Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 MAART 19*9
No. 2704
\ '
HOEDEN
Al onze voorradige hoeden zijn
speciaal voor Nieuw Engeland
gemaakt, zoodat de modellen
en tinten zeet exclusief zijn.
MORTON HATS
van uitgezocht soepel haarvilt.
1.0.50 12.50
BORSALINO FU LAZZARO
De Italiaansche hoed, die door
zijne kwaliteit, mooien vorm en
lichtheid door den man van
smaak gaarne wordt gekocht.
14.50
GROOTSTE SORTEERING
RADIO INSTALLATIES
BIJ
C. HOOFTSTRAAT 90 - TELEFOON 23836
AMSTERDAM, Zuid
GRAIMOFOONS EN RECORDS
GRAMOFOON-ORKESTAPPARATEN
Wat zulten
wogen koken ?
Het kiezen van een soep kost me
gelukkig geen hoofdbreken»: de
groole sorteering van Maggi's
Soepen' biedt Immers een rijke
afwisseling.
MAGGI'S SOEPEN
SCHOONMAAK-TUD
is PALTHE-TU D
zoowel eenvoudige als betere uitvoering
G; J. DE KONING S ZOON
Keizersgracht 447, A'dam
Tel. 43688. Opgericht Ao. 1739
Pendules, Horloges,
Stijlklokken, Wekkers,
Barometers, Gouden en
Zilveren Werken
Grootste Sorteering
Goedkoopste Prijzen
N.V; v/h, Gebr; BREEN
NIEUWENDIJK 172
HAARLEMMERSTRAAT 64
ROZENGRACHT 53
Ateliers voor reparatièn aan
Uurwerken, Goud en Zilver
2704
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 MAART 1929
De vreemde geschiedenis
van den Ghevalier cFEon
door G. de Wit
Schermwedstrijd op 9 April 1787 tusschen Mademoisette la
'Chevalière d'Eon en Monsieur de Saint George in tegenwoor
digheid van den prins van Wales en van verscheidene beroemde
schermmeesters van Londen en Parijs.
HET wonderlijke geval van de
vrouw, die zich jaren lang te
?Londen voor een kolonel uitgaf,
roept de even zonderlinge historie
in de herinnering van Chevalier,
respectievelijk Chevalière d'Eon (1728
1810) al is die ook zeer daarvan
verschillend. Hoewel d'Eon, die
ten?slotte bleek een man te zijn, een rare
sinjeur was, op wien heel wat aan te
merken valt, is er toch in zijn geval
geen sprake geweesfc van bedrog.
Dit personnage, dat in Frankrijk'
en Engeland beide langen tijd het
voorwerp was van belangstelling,
nieuwsgierigheid i spot en vervolging,
heeft in zijn jeugd in de politiek een
niet onbeduidende rol gespeeld.
d'Eon, te Tonnerre in Bourgondit*
geboren, ontving bij, zijn doop een
vreemde combinatie van voornamen,
?die teredht of ten onrechte, wel
mee.gewerkt zullen hebben tot de campag
ne zijner vijanden, die hem dwong
in vrouwenkleeren te verschijnen.
Hij heette Charlotte Genévieve xmise
Auguste André, Thimothée d'Eon de
JBeaumont. Het kind met die reeks
vrouwelijke en mannelijke voornamen,
Trerd als jongen opgevoed, en later
als student in de rechten ingeschreven,
?en promoveerde. Als advocaat schreef
3iij verscheidene politieke pamfletten,
die hem de protectie verschaften van
?den Prince de Conti. In 1757 werd hij
als secretaris toegevoegd aan Graaf
Douglag, die naar Rusland vertrok
met de speciale opdracht, den
grootikanselier Graaf Bëstucheff tegen te
?werken, die een vijand van Frankrijk
rwas. Bij dit geheime on gevaarlijke
werk bewees d'Eon groote diensten,
bg slaagde, en de chevalier, naar
Parijs gezonden met de goede be
richten, ontving van Lodewijk XV
?diens portret en een kostbare snuif
doos, benevens den rang van Luitet
nanb dei dragonders. Die rang was ,
niet slechts titulair; d'Eon onder
scheidde zich, sedert tot kapitein
bevorderd, in den sla»? bij Ultrop in
1701, waar hij ernstig gewond werd.
