Historisch Archief 1877-1940
"~Fl n 1MÉi
.
f*
v'
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 MEI 1929
No.
Croquante Croquetjes
door Alida Zevenboom
WAT is dat een aardige avond
geweest met meneer Frits van
Duinen. Die ook al weer tachtig jaar !
Waar blijft de tijd en wat wordt een
inensch oud. als hij wat blijft leven.
Ik zie meneer van Duinen nog voor me
toen hij nog bij Kracht wx Vriend
schap" voort urner was. Och, wat
waren dat toch mooie uitvoeringen.
die ze in die jaren gaven en alles even
netjes en nooit een onvertogen woord.
Meneer Pierre gaf me er altijd kaarten
voor uu dan zwaaide meneer van
Duinen aan den rekstok en maakte
het zwaantje en den reuze-zwaai en
ik moet zeggen dat ik eigenlijk altijd
een beetje verliefd beu geweest op
/iju mooie figuur. Dat mag ik mi wvl
zeggen. En na afloop ,,Bal!" En wal
sen kon-io ! Hij zag me aan voor een
nichtje van meneer Pierre en het was
misschien niet mooi van me, maar ik.
liet het me aanleunen. Als je jong
bent, niet waar? Later heb ik nog wel
eens vrijkaartjes voor de Opera van
hem gehad. Ik zie hem nog als ,.Me
fisto", in zijn roode pakje dat hem zot»
mooi stond en altijd diezelfde mooie
beehen waar hij al mee gymnastiek
maakte !
Maar mooi was de avond en wat
spreekt meneer Ketelaar toch ge
voelig bij al die jubileums. Hoe houdt
hij ze uit mekaar ! Vandaag is het
een zanger en morgen een actrice eu
overmorgen een school juffrouw en
dan weer een vrijzinnig-democrati
sche dame die vijftig jaar lid van de
Partij is en nooit ziet'hij den zanger
voor een actrice aan en de schooldame
voor meneer Klaas de Vries. Eu me
vrouw Ketelaar is ook overal present
en ik hoor dat zij wel eens voor meneer
spreekt als die op een ander jubileum
moet zijn. Zoo hoort het ook en ik
moet zeggen dat het met de Kunst" in
Amsterdam nog nooit zou goed is
gegaan als tegenwoordig, nu vrouwen
hun zachten invloed erop laten gelden.
Want heeft meneer Ketelaar niet,
naast den lieven steun van mevrouw,
ook de hulp van mevrouw van Dam
van Isselt die onze Kunst" zoo mooi
beheert ? Is het niet overal pais, en
vrede in onze Kunst? Ja, wij hebben
die kleine kwestie met meneer
Mengelberg, maar dat zal ook wel geschikt
worden. Als wij allemaal een paar
ppcenten meer betalen, houden wij
hem hier en waarom zouden ze op de
concerten ook niet, net als de actrices
van meneer Saalbom in de zaal doen,
met het bakje rondgaan en een bij
drage voor de belasting van meneer
Willem vragen? Ze moeten maar
geen Mengelberg-fonds maken, want
dan gaat het misschien net als met dat
Kloos-fonds in den Haag, waar uit
meneer Kloos geen cent getrokken
heeft, zooals ik in de krant heb
gelezen. Een schilder kan nog eens
zijn schuldeischers tevreden stellen
met van tijd tot tijd een doekje aan
ze af te staan ik heb nog een erg
mooi schilderij hangen van een schil
der die drie maanden met de huur
achter was en me met een schilderij
betaalde. Wat het voorstelt weet
niemand, maar het acteurtje van
driehoog-voor beweert, dat het heel wat
waard is en dat ik het maar moet
laten hangen, want hoe langer het
hangt, hoe duurder het wordt. Maar
een schrijver kan toch moeilijk zijn
kruidenier en bakker gaan betalen
met een exemplaar van zijn gedichten
en kan moneer Mengelberg de
beveertig en meer dubbele vrijkaarten
in d<' bus zijn en eeti menscli mag toch
niet aannemen dat een van de heeren
van de (Jemeente bijvoorbeeld zijn
kleei'enmaker afbetaalt met
vrij-biljetten? Tenzij het natuurlijk een erg
tooneelliefhebbende kleermaker is.
Maar het acteurtje rekende me voor
dat veertig dubbele vrijbiljetten, en
ze zijn altijd van de hoogere rangen,
een waarde vertegenwoordigen van
minstens een tweehonderd .gulden en
daarvan kun je bijna twee pakken
hebben en als je dat een week vol
houdt, mevrouw een bontmantel er
Avondklanken . . . .
lIV leefden jure» in de tronen, ...
Thans runt ons huis op Holland'» t/rond.
Kn sterker treft ontt dun tevoren
da uurd der klanken, die wij hooren
in'durende de avondstond....
