DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 13 APRIL 1929 No. 2706 INCASSO-BANK Volgestort Kcpibwl t JOMMM.- - tMcrrc 17.MSJ7&U Heerengracht 531?537 ADVIEZEN VOOR BELEGGING INLICHTINGEN OMTRENT FONDSEN Effecten-af d. voor particulieren (INGANG» SAFE-DEPOSIT) \ , ij ;, i J NILLMIJ LEVENSVERZ.MIJ s GRAVEN H ACE AMSTERDAM-UTRECHT' De HolL Voorschotbank BAARLEM KRUISWEG 70, De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakel{)k onderpand en onder borgtocht, met In pandgeving eener polls van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stokken van f 1000. 500.- en f 100.- tegen Beurskoers. Koopt Toor Belegging: PANDBRIEVEN Bataafsohe Hypotheekbank ??AMSTERDAM Bott Hypotheekbank v. Nederland Opgericht in 1864 Volteekend Maatschappelijk Kapitaal f 5*000.000* Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierhaven 25 te R'dam of tot bare Agenten. De Directie t Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C. v. Wflk, Mr. B. van Rossem. STANDAARD HYPO T HEEK BANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. CASTENDlJk «n ?. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem, Administratie* en Trtutkantoor 4\%Pandbrieven tegen beurskoers oit. uaEiaiaiaiaraiaii^^ Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland Maastrichtsche Hypotheekbank voor Nederland Verkrijgbaar: 4i/i % PANDBRffiVEN tegen Beursnoteering Deze Pandbrieven zijn aflosbaar door uithting binnen 25 jaar. N. f. trecliisele UTRECHT Pandbrieven pl*m* f 49*000*000?~ Dt Bank stelt beschikbaar: > 'lrjpCt Pandbrieven a 99 pCt in stukken van f 1000.?, f 500.?en f 100. De Directie t Mr. A. J. S; VAN LIER Mr. P. R. HOORWEG Nederlandsche Handel-Maatschappij, N. v. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGB Vestigingen in Nederlandsch-Indië» Straits-Settlementa, Britsch'Indic, China, Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. .* Amsterdamsche Hypotheekbank HEERENGRACHT 581, AMSTERDAM OPGERICHT 1882 Geeft uit: 4'/2 pCts. PANDBRIEVEN '? in stukken van ZZZZ f 1000*-, £500*- en f 100*en sluit Leeningen onder Ie Hypothecair verband op zeer billijke conditiën. DE DIRECTIE. lCUCUOUCD7CIFCDIUC IlilTCPUIDDII BHBHIffltfM^ LtftHüftnaRtKlllo mAAIOWIArnJ ^^^^^ ^ ^^ ' * Gunstige polisvoorwaarden Q P? KI M F AA Zeer billijke premiën* mmmin mmmm GRONINGEN Gepl. Maatsch. Kapitaal f 4.000.000. Reserves ruim . . . . 3.620.000. Hypotheken ruim . . . 57.000.00O. Pandbrieven . . . 55.000.OOO. VERKRIJGBAAR ZIJN: ^. Gelden beschikbaar voor eerste Hypotheek op billijke voorwaarden De Directie: Mr. C. A. KINQMA B. DORHOUT MEES. OnderL Glas~ Verzekering~Miu GEVESTIGD TE AMSTERDAM OE*GERICHT 1876 Kantoor: KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163 Directie: Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN Verzekeringen tegen' vaste jaarlijksche premie, voor schade door break aan :-: :-: SPIEGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN 'w- ,i-: IJVERIGE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD No. 2jo6 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 13 APRIL 1929 Tram en Autobus door C. A. Klaasse Subaldles DE Gooische Stoomtram deed reeds vroeg in het jaar voor enkele weken haar jaarverslag over 1928 het licht zien. Waaruit men niet moet afleiden dat de Directie zoo blij was met de behaalde resultaten, dat zij die niet langer voor zich. kon houden, maar den aandeelhouders zoo spoedig mogelijk daarvan kond wilde doen. Neen, geruststellend zijn de bedrijfsuitkomsteu geenszins; de resultatenrekening wijst voor de twee de maal een verlies aan, en de Directie weet zelfs niet beter te doen, dan te verzuchten: gelet op deze uitkomsten, behoeft het geen nader betoog, dat op deze wijze de exploitatie niet langer kan worden voortgezet." En zooals het der Gooische is vergaan, zoo ver ging het ook een groot aantal andere tramwegondernemingen hier te lande. Reeds verscheidene jaren verkeeren