f? 51: II ' DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 MAART 1929 No. 2704 De Russische emigré's en Rusland door Dr. Boris Raptschinsky T~"\E Russische politieke emigratie is een uud verschijnsel en bijna net zoo oud als de Russische maatschappij, althans in haar tegenwoordigen vorm. Bijzonder talrijk werd de emi gratie in de tweede helft van de negentiende eeuw, toen de revolutionaire beweging in Rusland zich steeds meer en meer ontwikkelde. In de twintigste eeuw bestond de Russische politieke emigratie reeds uit duizenden, zoo niet tienduizenden personen. X» de bolsjewistische revolutie nam de emigratie echter nog nooit in, de geschiedenis gekende afinetingen aan en het aantal emigré's wordt nu op 2 n, 3 millioen zielen geschat. Er is echter een groot verschil tusschen de tegenwoordige emigratie en de emigratie van vóór den oorlog. 'De oude" emigratie onderhield een levendig contact met het land; het was de generale staf van de revolutie. De emigratie leidde de revolu tionaire beweging, gaf vele bladen en vlugschriften uit, die in geheel Rusland gretig werden gelezen, zond naar Rusland propagandisten en leiders enz. Nu is de toestand geheel anders. * * * De bolsjewiki hebben vroeger zelf grondig datgene bestudeerd, wat men de ,,techniek van de revolutie" zou kunnen noemen, en zij weten dus veel beter dan de tsaristische ambtenaren, op welke wijze vlugschriften en propagandisten over de grens gesmokkeld worden; zij bewaken dus de grens op een veel scherpere wijze. Het was geen groot e kunst over de grens van tsaristisch Rusland te sluipen, maar het is een zeer moeilijk en riskant werk dit met de grens van de Sovjet-ünie te doen. Tegelijkertijd hebben de bolsjewiki het reizen van Kussen naar liet buitenland tot een onmogelijkheid gemaakt. Om naar het buitenland te gaan moest men ook in tsaristisch Rusland een buitenlandschnu pas nemen, maar 7,ulk een pas kreeg men toen /onder veel moeite en de pas kostte maar 15 roebel. Thaus is het aanvragen van een buitenland* .schen pas een min of meer gewaagde onderneming. Ge moet precies opgeven, waarheen en waarvoor u wilt gaan. Uwe mededeelingen Worden nauwkeurig onderzocht, hetgeen maanden, soms zelfs jaren duurt. Intusschen wordt ge door de pplitie als een verdachte beschouwd en al uw gangen worden nagegaan. Beschikken uwe communistische voog den, dat ge zonder gevaar voor het sovjet-vader land'naar het buitenland moogt vertrekken, dan moet ge voor uwen pas 300 roebel neerleggen. Zulk een bedrag bezitten zeer weinige Russen. Het gevolg van deze politiek is, dat het aantal Russen, die naar het buitenland gaan, zeer gering is; het zijn hoofdzakelijk communisten en bolsje wistische ambtenaren. Onder het tsaristische regime konden zeer vele emigré's naar Rusland terugkeeren. Thans niet. Onder dergelijke omstandigheden is het uiterst moeilijk contact met Rusland te onderhouden. Dat is echter niet alles, zelfs niet de hoofdzaak. Xood leert bidden en er zijn middelen om ondanks al de prikkeldraadversperringen toch contact met Rusland te onderhouden. Het lukte toch zelfs tijdens den oorlog contact te onderhouden met de geterroriseerde bevolking van Frankrijk en België. Trouwens, (wij weten dit uit eigen ervaring), er zijn menschen, die contact met Rusland onder houden. De afwezigheid van een band tusschen de meeste groepen der emigratie en Sovjet-Rusland heeft een andere oorzaak. De erhigré's zijn voor, een groot gedeelte menschen, die tot de maatschappe lijke groepen behooren, welke door dérevolutie geruïneerd werden. Het zijn gewezen landheeren, fabrikanten .enz. Hoe democratisch sommigen hunner ook gezind zijn, de revolutie is hun vijand. Van veel belang is nog de volgende psychische omstandigheid. De meeste emigré's hebben Rusland verlatpn in 1919 en 1920, d.w.z. in een tijd, toen het Russische volk in'de macht van het bolsje wistische idee was1 (men verwarre het bolsjewisme als sociaal verschijnsel niet met het communisme; hut bolsjewisme 'is een nationaal Russisch verschijnsel, het communisme echter niet). De emigré's weten niet, «lat die geest reeds tot het Verleden behoort, dat in Rusland intusschen zich een volkomen omwenteling in «Ie psychologie van «Ie massa heeft voltrokken. De emigré's blijven echter de nuissa als bolsjewistisch beschouwen en daardoor ontstaat de «liep** kloof tusschen de emigrés en het Russische volk. Heide partijen wantrouwen elkaar. De emigré's hebben nog niet ingezien, dat de revolutie definitief was, dat een herstel van den ouden toestand volkomen buiten gesloten is, dat