneden, in de rivier, icordt even de orde verbroken en gretig slurpen de dieren van het koele berywater. tot een paar scherpe kreten der begeleiders hen tceer aan hun plicht herinneren, de colonne zich herstelt en onder vroolijk geklingel iceer voorwaarts gaat. Zoo zijn de patcké's: Geduldige, onvermoeibare dienaren van den mensch. Vaak heb ik genoten van het voorbijtrekken van zulk een schilderachtige karavaan in het gebergte, maar ook menigmaal heb ik de dieren beklaagd om de zicare lasten, tcelke zij in dit zware bergland te torsen A'rtVt«» UOOH .u«. j^w^^ré'. t'«»upiMfi«s 'tvfuZ 'J* laa, hen wel den oogsttijd, wanneer zij de geoogste rijst moesten vervoeren en haast be dolven icerden onder bossen pad i, .waarvan zij zelf echter geen korreltje kregen. Dan banen kost ft Geld. doch ist es . meine Freud'. A's denkt ein Jeder icas er tcill, mir ist nicht Leid. Voratahdig is de volgende dichte,r cluor den loop der tijden geworden, «eu navoigenswaardig Voorbeeld: Das Bauen ist ein schoner Lust. Dasz HO viel koatet, hab ich nicht gewuszt. Wer z'schleunig arm teerden will. Der-p'rozesset und bauet viel. Een schat van- \vereldwijsheid, ge zond verstand, innige vroomheid en berusting ligt op de gevelrijen der Tiroolsche boerenwoningen uitgestald. Men leze en bewondere den frissehen humor die daaruit spreekt en uite tevens in zijn hart der\ wensch dat de ? Italiaansche bekeeruigslust er niet in moge slagen dezen gchat van wijsheid ,-n volkskracht d«)or n enkel bevel: uitwisschfji, ? oyerverven l" te ver nietigen. Het zou voorwaar een onherstelbaar Verlies beteekenen, een uitseheuren en vei-woesteu van een uaiital bladen uit het ultureele boek »ler historie. i<? t f l