vele dier ondernemingen in een stadium ,,tusschen hangen en wurgen." En ware het niet dat nagenoeg alle uit de staatsruif, en gedeeltelijk ook nog door gemeenten en provin ciën gesteund worden, dan waren er reeds meerdere ten grave gedragen. De bovengenoemde maatschap pij geniet een jaarlijksche staatssubsidie van circa / 30.000. Zonder die inkomsten zou de intrest op de uitstaande obligatiën in de laatste jaren niet betaald hebben kunnen worden- En voor afschrijving en vernieuwingsfonds blijft zelfs nu al bijna niets meer over. Trouwens er zijn maat schappijen, welker cijfers nog heel wat ongunstiger zijn. De Tweede Nöord-Hollandsche TramwegMaatschappij boekte over 1927 ondanks een rijks subsidie van 20.000 een verlies van ruim ? 34.000. En wanneer niet dit bedrijf een krachtigen rugge steun had aan de belangstelling, welke de H.l J.S.M. blijkbaar voor deze misdeelde heeft, dan zag het er voor de obligatiehouders niet mooi uit. Maar zelfs onder de beter gesitueerde trammen vindt men voorbeelden, die wijzen op ongezonde toe standen. Zoo bij de R.T.M. Deze maatschappij, die over 1927 nog 5 pCt. dividend betaalde genoot over dat boekjaar niet minder dan /182.000 rijkssubsidie. Had zij die inkomsten moeten missen dan zou zij niet alleen niet hebben kunnen af schrij ven, maar ook de storting in het vernieuwingsfonds zou gereduceerd moeten zijn, wilde men althans niet met een deficit sluiten. Genoeg om aan te toonen, dat het in ons natio nale trambedrijf geen boter tot den boom is. Er zijn enkele gunstige uitzonderingen; in dit verband moet in de eerste plaats genoemd worden d*' Geldersche Stoomtramweg. Waaraan heeft nu deze tak van bedrijf zijn ver val te wijten? Men behoeft maar een paar ver slagen der gedupeerde ondernemingen door te lezen om met het antwoord gereed te zijn. De Auto bus. In elke zwart getuite beschouwing over de bedrijfsresultaten kan men de verzuchting aan treffen, dat de autobusconcurrentie de meeste passagiers tot zich heeft getrokken. Waaraan dan de mededeeling wordt vastgeknoopt dat ondanks zeer steekhoudende argumenten van de tram directie 'de gewestelijke overheid ,den autobussen het leven niet onmogelijk heeft gemaakt door'de concessie in te trekken. Economie en service Inderdaad heeft de snelle opkomst van de auto mobiel in de laatete tientallen jaren de trammen, een gevoelige slag toegebracht. En waarom was nu de bus en de vrachtauto goedkooper te exploiteoren dan de tram? Is het al leen omdat de benzinetractie zooveel goedkooper is dan de stoomtractie, en zou dus. een stijging van de benzineprijzen de verhouding weer ten gunste van de tram doen omslaan? Tëndeele ligt inderdaad de oorzaak daar. Maar feitelijk ligt het motief dieper.De tram met haar ijzeren weg is geheel en al ingeschoten op vervoer en masse." De atoomlocomotief is uiterst economisch wanneer een groot quantum personen of goederen tegelijk SCHAKEL ! M£IU£EWE?11-1F" AMSTERDAM 'Overhemden naar maat Bij OM verkrijgbaar N. R. V. MONTAJSCHOENEN vervoerd moet worden. En wanneer men een tram geheel kan vullen dan is de exploitatie on eindig veel goedkooper dan van een aantal bussen, dat in denzelfden tijd die lading zouden vervoeren. En zoo werden dan ook de trammen destijds ren dabel gemaakt. De dienstregeling was dermate be perkt,dat men behoorlijk gevulde tramtreinen kreeg. Maar hot spreekt vanzelf, dat op die wijze niet de beste service voor passagiers en goederenverladers werd verkregen. Die waren dikwijls veeleer gebaat b\j aanzienlijk grooter rit-frequentie met veel minder wagens. Maar zooah? gezegd, zulk een dienst regeling was niet economisch te exploiteeren. En met n slag heeft de opkomst van de benzinetractie een atreep door de oude rekening gehaald. De service voor het publiek kon nu verbeterd worden. DR bus die juist niet geschikt was voor transport van buik-cargo" won het in efficiëntie van de tram. Bij korte tusschenpoozen konden