zij nooit hun landerijen, hun fa brieken, hun bezittingen zullen terugkrijgen, dat /.ij in liet nieuwe Rusland alleen door harden arbeid hun brood zullen kunnen verdienen (natuurlijk alleen na de verdrijving der bolsjewiki, want de tegenwoordige heerschers zullen hen in geen geval in het land toelaten). Deze psychologische mo menten /ijlt de belangrijkste factoren bij het ontstaan, van die vervreemding tusscheii de emigratie en het Russische volk, zij beletten het ontstaan van een contact, van een samenwerking tusschen de vijanden van het bolsjewistische regime in en buiten Rusland. De emigratie, althans een groot gedeelte er van, stelt geen vertrouwen in het Russische volk en zou het liefst een vreemde mogendheid willen opdragen, Rusland voor haar te veroveren.. De/e vervreemding is des te meer te betreuren, wijl de emigratie voor een zeer groot gedeelte uit de meest intelligente Russen bestaat, wijl onder de emigré's veel zeer knappe koppen zijn, uit stekende vaklui. Het vluchten van zooveel intellectueelen was een van de oorzaken van den sterken cultureelen achteruitgang, die 'nu in Rusland waar te nemen is. De beste Russische professoren, ingenieurs, schrijvers, artsen, agronornen,, co perators enz. enz. zijn nu in ballingschap en het werk wordt verricht door menschen, die voor deze taak ten eenenmale niet berekend zijn. De emigré's wantrouwen de Russische volks massa. Zij stellen geen vertrouwen iu de kracht van het volk om zij n tegenwoordige onderdrukkers t e kunnen verdrijven, zij gelooven zelfs niet, dat het volk dit ivil. Alles wat in Rusland gebeurt, zien zij door een zwarten bril. Zij ontkennen de feiten, die de bolsjewistische pers zelf moest toegeven, n.l. de groeiende ontevredenheid van de volksmassa, vooral van de boeren, de toeneming van het verzet tegen het tegenwoordige regime. Bewust of onbe wust verdraaien vele emigré's de feiten. De emigré's veroordeelen alle intellectueelen. die in staatsdienst zijn getreden. Zij willen er geen rekening' mee houden, dat die intellectueelen op deze wijze den Russischen staat en het Russische volk onschatbare diensten bewijzen. Men moet steeds voorzichtig in zijn beoordeeling zijn.Deze waarheid willen de emigré's niet erkennen. En toch is dat noodig, zelfs tegenover de bolsjewiki. Het is dom en onredelijk alles te veroordeelen, wat de bolsjewiki doen, elk decreet van de sovjetregeering als een dwaasheid, >een idioterie A-oor te stellen, alleen omdat het door de sovjet-regeering afgekondigd is. De emigré's vergeten, dat het land in werkelijkheid niet door de bolsjeiciki maar dooi de z.g. [ spetaen"', de vaklieden (economen, inge nieurs, juristen enz.) bestuurd wordt, dat1' de decreten door niet-bolsjewiki, Vaak door tegen standers van het bolsjewisme, uitgewerkt worden, dat de bolsjewiki slechts hier en daar wijzigingen aanbrengen om de decreten en wetten cenigszms aan de eischen van het heilig en onfeilbaar ver klaarde ,,leninisme" aan te passen, om te voor-, komen, dat de massa zou inzien, dat er van het communisme zeer weinig is overgebleven. Men moet bovendien niet vergeten, dat zelfs decreten. en wetten, die doqr bolsjewiki zonder medewerking van de spetsen" opgesteld wdrden, ook lang niet altijd 100 pCt. communistisch zijn, dat de eischen van de buitenlaudsche politiek de bolsjewiki dwingen hun houding geheel te wijzigen.De stelling: .alles, wat de bolsjewiki .doen, is per se slecht, is een domme stelling. Rusland zal gered, worden door het herstellingsproces, dat zich 'nu in het land voltrekt. De emigratie zou iets kunnen doen om dat proces tésteunen, maar daarvoor moet zij geheel haar houding wijzigen, van haar dwalingen afzien en de waarheid onthouden, dat de emigratie geen leidende rol in het economische en politieke leven van Rusland zal geroepen zijn te spelen. Gelukkig zijn niet alle groepen van de emigratie. zoo verblind. Het zijn hoofdzakelijk de rechtsche en liberale groepen, die de door ons geschetste houding hebben aangenomen. De republikeinschdemocratische stroomingen onder de emigrés zoeken integendeel contact mét het Russische volk, doen al het mogelijke om de kloof te overbruggen. Wordt het Leidsche stadhuis een ramp? door Ch. J. F. Karsten Jr. Architect "VT ADAT op 12 Februari j.l. hot Leidsche Stad-. ?