Hy toonde, bij Oisterwijk.ieen
onstuimigen moed en overwon, aan het
hoofd van zijn troep, een Pruisisch
bataljon. Vervolgens werd hij naar
Londen gezonden, wan r hij aanvan
kelijk steeg in eer en invloed. De gezant
de Nivernois werd geheel door hem
geleid en spoedig ontving de gezant
schapssecretaris het kruis van St.
Louis. Toen de gezant de Nivernois
naar Frankrijk teruggegaan was, werd
d'Eon tijdelijk ,,ministre
plenipotentieaire" en deze eer schijnt hem bij
zijn overig succ«s. naar het hoofd ge
stegen te zijn. Bij de komst van den
nieuwen gezant, de Guercy,
ontston: den twisten, die zeer hoog liepen.
d'Eon moet een hoogst oneven
wichtig en prikkelbaar persoon zijn
geweest. Toen een avonturier,
Treyssan de Vergy, uit Parijs te Londen
aankwam, ging d'Eon zich verbeelden
dat deze Opdracht had hem te ver
moorden. Hij begon nu meer en meer
zich onmogelijk te maken. Op een
diner vloogp hij zijn gastheer. Lord
Halifax, te lijf, de politite werd er bij
geroepen. Hij werd ontslagen. Hij
wreekte zich door een zeer indiscrete
publicatie. Een actie wegens smaad
volgde. Men maakte het plan den
chevalier .op te lichten en in de
Bastille op te sluiten. Het heet dat
Lodewijk XV zelf hem waarschuwde.
De koning schonk hem een pensioen
als belooning voor zijn diensten,
zoowel in Rusland als in het leger.
d'Eon had zich in dezen tijd echter
vele vijanden gemaakt. Wij kunnen
in het midden laten welke aanleiding
o r voor heeft bestaan om te beweren,
dat hij een vrouw was; zeker is het
dat de Fransche regeering er toe
overging hem te gelasten
vrouwekleeron te dragen. d'Eon, die zich
zooals wij gezien hebben, in den oorlog
als kapitein had onderscheiden, hoeft
jaren lang hardnekkig geweigerd het
bevel op te volgen. Hij schijnt het*
ten slotte toch maar beter gevonden
te hebben dit te doen, ook omdat hij
zich zoo veiliger meende tegen wer
kelijke of vermeende aanslagen. Het
is merkwaardig dat de Franschon
hem in het vervolg voor een vrouw
bleven houden, doch dat de
Engelschon overtuigd bleven, dat hij een
man was. De sexe van ridder d'Eou
werd het onderwerp van tallooze
weddenschappen. Deze weddenschap
pen werden echter spoedig onwettig
verklaard. Zelf hield dit mysterieuze
peisonnage zich buiten deze
oneenighftden. Hij bracht een bezoek aan
Frankrijk, in mannonkleeren, maar
ontving van Lodewijk XVI wederom
het bevel, zich in vrouwelijk gewaad
te steken, \\eor weigerde d'Eon
aanvankelyk, doch gaf ten slotte weer toe,
en vertoonde zich r u overal in rokken,
mot liet eerekruis van St. Louis op
de borst, en onder den naam van
Chovalier d'Eon. De altijd nog pi
ikkelbare chevalier, die in persoon
lijken moed althans een man was, werd
bespot en vond daarin aanleiding om
zijn belagers uit te dagen.,De regeering.
die hem altijd als een lastpost bleef
beschouwen, zette hem dan voor het
gemak maar weer eens in de gevan
genis. In 1783 werd hij vrijgelaten
en vertrok naar Engeland. Hij schijnt
altijd nog connecties in de diploma
tieke wereld te hebben aangehouden
(als spion ?) want hij bleef
correspondeeren met den minister van
Buitenlandschc Zaken, de Bréteuil.
Toen de revolutie was uitgebroken,
haastte hij zich om naar Frankrijk
terug te keeren, en vroeg aan in de
Conventie om zijn rang in het leger
weer in te mogen nemen, want zijn
hart kwam in opstand tegen de
muts en de rok." Men moet bedenken
hoe groot het verschil destijds was
tusschen de vrouwekleeding en die
van den' man! Men weigerde; hij
keerde naar Engeland terug en verloor
als emigré, zijn pensioen. Van dit
oogenblik had hij nu, in het vijandi
ge land, waar Fransche bevelen nietig
waren, weer als man kunnen optreden,
maar hij was nu doodarm en het
schijnt dat zijn beroemdheid en
berüchtheid, door die sensationeele
geschiedenis veroorzaakt, hem nu een
middel, werden om munt uit te slaan.