kleine hoeveelheden passagiers vervoerd worden. En voor korte-afstandsvervoer heeft de vracht auto veelal ook het pleit gewonnen. De tram, had, wilde zij het tijdsverloop tusschen twee ritten niet al te lang laten duren vaak een groot dood gewicht". Waarbij nog komt, datby vracht autotransport het oneconomisch overladen ver meden wordt. Zoodat de auto het dus voornamelijk van de tram heeft gewonnen, omdat de economisch te exploiteeren bedrijfs-eenheid veel kleiner en dus veel soepeler is; kortom omdat de aan het publiek te bewijzen service aanzienlijk beter was. Vaste wee-lasten In den aanvang van de periode van opkomst van het autovervoer kwam daarbij nog een factor, die eenigszins neerkwam op oneerlijke concurren-. tie. Ik zeide reed? dat de ijzeren weg voor de tram zeer hooge lasten met zich brengt. De auto vereischt «ulk een kostbare aanleg niet. Van vaste lasten was geen sprake. Althans tot voor eenigen tijd. Want men heeft terecht ingezien dat ook de auto behoorde bij te dragen aan aanleg en onder houd van wegen. Wel zijn die wegen openbaar, worden zij door de overheid onderhouden, en niet zooals de trambanen door de exploitanten zelve. Maar wanneer de auto-exploitant aldus op de schatkist 'parasiteert beteekent dat een oneconomische begunstiging van het auto-trans port. Het autovervoer kan slechts dan self-sxipporting zijn, wanneer alle kosten, niet alleen die van de tractie, worden betaald. De wegenbelasting heeft dat principe erkend en ingevoerd. Of op den duur de thans voor die belasting geldende maat staf voldoende zal blijken om de wegen-kosten te dekken moet natuurlijk worden afgewacht. Men weet niet met zekerheid, of niet de kosten van het autotransport hooger zijn, dan die welke de exploitanten dier voertuigen betalen. Maar zoover taxaties luiden lijkt de belasting niet aan < den lagen kant. Kansen voor de tram Ten slotte nog een woord over de trammen. Hier en daar heeft de tram door zelf benzinetractie intevoeren en het aantal ritten sterk op te voeren het verloren terrein ingehaald, of terreinverlies voorkomen. Met benzinemotor is ook een n wagen; tram loonend te exploiteeren. Maar.... de afgeloopen jaren van slechte financieele resul taten hebben de kassen van de meeste maatschap pijen uitgeput, zoodat de middelen'ontbreken om dit redmiddel nog aan te grijpen. Andere onder nemingen hebben zelf naar het wapen van den vijand gegrepen en eigen busujnan geopend. Het geen natuurlijk voor het trambedrijf als zoodanig nauwelijks een oplossing geeft, behalve dan dat, samenwerking tusschen beide takken verzekerd is. Weer andere bedrijven zien hun positie versterkt door stijgend goederenvervoer. Want het wagon lading-vervoer en stukgoëderenvérvoer op langen afstand blijft toch nog het domein van tram «n trein. En die ondernemingen zullen op den duur door verhooging van haar vrachttarieven- de exploitatie weer loonend kunnen maken. Het 'vrachtvervoer moet dan het deel in de vaste lasten dat vroeger de passagiers betaalden goed* maken. Want de subsidieering zal toch niet maar steeds kunnen worden voortgezet. Overgangsmaat regelen mogen niet bevriezen. En als het getij verloopt.... . Van een verhooging van den benzineprijs moeten de houders van tramaandeelen zich in ieder geval maar niet te veel voorstellen. De omstandig heden zijn j principieel gewijzigd, het moderne . vérkeer eischt een rijfrequentie, die de stoom tram niet kan geven, en de benzineprijs is maar n van vele factoren. , ', BEURSSPIEGEL Donderdag, 11 April NADAT cenigo maanden de stemming voor olie-papiereu weer betrekkelijk gunstig is geweest, kwam in de afgeluopen week weer een nieuwe wolk aan de horizon. De afspraken tot de beperking der productie, waaraan ook de Koninklijke Shell-groep deelnam, vooral in ver band roet de zoo sterk toegenomen productie in Venezuela, hadden juist nieuwe hoop voor de toekomst gegeven, toen de Amerikaausehe re'geering