J n 't Oovten stilte. . .. licht yeritsel
in hooye fxibnen.. . . Ver ye~yony. ...
K n dun.... het koor, dat sjirpte, kwekte...,
dut koor van kikkers en insecten,
dut eindeloos en eentonig zont/.. . .
M(tar hier:. . .. in de yesloien woniny
dfint/t t/een. fff luid run de natuur.
Doch klanken uit de buur-perceelen
in rijke variatie strelen
de uuren in het avonduur....
O. ... 't zijn natuurlijk nette tnenschen.
\ooit 'twist, schandaal of luid t/esanu.
\\'e hooren ze slechts veyeteeren,
en uil die klankjes construeeren
ti'ij der cjeburen tevensyany....
l*«n na 't diner tot kicart voor tienen
't klassieke stuk klaviennuziek.
heschaajd en lief om aan te hooren
Steeds bij dezelfde fout van voreti~
-af-aan.... (die fout wordt ook klassiek J
Kort na de laatste slay van elven
f/aan schreden door het trappenhuis.
IVat stommelen en discreet bewegen,
en, punctueel om elf uur negen,
een hier slechts aangeduid geruisch....
Een deur slaat toe.... Dan valt de stilte....
Zoo hoort het in een nette buurt....
't Geheim dat 's nachts in 't Oosten fluistert
la hier discretelijk ingekluisterd
en anderhalve-ateens pm-muurd....
MELIS STOKE
lasting-autoi-iteiten een vrijkaartje
geven in ruil voor zijn aanslag?. Het
acteurtje van het Plein heeft me wel
verteld van de week dat op avonden
dat meneer, Verkade en meneer Ver
beek geen vrijkaartjes uitgeven, omdat
zij hopen op een uitverkocht huis,
er toch nog altijd op zulke avonden
bij i Ik heb eens een vrijkaartje ge
had van een acteur maar dat was
met slechte bedoelingen, zooals ik
later gemerkt heb, maar dat is
hem toch opgebroken, al zeg \k
het} zelf Voor een vrijbiljet. '?
wat verbeeldde het Ventje zich
wél? J.....''
ADVERTEERT in
DE GROENE AMSTERDAMMER"
is een zin die ge dikwijls leest.
Waarom juist in de
GROENE AMSTERDAMMER..?
OMDAT het advertentietarief
buitengewoon billijk is. De GROENE wordt
immer* bij uitstek gelezen door het beste
publiek door het publiek dat iets te
besteden heeft.
Ge BETAALT DUS NIET voor een
verspreiding, die drukkosten, porto en
papier kost en waarmee ge tienduizenden
lezers bereikt, die niet in de eerste plaats
tot het koopkrachtige publiek behooren.
MAAR HET BETAALT U >n dit blad
te .adverteeren waarvan ge weet dat uw
onkosten direkt worden aangewend om U
in contact te brengen met het koopkrachtige
publiek.
Kaleidoscoop
Hollywood
De groote filmactrice Diana
Looktitmylegsky staat op het punt te schei
den van haar vijfden man, den
Hoemèenschen prins Wladimh' de. Xice a
Biarritz.
Telkens als ik aan iets denk,
denkt hij aan iets anders, heeït zij
verklaard. Dat is voor een kunste
nares niet om uit te houden.
draaf Wladimir, in Monte C'arlo
geïnterviewd, heeft van zyn kant
verklaard: ..Diana is een schat van'n
kind, maar sinds ik bij het tennissen
ben gaan serveeren met mijn rechter
hand is ons 'huwelijksgeluk verkeerd
tot een hel...."
Diana Lookatmylegsky heeft in
haar leven geen geluk gehad. Haar
eerste man: Hugo Schmidt, was turn
Oostenrijksch jute-makelaar. met wien
zij in 1923 kennis maakte voor een
station. ,,Hij vas de eerste schele
man met een roode snor dien ik ont
moette," verklaarde zij later, en ik
voelde onmiddellijk dat wij voor
elkander voorbestemd waren." Een
maand later scheidden zij echter,
omdat hij zich had laten ontvallen
dat jute hem dierbaarder was dan
eenige vrouw. Diana's tweede man
was een Duitsch kapitein. Zij schoot
hem na zes weken met een machine
geweer dood omdat hij weigerde, zijn
soldatengewoonte ontrouw te worden.
zich met zijn sporen aan ter ruste te
begeven. De schoone Diana werd
vrijgesproken, omdat de rechtbank
aannam dat zij in noodweer had ge
handeld en zij huwde ten derde male,
nu met een beroemd sportsman (hij
speelde driemaal daags baccarat) van
wien zij scheidde wegens mishandeling;
hij eischte namelijk tweemaal per
week cabinetpudding. Van haar vier
den man, een beroemden
Argentijnschen filmster, liet zij zich scheiden.
omdat zij haar vijfden man ont
moette. Deze boeide haar op een
avond door zijn imponeerende dorst;
Dienzelfden avond nog trouwde zij
hem in het geheim; alleen haar foto
graaf en haar propaganda-chef waren
erbij tegenwoordig: Het gerucht gaat
thans, dat de onweerstaanbare Diana
binnenkort in den echt zal treden
met den vermaarden Boliviaanschen
knikker-fabrikant Desideriua Meijer.