Reeds in 1787 was hij, zooals het
prentje aantoont, als Chevalière op
getreden als kampioen-schermster, in
optima forma als vrouw gekleed, ten
aanschouwe van den vicieuzen George»
prins van Wales, (later George IV) 011
een groot publiek,dat stellig het schan
daal" tevens goutteerde. De
chevalière richtte een schermschool op.
Anna Seward spreekt in een brief
van het krijgshaftig uiterlijk, de
behendigheid en kracht van de
toen 67-jarige schermster. De oude
dag bracht voor dit woelige, en als
geheel genomen, beklagenswaardige
wezen, armoede, kwalen en vergetel
heid. De liefderijkheid van enkele
vrienden bracht eenige hulp. d'Eon
stierf in 1810, twee en tachtig jaar
oud. De voor de hand liggende theorie
dat er een physieke aanleiding be
stond Voor het mysterie dat om hem
was gevormd, schijnt afdoende te zijn
weersproken door hét onderzoek van
dr. Copeland, in het bijzijn van twee
getuigen, Abraham Wilson ert Elysée,
RADIO
De Nieuwe KT. 8. F. 4
De Nederlandsche Seintoestellen
Fabriek (Radio N.S.F.) te Hilversum,
levert thans haar ontvangtoestel N. 8.
F.4 in een mechanisch geheel nieuwen
vorm. De werking en uitwendige be
diening van het toestel zijn echter
hetzelfde gebleven.
Wanneer men het deksel opent,
vertoont het inwendige een geheel ge
wijzigd aanzien. Het geheele
electrischgedeelte is aan het oog onttrokken
door een horizontaal geleerlakte me
talen (montage) plaat, welke als
scherm dienst doet en waarin openin
gen zijn aangebracht voor de lamp
voetjes der vier ontvanglampen E 442,
2 X E 415 en B 403.
Bij de opstelling der onderdeden is
er rekening mede gehouden dat
aan de achterzijde onder de ge
noemde montageplaat een ruimte
overblijft, waarin bij het
algeheelwisselstroom-type het p.s.a. geplaatst
wordt. Dit laatste is voorzien van een
inrichting voor negatieve
rooster. spanning. De constructie van het
p.s.a. is zoodanig, dat de hierbij
behoorendégelijkrichtlampen nml. type
2500 voor anodespanning en type
2504 voor roosterspanning evenals
de ontvanglampen boven de montage
plaat uitsteken en dus event. gemak
kelijk kunnen worden verwisseld.
Telkens wanneer men het deksel
oplicht, wordt de lichtnetstroom ver
broken, hetgeen de gevolgen van
verkeerd inzetten, van lampen op
heft.
Binnen tegen He frontplaat is een
lichtbron aangebracht, welke de
golflengtecijfers op de condensator-schalen
goed zichtbaar houdt.
Hoewel de bediening van het appa
raat onveranderd is gebleven, zijn aan
de voorzijde eehige kleine wijzigingen
aangebracht. Vooreerst zijn alle be
dieningsknopjes een weinig Verkleind,
terwijl de wipschakelaar, welke als
kort-lang- en als hoofdschakelaar
dienst deed. door een
draaischakelaar is vervangen met dien verstande
dat het in of buiten bedrijf stellen nu
verricht wordt door een push-pull- of
drukschakelaar. welke links in de
kast is . ingevoegd en uitwendig een
rood en een zwart drukknop je ver
toont.
Voor hen, die reeds een p.s.a. be
zitten en tot aanschaffing van een
N.S.F, overgaan, is een tusschenmodel
gefabriceerd, waarin alleen een
gloeistroomtransfonnator is ingebouwd en
dan eigenlijk ook als algeheel wissel
stroom uitvoering beschouwd kan
worden. ...'.'.
geneesheer van Lodewijk XVIII.
Curieus is dat d'Eon zelf in zijn in
1775 verschenen memoires, zelfs niet
zinspeelt op de rol van vrouw, die hij
gespeeld heeft. Misschien is hij tegelijk
slachtoffer en werktuig geweest van
politieke intriges.
fc
i;,
i
,
V.l^OSSEM
HET REIS-SEIZOEN NADERT!
OOM Speciale Prisma Kijken Cristal-Prisma" zijn niet
te overtreffen. 8 matige vergroodnf f 45.
JOS. HARTOG.
Hoofdsteeg 17
Rotterdam.
Nobelatraat 28
Utrecht.
UVNENBUPG MUYS
l