roet in het eten kwam gooien. Althans zou vatte de beurs de desbetreffende berichten op. Het lucratieve restrictieplan zag men bedreigd, en de koersen der olieaandeelen retireerden. Want, aldus de ontstellende mededeeling uit Amrika, de confereerende olie-heeren hadden heelemaal uit het oog verloren dat het in Amerika maar niet zoo gaat, om afspraken te maken, waardoor de vrije ontwikkeling der productie in gevaar wordt ge bracht. De regeering daarginds heeft het er altijd op gemunt in een goed blaadje te komen bij den consument-kiezer en reeds voor eenige tientallen jaren is de anti-trustwetgeving in het leven ge roepen. De geruchtmakende Standaard-Oü-affaire behoort nog tot de nieuwste economische geschie denis. En geen beursrot dio niet haar-fijn op de hoogte is van alle tegenslagen, welke de Amerikaansche Spoorweg-maatschappijen hebben onder vonden in haar fusioneeringsplannen. Neen, mo nopolistische bedrijfspolitie daar moet men in Amerika niets van hebben. Dat zou men althans uit de wetten lezen. Maar.... wetten moeten geïnterpreteerd worden. En de geschiedenis heeft geleerd, dat déAmeri kanen een ,open oog hebben voor de belangen van handel en nijverheid n inzien, dat de consument alleen het land geen voorspoed brengen kan. Men sla maar even de invoer-tarieven op om daarvan het allerduidelijkste bewijs aantetreffen. En ver gelijkt men déhuidige koersen der spoorwegaandeeleu met die van eenige decennia geleden, dan kan men daaruit eveneens afleiden dat de Ameri kaan, zijn wetten wel zoo weet uit te leggen, dat zij niet aan een gezonde ontwikkeling in den weg staan, -al zouden zij tegen de letter van de be palingen misschien indruischen. Trouwens de attorney-general die ter zake van de olie zijn meening uitte heeft wijselijk de vraag of restrictie van de olieproductie in strijd met de anti-trustwetteu zou zijn in het midden gelaten., Hij heeft slechts gezegd, dat indien de regeering zulk een. strijdigheid zou bevinden zij geen pardon zou kennen en naleving van de wetten zou eischen. En tenslotte heelt hij de oplossing van het probleem verwezen naar de individueele staten die bij de kwetsie betrokken zijn. Zoodat het wel eens zou kunnen blijken, dat hier een storm in een glas water heeft geblazen. Is het overigens aan te nemen, dat de belanghebbende partijen de antitrust-wetten. die .zoo dikwijls in de V.S. op het tapijt komen uit het oog verloren hebben, en door de regeering aan het bestaan. daarvan moesten worden herinnerd ? Neen, veeleer mag men aannemen dat diezelfde regeering al lang gepolst was, en dat verklaring van den attorneygeneral slechts bedoeld was om te doen uitkomen, dat de regeering toch werkelijk niet van plan is ten bate van de olie-industrie de heilige anti-trustwetten opzij te zetten. Of moet men werkelijk gelooven, dat het Teapot-schandaal den Amerikanen nog te dwars zit? Wringt daar de*schoen .niet, dan zalmen wel bijtijds ontdekken dat de olie-restrictie geens zins onwettig is en dat feitelijk juist de daarginds gepropageerde oil-conservation" haar doel is. De koperiproducenten zullen waarschijnlijk bin nen zeer afzienbaren tijd wel gaan merken, dat hot niet voldoende is, wanneer de Amerikaansch regeering een export-vereeniging" als toelaatbaar en niet-in-strijd met de anti-trust-wetten alweer die quasi-lastposten beschouwt.. De destijds beoogde stabilisatie ontaarde in een wilde prijsopdrijving. Maar de terugslag schijnt niet al te ver meer tézijn. De koersen der koperaandeelen zyn trouwens reeds eenigen tijd en retraite. De beurs had met fijnen neus reeds voorvoeld, dat de koperpprijzen zich niet eeuwig op het opge dreven niveau zouden handhaven. Voor de volgende week is het feit van de beurs: Ford's uitgifte van 5 millioen. Van het aspect, dat deze inschrijving zal bieden, kan men met een Variant op het bekende gezegde voor> spellen: Een 'elk schrijft in, maar krijgt niet veel. ' ' ,' ' ? C. K.