*?' huis door een vlammenzee in een puinhoop veranderd was, zijn alom in den lande stemmen opgegaan, welke den wederopbouw vari dit histori sche monument, in den ouden trant bepleit hebben. Wanneer \yï) op onze beurt, onze stem verheffen « en hiertegen opkomen is dit waarlijk niet omdat wij in cenig opzicht in piéteit achter zouden willen blijven bij hen, wit-n tlit culturcele erfgoed zoo dier baar w«.s, «lat zij geen ander verlangen koesteren, dan het oude gebomv weer in hernieuwden luister te zien herrijzen. Ook wij willen niets liever dan door een daad getuigenis afleggen van' onzen eerbied en bewonde ring voor dit bouwwerk en voor.de kunst- en bur gerzin .van hen die het in het verre verleden ge wrocht hebben. Anders is alleen de Weg rtieU wij daartoe zouden willen inslaan. Wij meenen n. het monument zelve, n zijn bouwers het meest te eereii. wanneer wij het wei nige, dat de ramp «>ns liet, bewaren »-n onderhouden als ruïne. Het verminkte overschot' van wat voor een zoo «root gedeelte het w«>i'k van deii l (Uien eemvschen bouwmeester Lieven de Ki»y was. lijkt ons als bezit verkiozelijker dan dat van een gebouw dat uitteraard niet andurs zijn kan dan een nabootsing wel in den geest gehoiulen, maar zeur zeker niet den geest ademend van het oorspronkelijke. Immers het eenige. instituut «lat tot dusverre succes heeft, gehad met dergelijke replica van oude gebouwen is Hollywood geweest, liet schijnt dat men. om den beschouwer ten volle van de echt heid" te overtuigen,'voor materiaal eerder zijn toevlucht heeft te nemen tot beschilderd linnen, gips en 7.00 niew, dan tot echte steenen. ? , Elk vogeltje zingt zooals het gebekt is. Onze bouwmeesters bouwen in een anderen stijl, ook al omdat zij aan. andere eischen te voldoen hebben, dan de riüddeleeuwsche, lllde en 17de eeUWsche. Wanneer wij onze eerbied ,ou bewondering willen xiiten voor wat in vroegere eeuwen tot stand kwam, door een daad welke onze voorvaderen waardig is, staat, maar n weg open: Laat ons aan een modem architect, opdragen, op een andere plaats een mo dern Raadhuis te bouwen» waarin tot uiting komt wat in onzen tijd leeft en waarbij rekening gehou den is met do wijze waarop een stad nu bestuurd wordt. " Doen wij dit dan laten wij hét niet blijven bij machtelooze bewondering voor een krachtig voor geslacht, ona uitende in gebrekkige nabootsing, maar tooneii inderdaad?al uiten wij ons andei's BRANDBLUSSCHER HOLLANDIA SPANJAARD&C2 FABRIEK ESPANA UTRECHT No. 2704 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 MAART 1929 OUDE EN MODERNE BOUWKUNST dan zij - dat wij zonen van denzelfden stam zijn. Zij hebben het Leidsche Stadhuis niet in Gothischen stijl bijgewerkt, toon het na 'het beleg niet meor aan de eischen van den tijd Voldeed, maar droegen aan Lieven de Key op een nieuwen govel te maken volgens den kunst smaak van hun tijd. En hij kweet zich van zijn taak door het oude. wat hij voorvond om te vormen tothetpronkjüweelvanHollandscho Renaissance dat zoolang een lust voor onze oogon is geweest. Aan ons nageslacht blijve het .oordeel over. hot moderne gebouw, dat wij dan'opgetrokken hebben. Is dit oordeel dan vernietigend, zooveel te erger voor ons, is het gunstig dan zijn wij weer voor hen, wat Lieven de Key en zijn lastgevers voor ons zrjn geweest; in, de eerste plaats een aansporing om eigen wegen te zoeken, een eigen uitingswijze to vinden. ' ? ' . ? Een ander plan dat besproken wordt beoogt de ruïne weer tot een bewoonbaar Raadhuis te maken door wat overbleef bij te werken, on aan een modern architect op te dragen een nieuwe gevel te maken, gelijk aan de zoo zeer bekende gevels, gemaakt voor de woonblokken in Amstordam-West, en andere. Oogensclvijnlijk maakt dit plan den indruk of wij hiermede de voetsporen van onze voorgangers zouden drukken. Maar dit is niet veel meer dan schijn. Lieven de Key bouwde voort aan wn bestaand monument dat uitnemend geschikt was voor het doel waartóe het diende, Wij hebben een bouwval voor ons en het op die wijze willen herstellen van een ruïne doet sterk denken aan het plombeeren van een hollen kies. In de tandheelkunde moge dit wenschelijk zijn, omdat men anders zijn toe vlucht moet nemen tot een valschen kies, in de bouwkunde is het anders AWij kunnen een gebouw oprichten dat'even ..echt", is'als dat wat t on onder ging, omdat het evènzoo uitdrukking en beli chaming zijn kan van onzen t.ijrl als het oudp Stad huis het was van df»n zijnen. De daad die wij het liefste zouden zien .gebeuren is du? tweeledig: uit piéteit het laten bestaan van de ruïne als ruïne en daarnaast de gelegenheid voor de moderne architecten, aan Leiden, voor het verloren gegane juweel, een nieuw te schenken. Amsterdam 25 Maart 1029. HEÏLIGEWEG 11-17«AMSTEROAM emdcn naar maat Bij ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN il l l i )