,,Dat is mijn type !" moet zij hebben
uitgeroepen toen zij hem onlangs een
taxi-chauffeur zag neerschieten, die
hem een straat te ver had afgezet.
NESSUNO
N.V. Meubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG - AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
f
N*. 2909
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 MEI 1929
Hoe ik een
Mijlpaal werd..
door Melis Stoke
J K heb'gedroomd dat ik een mijl
paal was.
Die' droom stond waarschijnlijk*'in
verband met iets dat den vorigen
avond gebeurd was. Nu moet u niet
dadelijk denken dat ik naar iets
verbodens gekeken heb en daardoor, in
onderbewuste wroeging en in reminis
centie van het bijbelverhaal omtrent
de vrouw van Loth, droomend» in een
zoutpilaar veranderd ben.
Gunst neen. Den avond tevoren
was ik met Mathilde naar een tentoon*
«telling van huishoudelijke artikelen
gegaan. Mathilde passeerde juist vóór
nuj de controle, en ik wilde volgen,
toen, plotseling fanfares klonken en
van alle zijden heeren in gekleede
jassen op mij toesnelden en mij de
hand drukten.
Hoera.... hoera...." riepen de
menschen van alle kanten.
De muziek speelde: Lang zal hij
leven" en Wien Neerlandsch Bloed".
Van alle zijden werden camera's op
mij gericht. Oude dames geraakten in
het gedrang van toesnellende nieuws
gierigen onder den voet en kermden.
Een journalist vroeg mij of ik gehuwd
was en hoe oud ik was en wat ik dacht
van den uitslag der aanstaande ver
kiezingen. Maar hij werd ruw terzijde
gedrongen door vier mannen die een
enorme bordenwasch-machine v aan
droegen. Een hunner hield een' toe
spraak waaruit ik begreep dat de
bordenwaschmachine een capaciteit
had van honderdtachtig borden per
minuut, en dat dit wonder mij werd
aangeboden.
Toen boden twee jongemeisjes in
het wit mij bloemen aan.
Mathilde was ik kwijtgeraakt in het
gedrang.
,,Heereu.... heeren dan toch"
riep ik U houdt mij misschien voor
Minister Slqfcemaker de Bruine....
Dit ia een misverstand...."
Ik slaagde er echter niet in mij
verstaanbaar te maken. Steeds klon
ken nieuwe fanfares en reeds droegen
andere heereik nieuwe geschenken aan:
een mand champagne, een kist
sigaren in luxe-verpakking, een
electrische naaimachine, een kinderbad
en een, Magnum-fleach Eau de Co
logne.
Daarna greep een van geluk stra
lende heer mijn hand en zeide dat het
hem aangenaam was in mij den
tienduizendsten bezoeker te mogen
begroeten.
Toen ging mij een licht op. Andere
bliksemlichten flitsten, terwijl van alle
zijden de persfotografen mij, hand aan
hand met den vreemdeling, foto
grafeerden. Plotseling ontdekte ik op
eenigen afstand Mathilde, zichtbaar
ontroerd door de eer die mij te beurt
gevallen was (later verzekerde ze mij
dat ze nimmer zóó prat op mij was
gegaan en dat zy dit niet achter mijn
bescheiden, persoonlijkheid gezocht
had....)
Enfin, er werd eerewijn
rondgediénd en het eerecomitéHet zich aan
Mathilde voorstellen die, als
negen
duizendnegenhonderdnegenennegentigste bezoeker ook een ruiker en een
fleschje odeur kreeg, hoewel zij in
rang verre beneden mij stond. Enfin,
het was een groote verrassing en een
avond die altijd een hoogtepunt in
ons, aan eerbewijzen zoo arme, leven
zal blijven vormen en een onderwerp
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
van verhalen, later, bij het haardvuur,
gedurende lange winteravonden, aan
onze kleinkinderen. En ver na midder
nacht keerden wij huiswaarts in een
taxi waarop het kinderbad en de
bordenwaschmachine waren va s t ge
sjord, terwijl wij zelf ona verdeeld
hadden: ik naast den chauffeur met
de mand champagne op mijn schoot
en Mathilde binnenin met de andere,
geschenken w.o.' de electrische naai
machine. T M
Vol wilde gedachten, en vol ver
wachting omtrent mijn succes in de
geïllustreerde qchtendpers sliep ik
in.... en toen droomde ik:
Ik droomde dan dat ik een mijlpaal
geworden was. Dat was zóó in zijn
werk gegaan. Onverhoopt en na
honderden sollicitaties was ik aange
nomen als assistent loopjongen bij de
Fietersen-kunsteieren fabrieken, de
groote nationale industrie die den
naam van ons land tot verre in den
vreemde doet weerklinken. Het loon
was niet hoog: acht gulden per week,
maar het was althans iets, omdat men
kan zeggen: ik ben bij Pietersen, en
dat is op zichzelf al eene introductie.
Goed ik was dan aangenomen en
zou den volgenden morgen moeten
komen om mij te melden bij mijn
directen chef, den loopjongen der
derde klasse met de geschiktheid voor
tweede klasse Dirkje.
Toen ik met kloppend hart in de
langen, langen stoet van
Pietersenarbeiders de machtige ingangspoorten
van de imposante fabriekscomplexen
(een stad op zichzelf) naderde, trof
het mij dat een soort feeststemming
heerschte. Vóór de poort was een eere
poort aangebracht met Welkom"
en daarnaast stond een file auto's.
Zeker hoog bezoek" zeide ik tot
iemand die naast mij liep.
Welnee.... lachte die,... dat
hebben we onlangs ook gehad toen de
negentigduizendste arbeider werd aan
genomen.... en daarvóór bij de
tachtigduizendste.... ik ken die
poort al lang...."
Mijn zenuwachtigheid nam toe maar
sloeg om in een verlammende angst
toen ik naast de poort op een groot
bord met krijt geschreven las dat ik,
Melis Stoke, mij dadelijk bij den
portier moest melden.
De portier keek mij van boven tot
onder aan, glimlachte welwillend en
zei:
,,Oa jij maar eens mee ventje...."
Toch niets ernstigs?" informeerde
ik benauwd. Maar hij antwoordde
niet en bracht mij naar een kring
heeren temidden van wie ik de ge
zichten van verschillende ministers
herkende.
Nauwelijks was ik daar aangekomen
of een van de heeren trad naar voren
en.... (hier speelde de ervaring van
den vorigen avond mij parten)... *
en sprak als volgt:
Waarde heer, als honderddui
zendste arbeider in de Pietersen"
kunsteierenfabrieken heet ik u har
telijk welkom; u bent een mijlpaal
in de historie...."
Dat is een fideele boel hier, dacht ik,
want ik begreep dat ik niet mijn chef
Dirkje maar niemand minder dan den
directeur tegenover mij had. Dit
imponeerde mij zoo dat ik vergat naar
de rest van de redevoering te luisteren,
maar toen drukte men mij een gouden
horloge in de hand, en er werd
geapplaudisseerd, en de Minister sprak
den directeur toe, waarbij Z.Exc.
Slotemaker de Bruine mij, die toch de
hoofdpersoon was, den rug toedraaide
wat ik zeer onbeleefd vond, en ook de
andere sprekers namen absoluut geen
notitie van mij maar drukten elkander
de hand. ,
Ziezoo, zei de portier toen het
afgeloopen was, ga jij nou maar
weer mee...."
Ben je mal, zei ik, ik ken mijn
manieren. Ik zal terugspreken...."
En ik begon reeds met: Excel
lentie, mijne heeren, het is mij een
waar genoegen...." toen de portier
mümet geweld meetrok.
Pas op jij.... hou je handen
thuis" riep ik nog.... ik ben een
kennis .van den directeur en als ik
morgen bij hem eet zal ik me over je
beklagen.... Laat me los.... Hé....
PRIMA
mijnheer Pietersen.... hulp Excel
lentie. ... hulp...."
Niets hielp. De heereu wandelden
vrool$k koutend weg en ik vernam
later dat ze onder elkander, zonder
mij, geluncht hebben.... *
Even later stond ik tegenover
Dirkje die mij streng monsterde en zei:
Zoo stuk mijlpaal.... je nagels zijn
zwart...."
Mijnheer...." begon ik.... maar
opeens daverde het in mijn ooren....
Mijlpaal.... mijlpaal.... Mijlpaal....
MIJLPAAL.... M IJ L P A A L
Het was nte of ik verstijfde.... Ik
was een stuk steen geworden....
Hulp.... riep ik.... hulp.... ik
versteen....
Toen voelde ik een plens koud
water over mijn hoofd en ik hoorde
de stem van Mathilde die riep:
Melis.... Melis .... word toch
wakker....
Ik lag in bed Ik had gedroomd...
En, naast mü, stond de ledige mand
champagne van de
huishoudtentoonstelling.
Zoo moet een mensch er tegen
woordig rekening mee houden dat hij
op z'n onverwachtst in een mijlpaal
Veranderen kan....
i